PERGOLESI OF BACH? - Nederlandse Bachvereniging

Jesi geboren werd. De aria’s en het duet die ik heb gekozen voor dit concert
gunnen ons een glimp van het opera-oeuvre van dit grote Italiaanse genie,
van de frisheid van zijn melodieën, de gewaagdheid van sommige van zijn
harmonieën, zijn orkestrale kleuren en zijn versieringen. Voor het publiek dat
hem vooral van het Stabat Mater en zijn opera La Serva Padrona kent, zal het
een ontdekkingstocht zijn van tot nog toe onbekende kleuren, geuren, reuken
en smaken.
CR: In uw carrière werpt u zich op als advocaat van Italiaanse muziek en vooral de
vergeten en minder bekende werken. Treedt u daarmee in de voetsporen van René
Jacobs?
AC: Vocale muziek is voor mij natuurlijk sterk verbonden met het Italiaans,
mijn moedertaal. Maar ik word natuurlijk niet alleen aangetrokken door
muziek uit mijn geboorteland, maar vooral door alle composities op een
Italiaanse tekst. Zo plaats ik graag verschillende Italiaanse composities op
dezelfde tekst naast elkaar, of vergelijk die met die van buitenlandse
componisten op dezelfde tekst. René Jacobs, die als musicus een grote liefde
voor taal aan de dag legt, voor de librettokunst en de finesses van de
Italiaanse zegswijzen, en van wie ik jarenlang muzikaal assistent ben geweest,
heeft mij aangestoken met het virus van het zoeken naar onbekende muziek.
CR: Pergolesi’s Stabat Mater en La Serva Padrona zijn wereldberoemd, maar de
drie opera’s waarvan u fragmenten uitvoert zo goed als onbekend. Hebben ze een
kans om opnieuw door te breken? Ondanks de schaduw van Mozart?
AC: Pergolesi is ondanks zijn veel te korte leven een bijzonder productief
componist geweest. Ook al componeerde hij minder muziek dan hem in de
loop der eeuwen na zijn dood werd toegeschreven. Maar afgezien van een
zeldzame uitzondering worden zijn opera’s nooit uitgevoerd, La Serva
Padrona natuurlijk daargelaten. Het lijkt of het concertleven alleen deze enige
opera kent en het Stabat Mater. Daarbij kennen we nog enkele aria’s uit zijn
opera Il Flaminio, alleen dankzij de bewerking die Stravinsky daarvan maakte
in zijn Pulcinella. De herontdekking van Pergolesi’s opera’s hangt alleen af van
de moed en de nieuwsgierigheid van de verantwoordelijk artistiek leiders van
festivals en theaters. Met een zekere voorzichtigheid durf ik het lot van de
opera’s van Pergolesi te vergelijken met de geniale opera’s van Haydn:
iedereen weet dat ze bestaan, maar niemand wil ze op de planken brengen.
CR: Wat kunnen deze werken het hedendaagse publiek brengen? Schoonheid?
Troost? Een inhoudelijke boodschap? Een venster naar een voorbije tijd?
AC: Vanaf de eerste keer dat ik in contact kwam met de muziek van Pergolesi
werd ik getroffen door de speciale schoonheid, de frisheid, en vaak ook door
de ironische accenten in zijn muziek. Die lichtheid en ironie kan de wereld van
vandaag volgens mij wel gebruiken.
CR: Zelfs Bach ging mee in de Italiaanse mode, bestudeerde Vivaldi en kwam zo
tot zijn eigen concerten. Met de bewerking van Pergolesi’s Stabat Mater boog hij
16