Weerspiegel van december 2012 downloaden - Vereniging voor ...

spanningsdraden af en werden palen
omgebogen.
Ook in het noorden van het land was
de destructie groot. In de Tuynwijck te
Groningen, aan het Eemskanaal,
waaide een hele serie zomerhuisjes
om. Plaatsen als Winschoten,
Meppel, Steenwijk en Hoogezand
hadden erg te lijden onder het
windgeweld. Kortom: in een groot
deel van het land werd achterstallig
woningonderhoud genadeloos
zichtbaar. De schade kon variëren
van afgebroken dakgoten en
ingewaaide deuren tot bijna complete
sloop. Het volgende berichtje uit
Nieuwsblad van het Noorden van 0
december is eigenlijk exemplarisch
voor het hele beeld. Vooral de
laatste twee woordjes zeggen alles.
Te De Wilp (bij Marum , Gr, red.)
werd de kap van een hooimijt over
de vaart geslingerd, een zinken
dakbedekking totaal opgelicht en
op den grond geworpen, een bijna
gereed zijnde timmerwinkel plat
geslagen, ettelijke boomen
ontworteld, het geheele dak eener
boerenbehuizing verschoven, enz.,
enz. (7)
Andere effecten
In de havens raakten nogal wat
schepen op drift, vooral in Rotterdam
uiteraard. In de Haagse Laakhaven
zonken tien schuiten, al spreken
andere bronnen van vier. De postboot
van Ameland belandde op het strand.
In Friesland kwamen laag gelegen
landerijen bij Heeg en Gaastmeer
deels blank te staan, doordat er heel
veel water uit de meren was gewaaid!
Ook polders bij Tytsjerk en Ryptsjerk,
ten oosten van Leeuwarden
overstroomden. Op veel meer
plaatsen zal dat het geval (kunnen)
zijn geweest, mede door de aanzienlijke
regenval.
De wiervissers van Texel verloren
voor ruim vijfduizend gulden aan
zeegras en waren hierdoor nagenoeg
geruïneerd. In de Waddenzee kwam
deze plant toen nog behoorlijk veel
voor.
Een hoogst merkwaardig verschijnsel
deed zich voor aan de Zuiderzeekust
ten noorden van Amsterdam:
Dinsdagmorgen ( dec., red.) daalde
het water op het Pampus tot 250 cM
beneden A.P., zoodat voor
Durgerdam geen water te zien was.
De scheepvaart was gestremd, terwijl
hier en daar een tjalk op den bodem
lag. Tot 11 uur konden de
Oranjesluizen niet schutten. Toen
deed zich het zeldzame verschijnsel
voor dat het water in één uur tijds 340
cM rees”. (7)
Alles overziende zijn twee conclusies
te trekken: de storm van /
december was een van de
zwaarste en schadelijkste van de 0 e
eeuw en er werd honderd jaar
geleden minder stevig gebouwd dan
tegenwoordig.
Enkele decembercijfers
Met in De Bilt een etmaalgemiddelde
van .0 °C (normaal destijds . ) was
december een erg zachte maand. Het
gemiddelde maximum bedroeg . en
de gemiddelde minimum temperatuur
kwam uit op . °C. Er waren niet
meer dan zeven vorstdagen (normaal
toen ) en ijsdagen ontbraken
volledig (normaal ).
Gemiddeld over het land viel 0 mm
neerslag (normaal toen ), wat een
e plaats oplevert in de lijst van
natste decembermaanden na 00.
Alkmaar was met mm de natste
plaats en het minst viel in het
Limburgse Susteren met mm. De
Bilt kwam op bijna mm en daarbij
viel op vier dagen sneeuw.
Er werden in De Bilt uren zon
waargenomen (normaal ). Op elf
dagen liet de zon verstek gaan en
heldere dagen met meer dan 0%
zon waren er niet.
Met gemiddeld 00 . hPa lag de
luchtdruk belangrijk onder normaal.
Slechts tien maal na 00 kwam een
decembermaand in De Bilt lager uit.
Tenslotte was het een bijzonder
winderige kerstmaand. In Den Helder
werd een gemiddelde windsnelheid
berekend van . m/s ( e plaats na
0 , normaal . ) en Vlissingen
noteerde . m/s. De zeer dominante
windrichting was zuid tot zuidwest.
Zeer natte winter
De rest van de winter werd het niet
beter; depressies bleven ook in
januari en februari het weer totaal
beheersen. Met een landelijk
gemiddelde van mm neerslag
bleef het lange tijd de natste winter
van de eeuw. Pas in werd dit
cijfer overtroffen ( 0 mm) en in
recente tijden zijn er nog vijf winters
natter geweest.
Veel vorst deed zich niet voor. De
enige ijsdag in De Bilt was januari.
Twee dagen later werd in Winterswijk
de laagste temperatuur van het land
gemeten: – . °C.
Zacht, nat en winderig verliep de
eerste januarihelft en dat leidde na de
natte december overal in lage delen
van het land tot overstromingen. Zo
stond het Lage Midden van Friesland
grotendeels blank. IJlst bijvoorbeeld
was over land onbereikbaar. In
Leeuwarden werd een recordhoge
boezemstand gemeten van cm
boven Fries Zomerpeil ( ). Dat was
vergelijkbaar met de situatie in 0.
De volgende winter ( ) gaf meer
van hetzelfde en dus werd het hoog
tijd voor een groot gemaal. In de
herfst van 0 opende koningin
Wilhelmina bij Lemmer het Wouda
(stoom) gemaal. De ironie wil, dat er
vanaf dat moment eigenlijk een
jaarlang niks te pompen viel.
werd het droogste jaar van de eeuw.
Tenslotte leverde de winter met een
gemiddelde luchtdruk van 00 . hPa
(De Bilt) een record op, dat alleen in
( 00 . ) nog iets scherper werd
gesteld ( ).
Bronnen
) KNMI, Jaarboek A, Meteorologie,
.
) KNMI, MOW (klimagram),
december .
) Leeuwarder Courant, en 0
december , januari .
) www.knmi.nl/klimatologie
(dagwaarden, uurwaarden, lijsten)
) Klimaatarchief KY/HZ, gebaseerd
op KNMI-cijfermateriaal.
) www.wetterzentrale.de/topkarten
) http://kranten.kb.nl
Diverse geraadpleegde dagbladen,
en 0 december .
) KNMI, Dagelijks Weerbericht,
Dinsdag dec. , nr. .
) Daily Series Synoptic Weather
Maps, part I, Northern Hemishere
Sea Level, dec. .
0) J. Buisman, Bar en Boos, Baarn,
.
) K. Ybema, Wat een Weer!,
Leeuwarden, 00 .
) H. ten Kate en B. Zwart, De storm
van 13 november 1972, V – ,
KNMI, De Bilt, .
) Mededeling Ad Vermaas.
Volgende maand: januari 0 , een
maand vol thermische dynamiek.