Weerspiegel van december 2012 downloaden - Vereniging voor ...

wrijving, zeewateroppervlaktetemperatuur
en het verband tussen windwrijving
en zeewateroppervlaktetemperatuur.
Ze tonen aan dat meer windwrijving –
optredend tijdens een sterkere polaire
vortex en positieve NAO-index – leidt tot
afkoeling van het zeewater en dus meer
diepwaterformatie (het zinken van het
zwaardere water). Dat komt omdat de
wind – afkomstig vanaf noord Canada
en de Groenlandse ijskap – koeler is
dan de warme Golfstroom. Er is dan dus
meer warmtetransport vanuit de oceaan
naar de atmosfeer toe, waardoor de
oceaan sterker afkoelt.
Net zo kunnen langdurige veranderingen
in neerslagpatronen en warmtetransport
in de atmosfeer leiden tot
veranderingen in diepwaterformatie in
de Noord-Atlantische Oceaan. De verandering
in diepwaterformatie leidt weer
in de sterkte van de oceaanstromingen
zoals de AMOC en vervolgens op het
(regionale) klimaat.
Oceaan integreert
We moeten wel voorzichtig zijn met het
interpreteren van dit onderzoek. Het
toont relaties (correlaties) aan tussen
waarnemingen en klimaatmodellen,
maar vertelt weinig over de –nog altijd
slecht begrepen - achterliggende
processen. Snelle veranderingen in de
stratosfeer, zoals individuele SSW’s,
hebben niet altijd direct effect op het
klimaat. Alles hangt samen met een
bijzondere eigenschap van de oceaan:
zijn enorme warmtecapaciteit. Het duurt
erg lang om zo’n enorme watermassa
Stratosfeer in klimaatmodellen
De onderzoekers voerden hun simulaties
ook uit met klimaatmodellen die de
stratosfeer nauwkeuriger beschreven. Deze
simulaties toonden een betere overeenkomst
tussen de gemodelleerde patronen
gedurende positieve en negatieve NAM en
de observaties. Dit is ook weer een aanwijzing
voor een relatie tussen de stratosfeer
en langdurige, regionale klimaatverandering
in het Noord-Atlantisch gebied.
enigszins af te koelen
of op te warmen.
Kortetermijnveranderingen
zoals
SSW’s hebben in
de regel dus weinig
of geen invloed op
de oceaan. Maar
zoals we al zagen in
ze de neiging om te
groeperen: gedurende
lange periodes
komen SSW’s vaker
of minder vaak voor.
Dat betekent ook
dat de polaire vortex
gedurende langere
periodes sterker
of zwakker is, en
daardoor dus ook de
westcirculatie (die
op korte termijn juist
sterk variabel en vrij
onvoorspelbaar is).
De oceaan ‘integreert’
als het ware
al deze signalen – in
dit geval veranderingen
in de weerpatronen
door SSW’s
– zodat alleen
het lange termijn
signaal (met een
voorkeur voor de
eigenfrequentie van
het systeem) blijft
bestaan. Dit signaal
kan vervolgens lei-
veranderingen.
Dit gedrag bleek ook
uit de simulaties met het klimaatmodel
die de onderzoekers uitvoerden. Al met
al laat het onderzoek ons zien dat een
verstoring in de stratosfeer en dus de
complexe koppeling tussen stratosfeer
en oceaan, van groot belang is voor
klimaat- en weersverwachtingen.
Het onderzoek vinden we direct terug
in de actualiteit. Zo bericht Meteoconsult
op 22 november (nog voor het te
perse gaan van deze Weerspiegel), dat
zij verwachten dat op 2 december de
Referenties
0
Figuur 3
Annular Mode (NAM) gebeurtenissen uit het klimaatmodel. De patronen die
bij een negatieve NAM horen, zijn omgekeerd geprojecteerd op die van de
variaties in het weer eruit, zodat alleen het onderliggende signaal zichtbaar
en
in de sterkte van de AMOC. Duidelijk te zien is een verband tussen de
aanwezigheid van de polaire vortex, de afwijking in oceaantemperatuur en
de afwijking in de sterkte van de AMOC.
polaire vortex volledig opgesplitst zal
zijn. Langetermijnverwachtingen van het
ECMWF-weermodel laten zien dat de
NAO-index tegelijkertijd weer negatief
wordt. Op basis hiervan verwachten
de meteorologen “een relatief grote
kans op het, in ons deel van Europa,
optreden van koude luchtstromingen
uit richtingen tussen noord en oost, met
daarbij ook het regelmatig optreden van
sneeuwval.”