lesmap web of the witch - Lessen in het donker

Pedagogisch dossier
Lessen in het donker

Intro
In deze bundel vind je heel wat werkmateriaal terug over
‘Web of the witch’. We gaan zowel in op de vorm als de inhoud van de
film en proberen daarbij zoveel mogelijk het medium film centraal
te stellen. Je selecteert gewoon het materiaal dat je in de klas wilt
gebruiken. Achteraan is een lesbrief voor de leerlingen terug te
vinden met vragen en opdrachten. Je kan die voor hen kopiëren!
Voor extra materiaal rond filmproductie en -analyse neem je best een
kijkje op onze site www.lesseninhetdonker.be!
Feedback
We wensen jullie een boeiende filmvisie en -bespreking toe!
Graag horen we een reactie: neem je even de tijd om de
evaluatiefiche op onze site in te vullen? Bedankt! Ook de
leerlingen kunnen daar hun reacties achterlaten.
02 03
Korte synopsis
Een klein Indisch dorpje beeft van angst voor de heks, die
in een akelig heksenhuis aan de rand van het dorp woont. Indringers
betovert ze in een geit, een hond of een ander dier.
Munni & Chunni zijn een koddige tweeling; de één altijd braaf en
eerlijk, de ander altijd ondeugend. Wanneer Munni op een dag door
de heks in een kip wordt veranderd, sluit haar zus een gevaarlijke deal
met de heks: als losgeld moet ze 100 kippen betalen. Maar ook de
kippenslachter ligt op de loer...
Een regelrechte Bollywood-griezelfilm voor kinderen, boordevol
ongezouten amusement en adembenemende spanning.
India / 2003 / Duur: 90’
Technische fiche
Originele versie met Nederlandse ondertiteling
Originele titel: Makdee
Regie: Vishal Bhardwaj
Scenario: Vishal Bhardwaj
Muziek: Vishal Bhardwaj
Productie: Vishal Bhardwaj & Sanjay Routray
Met o.a.
Shweta Prasad (Chunni & Munni)
Makrand Deshpande (Kallu)
Shabana Azmi (de heks)
Alaap Mazgaonkar (Mugle Azam)
Filmfiche

Synopsis
Een klein Indisch dorpje wordt vroeg in de ochtend
opgeschrikt door een kippendief. Kippenslachter Kallu zet de
achtervolging in en wekt het hele dorp met z’n geschreeuw. Zijn
wilde ren eindigt voor een poort, waarachter de dief verdwijnt.
Niemand van de dorpelingen durft hem te volgen, want hier woont...
de heks. Ze houdt het dorp in een ijzeren angstgreep; iedereen die
haar domein betreedt wordt betoverd in één of ander beest.
Aan de poort is een heftige discussie aan de gang. Iedereen – zelfs de
drieste Kallu – is doodsbenauwd voor de heks. De schoolmeester van
het dorp gelooft weliswaar niet in hekserij, maar ook hij gaat het huis
niet binnen. De politiemannen Ghanta & Banta vinden dat burgers
zich hier niet in moeten mengen... maar blijven zelf veilig buiten de
poort.
In het heksenhuis voltrekt zich een akelig ritueel: een schimmige
figuur draait en springt in een woeste heksendans, zwaaiend met
knoken en trommelend op een doodshoofd...
Buiten voor de poort duiken intussen 2 meisjes op: de tweeling Munni
en Chunni. Munni houdt veilig afstand, maar de rebelse Chunni is de
enige die het huis binnendurft. Ze komt niet ver, want tot afgrijzen van
de omstaanders komt er een geit uit het heksenhuis... het dier draagt
het t-shirt van de kippendief. De heks heeft weer een slachtoffer
gemaakt.
04 05
De verdwijning van Aladdin
De tweeling Munni en Chunni zijn uiterlijk elkanders evenbeeld (op
één geboortevlekje onder de neus na), maar qua karakter zijn ze
elkanders tegenpolen. Munni is gehoorzaam, bedeesd, eerlijk; de
brutale Chunni is een kleine manipulator, vol lepe streken. Ze laat haar
vriend Mugle Azam (de verwaarloosde pleegzoon van Kallu) haar
huiswerk maken in ruil voor snoep, ze negeert de goede raad van haar
vader en ze slaagt er zelfs in om 2 x zakgeld te innen; Munni blijft met
lege handen achter.
Onderweg van school naar huis houdt Chunni met Mugle Azam en
zijn geliefde hondje Aladdin (‘Kallu adopteerde mij, en ik adopteerde
Aladdin’) halt voor het heksenhuis. Een dom incident (de passerende
Kallu gooit Chunni’s bal over de poort) lokt Aladdin in de richting van
het huis... om niet meer terug te keren.
’s Avonds komt Mugle Azam weer om eten bedelen. Chunni wil de
gierige Kallu, die z’n pleegzoon niet goed verzorgt, een lesje leren...
De volgende ochtend zijn Kallu’s kippen ‘als bij wonder’ ontsnapt;
jagend op z’n voortvluchtige pluimvee richt de slachter in het dorp
een ravage aan. Hij zweert wraak: ‘Chunni en Mugle Azam... jullie uur is
gekomen!’

In de klauwen van de heks
Kallu wacht het tweetal op, het slagersmes in aanslag. Maar Chunni
is hem weer te slim af en stuurt Kallu achter haar tweelingzus aan.
Brullend zet de woedende slachter de achtervolging in op het
onschuldige meisje, dat doodsbang wegvlucht, regelrecht door de
heksenpoort, in de klauwen van de heks!
Opnieuw voltrekt zich het spookachtige ritueel: de dansende heks,
bezweringen, getrommel op een doodshoofd...
Wanneer de nacht valt, is Munni nog niet teruggekeerd. Chunni
verzamelt al haar moed en betreedt het heksenhuis. Daar wordt ze in
het duister opgewacht door de heks zelf en door Munni, die intussen
is betoverd in... een kip!
Chunni smeekt: ‘Betover mij en schenk Munni de vrijheid. Ze is
onschuldig!’ De heks weigert: indringers moeten boeten! Maar de
tovervrouw wil een deal sluiten: ‘Wat kan jij voor me doen?’ – ‘Alles
wat je verlangt.’ – ‘Jij wil Munni in plaats van een kip, dan wil ik kippen
in plaats van Munni!’... Ze eist dat Chunni haar 100 kippen brengt, niet
allemaal tegelijk, maar enkele per dag.
Wenend verlaat ze het huis met Munni-de-kip in haar armen, verbaasd
nagestaard door Ghanta & Banta.
06 07
Kippen roven
De situatie dwingt Chunni opnieuw tot list en bedrog. Ze durft niet
opbiechten wat er gebeurd is, dus neemt ze vanaf nu de rol van haar
zus op zich. Zo lang ze geen 100 kippen verzameld heeft, zal er heel
wat gegoocheld moeten worden met het moedervlekje! Ze verschijnt
op school en aan haar familie, afwisselend als Munni en als Chunni,
steeds liegend over de afwezigheid van de ander.
’s Nachts gaat ze op rooftocht... kippen stelen bij Kallu. De heks wacht
haar op, altijd even akelig en eng. Wanneer het kippen stelen steeds
moeilijker wordt, probeert Chunni de heks te paaien met snoep. Dat
vindt ze wel lekker, maar de deal blijft zoals ie was. ‘En wacht niet te
lang, of het is te laat.’
Bijgeloof is niet besteed aan de meester; hij hecht geen geloof aan
spookverhalen. Op school vertelt hij: ik geloof enkel wat ik zie en wat
wetenschappelijk bewezen kan worden. Chunni luistert niet... ze heeft
akelige dagdromen over de heks. Munni’s afwezigheid kan ze met
moeite verbloemen. ‘Ze blijft 10 dagen thuis; een dolle hond heeft haar
gebeten.’
Wanneer de meester zichzelf uitnodigt op theevisite, kunnen Chunni
en Mugle Azam – omgekocht met snoepgoed – hem op het laatste
nippertje met een list wegjagen.

