lopen voor satang jabang school in kafountine, senegal - Schotland ...

JAARGANG 3 • NUMMER 3 • SEPTEMBER 2008
LOPEN VOOR SATANG S ATANG JABANG SCHOOL
IN KKAFOUNTINE, AF OUNT INE , SENEG SENEGAL
AL
Schotland Digizine wordt gratis via e-mail verspreid met het ideaal om zoveel mogelijk in Schotland geïnteresseerden van een diversiteit aan info te voorzien.
Onderwerpen zullen bijvoorbeeld zijn: Schotse activiteiten in Nederland en info over Schotland - Schotse winkels - Schotse restaurants - Schotse ruiten [tartans]
Schotse evenementen - Schotse verenigingen - Schotse verhalen - Reistips - Schotse geschiedenis - Schotse achtergronden - Schotse whisky

ALLE EERDER VERSCHENEN
EDITIES ZIJN GRATIS
TE DOWNLOADEN VAN:
SCHOTLANDDIGIZINE.NL
HET KAN ZIJN DAT U EEN EDITIE VAN EEN VRIEND OF KENNIS
HEBT ONTVANGEN. OM IN ONS VASTE VERZENDBESTAND
TE KOMEN, MAIL DAN ZELF UW E-MAIL ADRES NAAR:
INFOSCHOTLANDDIGIZINE.NL
SCHOTLAND DIGIZINE JUIST NIET MEER ONTVANGEN?
MAIL NAAR INFOSCHOTLANDDIGIZINE.NL
VERSCHIJNING [IN GEVAL VAN GENOEG INPUT EN INSPIRATIE]:
OM DE TWEE MAANDEN
HET VOLGENDE NUMMER KUNT U IN NOVEMBER 2008 VERWACHTEN
INFO ENZO GRAAG AANLEVEREN VÓÓR 15 OKTOBER 2008
2 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
INHOUDSOPGAVE
AGENDA 3
LOPEN VOOR SATANG JABANG 4
EILEAN DONAN CASTLE EN SKYE 7
TARTAN & WHISKY 8
EDINBURGH - FLOORTJE DESSING 9
SPOOKKASTEEL - FLOORTJE DESSING 10
FOTO’S VAN INTERNET 11
CLANS AND TARTANS ASSOCIATED WITH CAITHNESS 12
ROBERT THE BRUCE 13
RECEPTEN - COCK-A-LEEKIE EN AYRSHIRE SHORTBREAD 17
WWWSCHOTS 18
LEEN - COLUMN 19
BRUICHLADDICH - OZ & JAMES - A RADICAL ADVENTURE 20
BAS BAAN - SEPTEMBER: MACALLAN 22
WWWHISKY 24
DE VOORPAGINA:
Anneli en Jeroen Bozuwa lopen de West Highland Way om geld in te zamelen voor
de Satang Jabang School in Kafoutine, Senegal.
Lees meer op pagina vier en steun hen!

AGENDA
SEPTEMBER 2008 | 12 T/M 14
Scottish Weekend, Alden Biesen, België
scottish-weekend.be
SEPTEMBER 2008 | 14
Whisky Xperience, Brabant
mitra.nl
SEPTEMBER 2008 | 27 EN 28
Whisky by the Sea, Vlissingen
whiskybythesea.nl
SEPTEMBER 2008 | 28
Coast To Coast, Amsterdam
whiskyproeverijen.nl
OKTOBER 2008 | 3 T/M 5
Pot Still Festival, Amersfoort
potstillfestival.com
OKTOBER 2008 | 4
Th e Strong Taste, De Bodega, Capelle aan den IJssel
debodega-vanwijk.nl
OKTOBER 2008 | 4
Whisky Xperience, Noord-Holland
mitra.nl
WILT U OOK ÚW ACTIVITEIT VERMELD ZIEN, MAIL DEZE DAN NAAR INFOSCHOTLANDDIGIZINE.NL
3 • JAARGANG 2 • NUMMER 6 • JUNI 2008
OKTOBER 2008 | 4
Whisky aan Zee, IJmuiden
slijterijwijnhuiszeewijck.nl
OKTOBER 2008 | 4
Ceilidh van Scots Heritage in Noordlaren
scotsheritage.nl
OKTOBER 2008 | 11
Whisky Xperience, Drenthe
mitra.nl
OKTOBER 2008 | 19
Whisky Xperience, Utrecht
mitra.nl
NOVEMBER 2008 | 2
Whisky-event Drechtsteden
drechtsteden-events.nl
NOVEMBER 2008 | 9
Whisky Xperience, Gelderland
mitra.nl
NOVEMBER 2008 | 14 T/M 16
Whisky Live Leiden
whiskyfestival.nl

