Met de term kredietcrisis duidt men de heftige ... - Arlis Investments

De oorzaak en de aanleiding: ontwikkelingen op de Amerikaanse woning- en
hypothekenmarkt
Vanaf 2001 had de Amerikaanse woningmarkt een sterke opleving laten zien, waarvoor
diverse oorzaken zijn aan te wijzen. Na de aanslagen van 11 september 2001 dreigde
(aanvankelijk) een recessie, wat voor de Federal Reserve (het Amerikaanse stelsel van
centrale banken) aanleiding vormde om de officiële rente in een aantal stappen sterk te
verlagen, tot een historisch laag niveau van 1%. Hierdoor werden leningen (waaronder
hypotheken) duidelijk goedkoper. Dit gold met name voor hypotheken met een variabele
rente.
Een tweede factor werd gevormd door een toename van de hoeveelheid liquiditeit in het
financiële systeem, enerzijds veroorzaakt door injecties door centrale banken en
anderzijds door een toevloed van voor belegging beschikbaar kapitaal, met name vanuit
Azië.
Een derde factor werd gevormd door de ontwikkeling van een groot aantal nieuwe
hypotheekvormen in de VS. Hierbij was enerzijds sprake van soepele condities ten
aanzien van verificatie van inkomensgegevens van hypotheekaanvragers (bekend als
"low-doc loan" tot "no-doc loan", waarbij van verificatie geheel werd afgezien [ ), van een
groter leningsbedrag in verhouding tot de waarde van het onderpand, waarbij tevens de
aankoopkosten werden meegefinancierd (bekend als "piggyback loan"), van een lage
aanvangsrente die na enige tijd zou stijgen (bekend als "step-up loan") en van de
mogelijkheid dat gedurende de eerste periode de rente slechts gedeeltelijk betaald werd,
en het niet-betaalde deel aan de hoofdsom werd toegevoegd (bekend als "negative
amortization loan", dus "lening met negatieve afschrijving"). Verder werd, aanmerkelijk
meer dan voorheen, gekozen voor een hypotheek met variabele rente ("adjustable rate
mortgage" of ARM). In de VS houdt dit in dat de rente gedurende een aantal jaren na de
aanvang vast staat, daarna wordt herzien naar een vaak hogere rente. Dit is in veel
gevallen twee jaar ("2/28") of vijf jaar ("5/25").
De meest ingrijpende verandering had echter betrekking op de kredietwaardigheid van
de hypotheekaanvrager. In de Verenigde Staten wordt hierbij veel waarde gehecht aan
de credit score van de aanvrager: een cijfer dat is gebaseerd op zijn betalingsgedrag in
het verleden. Debiteuren met een slechtere krediethistorie worden hierbij aangeduid als
"subprime" ("minder dan eerste klas"); vanaf circa 2002 werden ook aan deze categorie
huiseigenaren hypotheken verstrekt.