Bedrog?
Een ramp kan maar net vermeden worden wanneer Kallu z’n oog laat
vallen op Munni-de-kip en haar meeneemt. Op het nippertje, en met
hulp van de politiemannen, redt Chunni het leven van haar betoverde
zus. Kallu ziet verbaasd hoe het meisje de kip snikkend in de armen
sluit.
Al snel slaat het noodlot opnieuw toe: Munni ontsnapt alweer en
verdwijnt... in de hokken van Kallu; 10tallen witte kippen... en wie is
Munni? Wanhopig biecht Chunni haar geheim op aan Mugle Azam.
Die stelt voor om met al de kippenhokken naar het heksenhuis te
trekken.
Met hun kar vol kippen worden ze onderweg betrapt door de
meester. Ook hij wordt van het geheim op de hoogte gebracht. De
meester benadert het probleem rationeel en stelt voor om zelf een
bezoek te brengen aan de heks, terwijl de kinderen Ghanta & Banta
waarschuwen. Ondanks hun stoere praatjes, blunderen die alweer: ze
gaan zo stuntelig te werk, dat hun acties bij voorbaat gedoemd zijn
om te mislukken.
De heks is razend en koelt haar woede op Chunni. Smeken helpt
niet; na de 100 kippen eist ze nu ook 100 geiten. En de meester... die
heeft ze intussen betoverd in een hond! Maar lijkt dat hondje niet
ontzettend hard op Aladdin? ‘Als dit Aladdin is en niet de meester, dan
is de kip niet Munni, en dan is de heks geen heks. ’ Hier lijkt bedrog in
het spel!
Een modderkuil
Chunni en Mugle Azam dringen het heksenhuis binnen,
waar ze door de bewoonster betrapt worden. Ghanta en Banta duiken
op uit het duister... tijd om het raadsel te ontsluieren. De vrouw grijnst:
‘Ik ben geen heks’... Ghanta en Banta zitten mee in het complot! Ze
drijven de kinderen naar een valluik. In een modderkuil vinden ze hun
verloren vrienden terug: Munni, de meester, de kippendief en nog
enkele anderen. Huilend vliegen ze elkaar om de hals.
Op het dorpsplein doet iedereen z’n zegje: vader smeekt, Kallu wil
actie, maar de priester verzet zich: ‘De wraak van de heks. We mogen
niet nog meer slachtoffers riskeren...’ Plots duikt Aladdin op. Is hij niet
het levende bewijs dat ontsnappen uit het heksenhuis mogelijk is?
Ondanks het hoongelach van z’n dorpsgenoten, trekt Kallu die avond
naar het heksenhuis.
08 09
Graven naar een schat
Triomfantelijk verschijnt de ‘heks’ – in mensengedaante – aan de kuil,
geflankeerd door Ghanta en Banta. Ze komt het mysterie ophelderen.
Haar man, een archeoloog, ontdekte dat in dit huis een kostbaar
standbeeld begraven lag. Ze vermoordde hem en ging, met hulp van
haar neven Ghanta en Banta (‘Tante, wij aanbidden jou!’) op zoek naar
de schat die diep onder de grond verscholen lag. Voor het graafwerk
kreeg ze hulp van onschuldige ‘betoverde’ slachtoffers. En Chunni’s
kippen dienden om de heks en haar trawanten aan voedsel te helpen.
‘Ik wist dat je alles zou doen om Munni te redden, zelfs stelen en liegen.
Sinds 5 jaar zijn er velen gekomen en gegaan, maar geen van hen was
zo slim als jij.’
Munni, uitgeput na uren graafwerk, smeekt om water, maar de heks
weigert... ‘eerst het standbeeld opgraven!’. Op dat moment stoten de
gravers op iets hards... het gouden standbeeld is gevonden. De heks
is uitzinnig van vreugde. ‘Zovelen heb ik opgeofferd aan dit standbeeld’...
en nu zijn Ghanta en Banta aan de beurt: met een welgemikte duw
belanden ze in de kuil, waar ze samen met de anderen zullen begraven
worden. Woedend storten allen zich op de agenten en beginnen te
klauteren om uit hun gewisse graf te ontsnappen.
Onderweg wordt de vluchtende heks gestuit door Kallu, die haar
met getrokken slagersmes opwacht. Het is uiteindelijk Chunni die de
vechtpartij beslecht en de heks uitschakelt.
Epiloog
Heel het dorp komt samen om de goede afloop te vieren en Chunni
te bedanken: ‘Ze heeft ons een prachtig voorbeeld gegeven van moed en
intelligentie en ons dorp bevrijd van bijgeloof.’ Iedereen, inclusief Kallu
(die belooft van nu af beter voor z’n pleegzoon te zorgen) spreekt vol
lof over Chunni. Maar het meisje is geen haar veranderd... getuige de
eerste ontsnapte kippen die al het dorpsplein komen opgelopen....
‘Chunni!!!’

Wat maakt web of the witch zo uniek?
Een Indische kinderfilm in de Vlaamse bioscopen… het
is een unicum. En dan nog zo’n goede film bovendien! Om dat te
verwezenlijken sloegen verschillende organisaties de handen in
elkaar.
- Open Doek is een filmfestival dat niet-Westerse films draait… ook
voor kinderen.
- Jekino-Films is een distributeur die kinderfilms in de zalen
brengt… ook uit verre landen.
- Broederlijk Delen is een organisatie die ontwikkelingshulp
coördineert en ondersteunt… in niet-Westerse landen.
Deze 3 organisaties betreuren samen het karige aanbod aan goede
kinderfilms uit de hele wereld. Daarom werd de Kid-Z-Jury boven de
doopvont gehouden. Open Doek brengt een kinderjury samen die
de mooiste ‘wereldfilm’ van het afgelopen jaar kiest. De gekozen film
wordt door Jekino in de zalen gebracht. Dat alles gebeurt dankzij de
financiële ondersteuning van Broederlijk Delen.
In 2004 kwam de 8-koppige Kid-Z-jury voor de eerste keer samen.
Zij vonden WEB OF THE WITCH de beste film in de competitie. Eén
maand later al werd deze winnende film tijdens het Open Doek
Festival 2004 voor de eerste maal aan het publiek voorgesteld
in aanwezigheid van regisseur Vishal Bhardwaj. Daar kreeg
het Kid-Z-initiatief een groot hart onder de riem gestoken: de
supserspannende, exotische, griezelige musical werd door het
publiek laaiend enthousiast onthaald. En heeft het publiek niet altijd
gelijk?!
Het Kid-Z-kinderfilmfonds is dan ook trots deze WEB OF THE WITCH
aan het Vlaamse publiek te kunnen voorstellen.
10 11
Munni & Chunni
Centrale figuren in WEB OF THE WITCH zijn de tweeling
Munni en Chunni; Chunni loopt door haar uitgesproken karakter en
actieve rol nog méér in de kijker dan haar zus (die trouwens een halve
film lang in een kip is betoverd, en bijgevolg een minder actief is).
Er wordt in (kinder)films wel vaker gespeeld met het thema
‘tweelingen’; er gaat van tweelingen een vreemde magie uit (zie
verder) en de bijbehorende persoonsverwisselingen zorgen vaak
voor een komisch effect. Munni en Chunni lijken als 2 druppels water
op elkaar; het enige detail waarin ze onderling verschillen is het
‘schoonheidsvlekje’ onder Munni’s neus. Maar Chunni bewaart een
namaak-vlekje dat ze desgewenst kan opkleven. Zo kan ze, wanneer
ze dat wil, doorgaan voor haar tweelingzus.
Ondanks hun fysieke gelijkenis waren de karakters van 2
tweelingzusjes zelden zo verschillend als bij Munni en Chunni.
Munni is braaf, gehoorzaam, bescheiden, plichtsbewust… kortom:
een ‘seut’.
Chunni is een lefgozer: stout en boordevol ondeugende streken.
Ongegeneerd manipuleert ze iedereen. Ze is ook koket, een beetje
behaagziek zelfs.
De tegenstelling in hun karakter wordt voor de eerste maal scherp
gesteld in de scène met de familiemaaltijd: Munni klikt over Chunni’s
avontuur bij het heksenhuis, Chunni probeert de zaak listig op te
lossen en verandert snel van onderwerp.
Karakters en personages

