Met de term kredietcrisis duidt men de heftige ... - Arlis Investments

Ook de nationalisatie van Northern Rock zal mogelijk niet zonder gevolgen blijven voor
de (in dat geval) Britse belastingbetaler Of een verbetering van het toezicht op de
financiële sector, waarvoor in de VS plannen vernomen worden, schade voor de
belastingbetaler kan voorkomen, is ongewis, nog daargelaten dat dergelijke
reorganisaties niet op korte termijn kunnen worden doorgevoerd ] . Ook recente
suggesties gedaan door het Financial Stability Forum, zouden kunnen leiden tot een
grotere financiële betrokkenheid van overheden, en daarmee van de burger. De oproep
van het IMF van begin april 2008 om voor het versterken van bankbalansen desnoods
publiek geld in te zetten, onderstreept eveneens de ernst van de situatie. Ook dit is te
duiden als een voorbeeld van de situatie waarbij de gevolgen van een onoordeelkundige
bedrijfsvoering van private ondernemingen worden afgewenteld op de belastingbetaler.
IMF-directeur Dominique Strauss-Kahn heeft op 15 mei 2008 tegen een commissie van
het Europees Parlement in Brussel gezegd dat het hoogtepunt van de kredietcrisis achter
de rug is, maar dat de gevolgen nog maandenlang voelbaar zullen zijn.
In de Verenigde Staten is de betrokkenheid van de overheid bij de "government
sponsored enterprises" Fannie Mae en Freddie Mac vanaf juli 2008 sterk toegenomen.
Hoewel er geen expliciete overheidsgarantie was, werd algemeen aangenomen dat de
Amerikaanse overheid een faillissement van deze instellingen zou wensen te vermijden,
reeds vanwege de omvang van deze instellingen. Op 13 juli 2008 kondigde de
Amerikaanse minister van financiën Paulson aan dat de Amerikaanse overheid langs
diverse wegen deze instellingen te hulp zou schieten. Op 30 juli 2008 kreeg een
omvangrijk pakket aan maatregelen kracht van wet, waarvan de uiteindelijke financiële
gevolgen voor de Amerikaanse overheid niet op voorhand vast te stellen zijn. Op grond
van deze wet kan de Amerikaanse overheid (omvangrijke) bedragen aan Freddie Mac en
Fannie Mae lenen, en kan de Amerikaanse overheid aandelen in deze ondernemeningen
kopen. Op 7 september 2008 ging deze betrokkenheid een nieuwe fase in doordat
Freddie Mac en Fannie Mae in "conservatorship" werden geplaatst", nadat uit een
onderzoek was gebleken dat de balansen van Freddie Mac en Fannie Mae aanmerkelijke
bedragen aan "deferred-tax assets" (compensabele verliezen) bevatten: verliezen uit
voorgaande jaren die in de toekomst in mindering zouden kunnen worden gebracht op te
betalen belasting indien alsdan wel winst gemaakt zou worden. (Indien echter te
verwachten is dat dat niet (tijdig) gebeurt, is het onjuist om die bedragen als aanwezig
vermogen te boeken.) Na herrekening, op basis van de aanname dat die verliezen niet
verrekend zouden kunnen worden bleek in ieder geval minder vermogen aanwezig te zijn
dan door de toezichthouder als minimum-vermogen ("regulatory capital") was
voorgeschreven. De Federal Housing Finance Agency nam de leiding over; de CEO's
werden ontslagen; de Amerikaanse regering zegde toe zodanige bedragen aan preferente
aandelen te kopen als nodig mocht zijn voor het behouden van een toereikend eigen
vermogen. Hieraan is (thans) een maximum gesteld van $ 100 miljard per instelling.
Tevens zal de Amerikaanse overheid mortgage bonds van beide instellingen kopen, tot
voorshands een bedrag van $ 5 miljard.
De vraag naar het mogelijke uiteindelijke nadeel voor de Amerikaanse belastingbetaler is
onmogelijk te beantwoorden, doch William Poole, voorheen voorzitter van de Federal
Reserve Bank of St. Louis, raamt dit op $ 300 miljard.
De ECB is inmiddels begonnen het gebruik van haar kredietfaciliteiten minder
aantrekkelijk te maken, door een verlaging van de onderpandswaarde van ter belening
aangeboden (mindere) obligaties. Voor asset-backed securities geldt vanaf 1 februari
2009 een onderpandswaarde van 88% van de marktwaarde; tot die datum 98%.