De ecologische voetafdruk van consumptie van dierlijke ... - Ecolife

12
wereldgemiddelde hectare van een landgebruikstype (bv. akkerland) om in een globaal gemiddeld
vruchtbaar land van alle landgebruikstypes samen. Dit wordt uitgedrukt in globale hectare (gha).
We kunnen bovenstaande samenvatten in de volgende vergelijking:
Ecologische voetafdruk (gha) = equivalentiefactor (gha/wha) x opbrengstfactor (wha/ha) x
hoeveelheid (ton) / opbrengst (ton/ha).
Bovenstaande vergelijking geldt enkel voor primaire producten (gewassen, gras, algen,…). Dierlijke
producten zijn secundaire producten. Om die te kunnen berekenen, heeft men
extractieverhoudingen en toekenningsfactoren nodig. De extractieverhouding meet hoeveel ton van
een primair product men nodig heeft voor één ton van een secundair product. Toekenningsfactoren
spelen een rol als er meerdere secundaire producten zijn voor één primair product. De precieze
details van de voetafdrukberekening van dierlijke producten (vlees, zuivel, vis,…) worden beschreven
in de twee appendices.
b) De voetafdruk van consumptie
Om de voetafdruk van consumptie van een gemiddelde Belg te berekenen, maken we gebruik van de
macro-economische vergelijking dat consumptie gelijk is aan binnenlandse productie plus import min
export min binnenlandse voorraadwijzigingen. We veronderstellen dat die voorraadwijzigingen
verwaarloosbaar zijn.
De voetafdruk van consumptie wordt dus berekend door de voetafdrukken van alle geproduceerde
en geïmporteerde producten op te tellen en daarvan de geëxporteerde producten af te trekken.
3.3 Berekening van equivalentiefactoren
De equivalentiefactoren laten toe de ecologische voetafdruk van één landgebruiktype (bv. akkerland)
te vergelijken met een ander type (bv. mariene wateren). Niet alle gronden zijn namelijk even
biologisch productief. Zowel de kwantiteit (hoeveelheid geproduceerde biomassa per hectare) als de
kwaliteit (bruikbaarheid) spelen een rol. Vooral voor dierlijke producten is een goede vergelijking
tussen verschillende landgebruikstypes belangrijk. Graasland is minder productief dan akkerland. Het
gebruik van één hectare graasland weegt daarom minder zwaar door dan het gebruik van één
hectare akkerland. En hoe kunnen we het gebruik van vissen vergelijken met het gebruik van bv.
melk?
Een voorbeeld: stel dat een fictieve aarde bestaat uit 1 hectare graasland en 1 hectare akkerland. We
gaan dan kijken wat het meest productieve gewas is voor dat stuk graasland. Stel dat we op dat
graasland jaarlijks 1 ton van dat productieve gewas kunnen oogsten, terwijl we op het
vruchtbaardere akkerland een opbrengst hebben van 2 ton per jaar voor dat gewas. In dit voorbeeld
is akkerland dus dubbel zo productief als graasland. De equivalentiefactor zet één hectare akkerland
of graasland om in een wereldgemiddelde hectare. De wereldgemiddelde opbrengst voor deze
fictieve planeet is 3 ton per 2 hectare. De equivalentiefactor van akkerland is de productiviteit van
akkerland (2 ton per hectare) gedeeld door de wereldgemiddelde productiviteit (3/2 ton per
hectare). De equivalentiefactor van akkerland is in dit voorbeeld dus 4/3, die van graasland is 2/3 (de
helft van akkerland).