LOPEN VOOR SATANG JABANG SCHOOL IN KAFOUNTINE
De West Highland Way
Om geld in te zamelen voor de Satang Jabang school in Kafoutine, Senegal, gaan
we in oktober de befaamde West Highland Way lopen die ons vanaf de rand van
Glasgow naar Fort William brengt, een totale afstand van ongeveer 150 kilometer
dwars door de highlands. Vlak voor het einde van de tocht willen we, als het
weer het toelaat, de hoogste berg van Schotland
beklimmen, de Ben Nevis [1344 meter]. We leggen
de lat voor onszelf wat hoger door de route in 6
dagen te lopen met een volle rugzak!
Hoe pakken we dit aan
Op de website boos-loopt.tk vindt u informatie
over de tocht, het doel, het team, de sponsoring en
hoe u kunt doneren.
Doel
Het onderwijs in Senegal staat nog in de
kinderschoenen. Ongeveer 60% van de kinderen
volgt alleen enkele jaren lager onderwijs. Door een
gebrek aan geld zijn er te weinig onderwijzers, te
weinig scholen en te weinig leermiddelen.
De Satang Jabang school in Kafountine is binnen een straal van 100 kilometer de
enige aangepaste beroeps-opleiding om leerlingen van de lagere school die hun
eindexamen niet gehaald hebben en de eilandbewoners die helemaal geen scholing
hebben gehad, op te vangen [60 à 70% van alle leerlingen]. De school biedt
jaarlijks aan 100 leerlingen een driejarige lagere beroepsopleiding die leidt tot
een basisdiploma koken of naaldvakken. Daarnaast biedt de school een opleiding
op het terrein van tuinbouw. Voor alle leerlingen is er verplichte alfabetisering,
4 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
gezondheidsvoorlichting en bedrijfsvoering. Daarnaast is er nog een aantal
activiteiten als batikken, zeep maken en inmaken.
Sinds een aantal jaren worden er computers ingezet bij het onderwijs. Sinds kort
is er ook een verbinding met het internet. Dit doorbreekt het isolement en heeft
tevens veel kennis op het gebied van computertechnologie geÏntroduceerd. Het
internet is inmiddels ook beschikbaar gesteld voor
anderen als service voor de locale bevolking en
toeristen.
Meer informatie over de school is te vinden op:
satangjabang.nl
De tocht
Etappe 1 Milngavie - Balmaha [30 km] We
starten in Milngavie, een voorstadje van Glasgow. De
highlands zijn nog ver weg. De fi nish is 30 kilometer
verderop in Balmaha, een dorpje aan de oevers van
Loch Lomond, het grootste meer van Schotland.
Vandaag in totaal ongeveer 700 meter klimmen en
ook 700 meter dalen. De route voert tegen het eind
via Conic Hill [358 m].
Etappe 2: Balmaha - Inverarnan [34 km] Vandaag is het doel om in één keer
de oostelijke oever van Loch Lomond te nemen, een afstand van 34 km. We zullen
vandaag ongeveer 1300 meter stijgen en ongeveer 1100 meter dalen. De echte
highlands beginnen. De afstand en de hoogteverschillen vandaag zullen het tot
één van de zwaarste etappes maken. Ben Lomond [974 m] en de grot waar één van
Schotlands’ helden Rob Roy zich heeft schuilgehouden zijn enkele hoogtepunten
langs de etappe.

