Reisverslag - Rwanda

etreden worden zonder schoeisel. Het protocol van vroeger is er nu nog van tel.
Er is een slaapvertrek en daar mag alleen de koning rechtstreeks binnen gaan.
Iedereen moet, zelfs als men reeds binnen in
de hut is, een omweg maken alvorens in de
koninklijke slaapkamer te mogen. Zelfs de
vrouwelijke gids durft er nu nog niet
rechtstreeks naar binnen. Mutura III is ook niet
zomaar iemand. Hij is de eerste die zich tot het
katholiek geloof bekeerd heeft. Er hangen
foto’s van hem in gezelschap van zijn collega
Boudewijn I van België. Hij heeft zelfs de actualiteit in ons land gehaald toen hij
op bezoek in België was.
Op de terugweg belanden we weer in hotel IRIS waar de blanken hun afspraken
maken. We eten er de traditionele croquemonsieur en hebben een afspraak met
Hilde Lemey, een zeer gedreven dame, geboren te Wingene en woonachtig in
Vlezenbeek. Zij is hier met de opdracht het technisch onderwijs op punt te
stellen. Ze heeft al die scholen bezocht. Het enig gemeenschappelijke aan al die
scholen is dat ze diploma’s uitreiken. De ene school doet dat na een jaar
opleiding, de andere na een of enkele maanden. Sommige scholen hebben een
programma, andere niet. Vroeger was het onderwijs in het Frans nu werd het
plots verplicht over te schakelen in het Engels. De meesten kennen die taal niet,
ze kregen hun opleiding in het Frans. De leerlingen kennen alleen hun
moedertaal. Leraars worden flagrant onderbetaald. Chaos dus, waarin Hilde
eerst orde moet scheppen, om er daarna een mooi samenhangend geheel van te
maken. We spreken met haar af dat we samen naar de school zullen gaan waar
ze haar bureel heeft.
63
Butare – Kibungo
We hebben afgesproken dat we Hilde ergens onderweg oppikken en naar de
technische school brengen. Voor een keer moet ze de bus niet nemen.
Die school is niet niks als je het hele naamkaartje leest.
’Integrated Polytechnic Regional Center’. We krijgen
carte blanche om de school te bezoeken. De vakantie is
sinds gisteren afgelopen. De directeur verontschuldigt zich
omdat de meeste leerlingen nog niet op school zijn. Dat
vraagt nog enkele dagen tijd. Maar er zijn er al enkelen, zo
stellen we vast. Vanop afstand volgen we een les over
autotechniek. Een motor staat opgesteld achter ijzeren
baren alsof ze willen voorkomen dat de motor tijdens de
uitleg zou weglopen of de les storen. De leraar staat ook
langs dezelfde buitenkant van de tralies als de leerlingen
en doet wijzend zijn uitleg.
“Kijken mag, aankomen niet,” merkt iemand op.
De leraars blijken allemaal uit verlof terug en staan ons in iedere afdeling te
woord. Er staat een groepje leerlingen samen in een van de lokalen en het is
Hilde die hen vraagt in het Engels hoe het verlof geweest is en van waar ze
komen. Geen reactie. In het Frans dan maar. Helaas ook dat verstaan ze niet. We
besluiten dat de plotse overgang van het Frans naar het Engels als voertaal geen
noemenswaardige problemen meebrengt. Wie er in slaagt om op twee maanden
een vak te leren kan er ook gemakkelijk een taal bijnemen.
We zetten ons bezoek verder naar de afdeling metaalbewerking. Daar voelen we
ons een heel stuk minder superieur. Er staan twee nieuwe moderne draaibanken,
computer gestuurd. We bewonderen het Rwandees vernuft dat blijkbaar in staat
is om daar in een bestek van twee maanden alle geheimpjes aan te ontfutselen.
De Belgische studenten hebben daar zes jaar voor nodig. Een prangende vraag
dringt zich op. Wat doen de leerlingen eens ze hier afgestudeerd zijn?
Hilde merkt op dat ze dan opnieuw in de heuvels patatten en maniok gaan telen.
Dat is ook het geval met de meisjes die een opleiding in naaien hebben genoten.
Maar daar, maakt zij zich sterk, zal zij voor zorgen dat de geslaagde leerlingen
een naaimachine mee naar huis krijgen. Dat lijkt mij met die draaibanken een
probleem omdat er maar twee zijn en er bovendien geen trappers op staan om de
nodige energie te leveren. Wij zijn wel fier als we op de machines de Belgische
vlag zien staan met de melding “Geschenk van België”.
64