Beheerplan Bloemendaalseweg - Wijkteam Plaswijck

5 Erven
5.1 Gebiedsbeschrijving
De erven bestaan uit een aantal onderdelen:
de tuin aan de voor- en zijkant van de bebouwing,
het erf aan de achterzijde van de bebouwing,
boomgaarden en weilanden.
Wat hieronder wordt beschreven, geldt vooral
voor gebied 1 en 2 (vanaf de A12 tot de
Hendrikshoeve). In gebied 3 (oude Ridder van
Catsweg) betreft het vooral stadse woningen
met een tuin rond de woning. Deze situatie is
vergelijkbaar met andere "gewone" situaties in
Gouda en wordt niet apart beschreven.
De weilanden: de waarde van deze onderdelen
is de herkenbaarheid van de vroegere
agrarische activiteit (melkveehouderij) en de
ruimte die in de huidige stedelijke omgeving
wordt behouden. Een aantal weilanden is in
beheer bij "Ouders Vrucht" (onderdeel van
Gemiva-SVG groep) en vervult daar een agrarische
functie. De onbebouwde weilanden aan
het einde van de Bloemendaalseweg zijn
beeldbepalend. Vanaf dit punt wordt de omgeving
steeds landelijker (gebied ten noorden
van de A12).
25 Beheerplan Bloemendaalseweg en Ridder van Catsweg
Oorspronkelijk kenden de weilanden een
beeld van grassen met kruiden. Het gras werd
kort gehouden door het vee of het werd tot
hooi verwerkt in twee of drie maaigangen.
Later gingen de boeren over tot toepassing
van kunstmest en het inzaaien van een
beperkte samenstelling van grassoorten (vaak
één grassoort). Bovendien werd het maaien
geïntensiveerd. De huidige bedreiging is dat
de weilanden een andere inrichting krijgen
door ander gebruik waarbij de openheid en
het oorspronkelijke karakter verloren gaan.
De boomgaarden: Bij zowel particuliere als
openbare erven zijn boomgaarden. Ze zijn
meestal niet al te groot omdat ze voor eigen
gebruik en voor de bijhandel zijn aangeplant.
De boomgaarden liggen doorgaans naast de
boerderijen. Het betreft veelal ouderwetse
hoogstamboomgaarden met oude fruitrassen.
Hoogstamboomgaarden zijn in de commerciële
fruitteelt volledig verdwenen. Bovendien
bieden de bomen met hun bloesems een bijzondere
waarde voor insecten waaronder de
bijen (bijentuin bij de kinderboerderij). Een
bedreiging is de slechte gezondheid van een
aantal fruitbomen, het intensieve specialistische
onderhoud en de natte bodem.
De tuin/het erf aan de achterzijde van de
bebouwing: dit gedeelte van het erf ligt het
minst in het zicht vanaf de
Bloemendaalseweg en is van oorsprong ook
altijd het meest rommelige gedeelte geweest.
Dit geldt ook voor de beplanting, die deels
bewust werd aangeplant maar ook op overhoekjes
e.d. vanzelf kon ontstaan. Deze overhoekjes
hebben vooral een natuurwaarde
zowel door het extensieve beheer als de voorkomende
beplanting die aantrekkelijk is voor
insecten, vogels, kleine zoogdieren en ringslangen.
De bedreiging is vooral dat dit deel
van het erf door een andere functie netjes
wordt ingericht en onderhouden. De kleine
voor- en zijtuinen versterken deze bedreiging.
De tuin aan de voor- en zijkant van de bebouwing:
oorspronkelijk lag de nutstuin (groenten,
aardbeien, fruit in struikvorm en kruiden) aan
de zijkant en de siertuin aan de voorkant van
de bebouwing. Tegenwoordig is er vrijwel
alleen nog een siertuin te vinden die vaak het
oorspronkelijke karakter van boerentuin heeft
verloren. Daarnaast zijn deze tuinen veelal
klein van formaat in verhouding tot de voortuinen
die in andere delen van het land bij de
boerderij te vinden zijn. In een aantal tuinen
zijn nog leibomen (vaak lindes) terug te vinden
die voor de gevel van de boerderij staan. Deze
bomen dienden veelal om de zon uit het huis
te houden in de zomerperiode. Het verhardingsmateriaal
was vaak grind. De waarde is
een historische opbouw van het boerenerf.
De bedreiging is de veranderde functie waardoor
wensen op het gebied van comfort en
nieuwe modes de overhand krijgen. Zo is de
verleiding groot om te kiezen voor andere vormen
van zonwering in plaats van de onderhoudsintensieve
leibomen voor de gevel.