'Varkens: Vleesgeworden Veerkracht', in - Frisse Blik

More documents

Recommendations

Info

142 Stamboeken Pas aan het einde van de jaren 1950 is men in de varkenshouderij, naar het voorbeeld van planten en pluimvee, begonnen met het kruisen van verschillende rassen. Toen bleek dat deze combinaties het beter doen dan zuivere rassen, nam de kruisingsfokkerij een hoge vlucht en ontstonden particuliere fokkerijgroeperingen. Dit leidde tot diverse organisaties op fokkerijgebied, die uiteindelijk zijn opgegaan in TOPIGS. Dat individuele varkenshouders in Nederland altijd een belangrijke rol hebben gespeeld in de fokkerij, heeft waarschijnlijk twee redenen. Ten eerste het OVO-drieluik (onderzoek, voorlichting, onderwijs) waardoor zij gemakkelijk en kosteloos konden profiteren van het onderzoek van de Universiteit van Wageningen dat op het gebied van de fokkerij nog steeds een goede naam heeft. Ten tweede de leergierigheid van de Nederlandse varkenshouders die gebruik wilden maken van de nieuwste inzichten op fokkerijgebied. Ondernemerschap Een factorvoordeel dat moeilijk is te benoemen en te kwantificeren, is ondernemerschap. Dit is door alle gesprekspartners genoemd als een sterke kant van de Nederlandse varkenshouder. In dit verband is het kenmerkend dat organisatievormen waarbij de varkenshouder weinig risico loopt (zoals voergeldcontracten) weinig voorkomen. Dit in tegenstelling tot de varkenssector in het buitenland. Verder hebben zich bijna overal in het buitenland Nederlandse varkenshouders gevestigd, wat behalve misschien voor de Denen zeker niet voor andere landen geldt. Ten slotte scoort de Nederlandse varkenshouder hoog op het gebied van management (beheersing van bedrijfsprocessen) en vakmanschap. (LEI 2006c). 6.4.3 Innovatie en upgrading De combinatie van de bovenstaande elementen heeft ervoor gezorgd dat een bepaalde bovenlaag van de Nederlandse varkenshouders voortdurend met innovatie bezig is geweest, in de vorm van kleine verbeteringen. Die hebben er wel toe geleid dat Nederland de laagste kostprijs in Europa heeft, het meest efficiënt omgaat met de factor arbeid en de hoogste biggenproductie heeft (zie tabel 6.6). Als we innovatie in drie categorieën onderscheiden, kan het volgende worden geconstateerd. • De franchise-formule die de fokkerij organisatie TOPIGS hanteert in haar relatie met individuele varkensfokkers is nieuw in deze sector en kan als transactie-innnovatie worden betiteld. • Bij levende varkens hebben productinnovaties in de primaire sector vooral betrekking op het (door)ontwikkelen van nieuwe varkensrassen. Naast de fokkerijorganisaties en de individuele varkensfokkers speelt ‘Wageningen’ – de WUR – een belangrijke rol in het fundamenteel onderzoek. • In de varkenshouderij draait het met name om procesinnovaties. Deze zijn in Nederland vooral gericht op de eisen die de overheid en de maatschappij stellen op het gebied van mest, milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid. Daarnaast is
verlaging van de kostprijs voor de Nederlandse varkenshouder de belangrijkste richtsnoer om voortdurend te zoeken naar verbeteringen, om met de beschikbare arbeidskracht meer varkens te ‘produceren’. 6.4.4 Veevoer Tabel 6.6: productiekerngetallen per land NL FR DE DK ES PL US BR kostprijs a) 1,21 1,27 1,38 1,24 1,36 1,39 1,12 0,76 arbeidsinzet b) 14,6 16,1 16,9 15,9 21,7 35,5 16,4 40,8 voerprijs c) 17,6 18,6 17,8 18,0 19,5 14,4 14,6 11,3 biggenproductie d) 24,4 23,8 20,7 24,0 20,3 18,5 20,1 23,0 Bron: LEI 2006c, p.21 en 22. Aanduiding landen volgens ISO norm (zie bij figuur 1.7). a) Kostprijs van varkensproductie per land (€ per kg slachtgewicht). b) Uren per zeug inclusief bijbehorende biggen en vleesvarkens per jaar. c) €/100 kg gewogen gemiddeld voerpakket hele bedrijf. d) Grootgebrachte biggen per zeug per jaar. Aan de aanbodkant is de kracht van de Nederlandse varkenshouderij voor een zeer belangrijk deel terug te voeren op het veevoer, waarbij het gaat om een combinatie van primaire en geavanceerde factorvoordelen. Niet alleen speelt een rol dat de uitgaven voor veevoer ongeveer de helft van de kostprijs uitmaken, ook de kwaliteit van het veevoer én van de veevoederfabrikant is in de varkenshouderij belangrijk. In kwantitatief opzicht heeft de Nederlandse varkenshouder vooral geprofiteerd van de relatief lage voerprijs. Deze is in de eerste plaats terug te voeren op wat bekend staat als ‘het gat van Rotterdam’. Sinds de gemeenschappelijke landbouwpolitiek van de vroegere EEG, zijn de prijzen van allerlei landbouwgewassen in West-Europa aanmerkelijk hoger dan op de wereldmarkt. Dit was een voordeel voor de Europese akkerbouwers maar een nadeel voor de intensieve veehouderij, aangezien veevoer voor eenderde van de kostprijs uit landbouwgewassen bestaat. De Nederlandse varkenshouders hadden in vergelijking tot hun EU-collega’s weinig last van dit nadeel vanwege de nabijheid van de Rotterdamse haven, waar op grote schaal goedkope grondstoffen voor veevoer van buiten de EU werden ingevoerd. Momenteel komt ongeveer driekwart van deze grondstoffen uit het buitenland (PDV 2005, p. 6), voornamelijk via de havens zodat het geen toeval is dat in Nederland vrijwel alle veevoederfabrieken aan vaarwegen liggen. Een tweede reden waarom de voerprijs in Nederland betrekkelijk laag is, heeft te maken met de aanwezigheid van de voeding- en genotmiddelenindustrie die in Nederland een veel hoger aandeel heeft in de industriële productie dan gemiddeld in de EU (26% tegenover 13%; De Bont et al. 2004) waarvan een groot aantal restproducten uiteindelijk in varkensvoer wordt verwerkt. Naast een prijsverschil is er ook een kwaliteitsverschil. De veevoedersector in Nederland is sterk in mengen en upgraden, omdat altijd gebruik werd gemaakt van een groot aantal verschillende grondstoffen van binnen- en buitenlandse 143
Page 1 and 2: 6. Varkens: Vleesgeworden Veerkrach
Page 3 and 4: aantal varkens in miljoenen Bron: P
Page 5 and 6: Het Nederlandse aandeel in de werel
Page 7 and 8: kleine bedrijven zijn er enkele zee
Page 9 and 10: Dat in het buitenland de voorkeuren
Page 11: varkensvlees gegeten en zolang het
Page 15 and 16: 6.5 Economische orde: concurrentie
Page 17 and 18: in toenemende mate volledig geslote
Page 19 and 20: fabrikanten van landbouwwerktuigen
Page 21: communicatie- en transportmiddelen.

'Varkens: Vleesgeworden Veerkracht', in - Frisse Blik

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?