LOPEN VOOR SATANG JABANG SCHOOL VERVOLG
Etappe 3: Inverarnan - Tyndrum [21 km] We laten Loch Lomond achter ons en
lopen vandaag verder de highlands in naar Tyndrum. Het eerste deel zal ons langs
de oevers van de River Falloch voeren. Na het stadje Crianlarich zal de omgeving
steeds ruiger worden. Finish is vandaag in Tyndrum. We stijgen ruim 600 meter
en dalen ruim 400 meter.
Etappe 4: Tyndrum - Inveroran [11 km] Vandaag een korte etappe met slechts
11 kilometer, maar bij goed weer proberen we hier een stukje van de Highland
Highway te lopen die ons over de toppen van de Beinn Odhar en de Bein Dorain
voert. Bij slecht weer volgen we de gewone Highland route, en hebben we dus een
‘eenvoudige dag’, ook al omdat we slechts 400 meter klimmen en dalen.
Etappe 5: Inveroran - Kinlochleven [30 km] Vandaag een monsteretappe
over een afstand van 30 kilometer van Inveroran naar Kinlochleven, dwars door
het grootste veenmoeras Rannoch Moore, waar we bij slecht weer geen enkele
beschutting zullen vinden en het pad erg zwaar zal zijn. In totaal klimmen we
ongeveer 800 meter en dalen 900 meter. Vlak voor de fi nishplaats wacht ons de
beruchte Devil’s Staircase, de hoogste pas op de route.
Etappe 6: Kinlochleven - Fort William [22 km] Vandaag de laatste etappe
over 22 kilometer waar we hopelijk wat bij kunnen komen van de inspanningen
van gisteren. We zullen de Ben Nevis snel in het vizier hebben, maar ook andere
indrukwekkende munros zoals Binnein Mor [1130 m], Na Gruagaichean [1056
m] en Am Bodach [1032 m]. De route volgt een ‘old military road’ via Lairigmor.
Verder ruim 700 meter klimmen en evenzoveel dalen.
Etappe 7: beklimming Ben Nevis [-] De West Highland Way afsluiten zonder
een beklimming van de hoogste berg van Schotland kan eigenlijk niet. Daarom
staat vandaag de Ben Nevis op het programma. Bij goed weer is een klim naar
5 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
de top goed te doen. Het weer en onze fysieke gesteldheid [na 6 inspannende
dagen] zullen de grootste vijand zijn. De top van de Ben Nevis is vaak in de wolken
verborgen, waardoor het zicht tot enkele meters gereduceerd wordt.
Na deze dag kunnen we pas echt zeggen: We’ve made it!!!!
Het team
Anneli Bozuwa - de Jonge Ik ben 40 jaar, getrouwd
met Jeroen, en moeder van David en Sarah. Het drukke
bestaan van moeder combineer ik met het vak van
docent. Ik geef Kennis van de Nederlandse Samenleving
[KNS] en Nederlands als 2 e taal [NT2] aan nieuwkomers.
En als er dan nog tijd overblijft, lees ik een boek, doe ik
aan fi tness of kook ik de lekkerste recepten van Jamie
Oliver.
Jeroen Bozuwa Ik ben 42 jaar, getrouwd met Anneli, en
vader van David en Sarah. Naast mijn werk als adviseur
op transport en logistiek gebied, mag ik graag een potje
voetballen en wandel en klim ik graag in de bergen. Dat
deed ik al als tiener. Sinds ik Anneli ken, doen we dat
vooral samen, met en zonder de kinderen. We hebben
samen dan ook al veel gelopen in de bergen. De laatste
jaren ga ik ook wat hoger de Zwitserse Alpen in. De
Highlands zijn echter volkomen onbekend terrein voor
me, maar ik lees er momenteel erg veel over om me een
voorstelling van de tocht te kunnen maken.
Aan het team zal het niet liggen. Dit jaar zijn we al weer 25 jaar samen. We hebben
al heel wat Alpentoppen samen beklommen, dus voor een tocht door de Highlands

WHISKY TARTAN
whiskytartan.com
6 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
SATANG JABANG VERVOLG
draaien we onze hand niet om. We hebben dan ook zeer goede hoop dat we de klus
gaan klaren!
Doneren
De reis- en verblijfkosten betalen we uiteraard helemaal zelf.
Elke gedoneerde Euro[cent] gaat dus volledig naar het goede
doel.
Sponsoren kan per kilometer of voor een vast bedrag!
Wilt u vooraf laten weten voor welk bedrag u wilt sponsoren,
stuurt u dan een email naar jeroen@bozuwa.demon.nl
Na het voltooien van de tocht kunt u het bedrag overmaken naar
Postbank 517453 t.n.v. J. Bozuwa onder vermelding van Satang
Jabang
boos-loopt.tk