De regisseur tekent de tegenstelling in beide karakters vanaf het
begin haarscherp uit. Vooral Chunni wordt duidelijk geschetst. We
zetten ‘haar’ opvallendste scènes even op een rijtje:
• Ze daagt de anderen uit om het huis van de heks binnen te gaan en
voegt zelf de daad bij het woord.
• De badkamerscène: ze weigert zich te wassen (terwijl Munni de
wijze raad van de meester citeert: ‘geen water verspillen’).
• Wanneer vader vertrekt naar de stad, int Chunni 2 x haar zakgeld;
Munni blijft met lege handen achter.
• Ze plaagt iedereen: ze lacht Kallu uit en probeert haar vriend
Mugle Azam met verhalen over reuzensnoepjes het heksenhuis in
te lokken.
• Ze vertikt het om haar huiswerk te maken. Soms kan ze haar vriend
Mugle Azam strikken voor deze job... al moet de jongen daar de
volgende dag op school voor boeten. Of ze probeert haar zus om te
kopen (maar Munni zwicht niet voor de verleiding van een ijsje).
• Bij Munni’s verdwijning in het heksenhuis alarmeert Chunni in
paniek haar dorpsgenoten, maar die geloven haar niet... ze zijn in het
verleden al té vaak door haar voor het lapje gehouden.
Chunni’s karakter wordt nog het best getypeerd in het liedje dat
ze zingt: ‘Met mij valt niet te spotten!’ Wie haar een loer probeert te
draaien, krijgt het dubbel en dik terug betaald!
12 13
Goed en kwaad staan gelukkig niet altijd zo lijnrecht tegenover elkaar.
Munni is – behalve braaf – ook een klikspaan en een huilebalk; er is niet
veel nodig (bv. een boze opmerking van de meester) om haar aan het
huilen te maken. En Chunni is – behalve stout – ook dapper: ze durft als
enige het huis van de heks te betreden. In de loop van het verhaal wordt
op vele manieren duidelijk dat achter Chunni’s ondeugende masker ook
heel wat positieve trekjes schuilgaan:
• Wanneer Munni door de heks is betoverd, zijn Chunni’s verdriet en
bezorgdheid heel oprecht.
• Ze gaat tot het uiterste om het geheim van Munni’s betovering voor
iedereen verborgen te houden: ze rent heen en weer, goochelt met het
namaak-vlekje, verklaart de aanwezigheid van de kip in huis (‘We kochten
ze als cadeau voor oma. Eieren zijn zo goed voor haar ogen.’), ze eet voor
twee (al lijkt kip haar plotseling niet meer zo te smaken!) en ze zweert zelfs
dat, als het ooit weer goedkomt met Munni, ze nooit meer ondeugend zal
zijn (aan het einde van de film weten we weliswaar dat ze zich niet aan
deze belofte zal houden).
• We zien haar de kip overvloedig knuffelen en strelen… Chunni is minder
onbekommerd dan ze lijkt.
• Wanneer haar vriend Mugle Azam door haar toedoen gestraft wordt,
‘redt ze hem’ door zelf een risico te nemen en vroegtijdig de schoolbel
te luiden.
• In de slotscène wordt Chunni door het hele dorp met lof overladen
en geprezen om haar intelligentie (ook de heks noemde haar ‘een slim
meisje’). ‘Chunni heeft me de ogen geopend!’
Vanwege de veelzijdigheid van haar karakter is Chunni aan het slot van
de film ook de terechte heldin van dit verhaal. En dat was een bewuste
keuze van regisseur Bhardwaj: ‘De wereld heeft nood aan kinderfilms, en
kinderfilms hebben nood aan sterke vrouwelijke personages.’

Kallu & Mugle Azam
Een andere opmerkelijke figuur in het verhaal is Kallu, de kippenslachter.
De eerste maal dat we hem zien – brullend en schreeuwend – is hij in
volle achtervolging op de kippendief. Maar we maken pas écht kennis
met hem wanneer hij wordt geïntroduceerd in een fantastisch lied, dat
begint met het geluid van het ritmisch slijpen van zijn messen.
Kallu is zeker de meest kleurrijke figuur uit het dorp; in dit lied worden
de groteske trekken van zijn personage vastgelegd. Hij beweegt vreemd
(in zijn dansbewegingen imiteert hij zijn kippen) en trekt gekke bekken.
Hij straalt – op een komische manier – iets vies en dreigend uit en lijkt
een karikatuur van ‘de dorpsmacho’. Dat is natuurlijk mede te wijten aan
zijn beroep: als slachter wordt hij geassocieerd met ‘bloed’ en ‘geweld’.
Daarom is het voor het (kinder)publiek een grote opluchting om te
zien dat deze bruut voor zijn ‘slachtoffers’ veel respect en liefde koestert.
Hij spreekt de kippen aan alsof het meisjes waren en bezingt hun lot:
‘Niemand houdt ervan om te sterven’.
Het lijkt alsof hij meer geeft om zijn kippen dan om zijn verwaarloosde
pleegzoon. Mugle Azam moet hard werken (o.a. kippenhokken kuisen)
en krijgt weinig te eten. Chunni beweert: ‘Kallu wil jou niet als zoon maar
als goedkope werkkracht’; hij heeft hem geadopteerd als ‘slaaf’. Maar aan
het slot van de film belooft Kallu zijn leven te beteren en zijn pleegzoon
vanaf nu met liefde te verzorgen.
Mugle Azam oogt plomp en klunzig. Een grote zoetbek met een groot
hart (cfr. Aladdin) en een makkelijk slachtoffer voor Chunni. Maar hij is ook
een trouwe vriend (hij redt Chunni wanneer ze op straf staat in de klas).
Als enige lijkt hij iets te vermoeden over de dubbelrol die Chunni speelt;
hij merkt (o.a. aan haar stem/accent) dat Chunni de plaats van haar zusje
heeft ingenomen.
14 15
Vader als hoofd van het gezin
Vader staat aan het hoofd van het gezin dat verder bestaat uit de 2
zusjes en een inwonende grootmoeder. Er is ook sprake van een 3 de
zusje, maar dat mysterie wordt nooit opgehelderd. Over het ontbreken
van een moeder komen we wel meer te weten, dankzij een lied dat
Chunni zingt op een droevig moment: een lied vol verdriet over haar
gestorven moeder waar ze nu, in tijden van nood en vertwijfeling, erg
naar verlangt.
Vader is een zorgzaam en plichtsbewust man, die zijn liefde voor zijn
dochters niet onder stoelen of banken steekt. Op een emotioneel
moment bekent hij hen: ‘Ik zou sterven van verdriet als jullie iets
overkwam’.
In een land waar de zorg voor de kinderen doorgaans op de
schouders van de moeder rust, is het opmerkelijk om een film te zien
waarin die moederfiguur ontbreekt en wordt vervangen door een
‘moederlijke’ vader. Een bewuste keuze, zo blijkt. Bhardwaj: ‘Ik wou
een verhaal vertellen waarin de moederfiguur ontbrak. Vader is zo aan
zijn dochters verknocht dat hij na de dood van zijn vrouw geen nieuw
huwelijk aangaat. Hij vreest dat zijn kinderen zouden lijden onder de
aanwezigheid van een stiefmoeder.’
De dorpsgemeenschap
Rondom deze hoofdpersonages bewegen zich de andere
dorpelingen, waarmee we al in de openingsscène kennis maken.
Terwijl de kippendief het dorp in rep en roer zet, krijgen we ze
één voor één te zien: de politiemannen Ghanta & Banta (die later
bedriegers blijken te zijn), de ‘priester’, het dorpshoofd, de meester,...
Vooral deze laatste krijgt later nog een actieve rol in het verhaal. Hij
symboliseert de ‘wereld der kennis en wetenschap’ en gelooft niet
in hekserij. Hij is vriendelijk en bezorgd voor de kinderen, maar zijn
pedagogische methodes (bv. kinderen kakelend als een kip in de
hoek zetten) kan je wel in vraag stellen.
In de scènes waarin het hele dorp bij elkaar komt, wordt de
dynamiek van de kleine dorpsgemeenschap duidelijk. Er wordt
samen beraadslaagd en iedereen heeft z’n stem, maar aan de
mening van sommige personen wordt meer belang gehecht.

