1 Orgaanpathologie Letsel - Diergeneeskundige Studenten Raad

ZENUWSTELSEL
Astrocytair litteken: groepje astrocyten op plaats waar neuron verdwenen is.
Bijzonder weefsel sterk beschermd door schedel/wervels en dura mater (stevig dens collageen
kapsel) en door bloed-hersen-barriere (hematogene aanvoer)
Neuronen en uitlopers neuronen (axonen, beschermd door myeline (perifeer gevormd door
Schwanncellen, centraal door oligodendrogliacellen): plasmamembraan stulpt in en legt zich in
ringetjes rond axon.) In axon = neurotubuli (structuur en transportban voor oa organellen (gevormd in
perikaryon neuron) Tussen tubuli: neurofilamenten (= intermediaire filamenten van zenuwcel) cel
aan te identificeren.
Myelineschede bestaat niet uit normale membraanvetten maar bevat ook glycolipiden en complexe
lipiden specifieke eigenschappen. Wanneer hier een genetische afwijking enkel problemen in
zenuwweefsel.
Cellen aanwezig in het CZS: oligodendrogliacellen (maken myeline), microgliacellen
(macrofaagachtigen), astrocyten (steuncellen, geen collageenvorming itt fibroblasten)
Pathologische structuren die perifeer omkapseld worden kunnen ongebreideld uitbreiden (bv abces),
afweer hiertegen = astrocytenproliferatie mantel rond massa. Normaal is dit niet hun functie, hun
voetjes vormen de BHB (netwerk van uitlopers vd astrocyten met concentratie rond bldv). BHB:
endotheel bldv (sterke expressie PGP efflux van kleine molecules (lichaamsvreemd) veel
farmaca niet door BHB) en uitlopers astrocyten (te kleuren, GFAP)
Het eiwit synaptofysine zit aan het uiteinde vd axonen (rond perikaryon volgend neuron) kleuring
volledig neuronlichaam omhult door axonen van andere neuronen, de axonen maken synapsen met
het neuronlichaam intens communicatienetwerk (constante signalering)
De hoeveelheid vrijgestelde neurotransmitters tov aantal synapsen bepaalt of er iets gebeurt zelf
via axonen neurotransmitter naar volgend neuron kwantitatieve drempeloverschreiding =
signaaltransductie. Wanneer 1 neuron overgevoelig constante reactie = epilepsie = functioneel
probleem (morfologisch niet te zien, op autopsie niet te diagnosticeren)
De omhulling door axonen is noodzakelijk voor het normaal overleven van een neuron, wanneer
ergens minder synapsen rond neuron (minder contact minder activatie) apoptose neuron (=
dying back phenomenon), pas reactie na drempel overschrijden maar normaal altijd wel 1 synaps die
neurotransmitter vrijstelt nodig voor normaal overleven neuron.
Microgliacellen: vnl anti-inflammatoir en secretorisch actief, weinig fagocytotisch actief ‘immunosuppressieve
macrofaag’, belangrijk voor normaal functioneren CZS, mag geen ontsteking aanwezig
zijn. Normaal zitten de microgliacellen met fijne uitlopers tussen het weefsel als sensorsysteem,
wanneer er schade aanwezig is omvorming tot amoeboide vorm (weinig effectieve)
fagocytotische activiteit . Myelineschede: perifeer is vetopruiming al moeilijk, centraal niet op te
lossen levensbedreigend.
Neuronen = irreversiebel post-mitotische cellen niet meer delen na kleine periode na de geboorte
(afh van diersoort, kitten tot enkele weken nog deling, wanneer panleukopenie vlak na de geboorte
vermeerdering in sneldelende cellen (neuronen) kleine hersenen ataxie), er zijn wel nog stamcellen
aanwezig maar in de praktijk worden er normaal geen cellen nieuw gemaakt. neuronen moeten
levenslang meegaan, soms gaan ze spontaan in apoptose oude dieren aantal neuronen .
Geriatrisch syndroom (hond en mens): dunne hersencortex met grote laterale ventrikels (vnl atrofie
grijze stof)
Regelmatig nog nieuwe congenitale afwijkingen bij gevonden (complex, vaak rariteiten grote
individuele variatie) Embryologie: plaat met streep cellen instulpen en buisvormig buis met
dorsaal instulping neurale buis (kan op veel punten foutlopen):
- Instulping/buisvorming onvolledig dysraphia (opening bovenzijde)
- Buis wordt vnl craniaal groter hersenen, sommige delen niet groter coördinatie nodig,
wanneer mis hypoplasie/aplasie
- Holtes gevuld met vocht (gevormd door plexus choroideus) met elkaar verbonden vocht
stroomt naar buitenkant (rond hersenen), wanneer 1 verbinding verstopt wel productie maar
geen afvoer naar bloed via meningen opstapeling vocht (hydrocephalus), er kan ook geen
productie zijn afwijkingen in cerebrospinaal vocht.
Vochtafwijkingen:
* Hydrocephalus: wanneer tijdens embryonale ontwikkeling schedel nog niet dicht (fontanellen sluiten
niet) groter hoofd en groter schedelvolume. Hydrocephalus internus: hypoplasie cerebrale cortex
(teveel vorming of te weinig afvoer cerebrospinaal vocht druk bol hoofd).
Typisch: grootte laterale ventrikels. Brachycephalen: allemaal grote laterale ventrikels (allen
hydrocephalus internus), wanneer is dit pathologisch? Met veel vochtopstapeling nog leefbaar, vanaf
DiergeneeskundigeStudentenRaad.be Fouten voorbehouden
44