EILEAN DONAN CASTLE EN SKYE LEZERSVERHAAL
Wij zijn al een aantal malen in de Highlands geweest
en elke keer weer staat Eilean Donan Castle op onze
lijst van absolute toppers om te bezoeken. Het
maakt niet uit vanuit welke richting je komt, Fort
William of Inverness, beide routes naar dit kasteel
zijn schitterend.
Eilean Donan Castle is in onze tijd erg bekend
geworden door de fi lm “Highlander”.
Het kasteel staat op een eilandje tussen 3 Lochs
[meren]: Loch Long, Loch Alsh en Loch Duich.
Het is gebouwd in 1230 op de overblijfselen van
een Pictisch fort en was oorspronkelijk een kleine,
ommuurde vesting. Alexander II richtte het kasteel
op om het gebied tegen invallende Noormannen te
beschermen.
Het is het meest gefotografeerde kasteel van
Schotland.
In 1719 werd het kasteel volledig verwoest door de
Engelsen, het huidige gebouw is een reconstructie
die tussen 1912 en 1932 heeft plaatsgevonden.
Het is een bezoekje waard, alleen al om over de
brug te lopen die zo’n impact heeft in de fi lm
“Highlander”.
Vanaf het kasteel heb je een heel mooi uitzicht over
de 3 meren.
7 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
Een aantal kamers is volledig ingericht [jaren
20 stijl] en het leukst is eigenlijk de keuken. Er is
gebruik gemaakt van wassen poppen en het is net
of je in een keuken komt waar ze de maaltijd aan
het voorbereiden zijn en de vaat doen [inclusief het
vuile afwaswater].
Als je tijd over hebt, kun je een uitstapje naar Skye
maken. Om het eiland te bereiken ga je over de
700 meter lange brug [voorheen tolbrug, maar nu
gratis].
Skye is een waar paradijs voor natuurliefhebbers met
uitgestrekte heidevelden, hoge en scherpgekamde
Cuillins en de 500 km lange kustlijn met talloze
baaien en steile kliff en. Als je hier maar korte tijd
kunt zijn kun je naar Tarsvakaig, een klein plaatsje
vlakbij de kust, of naar Ord een heel klein dorpje
met slechts 4 huizen, direct aan de kust.
Eigenlijk moet je hier geen mooi weer hebben,
maar regen of miezerig weer. Het maakt het eiland
mystiek. In Ord waaide het heel hard toen wij er
waren en was het heel somber weer, maar af en toe
brak de zon door en dat gaf prachtige plaatjes.
Wil je echt Skye verkennen heb je meer tijd nodig.
Wij hopen nog een keer wat langer te mogen
verblijven op dit eiland.
Om het eiland weer te verlaten is er een leuk
alternatief voor de brug: de veerpont Glenelg

TARTAN & WHISKY
How do you
get a
Highlander
on the
roof ?
Tell him
the drinks
are on the house
8 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
EILEAN DONAN VERVOLG
- Kylerhea. De veerpont kost wel geld, maar het is echt leuk om op deze kleine
veerpont de oversteek te maken. In bijna 5 minuten ben je over. Er is niet meer
plaats dan voor 6 auto’s.
Deze veerpont gaat elke 20 minuten 7 dagen per week van 10.00 uur tot 18.00 uur
[in de maanden juni,juli en augustus tot 19.00 uur].
Yvonne en Victor van Delft

