Weerspiegel van december 2012 downloaden - Vereniging voor ...

Figuur . Het een en ander over het leven in de zeeën en op het land tussen en miljoen jaar geleden. Wat het zeeleven
betreft (eerste kolommen) laat de figuur zien dat, terwijl een deel van de vissoorten (volledig) uitstierf door de opwarming (kolom ),
een aantal lagere (ongewervelde) organismen (weekdieren e.d.) en Conodonten wel wist te overleven. Wel liep het aantal soorten van
de Conodonten tijdens de temperatuurpieken tijdelijk scherp terug, maar na korte tijd volgde weer een herstel. Ook bij de andere
organismen hadden de twee extinctiegolven een afname van het aantal soorten tot gevolg.
In de de kolom is te zien dat op het land een landschap dat werd gedomineerd door (primitieve) coniferen in de loop van de eerste
temperatuurstijging werd vervangen door een landschap met mossen en wolfsklauwachtigen. Pas een aantal miljoenen jaren na het
temperatuurmaximum komen de coniferen op hogere breedten weer terug. Zie verder tekst, m.n. vijfde pagina.
Oorzaken van het extreem warme
klimaat. Isotopenonderzoek aan
Conodonten
Om te achterhalen hoe warm het
werd tijdens de extinctiegolf en om
inzicht te krijgen in de oorzaken van
het extreme klimaat, zijn sedimenten
onderzocht die zijn verkregen op de
verschillende locaties in zuidelijk
China, zoals aangegeven in figuur .
In die tijd lag dit gebied onder water,
in de Tethysoceaan. In de afzettingen
zijn daarom fossiele resten van
zeedieren gevonden en die zijn gebruikt
voor het onderzoek. Men heeft
zich voornamelijk geconcentreerd op
resten van de verschillende soorten
Conodonten. Dit waren palingachtige
diertjes, waarvan een aantal soorten
de massa-extinctie wisten te
overleven. Op grond van deze resten
kan men zich dus een beeld vormen
van de periode voor, tijdens en na de
massa-extinctie.
Voor het onderzoek zijn vooral de
tandjes van deze dieren gebruikt.
Figuur . Zo zouden de verschillende
soorten Conodonten er hebben uitgezien.
Figuur . Tandjes van een Conodont. Dit
is een sterk vergrote weergave. Het
geheel is niet langer dan 0, mm.
Die tandjes bestaan voor een groot
deel uit apatiet, een halogeenhoudend
calciumfosfaat. Aan dit mineraal
zijn de hoeveelheden van verschillende
isotopen bepaald. Men was met
name geïnteresseerd in de hoeveelheden
van een zware zuurstofisotoop
( O). Aan de hand van de hoeveelheden
O kan men iets zeggen over de
(water)-temperatuur. Verder werd ook
de hoeveelheid C bepaald aan de
hand van kalkafzettingen, ontstaan uit
de kalkskeletjes van kleine
zeeorganismen.
18 O: temperaturen van het water
Door onderzoek te doen aan de tandjes
van de verschillende soorten
Conodonten, verkreeg men informatie
over het temperatuurverloop bij
verschillende waterdiepten, al naar
gelang de diepten waarop de verschillende
soorten voorkwamen. In figuur