lesmap web of the witch - Lessen in het donker

Bijlage 2
Generiek sprak met Vishal Bhardwaj.
regisseur van WEB OF THE WITCH
“Het hart van kinderen slaat overal hetzelfde”
WEB OF THE WITCH was de eerste winnaar van de Open Doek
jeugdfilmcompetitie. Het was de Kid-Z-jury die regisseur Vishal
Bhardwaj tot in Turnhout bracht. Hij geeft er tekst en uitleg bij
zijn Bollywood-thriller op kindermaat.
‘Een kinderfilm zoals WEB OF THE WITCH is een unicum in Bollywood.
Er bestaat wel een kinderfilmcultuur in mijn land, maar Indische
kinderfilms zijn doorgaans prekerig en moralistisch. Daar knappen
kinderen op af. Ze snakken naar films die hen op een volwassen
manier entertainen. Daarom gaat mijn film over ‘angst en bijgeloof’.
Het recept werkte, want WEB OF THE WITCH deed het erg goed in
India en werd een instant Bollywood-legende.’
Nooit bang geweest dat het horror-aspect kinderen zou
afschrikken?
Vishal Bhardwaj: ‘Integendeel, kinderen zijn er dol op. Ik zie ze zitten
in de zaal, schuifelend op hun stoel en tastend naar de hand van hun
ouders. Zo zijn kinderen: je laat hen schrikken, ze vliegen bleek en naar
adem happend overeind en dan vragen ze: ‘doe dat nog eens een
keer’. Met angst en griezel heb ik geen probleem, zolang de morele
tenneur van de film correct is. Daarom helder ik in de slotscènes alles
op: je mag kinderen niet achterlaten zonder die geruststelling.’
Welke griezel-ingrediënten heb je gebruikt?
Bhardwaj: ‘Geld voor special effects hadden we niet, dus gebruikten
we klassieke truuks. Shabana Azmi (de heks) droeg gekleurde lenzen,
we verborgen haar wenkbrauwen en gaven haar een ‘lijkkleur’.
Daarom is ze in die ene scène bij daglicht (op de schommel) nog
schrikwekkender dan in het duister. Dat was essentieel: als de heks
‘werkt’, werkt de hele film. Maar als kinderen niet in de heks kunnen
geloven, geloven ze niet in de film.’
Zijn kinderen overal ter wereld bang voor dezelfde dingen?
Bhardwaj: ‘Kinderen zijn overal hetzelfde. Kijk om je heen. Mijn
zoontje is na 5 minuten al spontaan aan het spelen met Belgische
leeftijdsgenoten. Het hart van kinderen slaat overal hetzelfde;
de basis is universeel, alleen het opgroeien onder verschillende
omstandigheden maakt ons verschillend.’
B2/01 B2/02
Welke plaats krijgen heksen in de Indische verhalen en mythes?
Bhardwaj: ‘Elke cultuur heeft z’n eigen beschrijving van heksen. In
Indische verhalen zijn heksen meestal oud en dik. Maar ‘mijn’ heks is
slim en leeftijdsloos.’
Alle protagonisten in jouw film, zowel de goede (Munni & Chunni)
als de slechte (de heks) zijn vrouwen.
Bhardwaj: ‘Een bewuste keuze én een noodzaak: ik hou van
sterke vrouwelijke protagonisten. Vrouwen bleven in de Indische
samenleving lang onderdrukt; ze kregen bv. geen onderwijs.
Omdat mannen bang waren dat gestudeerde vrouwen hen zouden
overheersen. Sinds de revolutie in 1947 is er officieel veel veranderd,
maar onderhuids blijven vele oude vooroordelen sluimeren. De
wereld heeft nood aan kinderfilms, en kinderfilms hebben nood aan
sterke vrouwelijke personages.’
Ook opmerkelijk: de vader van Munni en Chunni is alleenstaand.
Bhardwaj: ‘Ook dat was een bewuste beslissing die de film ten goede
komt. Ik wou een verhaal vertellen waarin de moederfiguur ontbrak.
Vader is zo aan zijn dochters verknocht dat hij na de dood van zijn
vrouw geen nieuw huwelijk aangaat. Hij vreest dat zijn kinderen
zouden lijden onder de aanwezigheid van een stiefmoeder.’
WEB OF THE WITCH geeft een prettig beeld van het leven in
een klein dorpje boordevol kleurrijke figuren. Uit het leven
gegrepen?
Bhardwaj: ‘Al die figuren – de chef, de priester, de schoolmeester,
enz. – bestaan écht. Elk dorp is een levendig micro-universum vol
hoogst entertainende personages. Aan het hoofd staat de 5-koppige
dorpsraad, waarin sinds kort ook verplicht een vrouw moet zetelen.’
Letterlijk vertaald spreken de kinderen al die volwassenen aan
als ‘oom’ of ‘tante’.
Bhardwaj: ‘Een Indische traditie die het ontzag voor de ouderen
illustreert. Het gebruik van de naam van een volwassene door een
kind zou wijzen op een gebrek aan respect; vandaar ‘oom’ en ‘tante’.’