maart 2010 - 1 - - De Rode Leeuw

nog Dai en Birmees. Hij heeft nog steeds dezelfde
lichte stotter waar hij geen enkele hinder van lijkt
te hebben. Dit doet me weer denken aan vijftien
jaar geleden toen ik ‘s avonds laat in zijn huis, bij
het schaarse licht van het vuurtje in het midden van
de vloer van de woonkamer, oude verhalen en traditoneel
gezang van hem op de band vastlegde.
Maar zijn grootste verhaal is nog steeds zijn oorlogsverleden.
“Toen de Japanners kwamen was ik
26”, zegt hij. Deze leeftijd kan ook niet kloppen
volgens de mensen beneden, maar jong was hij
in ieder geval. Hij heeft dan ook voor een zekere
periode met de Japanners meegevochten, tot tamelijk
ver in Birma. Hij herinnert zich Amerikaanse
bombardementen op de heuvels. In het begin waren
de Japanners vriendelijk tegenover de minderheden,
uiteraard om ze in te kunnen zetten tegen de
Chinezen. De communicatie was zeer beperkt en
ging via Birmese tolken. Later hebben de Japanners
de Jingpo in India beschoten, wat mede een keerpunt
in deze relatie betekent moet hebben. “De
Japanners waren slecht” zegt hij, omdat ze allerlei
wreedheden uithaalden. Uiteindelijk hebben deze
oude heer en andere Jingpo samen met de Han en
de Engelsen tegen de Japanners gevochten. Aan
het eind is hij met een vliegtuig terug naar huis
gebracht. Gelukkig is hij nooit gewond geraakt.
Dat Pauzyang Gvadvom redelijk Chinees spreekt
heeft te maken dat hij na de oorlog kaderlid is
geweest. Zou het mede hierdoor komen dat hij, in
tegenstelling tot veel mensen, zelfs van aanzienlijk
jongere leeftijd, geen geesten in zijn huis houdt?
Aan het plafond hangen inderdaad nergens van die
geheimzinnige bamboe kokers en vlechtsels waar
de beschermgeesten in zouden wonen. Aan voorouderverering
doet hij wel, zegt hij, en dit ruikt naar
Chinese invloeden.
Mijn IJslandse vriend stelt voor hem te vragen wat
het geheim achter zijn hoge leeftijd is. Hij zegt dat
dit komt door het wonen op een goede plek, met
goed water en het eten van verse wilde groenten.
Eigenlijk leeft er nóg een eenling op de berg,
maar deze valt niet te interviewen. Ik zou hier een
“NIET-interview met een (NIET-Han-)Chinees”
van kunnen maken, aangezien ik wel over genoeg
informatie over haar beschik. En ik zou natuurlijk
kunnen proberen een conversatie aan te knopen
via de weinig geluidswerende bamboe wanden
van haar huis, maar dat is al een keer mislukt.
Of opnieuw bemiddelingsactiviteiten te laten
ondernemen om toestemming tot binnentreden te
verkrijgen, zoals jaren geleden éénmaal gelukt is.
MeKun-luq kan sinds zeer jonge leeftijd geen kleren
aan haar lichaam verdragen, na gebeten te zijn
door een geest. Toen de dorpelingen naar beneden
verhuisden bleef zij boven wonen. Ze zal nu ongeveer
50 jaar oud zijn. Toen ik destijds in haar huis
was kwam ze verrassend normaal over, op het feit
na dat ze alleen een lendendoek droeg, en ze was
even goed of zelfs beter op de hoogte van alle roddels
van beneden. Ze deed een redelijke business in
bosproducten zoals medicinale planten. Volgens de
oude man houdt ze nu ook enige koeien.
Tot zover het interview (en niet-interview) van
deze keer. De periode die ik hier aan het doorbren-
gen ben is van onderscheidend belang voor het
welslagen van mijn idealistische projectplannen.
Meer nieuws volgt. Allemaal nog een best Tijgerjaar
gewenst.
Anton Lustig
maart 2010 - 7 -