EDINBURGH FLOORTJE DESSING
Elk jaar in augustus vindt het Edinburgh festival plaats. Het is het grootste en
belangrijkste kunstfestival in de wereld en maanden van te voren zijn de hotels
dan ook al volgeboekt. De stad barst uit haar voegen: de grootste artiesten op het
gebied ven ‘serieuze’ muziek, dans en drama vertonen hun kunsten.
Gelijktijdig wordt het Fringefestival gehouden, een festival waarbij 500
amateuristische artiesten de kans krijgen om voor een uitzinnig publiek op te
treden in parken en cafés, verspreid over de stad. En alsof dat nog niet genoeg
is, wordt ook het internationale fi lmfestival, het boekenfestival, en het jazz- en
bluesfestival in de laatste weken van augustus gehouden.
Het organisatorisch centrum van alle festiviteiten en tevens het culturele centrum
van de stad heet Th e Hub. Deze kerk uit 1840 is nu
gerestaureerd en het is de beste plek om naartoe
te gaan als je nog kaartjes voor een voorstelling
wilt bemachtigen. Je kunt er goed eten, exposities
bekijken en het is er altijd druk en gezellig.
De grootst attractie is de Military Tattoo, de
afsluiting van het festival. Op de esplanade van het
Edinbugh Castle klinken honderden doedelzakken
en laat het Schotse leger haar mooiste parade zien.
Ook zijn er dansende kleine Schotse meisjes die
dansen zoals de beroemde Riverdancers uit Ierland
[zo danst men namelijk niet alleen in Ierland!]. Wie op de Military Tattoo mag
optreden, is de held van de dag, want de BBC zendt de registratie live uit en heel
Groot-Brittannië [Schotland, Engeland en Wales] kijkt mee. Maar ook als je niet
tijdens het Edinbugh-festival komt, is dit een van de leukste steden van Europa.
Het hart van de stad staat op de werelderfgoederenlijst en dat is te zien. Het
bekendste landmerk van de stad is Edinburgh Castle dat boven op de berg staat in
het centrum en dat als het ware over de stad waakt. Het kasteel stamt uit de 12 e
eeuw, toen Schotland onafhankelijk was en koningin Mary zich de moeder van alle
9 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
Schotten mocht noemen. In de avonduren word het kasteel prachtig verlicht en
waan je je met een beetje fantasie in de middeleeuwen.
Er is meer dat je aan het verleden doet herinneren. Edinburgh kent bijvoorbeeld
een ondergronds gangenstelsel waarvan gezegd wordt dat er geesten dolen. Een
deel van de oude stad werd ten tijde van de pest met cement overgoten waarbij de
bewoners als ratten in de val zaten. Op de plek waar nu het stadhuis staat, kun je
via de kelder naar Mary King’s Close, een straat waar een epidemie heerste en de
overledenen nog altijd geen rust hebben gevonden. Je kunt hier een voorstelling
bijwonen die over deze geschiedenis gaat, want Schotten houden van hun
spookverhalen.
Ook het meest bijzondere hotel van de stad, Th e
Witchery, laat het verleden niet met rust. Het ligt
boven aan de Royal Mile, aan de poorten van het
Edinburgh Castle, en is in de middeleeuwse stijl
ingericht. Fans van Harry Potter wanen zich hier op
Zweinstein en ook Hollywood-sterren als Catherina
Zeta-Jones en Madonna zijn hier gesignaleerd. Het
hotel is prachtig, maar aangezien de € 380,- per
nacht voor een suite [weliswaar met een gratis fl es
champagne] wel erg gortig is, kun je ook vanaf € 15,-
eten in het bijbehorende restaurant, zodat je toch
even de sfeer kunt proeven. Het eten is er zeer goed en
de specialiteiten, Schotse zalm of oesters zijn legendarisch. Als je toch in Edingburgh
bent, kun je jezelf een bezoek aan the witchery eigenlijk niet onthouden.
edinburghfestivals.co.uk
thewitchery.com
Bron: 100 wereldplekken die je gezien moet hebben, Floortje Dessing
ISBN 90-446-0463-5

