Quizzen - Openbaar Ministerie

Haagse burgemeester onthult TOM-beeld
Jozias van Aartsen, burgemeester van Den Haag, heeft 28 maart het levensgrote
TOM-beeld onthuld. Het beeld is door Harm Brouwer aan de Haagse gemeente
geschonken. De onthulling van het TOM-beeld voor de ingang van het Parket-
Generaal is een van de momenten in 2011 dat er stilgestaan wordt bij 200 jaar
rechterlijke macht. Daarnaast krijgt het kunstwerk ook een functioneel karakter.
Het beeld wordt onderdeel van de juridische stadswandeling van Den Haag, “stad
van recht en vrede”.
De TOM, een verbastering van ‘t OM, is een beeld dat een OM’er
symboliseert. Te herkennen aan een grote stapel dossiers - bijeengehouden
door de bekende strikjes - en bovenop de processtukken: de bef. Ondanks
de indrukwekkende stapel dossiers die TOM draagt, gaat hij niet gebukt
onder zijn last. Hij beent veerkrachtig door de wereld. Daarmee is TOM een
mooi symbool voor de actieve, betrokken houding van het OM. De
inscriptie op de voet “De waarheid is op weg en niets zal haar tegenhouden”
(van Emile Zola) verwijst daar ook naar. Mensen die veel voor het OM
hebben betekend of nog steeds betekenen, krijgen uit naam van het College
het zogenaamde TOM-beeld. Dit beeldje, zo’n 20 cm hoog, is eveneens door
kunstenares Elselien van der Graaf gemaakt.
Leerplicht toen en nu
in de 19e eeuw was het nog heel normaal
dat kinderen werkten: in fabrieken, als
kappershulpje, of op het land bij de boer.
De regering wilde kinderarbeid niet
afschaffen, dat moesten ondernemers
zelf maar beslissen. Pas met de
Leerplichtwet van 1901 verdween de
kinderarbeid. Kinderen moesten nu van
hun zevende tot hun twaalfde naar
school en kónden zo niet meer werken.
Die wet was er trouwens bijna niet
gekomen. Bij de stemming waren 99 van
de 100 Kamerleden aanwezig; tegenstander
baron Schimmelpenninck van de
Oye was er niet. Hij was van zijn paard
gevallen en lag ziek op bed. Het ongeluk
gaf de doorslag, want er stemden 50
leden voor en 49 tegen.
in twee eeuwen tijd is de leerplichtige
leeftijd verhoogd naar 18 jaar. Volgens de
huidige Leerplichtwet moeten ouders
ervoor zorgen dat hun kinderen bij een
school staan ingeschreven en ook echt
naar school gaan. Leerplichtambtenaren
zien hier, namens de gemeenten, op toe
en onderzoeken wat er aan de hand is als
een kind veel verzuimt. Bij de integrale
aanpak van schoolverzuim staat het
belang van het kind voorop. Het OM komt
pas als laatste instantie in beeld. Anno
2011 maakt het OM zich zorgen om het
signaalverzuim. Hiermee wordt het
spijbelgedrag bedoeld dat kinderen
vertonen wegens problemen. De aanpak
van signaalverzuim heeft daarom
de prioriteit.
Quizzen
‘Misdaad en straf is een onderwerp dat veel mensen interessant vinden.
niet alleen als het om het heden gaat, maar ook om het verleden. Dat is
een mooi aanknopingspunt om het 200-jarig bestaan van het OM onder de
aandacht te brengen. Daarom benaderen we radio- en tv-programma’s om
hen attent te maken op ons jubileum en dat van de rechtspraak. er zijn
genoeg historisch getinte uitzendingen waarvan we vermoeden dat hun
redacties interesse hebben in het onderwerp, zeker als we wat smeuïge
verhalen paraat hebben, plus mensen die daarover kunnen spreken.
Denk bijvoorbeeld aan Andere Tijden, het radioprogramma OVT, maar ook
aan kennisquizzen als 2 voor 12 of de Grote Geschiedenis Quiz.
zo hebben we quizvragen opgesteld en rondgestuurd naar de redacties
van verschillende programma’s, waarbij ze gebruik kunnen maken van
opvallende historische zaken, anekdotes en vondsten.
