Beheerplan Bloemendaalseweg - Wijkteam Plaswijck

8 Archeologische
waarden
8.1 Gebiedsbeschrijving
In archeologisch opzicht is de
Bloemendaalseweg een belangrijk gebied.
Maar archeologische schatten zitten in de
bodem en zijn niet zichtbaar. Dat is een grote
handicap bij het aangeven van het belang
ervan.
De Bloemendaalseweg en de huidige Ridder
van Catsweg heetten vroeger samen ‘de
Kleiweg’. De weg was één geheel met de huidige
Spoorstraat en de nog bestaande
Kleiweg binnen de singels. Deze Kleiweg is
samen met de Winterdijk één van de oudste
wegen uit de polder Bloemendaal. De onbe-
bouwde strook langs de weg is de enige
plaats waar de oude structuur van de polder
bewaard is gebleven. In de rest van
Bloemendaal is het oude landschap onder een
dikke laag zand verdwenen.De ontginning van
deze polder moet kort voor 1139 hebben
33 Beheerplan Bloemendaalseweg en Ridder van Catsweg
plaatsgevonden. Van de bewoning door de
mensen die het moerasbos omvormden tot
landbouwgrond, zijn geen zichtbare resten
meer. Om ons een beeld te vormen van die
bewoning, is het onderzoek in de Oostpolder
illustratief. Daar werd een houten boerderij
opgegraven die kort na de ontginning van het
gebied moet zijn gebouwd. Dergelijke boerderijen
kunnen ook aan de Bloemendaalseweg
gelegen hebben.Dat Bloemendaal al kort na
de ontginning een welvarend gebied moet zijn
geweest, kan afgeleid worden uit een aantal
oorkondes. Deze wijzen op de aanwezigheid
van een kleine kerk die in 1278 wordt vermeld
als parochiekerk van Bloemendaal. Kort daarna,
in 1280, zou de Sint Janskerk in Gouda die
rol als parochiekerk overnemen. In ‘het
Geheim van Bloemendaal’ heeft een aantal
onderzoekers de plek van deze eerste kerk
weten te traceren. In hun visie was ‘het Oude
Kerkhof’ gelegen ter hoogte van
het huidige Ridderpad.
De plek is in 1969 verdwenen onder de
bebouwing van de woonwijk Bloemendaal.
Rondom de kerk zou een kleine nederzetting
hebben gelegen. Hiervan kunnen nog resten
worden aangetroffen onder de onbebouwde
strook langs de Bloemendaalseweg.
Voor de eeuwen hierna zijn weinig bronnen
voorhanden, er is sprake van een onderzoekslacune.
De eerste betrouwbare bronnen zijn
een
kaart van H. Verschoor uit 1812 en de kadastrale
kaart uit 1832. Langs de
Bloemendaalseweg liggen dan grote boerderijen.
Kleine daglonerswoningen ontbreken op
deze kaarten. Een aantal van de boerderijen is
momenteel nog aanwezig; een ander deel is
afgebroken. Hier en daar bevinden ze zich nog
op de kop van onbebouwde percelen.
De meeste van de boerderijen die op de kaarten
van 1812 en 1832 staan, stammen uit de
17e /18e eeuw. Vermoedelijk hebben deze
boerderijen oudere voorgangers gehad. De
afgelopen jaren is langs de
Bloemendaalseweg een klein aantal archeologische
waarnemingen gedaan die meestal te
maken hebben met een vondst van stadsafval
uit Gouda.
De archeologische vindplaatsen zijn in bovenstaand
kaartje aangegeven. Nadere bijzonderheden
hierover zijn te vinden in bijlage 2.