Aspecten beeldtaal
Beeld
De film speelt zich af in een klein dorpje dat in een snelle ren
tijdens de openingsscène in beeld wordt gebracht. Een paar straten
en huizen, maar het ‘oerwoud’ is vlakbij en de kinderen verplaatsen
zich over paadjes door het bos om naar school te gaan. Een rustig
dorpje met weinig huizen, dat door de camera schots en scheef in
beeld wordt gebracht, om de wilde achtervolging te illustreren.
In deze scène wordt onmiddellijk het thema van ‘de heks’
geïntroduceerd, wanneer de dief aan de rand van het dorp het
heksendomein invlucht dat niemand van de dorpelingen durft te
betreden. Wie daar binnen gaat, komt betoverd weer buiten.
Over de wijdere omgeving komen we weinig te weten. Alleen
wanneer Chunni haar liedje zingt, zwerft de camera in het spoor van
het meisje rondom het dorp brengt heel mooi de omgeving in beeld:
het dorp dat geïsoleerd ligt in het groen, de bossen en velden waar
Chunni doorheen danst, de vijvers, het vee,...
Het dorpsleven wordt geëvoceerd in heldere, frisse kleuren. Fel
daarmee contrasterend verschijnt het interieur van het heksenhuis
in beeld: donker, dreigend met veel zwarte vlakken en paarse kleuren
(universele kleur van dood en rouw). Plots kleurt het scherm felrood...
er wordt ‘havikkenbloed’ gedronken!
16 17
Klank
Voor het creëren van een griezelsfeer is ook de klankband
van WEB OF THE WITCH heel belangrijk. Al bij het begin worden we
opgeschrikt door gekrijs, gezucht, gekerm... De klank van de stemmen
helpt bij het schetsen van de personages: de autoriteire stem van de
heks, het temerige stemgeluid van Munni, Chunni die afwisselend
klinkt als een kleine feeks of – wanneer het haar uitkomt- als een
doetje...
In Bollywood-cinema is muziek altijd sterk aanwezig (regisseur Vishal
Bhardwaj is in eerste plaats componist, o.a. van de soundtrack voor
deze film). Zeker voor ons westerse oog & oor valt ook in WEB OF
THE WITCH de rol op die is weggelegd voor de muziek. Eénmaal
de vooroordelen overboord zijn gegooid, worden de liedjes échte
attractiepolen in deze film: vrolijke rustpunten in het verhaal waarin
telkens veel te zien en ook nog wat te lachen valt.
• Bij het begin van de film wordt de heks voorgesteld in een lied,
fluisterend en dreigend gezongen: ‘Blijf weg, blijf uit de klauwen en de
kaken van de heks. Ze is een spin die je zal vangen.’
• Het personage van Kallu wordt geïntroduceerd in een fantastisch
lied, dat begint met het ritmisch slijpen van zijn slagersmessen.
• Chunni heeft een eigen ondeugend muzikaal thema. Ze maakt
er een echt shownummertje van in het ‘thumb, thumb’- lied met
de opgestoken duimen. Het melodietje weerklinkt opnieuw bij de
slotbeelden van de film, wanneer we getuige zijn van Chunni’s laatste
guitenstreek.
• In een droevig lied bezingt Chunni haar verdriet over haar gestorven
moeder (met beelden van de begrafenis, het dode lichaam, het leed
van de achtergebleven vader,...). Het vredige lied verandert van toon
wanneer de beelden van de heks opduiken, die onrust zaaien en
angst wekken.
Deze liedjes dienen niet enkel ter versiering en verstrooiïng; ze
bevatten veel informatie en zijn essentieel voor de ontwikkeling van
het verhaal. In deze liedjes steken we veel op over de karakters van de
personages (bv. Chunni, Kallu, de heks).

Horror
Regisseur Vishal Bhardwaj presenteert zijn film
onbeschaamd als ‘een horrorfilm voor kinderen’... Hij windt er geen
doekjes om: al in de generiek speelt hij met enkele elementen (o.a.
gestileerde ‘klauwen’) om een griezelsfeer te creëren. ‘Kinderen zijn er
dol op. Ik zie ze zitten in de zaal, schuifelend op hun stoel, tastend naar de
hand van hun ouders. Zo zijn kinderen: je laat hen schrikken, ze vliegen
bleek en naar adem happend overeind en dan vragen ze: ‘doe dat nog
eens een keer’. (...) Ik wil hen bang maken! Hoe banger ze zijn, hoe leuker
ze de film vinden.’ WEB OF THE WITCH lijkt soms wat op een sprookje…
en zijn sprookjes ook niet vaak gruwelijk en akelig?
Een klassieke horrortruc is: ‘toon het monster niet!’. Zolang je het ware
gelaat van de boosdoener, ‘het kwade’ niet toont, doet de verbeelding
van het publiek haar werk... en dat is altijd het meest angstaanjagend.
De regisseur wil echter niet tot het uiterste gaan en laat z’n jonge
publiek stapsgewijs kennis maken met zijn griezelcreatuur:
• Stap 1. De klauwen van de heks in close-up. In de openingsscène
krijgen we de heks nog niet volledig te zien, enkel een angstaanjagend
detail: haar handen op het raamkozijn.
• Stap 2. Chunni gaat het heksenhuis in. De heks komt de trap
af; we zien een silhouet met klauwende vingernagels en een
verwarde haardos. Dan verschijnt ze voluit in beeld, wervelend in
een opzwepende heksendans, zwaaiend met een knook boven een
doodshoofd (dat later blijkt te dienen om het valluik te openen).
• Stap 3. Hoe vaker we Chunni in gesprek zien met de heks, hoe
duidelijker haar personage getekend wordt: een akelige, afstotelijke
figuur, maar tegelijk ook elegant. We zien haar nagels, vieze haren,
bleke gelaatskleur, bloeddoorlopen ogen, reuzachtige voeten,... We
ontdekken een wereldvreemde vrouw die niet weet hoe ze een
snoepje moet eten, maar wel havikkenbloed drinkt.
Wanneer we haar vaker te zien krijgen, verdwijnt stilaan een stukje
van het mysterie. Soms lijkt ze bijna een ‘gewoon menselijk wezen’,
maar door haar akelige dialogen blijft ze toch één en al griezel: ‘Blijf
nog even en eet een stukje kip met me mee...’
18 19
• Stap 4. De (dag)droom met de heks op de schommel. Een heel
opmerkelijke scène! Je zou vermoeden dat de heks éénmaal buiten
haar spookachtige heksenhuis er een stuk minder dreigend zou
uitzien. Niets is minder waar: nergens in de film ziet de heks er zo
afstotelijk en angstaanjagend uit als in deze dagdroom. Deze scène
veroorzaakt ook de meest angstige reactie bij het (kinder)publiek.
• Stap 5. De opheldering: in de slotscènes wordt het hele
heksenmysterie opgehelderd. En dat is belangrijk om het jonge
publiek met een gerust hart naar huis te sturen. Bhardwaj: ‘Je mag
kinderen niet achterlaten zonder die geruststelling.’ Ghanta en Banta
trekken haar laarzen en klauwen uit... de heks verschijnt nu als een
gewone - weliswaar nog steeds boosaardige – vrouw. Nu blijkt ook
dat ze niet gedreven werd door duivelse kunsten, maar door ordinair
winstbejag. En dat havikkenbloed... ach, dat was gewoon druivensap!
Oef!
Van actrice tot heks: make up
Om de actrice Shabana Azmi om te toveren in een heks, was een
heel arsenaal aan make-up nodig. Vishal Bhardwaj: ‘Geld voor special
effects hadden we niet, dus gebruikten we klassieke truuks. Twee
maanden lang hebben we make-up tests gedaan. Actrice Shabana Azmi
droeg gekleurde lenzen (die we uit Londen lieten komen), we verborgen
haar wenkbrauwen en met een blauwe tint gaven we haar een ‘lijkkleur’.
Daarom is ze in die ene scène bij daglicht nog schrikwekkender dan in
het duister. Ondanks ons kleine budget, ziet het resultaat er fantastisch
uit. Dat was essentieel: als de heks ‘werkt’, werkt de hele film. Maar als
kinderen niet in de heks kunnen geloven, geloven ze niet in de film.’
Slechts één probleem: Shabana Azmi HAAT make up! Bhardwaj: ‘Ik
was voorbereid op een héél slecht gehumeurde actrice... maar nee hoor.
Hoewel ze voor de make-up-tests telkens 4 uur moest stilzitten, was ze
heel bereidwillig!’

