pdf (3.6 Mb) - Nederlandse Vereniging voor Ruimtevaart

kortste,
L september en 25 dec
achter De basis van o
de middelbare zonneda
3 november IS 4 miut
men weer versc jaar is de tijdsduur die de zon no-
maken dus om beginnende bij een
gemakltelijk waarneembare tijdsduur doch niet de meest geschikte om als basis voor een
tijdrekening t
De eisen die ral vroeger aan een goede kalender stelde waren de volgende
1 e onverandes anvangsdata te geven voor de seizoenen
2ee de data van de kerkelijke feestdagen vast te leggen
3e, een vas te geven voor de jaartelling
seizoene bepaald door de stand van de aardas ten opzichte van de zon. Indien
e stand ten opzichte van de sterrenhemel constant bleef zouden de seimenen onvernderlijk
ten opzichte van het sterrenjaar zijn
De aardas blijft echter niet constant ten opzichte van de sterrenhemel doch beschrijft
een cirkelvormige kegelmantel tengevolge waarvan de snijpunten van de zonnebaan die
men de eclipiica noemt en de hemelequator langzaam overschuiven Daardoor komt de
zon na een sterrejaar niee precies op dezelfde plaats tussen de sterren terug en daardoor
zullen de seizoenen langzaam verschuiven De tijdsduur die de zon nodig heeft om van
een snijpunt van de ecliptica met de equator het zogenaamde lentepunt tot het volgende
lentepunt te komen noemi men het tropische jaar en dit is de tweede basis van onze tijdrekening.
De duur van het sterrejaar is 365 25636 middelbare zonnedagen en die van het tropische
jaar 365 2422 zonnedagen hetgeen in 70 jaren een verschil van een dag geeft.
De basis van de burgerlijke kalender moet natuurlijk een jaar zijn dat een geheel aantal
dagen telt en het probleem om aan deze tegenstrijdige eis te voldoen kan alleen opgelost
worden door periodiek een jaar van verschillende duur een schrikkeljaar in te lassen
Onze huidige kalender werd door Paus Gregorius XI11 wiens pontificaat van 1572 tot
1585 viel op 24 februari 1582 ingevoerd De regels van deze tijdrekening zijn als volgt
Een gewoon jaar heeft 365 dagen maar eens in de vier jaren heeft men een schrikkeljaar
van 366 dagen met de uitzondering dat de eeuwjaren waarvan het eeuwtal niet door vier
deelbaar is geen schrikkeljaren zullen zijn.
e duur van het Gregoriaanse jaar is dus. 365 1/4 -_ lI100 +1/400 dagen 365 2425 dagen,
ank zij deze vernuftige regeling zal onze jaartelling pas over 30011 jaren een dag fout zijn,
e andere tijdseenheden die wij gebruiken zijn de week en de maand. De bedoeling van
deze eenheden is het jaar te verdelen in kleinere meer overzichtelijke perioden.
Maar de grote moeilijkheid waarmede elke verdeling te kampen heeft is dat het getal 365
alleen deelbaar is door 5 en 73 zodat men de keus heeft tussen een tijdseenheid van vaste
duur die niet een geheel aantal malen in het jaar gaat of een eenheid die wel een geheel
aantal malen op het jaar gaat maar die niet van vaste duur is.
Aan de eerste voorwaarden voldoet de week aan de tweede de maand,
Het grote voordeel van de week is dat men hiermede een ononderbroken opvolging van
perioden van gelijkblijvende duur heeft wat van groot belang is voor de chronologie,
Daarom zal het voorstel van sommige kalenderhervormers die aan het eind van het jaar een
extra dag die buiten de weken staat willen inlassen nooit genade vinden in de ogen vm
de geschiedkundige