Weerspiegel van december 2012 downloaden - Vereniging voor ...

Nadat bij Borodino, dat op 120
km ten westen van Moskou ligt,
op 7 september de gevechten in
het voordeel van de Fransen
waren verlopen verlieten de
Russen in de nacht het slagveld
en trokken zij terug tot voorbij
Moskou. Napoleon kon daardoor
de stad innemen zonder
tegenstand te ondervinden. Op
de tocht naar Moskou waren
ongeveer 72.000 man in West-
Rusland achtergelaten, als
bezettingstroepen en om in
etappeplaatsen de verbinding met
Frankrijk te onderhouden.
Op 14 september bereikte
Napoleon met 100.000 man
Moskou. Dit betekent dat
gedurende de mars naar Moskou
er ongeveer 204.000 man
verloren waren gegaan als
uitvallers, een veelvoud
van de verliezen als gevolg van
de gevechten. Het opvallend
grote aantal uitvallers wordt
begrijpelijk als we het in verband
brengen met de grote omvang
van de ArmŽe. Een eenvoudige
berekening leert dan dat tijdens
de 82 dagen van de mars naar
Moskou per dag gemiddeld
0,59 % van de oorspronkelijke
sterkte van de ArmŽe door
uitvallers verloren ging, ofwel
gemiddeld per dag ongeveer zes
op de duizend man.
Verblijf in Moskou
Napoleon was er van overtuigd
dat hij met het innemen van
Moskou de oorlog had gewonnen.
Dit was een misrekening, want de
oude hoofdstad Moskou was in
1812 tweede hoofdstad naast St.
Petersburg en daar zetelde in
1812 de regering en de legerleiding.
De Russen maakten van
de officieuze wapenstilstand die
nu intrad gebruik om hun leger
zodanig te versterken dat het
sterker werd dan de inmiddels
aanzienlijk verzwakte Grande
ArmŽe.
Figuur 4.
Temperatuurgegevens voor Smolensk (54:45:00 N, 32:04:00 E) op basis van de 1961-1990
klimatologie. De klimatologie van dagelijks minimum (Tn) en maximum (Tx) temperatuur zijn de rode en
blauwe lijnen. Het 5 de percentiel, de temperatuurgrens waar onder de 5% laagste minimum en
maximum temperaturen liggen, is weergegeven door de groene en paarse lijnen. De metingen
afkomstig van de militaire artsen die meetrokken in Napoleons veldtocht zijn weergegeven door de
oranje cirkels. Uit dit figuur blijkt dat de weersomstandigheden eind november en begin december 1812
extreem koud waren en buiten de klimatologie liggen, met de laagste temperatuur op 6 december 1812
van -37.5¼C.
De Fransen brachten vijf weken
vrij comfortabel door in de stad.
Het was aangenaam nazomerweer,
dat de weersverwachting
van Laplace leek te bevestigen
die pas voor januari winterweer
had voorzien. Uit een van de
eerste leerboeken over de
synoptische meteorologie, dat
van Abercromby (1887), blijkt dat
Laplace voor zijn meteorologische
voorlichting aan
Napoleon gebruik heeft gemaakt
van klimatologische gegevens.
Abercromby stelt in de inleiding
van zijn boek dat klimatologische
gegevens niet bruikbaar zijn in de
synoptische meteorologie. Hij
zegt hier over:
When attempt was made to
apply statistics to weather
changes from day to day, it
was found that average
results were useless. The first
application of the method was
made by Napoleon
Bonaparte.
Laplace heeft zeker geen
verwachtingen gegeven voor
weather changes from day to day.
Aan dit slordigheidje van
Abercromby hebben we te
danken dat we iets weten over de
verwachting van Laplace, want
Abercromby vervolgt:
…..by Napoleon Bonaparte
who requested Laplace to
calculate when the cold set in
severely over Russia. The
latter found that on the
average it did not set in hard
till January. The emperor
made his plans accordingly; a
sharp spell of cold came in
December, and the army was
lost.
In figuur 4 zien we de
klimatologische gegevens voor
Smolensk voor het tijdvak 1961-
1990. Deze zouden leiden tot een
waarschuwing voor kans op
nachtvorst eind september, kans
op vorstdagen in november en
vorst in december. Bij de