Reisverslag - Rwanda

oom om zoveel vernuft en groeten hem met respect. Niemand komt in de
verleiding om er nog vlug zijn naam in te kerven.
Het vele geroep van de gevleugelde bewoners van het woud trekt onze aandacht.
Soms krijgen we er een te zien. Alleen vogels tot nog toe, de andere dieren zijn
er niet op gebrand om een grote groep mensen bewapend met stokken uit te
dagen. Dat is dan weer het moment waarop Philip de gids aanspreekt om uitleg.
Veel tijd krijgt hij immers niet om zijn boek “ Tropische vogels in Afrika” te
raadplegen. Dat boek heeft hij steeds bij zich en het wordt regelmatig
geraadpleegd, zodat wij nu al weten wat een zwarte wouw is. Maar insecten
hebben zijn voorkeur en die zijn hier overal te vinden.
Er is hier ook een weelde aan paddenstoelen. Dat zijn de opruimers bij uitstek
van al het dode materiaal in het bos. Sommige zijn eetbaar, andere niet. Daar
heeft de gids een vreemd verhaal over. Je neemt een duizendpoot. Als je die vast
neemt rolt hij zich op. Vervolgens leg je hem op de paddenstoel. Begint hij te
eten, dan is de paddenstoel ook eetbaar voor de mens. Er lijkt mij toch een
schakel te ontbreken in deze vreemde manier van onderzoek. Namelijk: je laat
hem daarna door iemand opeten en pas dan heb je zekerheid.
We stappen het woud verder
in en komen aan een
kronkelende rivier. Het
verwondert een beetje dat er
in het ongerepte bos een
brug over de rivier ligt.
Vanop die brug kijk je naar
het water dat bruisend zijn
weg zoekt tussen brokken
steen, die ruw en in alle
maten slordig overal in de
weg liggen. Het niveauverschil
is groot zodat het
water als in paniek huilend op de vlucht lijkt te slaan.
De rol van de stok wordt duidelijk. Het is een enorme hulp om op het gladde pad
in evenwicht te blijven. Bij het klimmen helpt hij je gewicht mee op te tillen, bij
het dalen dient hij als rem.
Voor het eerst sinds we in Rwanda zijn, hebben we geen tegenliggers op onze
weg. Dat accentueert de aanwezigheid van het woud en maakt ons
avontureninstinct wakker. Het is genieten! Het wegje gaat links, rechts, omhoog,
51
omlaag en kronkelt. Als je even treuzelt om iets te bekijken zie je niemand meer
en lijkt het of je alleen bent.
Af en toe, waar er wat meer plaats is, stopt de gids. Zijn uitleg boeit.
“Vroeger liepen er hier veel buffels en olifanten. De laatste olifant is in 1989
doodgeschoten door stropers. De gevolgen voor het woud zijn niet te overzien.”
Hij toont ons bomen die vroeger geen kans hadden om boom te worden omdat
ze het uitgelezen voedsel waren van buffels en olifanten.
“Nu overwoekeren die planten alles, worden bomen en storen het evenwicht. Er
is geen weg terug.”
Daar zijn wij het met onze euro’s niet mee eens.
“Waarom voer je ze niet weer in!?”
Daar heeft de goede man zijn redenen voor.
“Dat kost te veel en het moeten bergolifanten zijn omdat er geen enkel vlak
gebied meer overblijft. En dat is de plaats waar de verdwenen dieren
opereerden.”
“Die beesten bestaan toch nog elders en dat moet toch haalbaar zijn!” Wij
denken aan de dertig euro die we per persoon voor dit bezoek betalen.
Er is nog een tweede argument.
“Er is ook een probleem met de landbouwers. Die beesten verplaatsen zich en
gaan eten waar het hen het beste uitkomt. Thee ziet er lekkerder uit dan wat oud
struikgewas.”
Dat is het einde van de discussie. We denken aan de voortdurende uitbreiding
van de landbouw en zien de problemen in. De kans dat de dieren het overleven
is nihil.
Het gedruis van het water stijgt voortdurend en overstelpt ieder ander geluid.
Praten hoor je niet meer.
De gids stopt.
“Wie op eigen risico verder wil gaan, komt aan een waterval.” Ogenblikkelijk
gaan de meesten op weg. Het wordt een korte maar nijdige klim. Maar de
52