Heksenhuis
Bij een griezelige heks hoort natuurlijk ook een griezelig heksenhuis,
een horrorhuis, een oord vol afgrijzen dat herinnert aan het
plechtstatige landhuis uit PSYCHO (één van de eerste horrorfilms
uit de geschiedenis, geregisseerd door Alfred Hitchcock), zowat ‘de
moeder van alle spookhuizen’ uit griezelfilms door de jaren heen.
Het hele interieur draagt bij tot het spookachtige karakter: grote
schilderijen en ornamenten aan de muur, griezelbeelden (het lijken
wel Afrikaanse afgodsbeelden), wapperende doeken in paarse
tinten... Het schemerduister en de onheilspellende belichting maken
deze plek extra spookachtig.
Heksen in ‘t algemeen
De heks is slim... Ze weet dat geen enkel wapen zo machtig is om
mensen in toom te houden als… bijgeloof. De film is dus (zoals het
dorpshoofd bevestigt in z’n slottoespraak) een aanklacht tegen
bijgeloof.
In alle culturen vind je heksen terug, maar ze zien er overal verschillend
uit (vergelijk de oude toverkol uit SNEEUWWITJE maar eens met de
elegante, mooie tovervrouw uit KIRIKOU EN DE HEKS). Bhardwaj: ‘Elke
cultuur heeft z’n eigen beschrijving van heksen. In Indische verhalen zijn
heksen meestal oud en dik. Maar ‘mijn’ heks is slim en leeftijdsloos.’
Ook in het westerse bijgeloof waren heksen altijd aanwezig.
Oorspronkelijk betekent het woord ‘oude wijze vrouw’. Heksen hadden
kennis over het leven; dankzij die kennis konden ze raad geven en
hulp bieden. Heksen waren eigenlijk wijze vrouwen en vroedvrouwen
die kruidenmengsels maakten tegen allerlei kwaaltjes.
Maar ondanks hun wijsheid hadden heksen altijd een kwalijke
reputatie. Kennis boezemde angst in. Daarom deden er vele verhalen
de ronde over heksen die in contact stonden met de duivel, het
geestenrijk, of die van gedaante konden veranderen, bv. in een wolf. En
natuurlijk waren er ook de nachtelijke vluchten op een bezemsteel!
20 21
Gedreven door angst werden er beschuldigingen geuit: vele vrouwen
werden als heks aangewezen. In zo’n geval was het erg moeilijk om je
onschuld te bewijzen. Zeker wanneer de overheid of de geestelijken
zich ermee gingen bemoeien. Ze bedachten een reeks proeven
en tests om te bewijzen of iemand al dan niet een heks was. Bv. de
waterproef: omdat een heks kon vliegen, moest ze wel erg licht zijn.
Als je haar in het water gooide, zou ze blijven drijven... Vrouwen
die aan deze proef werden onderworpen, verdronken meestal. Bij
‘de weegproef’ werd een vrouw op een ‘waag’ (weegschaal) gezet.
Slaagde ze in de test, dan kreeg ze een officiële bevestiging dat ze
geen heks was. Maar veel vaker liepen de proeven slecht af en werden
vrouwen wreed gestraft voor hun kennis.

Bollywood
WEB OF THE WITCH is een Indische film; je vindt er enkele typische trekjes
in terug van de klassieke Indische film, het zgn. ‘Bollywood’-genre:
Muziek
Muziek, zang en dans zijn op een opvallende manier aanwezig in deze
film. De dans van Kallu lijkt misschien een grappige persiflage, maar
gebeurt helemaal in de klassieke Bollywood-stijl, alleen gaat het hier
niet om – zoals gewoonlijk – grote gevoelens maar om... liefde voor
kippen.
Ook Chunni’s lijflied is een typisch Bollywood-intermezzo: een
grappig liedje waarin Chunni en Mugle Azam (de één elegant, de
ander plomp) een dansje doen.
Acteren
De Bollywood-acteerstijl oogt voor ons vaak erg pathetisch: grote
gebaren, een tranenvloed op droevige momenten, pathos en grote
gevoelens in overvloed. Vooral in de theatrale vertolking van Alaap
Mazgaonkar (Mugle Azam) herken je het klassieke Bollywoodacteren.
Idem voor de pathos in de slotscène: heel het dorp spreekt
nadrukkelijk z’n bewondering uit voor Chunni en Kallu belooft aan de
dorpsgemeenschap op luide toon vanaf nu z’n leven te beteren.
Wie een komisch effect nastreeft, kiest in Bollywood meestal voor
ouderwetse slapstick. Bv. in de scène waarin Kallu, in achtervolging op
z’n ontsnapte kippen, een ravage aanricht tussen de winkelkraampjes
en het koopwaar van de pottenbakker in de vernieling helpt. De 2
politiemannen Ghanta & Banta houden gedurende de hele film het
slapstick-gehalte hoog: hun onhandige gestuntel, de formele manier
waarop ze salueren en marcheren,…
22 23
Lengte van de film
Bollywood houdt van lange films; voor minder dan 3 uur kijkgenot ga
je zelden de zaal in. WEB OF THE WITCH wijkt sterk af van die norm.
Gelukkig maar!
Regisseur Bhardwaj: ‘Het is beter je publiek 90 minuten lang te boeien
dan hen 3 uur lang te vervelen. Indische filmmakers moeten de 3-urenmentaliteit
loslaten. Ze denken dat ze het publiek waar geven voor hun
geld, maar eigenlijk vervelen ze hen. In Hollywood hangt de duur van
de film af van het thema en het verhaal; in India is kwantiteit blijkbaar
belangrijker dan kwaliteit.’
Kinderfilm in India
WEB OF THE WITCH is dan misschien wel de meest succesvolle,
maar zeker niet de enige Indische kinderfilm. Toch noemt
kinderfilmspecialiste Maithili Rao van het Indische kinderfilmfestival
in Hyderabad de toestand ‘rampzalig’. ‘Kinderfilm in India… het
was altijd al een droevig verhaal. Men gelooft hier nauwelijks dat
kinderfilms ‘nuttig’ of winstgevend kunnen zijn. De industrie draait
liever kinderachtige films en minacht z’n publiek. Van engagement of
fantasie is geen sprake. Kinderfilmmakers worden hier altijd bevangen
door een vreselijk virus: ze willen preken en spreken kinderen toe
vanuit de hoogte. Geen wonder dat kinderen, die over veel gezond
verstand beschikken, hen de rug toekeren.
Een andere typische zonde van de Indische cinema is dat ze altijd
‘vrolijke, schattige kindjes’ opvoeren. Het lot van zo’n onschuldige
engeltjes verandert dan steevast in een sentimenteel tranendal.
Een overdosis aardigheid verknoeit de ware, natuurlijke charme van
kinderen: hun schaamteloze nieuwsgierigheid, hun medeleven en
hun fantasie.’
Of zoals regisseur Bhardwaj zegt: ‘WEB OF THE WITCH is een unicum. Er
bestaat wel een kinderfilmcultuur in mijn land, maar Indische kinderfilms
zijn doorgaans prekerig en moralistisch. Daar knappen kinderen op af. Ze
snakken naar films die hen op een volwassen manier entertainen. Mijn
recept werkte, want WEB OF THE WITCH deed het erg goed in India en
werd een instant Bollywood-legende.’