SPOOKKASTEEL FLOORTJE DESSING
Schotten zijn een eigenzinnig en reislustig
volk er wonen er 5 miljoen in het land zelf en
25 miljoen Schotten wonen verspreid over
de wereld. In Schotland het je niet gewoon
familie, maar behoor je tot een clan. Elke clan
heeft een eigen tartan. Woonde je voorouders
bij een beekje dan heb je een streepje blauw
in je tartan. Is geel de overwegende kleur dan
had men vroeger veel te maken met hooi. Kilts
worden nog altijd met trots gedragen en er zijn
inmiddels ook moderne versies van latex en
leer.
Twee van de grootste clans die vroeger veel
met elkaar streden waren de MacCleans en de
Campbells. Ze bezaten grote stukken grond en
vele kastelen. In Barcaldine, vlak bij Oban, staat
één van de kastelen van de Clan Campbell. Het is het laatste kasteel bewoond voor
een Campbell, Roderick, maar fungeert inmiddels als Bed & Breakfast.
In Schotland houdt men van spookverhalen en in veel kastelen waard dan ook de
geest van een oudoom of -tante. Eigenlijk geloofde ik daar niet in, maar na mijn
overnachting in Barcaldine Castle ben ik hier niet meer zo zeker van.
Door een prachtig landschap rijden mijn reisgenoot en ik vanuit Edinburgh naar
het zuiden. Onderweg doorkruisen we indrukwekkende bergpassen, zien we
prachtige meren en hier en daar de ruïnes van een kasteel. Barcaldine Castle is niet
makkelijk te vinden, maar eenmaal aangekomen zijn we blij: een klein, robuust
kasteeltje in een prachtige setting.
Via een steile wenteltrap brengen we de koff ers naar onze kamer. Halverwege
passeren we Caroline’s room, de kamer van Caroline Campell, derde in de lijn, na
de grote Sir Duncan Campbell. Er wordt gefl uisterd dat haar geest nog altijd door
10 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
het kasteel spookt. De blauwe jurk die ze daarbij
aan schijnt te hebben, hangt nu nog gewoon op
een haakje aan de muur.
Na een korte wandeling in de buitenlucht
worden we uitgenodigd voor het diner met de
familie, dat in de kelder plaatsvindt. Heel aardige
mensen, maar onmogelijk om te verstaan. Niet
veel later zitten we met een glas whisky bij de
openhaard. De huiskamer hangt vol met oude
verkleurde foto’s en trofeeën van de jacht.
Buiten is het ondertussen pikkedonker.
We kruipen stommelend naar boven en horen
vanachter de deur van Caroline’s room doff e
piano muziek, door Roderick geïnstalleerd om
de spanning een beetje op te bouwen. Een spook
in je kasteel mag je immers best commercieel uitbuiten.
Ons vertrek is groot en schoon, met een hemelbed in het midden. Ik doe mijn
uiterste best, maar het wil mar niet lukken om in slaap te vallen. Naast me hoor ik
ook gewoel: die is dus ook nog wakker. Uiteindelijk val ik toch in slaap, maar het is
een onrustige en warrige nacht.
Midden in de nacht wordt ik badend in het zweet wakker, ik heb een nachtmerrie
gehad over een grote brand en een zware oorlog. Gedesoriënteerd stap ik uit bed
om naar het toilet te gaan. Als ik daar zit, met dichte ogen van de slaap, voel ik
plots een zachte windvlaag langs mijn wang en een siddering trekt over mijn
ruggengraat. Snel kruip ik weer mijn bed in en pas tegen de morgen word ik weer
wakker.
Mijn reisgenoot blijkt ook een zware nacht gehad te hebben, want hij ziet er niet
uit. Hij vertelt me dat hij ook de hele nacht onrustig heeft geslapen en dat constant
geplaagd werd door dromen over grote vuurzeeën.

FOTO , S VAN INTERNET
11 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
SPOOKKASTEEL VERVOLG
Als we aan het ontbijt over onze dromen vertellen aan de heer des huizes, glijdt
er een kleine glimlach over zijn gezicht. Dat moet Caroline zijn geweest die jullie
heeft bezocht. Ooit kwam ze om bij een grote brand en sindsdien komt ze af en
toe langs.
Als we later op de morgen het kasteel verlaten en ik nog een keer achterom kijk,
lijkt het als of er op het dak iemand staat die ons uitzwaait. Of is mijn fantasie nou
helemaal met me aan de haal gegaan?
barcaldinecastle.co.uk
Bron: 100 wereldplekken die je gezien moet hebben, Floortje Dessing
ISBN 90-446-0463-5

CLANS AND TARTANS ASSOCIATED WITH CAITHNESS
© T.F. Mann 2008
Th ere are two predominant Clans with their affi liated Septs to be found in
Caithness but before concentrating on them, perhaps I should explain the meaning
of the term SEPT. Th is is not a contraction for the month of September. Th e word
itself is derived from Latin - SECTA meaning “a following” which, according to the
Collins Dictionary is a “body of supporters”.
Clan Septs fall into three classes -
Th e fi rst is the CADET Septs. Th ese septs are related to the Chief or Principal line
of the Clan. Th ey in turn may establish their own branches. For example - the
Baronets of Dunbeath and Ulbster are cadets of the Earl of Caithness.
Th e second class is that of FAMILIES related by marriage to the Adoptive Clan.
Th ey would carry out hereditary duties and support the Chief in war and peace,
but would retain their own name. To give an example - Lord Pentland is a cadet
of the Baronetcy of Dunbeath in Caithness.
Next are the GROUPS of people or INDIVIDUALS who asked the Clan Chief for
protection. Th ey would either adopt the name of their protector or retain their
own name.
Not all members of the same family took protection from the same Clan or Family
Chief. One or two brothers with a family name of Wilson, may have given their
allegiance to the GUNN clan, but another of their siblings might have married a
member of the SINCLAIR clan, in which case, he might choose to give his loyalty to
his wife’s clan - the Sinclairs. Th is would be even more sensible, if he were gaining
land or position by supporting the Sinclair Clan.
Both CHRISTIAN and SURNAMES of Scotland have changed throughout the
centuries which can cause confusion nowadays when compiling a genealogical
record.
Generally speaking it was the local clergy [priests and ministers of the Churches] who
12 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
would originally inscribe any of the written documents. Many members of the
nobility were also unable to read of write and therefore relied on the clergy to keep
accounts and documents.
How things were written down also depended on whether the scribe was an
English or Gaelic speaker and whether or not a Gael gave the details. Most of
the names were written down phonetically - and the spelling therefore had no
standard form and numerous variations evolved. Many of the names in Scotland
are of TERRITORIAL origin and what started out as William of Lisle would over
the years become William Lyall.
Some names were descriptive as in the Gaelic name Aonghas Camshron - Angus
of the crooked nose became Angus Cameron.
Pronunciation and usage of names, together with standardisation have given us
the names we now know and use.
In the next issue more about the CAITHNESS CLANS. Th e largest of the Northern
Clans being SINCLAIR and GUNN.
CAITHNESS TARTAN
REGISTRATIE BIJ DE
TARTANS AUTHORITY
Name of Tartan: Caithness
Alternative name:
ITI number: 2466 Date: 1991
Category: District
Designer / Source: Mann, Trudi
Copyright: Copyrighted by
Trudi Mann

