Reisverslag - Rwanda

Het is al donker als we thuis komen. Deze morgen heb ik nog even een
bladderwasje gedaan en het wasgoed te drogen gelegd op het gras. Het heeft er
de hele dag gelegen, al een geluk dat het niet regende. De strijk? Wie geeft daar
wat om!
Wassen is een dagelijkse noodzakelijkheid. Stof en zweet zijn dingen die je best
niet in je bagage bijhoudt. Het hoort bij de geplogenheden van iedere dag.
59
Butare
Om zes uur dertig word ik wakker door een vreemd schurend geluid. Af en toe
is het er en verdwijnt even geheimzinnig. Ik ben alleen en kan niet om een
medemening vragen. Ik sta slaperig op en denk er niet meer aan. Wie denk er nu
nog aan zijn wekker eens hij je wakker gemaakt heeft. Tijdens het scheren is het
gekras er weer. Ik zet even het toestel af om vast te stellen dat het geluid niet
door de machine veroorzaakt wordt.
Ik ga op verkenning en zie een man die in de buurt van mijn kamer druk aan het
werk is. Hij heeft iets als een oude koterhaak in de hand en zwaait er vakkundig
duchtig mee heen en weer. Hij is het gazon aan het bijwerken. Het grasveld is zo
groot en zijn snoeitempo zo laag dat je hier een voorbeeld hebt van vast werk,
het hele jaar door. Logisch dat de baas geen maaimachine aanschaft als je
personeel hebt dat dit werk voor een euro per dag wil doen. Toch is het hard en
secuur werk. Ik probeer het ook maar er zijn wat parameters die heel wat
ervaring eisen. Die ervaring heb ik niet. De juiste snelheid is van zeer groot
belang maar ook de juiste afstand waarmee het mes over het gras scheert. Te
hoog of te laag zijn slagen in de lucht of in de grond en zijn een verspilling van
energie of zijn ten koste van de grasmat. De man is op zijn blote voeten. Als hij
zijn voet raakt, beleeft hij de unieke ervaring zijn eigen teen in de lucht te zien
vliegen. In het beste geval mag hij dit tien keer meemaken. Je moet ook een
vaste hand hebben om te voorkomen dat het tuig de lucht invliegt en het ‘gras’
van iemands hoofd maait. Je houdt het ook geen vijf minuten aan een stuk vol en
als je nadien je handen bekijkt, zie je waar blaren in de maak zijn. Die manier
van grasmaaien is wel milieuvriendelijk. Met zijn gezwaai veroorzaakt hij wat
wind die de opwarming van de aarde tegengaat en de CO2 uitstoot zal merkelijk
minder zijn dan die van grazende koeien.
Ik ga mijn was halen die ik gisterenavond nog vlug gedaan heb. Als ik ermee
terugkom, is de man verdwenen. Ik kan dus veilig mijn kleren op het gazon
leggen en kies veiligheidshalve een plaats waar het gazon behandeld is. Eens
droog zal ik de stukjes gras er wel kunnen afslaan. Mijn T-shirt en onderbroek
zijn zo tegen fatale beschadiging beveiligd.
Tot nu toe ben ik er van overtuigd geweest dat Rwanda geen grondstoffen heeft.
Hier zitten we warempel op een goudmijn. In het gebouw waar wij slapen,
wordt het goud verzameld en bewerkt! Het wordt gevonden onder de vorm van
goudstof, soms zijn er ook gouddruppeltjes bij. We zien met eigen ogen hoe het
in een vuurvaste vorm gelegd wordt. Een mengsel van acetyleen en zuurstof lijkt
voldoende warmte te geven om het te smelten en in een vaste vorm te gieten. In
aanpalende, halfduistere kamertjes wordt het verwerkt tot gouddraad of tot
plaatjes afhankelijk van het beoogde kunstwerk. Met eindeloos geduld worden
60