Tweelingen
Algemeen
Tweelingen hebben iets magisch; het fenomeen heeft
altijd de fantasie gevoed van filmmakers (ken je nog meer films
over tweelingen?), kunstenaars en wetenschappers. Tweelingen
zijn een anatomisch wonder, een sterrenbeeld uit de astrologie, een
studieobject voor specialisten in de erfelijkheidsleer, de antropologie
en de psychoanalyse. In alle culturen ter wereld vind je mythes en
verhalen terug over tweelingen: Castor & Pollux en Romolus & Remus,
net zo goed als Jansen & Janssen of Annemieke & Rozemieke. De
dubbelganger – identieke keerzijden van éénzelfde medaille – wordt
bewonderd én gevreesd.
Tweelingen wekken dubbelzinnige gevoelens op. Ze herinneren
ons aan onze aangeboren gespletenheid. Ze zijn het andere in
het gelijke en omgekeerd. Ze zijn de sublimatie van de menselijke
voorplantingskracht. Overstijgt hun band niet alle andere
intermenselijke relaties? Zoals men zich afvraagt bij de Yoruba-stam
uit Zuid-West Nigeria en Benin, waar men (zonder wetenschappelijke
verklaring) het hoogste aantal tweelingen telt: 1 geboorte op 11.
Vroeger werden tweelingen er bij de geboorte geëlimineerd; later
werden ze vereerd. Twee identieke beeldjes symboliseren beide
individuen. De geest van de tweeling duldt geen scheiding: als een
van beiden sterft, incarneert zijn geest in het beeldje dat door de
ander wordt meegedragen.
Kortom, tweelingen blijven een fascinerend onderwerp voor literaire
en filmische verhalen, waarvan WEB OF THE WITCH een prettig
voorbeeld is.
(vrij naar de catalogus bij de tentoonstelling ‘Tweelingen’ in het Gentse
Museum Dr. Guislain)
24 25
In deze film
De tweeling Munni en Chunni worden in WEB OF THE WITCH
gespeeld door dezelfde actrice: Shweta Prased. Ze komen slechts heel
zelden op hetzelfde moment in beeld; in de weinige scènes waarin dat
wél gebeurd, werd eerst de scène met Munni opgenomen en nadien
de scène hernomen met ‘Chunni’; daarna werden beide opnames
over elkaar gemonteerd.
Het effect is erg geslaagd!
Vishal Bhardwaj:
‘Niemand kan geloven dat Shweta Prased beide rollen speelt. Zelfs
‘ouwe rot’ Om Puri (de beroemdste Bollywood-acteur die ook in heel
wat Europese films meespeelde) vroeg me waar ik zo’n goed acterende
tweeling had gevonden.
Met Shweta was het heel makkelijk werken. Ik weet hoe je kinderen op
de set moet behandelen: zelf moet je weer een beetje kind worden en de
kinderen moet je daarentegen als volwassenen behandelen. En het is
natuurlijk ook een zaak van ‘zachte chantage’: een beetje dreigen en een
beetje belonen.’
Shweta kon zich veel beter herkennen in de rol van Chunni dan van
Munni; die laatste was immers veel te verlegen en angstig, en daar
kon Shweta zich moeilijk in inleven. ‘Het enige wat Munni en ik gemeen
hebben, is dat we beiden goede studenten zijn op school.’

Verhaalstructuur
Het aantal verhaallijnen in WEB OF THE WITCH is beperkt
(de opheldering van het heksenmysterie en de ondeugende Chunni die
verandert in een ‘braaf’ meisje). Het verhaal wordt heel rechtlijnig verteld;
de opbouw verloopt in verschillende stappen:
De pre-generiek de film valt met de deur in huis. De openingsscène
introduceert ons in het dorp, laat ons kennismaken met de heks en
haar boze kunsten (ze heeft de kippendief in een geit betoverd) en
roept een sfeer op van griezel en angst.
Pas dan volgt de generiek: de namen van de filmmakers verschijnen in
beeld terwijl een lied over de heks weerklinkt.
De kennismaking met Munni en Chunni: in enkele vrolijke scènes
leren we het karakter van beide meisjes beter kennen.
De crisis. Wanneer Munni in een kip wordt betoverd, krijgen we een
dramatische situatie die Chunni moet oplossen. Het publiek leeft mee
met het arme meisje (en met de kip!).
De crisis wordt op de spits gedreven: door het toenemend aantal
problemen (de dreiging van Kallu, de listen die Chunni moet
gebruiken om haar geheim te bewaren, de strenge eisen van de heks,
e.d.) wordt de spanning voortdurend opgedreven.
Het mysterie wordt opgehelderd. De heks licht een tip van de
sluier op. ‘Ik ben geen heks’. In de kuil ontdekken de kinderen – samen
met ons – hoe het complot in elkaar zit. De heks doet haar (ietwat
ongeloofwaardige) geheim uit de doeken. Ze toont haar ware aard,
en die is nog slechter dan we gedacht hadden (bv. ook Ghanta &
Banta worden uitgeschakeld en in het verleden sneuvelden al vele
slachtoffers in de zoektocht naar de schat). Uiteindelijk komt de
redding van 2 omstreden figuren: Kallu & Chunni schakelen de heks
uit.
De slotscène De nieuwe situatie in het dorp. Alles zal vanaf nu beter
gaan: Kallu zal z’n leven beteren, Mugle Azam zal beter verzorgd
worden, Chunni wordt door iedereen geëerd, er is geld geschonken
aan het dorp. Er is dus veel veranderd… maar sommige dingen – het
ondeugende karakter van Chunni – zullen nooit veranderen. Herinner
je je nog het slotbeeld van de film?
Van deze rechte verhaallijn wordt slechts zelden afgeweken: er zijn
2 flashbacks (1. in een lied herinnert Chunni zich haar overleden
moeder, 2. bij de terugkeer van Aladdin denken de 2 kinderen terug
aan de woorden van de meester) en één (dag)droomscène (de heks
op de schommel voor het klaslokaal).
26 27
WEB OF THE WITCH is bijna een ‘éénmansproject’: regie,
scenario, productie, muziek… ze lagen allemaal in handen van één en
dezelfde man… Vishal Bharadwaj. Als zoon van een scenarist belandde
hij in de filmindustrie als componist; hij componeerde enkele briljante
soundtracks. Nu zet hij zijn eerste stappen als regisseur, en dat deed
hij op heel bekwame wijze.
Vishal Bhardwaj over:
Zijn rol als producent
‘De omstandigheden hebben me in de rol van producent gedwongen.
Aanvankelijk hadden we een andere producer gevonden, maar ik lag
voortdurend met hem overhoop. Over niks geraakten we het eens. Hij
had problemen met de gebruikte jumpcut-techniek, met het gebruik van
handcamera’s, hij wilde mijn film 15 minuten inkorten,… Ze wilden dat ik
een typische moderne kinderthriller zou maken. Maar ik weiger kinderen
te behandelen als idioten. Dus weigerde ik en gaf hen hun geld terug, mét
interest. Maar WEB OF THE WITCH werd zo’n succes dat we onze uitgaven
ruimschoots hebben terugverdiend.
Ik wilde altijd regisseur zijn, geen producent. Maar ja, dit was de beste
oplossing. Nu kan ik m’n eigen films maken en er muziek bij schrijven.
Want ik zal altijd in eerste plaats een componist blijven.’
Zijn steractrice Shabana Azmi (de heks)
‘WEB OF THE WITCH dankt z’n succes mede aan Shabana. Ik kende haar
uit films waarvoor ik de muziek schreef en wilde absoluut met haar
werken. Ik had haar eerder al een rol aangeboden als politieagente,
maar uiteindelijk haakte ze af omdat die rol niet strookte met haar
visie op vrouwelijke agenten. Ik vreesde dus dat ze ook deze rol weer zou
weigeren. Maar toen ze het verhaal hoorde, stemde ze meteen toe. Toen
ik polste naar haar financiële voorwaarden, zei ze: ‘gebruik dat geld maar
om de productie te betalen’… ze bood me aan om gratis te werken.’
Zijn steracteur Makrand Deshpande (Kallu)
‘Makrand is een enorm goede acteur. Minstens zo gek als hij eruitziet,
maar hij wordt zeer gerespecteerd. In WEB OF THE WITCH toont hij een
enorm charisma. Hij debuteerde onlangs als regisseur. Zijn film DAANAV
(The Devil) werd in 2004 in Cannes voorgesteld.’
Wie heeft de film gemaakt?

