advies - ACVZ

Zowel na het eerste als na het nader gehoor kan eventueel (en zo nodig meermalen)
aanvullend worden gehoord. Van de asielzoeker wordt tijdens de gehele procedure verwacht
dat hij de waarheid spreekt en meewerkt aan een zo volledig mogelijke vaststelling
van het feitencomplex. Hij dient de IND zo snel mogelijk op de hoogte te stellen
van alle relevante feitelijke gebeurtenissen en omstandigheden, moet alle vragen van de
IND zo volledig mogelijk beantwoorden en dient zoveel mogelijk relevante documenten
te overleggen. 40
Op basis van de verklaringen over het verleden, eventueel onderbouwd met documenten
of andere informatie, wordt beoordeeld of de verklaringen van de asielzoeker
geloofwaardig zijn. Wanneer de asielzoeker alle hem gestelde vragen zo volledig mogelijk
heeft beantwoord en het relaas op hoofdlijnen innerlijk consistent en niet-onaannemelijk
is en strookt met wat over de algemene situatie in het land van herkomst bekend
is, dient het relaas van de asielzoeker als waar te worden aangenomen. 41 Vervolgens
wordt beoordeeld of hetgeen geloofwaardig is bevonden ook zwaarwegend genoeg is
om in aanmerking te komen voor bescherming. De IND maakt dus een beoordeling of
de vreemdeling op basis van de geloofwaardig geachte feiten en omstandigheden een
gegronde vrees heeft voor vervolging of een reëel risico loopt op schending van artikel
3 EVRM. 42 Hierbij is van belang of de vreemdeling eerder is blootgesteld aan vervolging
of aan onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing. Verder zijn van belang
het tijdsverloop tussen de gebeurtenissen die aanleiding vormden voor het vertrek en
het daadwerkelijke vertrek, de vraag of degenen van wie vervolging wordt gevreesd op
de hoogte moeten of kunnen zijn van de omstandigheden waarop een beroep wordt
gedaan, en of de gebeurtenissen van een zodanige aard waren dat er een reëel risico, of
een gegronde vrees is ontstaan. 43
2.4 Het vergaren en wegen van informatie in de asielprocedure
Om een duidelijk beeld te krijgen van de rolverdeling in het vergaren en wegen van feiten
en omstandigheden in de asielprocedure, is inzicht in de gelaagde structuur van het
asiel- en vluchtelingenrecht nodig. In de hierna volgende tekst zal soms worden gesproken
over ‘bewijs’ en ‘bewijslastverdeling’. Hiermee wordt ‘informatie’ en ‘de verantwoordelijkheid
om informatie in te brengen in de procedure’ bedoeld. Het asielrelaas
hoeft immers niet te worden bewezen zoals dat op de (meeste) andere deelterreinen
van het bestuursrecht vereist is, maar moet aannemelijk worden gemaakt.
Het draait in de asielprocedure om de geloofwaardigheid en om de vraag of de asielzoeker
valt onder de definitie van het Vluchtelingenverdrag, of dat zijn terugkeer in strijd
zou zijn met één van de refoulementverboden.
Hieronder worden het Vluchtelingenverdrag, het Unierecht, het Europees Verdrag voor
de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM) en het nationale recht
voor zover relevant besproken. Het gaat hier niet om een uitputtende beschrijving van
de bewijslastverdeling. Alleen de voor dit advies meest relevante bepalingen worden
genoemd.
40 C14/2.2. Vc 2000.
41 ABRvS 27 januari 2001, JV 2003, 103, r.o. 2.4.4.
42 Artikel 3 EVRM luidt: ‘Niemand mag worden onderworpen aan folteringen of aan onmenselijke of vernederende
behandelingen of bestraffingen.’
43 C14/3.2. Vc 2000.
ac v z - juli 201 2 25 expert ise getoetst