Albert Hazelhoff, directeur CVOM

AGenDA
WeeK 15
15 april 2010
Finale Nationale Requireerwedstrijd.
Winnaars van
verschillende universiteiten
kruisen de degens in een
historische casus.
www.om.nl/onderwerpen/
nationale Locatie: Gerechtshof,
Amsterdam
1966
SMALING EN HET EZELTJE
In een artikel had Gerard Reve
geschreven, dat God op aarde zou
terugkeren als ezeltje. De schrijver
zou zich dan over het dier
ontfermen en met Hem naar bed
gaan. De Tweede Kamerfractie
van de SGP was geschokt en vroeg
de minister van Justitie of hij dit
niet ook ‘godslasterlijk, immoreel,
bestiaal en zelfs satanisch’ vond.
De minister berichtte terug aan de
SGP dat het OM vervolging zou
instellen ter zake van smalende
godslastering (art. 147 Sr).
De Amsterdamse officier van
justitie J.J. Abspoel kreeg de zaak
toebedeeld. Tegen wil en dank.
WeeK 16
19 april 2011, 20.00 uur
‘A Clockwork Orange’ Film en
debat. Inleiding Lars Kuipers
(oud­eindredacteur
Opportuun) en discussieleider
Esther Schaddelee. Locatie:
Café Quirky, Tasmanstraat 128
in Den Haag. Toegang gratis
TOT 28 AuGuSTuS 2011
‘Vrouwen in het gevang’
een presentatie over drie
opmerkelijke gevangenen
als onderdeel van ‘Vrouwen
rond de Hofvijver’: 500 jaar
Haagse vrouwen.
Locatie: Museum de
Gevangenpoort, Den Haag
In zijn memoires schrijft hij dat
hij het “godslasteringswetje”
als partijpolitiekinstrument
beschouwde. Zelf achtte hij de
vervolging kansloos, maar hij
deed toch zijn best.
De kern van het betoog van
Abspoel was dat het bij de
beoordeling van deze ‘smalende
godslastering’ niet gaat om de
intenties van Reve, maar om de
uiterlijke indruk die hij vestigde.
Vrij Nederland schreef over het
requisitoir dat Abspoel schitterend
vuurwerk had afgeschoten, maar
geen dodelijk schot gelost.
200 jaar OM-website
www.om.nl/onderwerpen/
200­jaar
Reve stelde in zijn slotwoord dat
het in deze zaak ging om twee
godsbeelden die tegenover elkaar
stonden, dat van de aangevers en
het zijne. ‘Wat is mijn of enig
ander Godsbeeld waard, welke
geldigheid bezit het? Ik weet het
niet, U weet het niet, niemand
weet het.’ De rechtbank vond dat
er onvoldoende bewijs was voor
het smalend karakter van de
teksten en ontsloeg hem van
rechtsvervolging.
Reve ging in hoger beroep omdat
hij vond dat hij had moeten
worden vrijgesproken. In zijn
Doe ook mee
Ga naar www.om.nl en geef antwoord op de volgende quizvraag:
Dit jaar bestaat het Openbaar
Ministerie 200 jaar. wat was
vóór 1811 de meest toege paste
straf in Nederland?
De eerste vijf goede inzendingen worden beloond met een vel
jubileum postzegels.
‘Aanklager Abspoel
achtte vervolging
kansloos, maar deed
zijn best’
a Verbanning
b stokslagen
C brandmerken
pleidooi betoogde hij dat zijn tekst
smalend, krenkend, noch
godslasterlijk was geweest. Hij
hoopte dat het arrest van het hof
eraan zou bijdragen dat art. 147 Sr,
een ‘wet die koren op de molen is
van de vijanden der vrijheid,
terecht komt op de enige plaats
waar zij thuishoort, en dat is: in de
prullenmand.’ Het Hof gaf Reve in
ieder geval de door hem gewenste
vrijspraak. Het vond de uitlatingen
van Reve niet ‘smalend’.
Niet was gebleken dat Reve had
bedoeld ‘God te beschimpen of te
honen’. In cassatie bleef deze
uitleg van ‘smalend’ overeind.