Bijlage 1
Bollywood
Bollywood is een soort Hollywood, alleen ligt het in India.
Bollywood is de verzamelnaam voor de Indiase film en showbizz die
zich voornamelijk concentreert in Bombay, nu Mumbai genaamd. Het
is dus eigenlijk de verzamelnaam van Hollywood en Bombay.
De Indiase acteurs en actrices zijn er dan ook absolute sterren. En
hoewel Bombay van naam veranderd is, blijft Bollywood nog altijd
een begrip overal in de wereld.
900 films per jaar.
Bollywood produceert meer films dan Hollywood en is daarom
de grootste filmindustrie met wel 900 films per jaar. De films die
geproduceerd zijn, zijn meestal in het Hindi gesproken, één van de
talen in India. Vaak is er wel Engelse ondertiteling voorzien. Buiten
India zijn de films ook erg populair. De meeste films die uit Bollywood
komen, zijn over het algemeen musicals die verhalen over liefde en
onrust vertellen, maar die vooral eeuwig kunnen vertoond worden.
Ze zijn echt tijdloos.
Meer dan twee per dag.
Bollywood is ontstaan in 1896. De producer Dada Saheb Phalke was
verantwoordelijk voor India’s eerste film.
De overgang van zwart-wit naar kleur en de voorkeur van
het publiek voor films die de harde realiteit deden vergeten,
veroorzaakten een grote verandering in de Indiase filmindustrie.
Acteurs en actrices werden echte sterren, er kwamen steeds meer
productiemaatschappijen bij en het publiek stroomde naar de
bioscoop. Tegenwoordig is de Indiase filmindustrie de grootste ter
wereld. Jaarlijks produceren de filmmakers zo’n 900 films, dat zijn er
meer dan twee per dag! Sinds het begin, ruim een eeuw geleden, zijn
er al bijna 30 000 films gemaakt!
B1/01 B1/02
Bomvol emotie.
In India gaan elke dag ruim 14 miljoen mensen naar de bioscoop. De
meeste Bollywoodfilms zitten bomvol emotie met een mix van drama,
komedie, zang, dans, geweld en romantiek. De film behoort altijd een
happy end te hebben aangezien de mensen de realiteit even willen
vergeten als ze naar een film gaan kijken.
De gemiddelde Bollywoodfilm duurt zeker een uur of drie.
De grootste en meest populaire muzieksoort.
Film en muziek zijn in India onlosmakelijk met elkaar verbonden zodat
het genre filmmuziek ook meteen de grootste en meest populaire
muzieksoort is. Bollywood-sites gaan daarom vaak over zowel de
muziek als over de film zelf. Omdat de muziek altijd uitkomt lang voor
de film zelf in de cinema gedraaid wordt, is de filmmuziek eigenlijk de
reclame, een advertentie voor de film. Maar goede filmmuziek wil nog
niet zeggen dat het een geslaagde film is!
Eigenlijk zijn Indiase films eenvoudige verhalen, ingevuld met muziek,
zang en vaak ook dans. Bij vele films krijgen de muzikale stukjes van
de regisseur zoveel aandacht dat deze eigenlijk al videoclips lijken.
De muziek wordt zelfs vooraf opgenomen en wordt daarna, tijdens de
opnames van de film, geplaybackt door de acteurs. De liedjes worden
door beroepszangers en beroepszangeressen ingezongen. Asha
Bhosle is zo een beroepszangeres. Zij heeft al meer dan 12 000 liedjes
ingezongen! Dat heeft nog niemand in de wereld haar nagedaan.
Kan iedereen zomaar een filmster worden in India?
“ Veel jongens en meisjes dromen ervan. Ze komen naar Bombay,
geven veel geld uit aan acteerlessen en foto’s. Ze doen van alles om
op te vallen. Maar voor bijna niemand gaat de droom in vervulling. Je
moet goed kunnen dansen. En er aantrekkelijk uitzien. Acteren leer je
wel op de filmset.”
Dit komt uit een interview met Juhi Chawla, één van de bekendste
actrices in India op dit moment. Ze werd op haar achttiende miss
India. Daarna werd ze gevraagd voor een filmrol en na een paar jaar
kreeg ze haar eerste hoofdrol.

Bijlage 2
Generiek sprak met Vishal Bhardwaj.
regisseur van WEB OF THE WITCH
“Het hart van kinderen slaat overal hetzelfde”
WEB OF THE WITCH was de eerste winnaar van de Open Doek
jeugdfilmcompetitie. Het was de Kid-Z-jury die regisseur Vishal
Bhardwaj tot in Turnhout bracht. Hij geeft er tekst en uitleg bij
zijn Bollywood-thriller op kindermaat.
‘Een kinderfilm zoals WEB OF THE WITCH is een unicum in Bollywood.
Er bestaat wel een kinderfilmcultuur in mijn land, maar Indische
kinderfilms zijn doorgaans prekerig en moralistisch. Daar knappen
kinderen op af. Ze snakken naar films die hen op een volwassen
manier entertainen. Daarom gaat mijn film over ‘angst en bijgeloof’.
Het recept werkte, want WEB OF THE WITCH deed het erg goed in
India en werd een instant Bollywood-legende.’
Nooit bang geweest dat het horror-aspect kinderen zou
afschrikken?
Vishal Bhardwaj: ‘Integendeel, kinderen zijn er dol op. Ik zie ze zitten
in de zaal, schuifelend op hun stoel en tastend naar de hand van hun
ouders. Zo zijn kinderen: je laat hen schrikken, ze vliegen bleek en naar
adem happend overeind en dan vragen ze: ‘doe dat nog eens een
keer’. Met angst en griezel heb ik geen probleem, zolang de morele
tenneur van de film correct is. Daarom helder ik in de slotscènes alles
op: je mag kinderen niet achterlaten zonder die geruststelling.’
Welke griezel-ingrediënten heb je gebruikt?
Bhardwaj: ‘Geld voor special effects hadden we niet, dus gebruikten
we klassieke truuks. Shabana Azmi (de heks) droeg gekleurde lenzen,
we verborgen haar wenkbrauwen en gaven haar een ‘lijkkleur’.
Daarom is ze in die ene scène bij daglicht (op de schommel) nog
schrikwekkender dan in het duister. Dat was essentieel: als de heks
‘werkt’, werkt de hele film. Maar als kinderen niet in de heks kunnen
geloven, geloven ze niet in de film.’
Zijn kinderen overal ter wereld bang voor dezelfde dingen?
Bhardwaj: ‘Kinderen zijn overal hetzelfde. Kijk om je heen. Mijn
zoontje is na 5 minuten al spontaan aan het spelen met Belgische
leeftijdsgenoten. Het hart van kinderen slaat overal hetzelfde;
de basis is universeel, alleen het opgroeien onder verschillende
omstandigheden maakt ons verschillend.’
B2/01 B2/02
Welke plaats krijgen heksen in de Indische verhalen en mythes?
Bhardwaj: ‘Elke cultuur heeft z’n eigen beschrijving van heksen. In
Indische verhalen zijn heksen meestal oud en dik. Maar ‘mijn’ heks is
slim en leeftijdsloos.’
Alle protagonisten in jouw film, zowel de goede (Munni & Chunni)
als de slechte (de heks) zijn vrouwen.
Bhardwaj: ‘Een bewuste keuze én een noodzaak: ik hou van
sterke vrouwelijke protagonisten. Vrouwen bleven in de Indische
samenleving lang onderdrukt; ze kregen bv. geen onderwijs.
Omdat mannen bang waren dat gestudeerde vrouwen hen zouden
overheersen. Sinds de revolutie in 1947 is er officieel veel veranderd,
maar onderhuids blijven vele oude vooroordelen sluimeren. De
wereld heeft nood aan kinderfilms, en kinderfilms hebben nood aan
sterke vrouwelijke personages.’
Ook opmerkelijk: de vader van Munni en Chunni is alleenstaand.
Bhardwaj: ‘Ook dat was een bewuste beslissing die de film ten goede
komt. Ik wou een verhaal vertellen waarin de moederfiguur ontbrak.
Vader is zo aan zijn dochters verknocht dat hij na de dood van zijn
vrouw geen nieuw huwelijk aangaat. Hij vreest dat zijn kinderen
zouden lijden onder de aanwezigheid van een stiefmoeder.’
WEB OF THE WITCH geeft een prettig beeld van het leven in
een klein dorpje boordevol kleurrijke figuren. Uit het leven
gegrepen?
Bhardwaj: ‘Al die figuren – de chef, de priester, de schoolmeester,
enz. – bestaan écht. Elk dorp is een levendig micro-universum vol
hoogst entertainende personages. Aan het hoofd staat de 5-koppige
dorpsraad, waarin sinds kort ook verplicht een vrouw moet zetelen.’
Letterlijk vertaald spreken de kinderen al die volwassenen aan
als ‘oom’ of ‘tante’.
Bhardwaj: ‘Een Indische traditie die het ontzag voor de ouderen
illustreert. Het gebruik van de naam van een volwassene door een
kind zou wijzen op een gebrek aan respect; vandaar ‘oom’ en ‘tante’.’

De figuur die het meeste tot onze verbeelding spreekt is Kallu, de
slachter, gespeeld door Makrand Deshpande. Wie is die kerel in
godsnaam?
Bhardwaj: ‘Makrand is een enorm goede acteur. Minstens zo gek als
hij eruitziet, maar hij wordt zeer gerespecteerd. In WEB OF THE WITCH
toont hij een enorm charisma. Hij debuteerde onlangs als regisseur.
Zijn film DAANAV (The Devil) werd in 2004 in Cannes voorgesteld.’
Zijn moment de gloire is één van de muzikale nummers die jij
componeerde.
Bhardwaj: ‘Het stond altijd vast dat Kallu in een lied zou worden
geïntroduceerd en dat dit lied zou beginnen met het geluid van
messen die geslepen worden. In dat lied hoor je hoeveel Kallu houdt
van zijn ‘slachtoffers’, de kippen. Hij spreekt ze aan alsof het meisjes
zijn. Voor kinderen is het een opluchting dat deze bruut voor zijn
kippen toch een grote liefde koestert.’
Het valt moeilijk te geloven dat Munni en Chunni door één actrice
gespeeld worden.
Bhardwaj: ‘Niemand kan geloven dat Shweta Prased beide rollen
speelt. Zelfs ‘ouwe rot’ Om Puri (o.a. MY SON THE FANATIC, EAST
IS EAST en tal van Bollywood-films) vroeg me waar ik zo’n goed
acterende tweeling had gevonden.
Met Shweta was het heel makkelijk werken. Ik weet hoe je kinderen
op de set moet behandelen: zelf moet je weer een beetje kind worden
en de kinderen moet je daarentegen als volwassenen behandelen.
En het is natuurlijk ook een zaak van ‘zachte chantage’: een beetje
dreigen en een beetje belonen.’
De ontknoping van de film is op z’n minst gezegd een beetje
merkwaardig…
Bhardwaj: ‘…maar ze was er van bij het begin. De plot lag aan de basis
van het verhaal. Zo werk je toch altijd? Je bedenkt eerst de oplossing,
dan pas het probleem.’
Gert Hermans
Overname uit Generiek 81, maart 2005
B1/03 B1/04
Lessen in het donker vzw stelt jaarlijks een filmprogramma samen voor het
onderwijs in Vlaanderen. De vertoningen vinden plaats in tal van cultuurcentra
en bioscopen in de vijf Vlaamse provincies. Het filmprogramma van elke locatie is
terug te vinden in de programmabrochure en op onze website.
De werking wordt financieel ondersteund door de Vlaamse Gemeenschap.
De pedagogische dossiers worden opgemaakt door:
Lessen in het donker
Sint-Jakobsstraat 36 / 8000 Brugge / 050 34 91 93
info@lesseninhetdonker.be /www.lesseninhetdonker.be
Open Doek
Warandestraat 42 / 2300 Turnhout / 014 41 94 94
info@opendoek.be / www.opendoek.be
Het Vlaams Centrum voor Kinder- en Jeugdfilm/ Jekino
Paleizenstraat 112 / 1030 Brussel / 02 242 54 09
info@jekino.be / www.jekino.be

Lesbrief voor de leerlingen
Lessen in het donker Lb/02
Een beetje uitleg over het verhaal…
Een klein Indisch dorpje beeft van angst voor de heks, die
in een akelig heksenhuis aan de rand van het dorp woont.
Iedereen die binnen komt betovert ze in een geit, een hond of
een ander dier.
In het dorp woont de tweeling Munni & Chunni; de één is
altijd braaf en eerlijk, de ander altijd ontdeugend. Na een
streek van Chunni loopt Munni het huis in van de heks. Wat er
dan gebeurt…
Jouw reacties over de film?
Wat dacht je toen je hoorde dat je een film uit India ging
bekijken?
Waw, machtige film!! Bwêêêk, slechte film!!! Ach ja, zo slecht
nog niet…
‘Web of the witch’ werd al op heel wat plaatsen vertoond: in
verschillende landen op filmfestivals of in de bioscoop, of voor
schoolgroepen (zoals jij de film nu zag…). Iedereen heeft een
eigen mening over de film. Je let op het verhaal en de acteurs
maar ook op het decor, de muziek, de sfeer…
Wat vond jij van de film??
Schrijf een korte filmrecensie voor je favoriete tijdschrift waarin
je in 5 lijntjes vertelt wat je van de film (het verhaal, de acteurs,
het decor, sommige scènes…) vond:

‘Web of the Witch’ is een griezelfilm, maar er gebeuren ook
veel grappige dingen. Daarbij hoor je ook veel liedjes, wordt
er gezongen en gedanst!
Hoe scoort de film voor jou op de:
(kleur in wat het best past bij jouw gevoel)
Griezelmeter
1 2 3
Muziekmeter
1 2 3
Lachmeter
1 2 3
Lb/03 Lb/04
Het verhaal in de film
Vat bondig het verhaal samen: waarover ging ‘Web of the
witch’?
Je kan daarbij een antwoord zoeken op de 5 W-vragen:
1 WAAROVER gaat de film?
2 Over WIE gaat het verhaal?
3 WAAR speelt het verhaal zich af?
4 WANNEER speelt het verhaal zich af?
5 WAT gebeurt er waardoor het verhaal een wending
krijgt (het ‘WAAROM’ van het verhaal…)?

De personages in de film
Kan je in enkele woorden iets vertellen over het karakter van
de hoofdpersonages?
Gelijken ze goed op elkaar of zijn er veel verschillen?
Chunni
Munni
Mugle Azam
De heks
Lb/05 Lb/06
Muziek: Wat heb je gehoord?
Je hoort heel wat muziek in Web of the Witch. Dat is typisch
voor een Bollywoodfilm. Weet jij nog wie er allemaal een liedje
zong? Zijn de liedjes gewoon leuk of vertellen ze volgens jou
ook iets over de mensen die de liedjes zingen? Hoezo?
Griezelen!
Wat vond je van de heks? Waarom? Dacht je dat ze echt was?
Hoe werd de heks voorgesteld aan de kijker? Zag je haar al
meteen in het begin van de film? Of niet?

Trucage: Niet alles wat je ziet in de film is echt!
Filmmakers kennen een hele hoop trucjes om een film
spectaculairder of mooier te maken. Met special effects,
speciale computertechnieken, effecten met de camera of
gewoon met veel creativiteit en schmink! Vaak kan de kijker
daar niets van merken!
Zijn Munni en Chunni in het echt twee verschillende meisjes?
Is het een echte tweeling? Wat denk je?
Ziet de heks er in het echte leven ook zo uit?
Lb/07
Maak hier een leuke tekening over de film