ROBERT THE BRUCE
Naast de Schotse volksheld William Wallace [ca 1270 - 1305],
de Engelse koning Edward “Longshanks” I [regeerde van
1272 - 1307] was Robert Bruce [regeerde van 1306 - 1329]
een derde hoofdrolspeler in de onafhankelijkheidstrijd van
Schotland tegen de Engelse overheersing. Edward I had, nadat
de laatste Schotse koning was verdronken zonder een opvolger
na te laten, geprobeerd Schotland binnen zijn invloedsfeer te
brengen door gebruik te maken van de onderlinge onenigheid
tussen de Schotse adel over wie de koning zou moeten
opvolgen. Hij bracht, met het argument dat hij de redder van de
vrede was, John Ballion [1292 - 1296] aan de macht. Via hem
legde Edward I allerlei regels en wetten op aan Schotland en in
1296 zette hij via een handige manoeuvre John Ballion opzij
en maakte zelf aanspraak op de troon. Dit leidde in 1297 tot
een volksopstand onder aanvoering van onder andere William
Wallace. Binnen deze strijd nam de Schotse adel, waartoe ook
Robert Bruce [de latere koning van Schotland] behoorde, een
steeds wisselende houding in. Het duurde lang voor ze William
Wallace en zijn medestrijders openlijk steunden en deelnamen
aan de veldslagen. In 1304 ontzegden zij deze steun echter weer en velen sloten
persoonlijke vredesverdragen met de Engelse koning. De reden hiervoor moet
hoofdzakelijk gezocht worden in de persoonlijke belangen [veel edelen hadden
naast land in Schotland ook landerijen in Engeland] en politieke belangen.
Ook Robert Bruce kampte met dit dilemma. In het begin van de opstand steunde
hij de Engelsen. Zijn familie had veel belangen in Engeland. Zij had veel land in
zowel Schotland als in Engeland. Zijn vader was gouverneur van Carlisle. Hij
schaarde zich in 1297 achter de opstandelingen, maar ook hij trok zich in 1302
terug en sloot vrede met Edward I. In 1306 [één jaar na de terechtstelling van
William Wallace] nam hij echter weer de wapens op tegen Edward I. En hoewel de
13 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
strijd van William Wallace inmiddels een wereldpubliek
heeft gekregen door de fi lm Braveheart die in 1995
uitkwam, zijn de motieven van Robert Bruce om de strijd
voort te zetten onderbelicht gebleven. In deze paper ga ik
dan ook op zoek naar de motivatie van Robert Bruce om
de wapens opnieuw op te nemen, zo kort nadat hij zich
had ontrokken aan de strijd door het tekenen van een
verdrag met de Engelse koning.
Velen hebben het zwalkende gedrag van Robert Bruce
gekwalifi ceerd als een verraderlijke, laff e en egoïstische
daad van eigenbelang. De historicus James Mackay ziet
dit echter anders. Hij geeft aan dat het wel eens zo kan
zijn dat Robert Bruce reeds vanaf het begin geen ander
doel kan hebben gehad dan Edward I om de tuin te leiden
en zo de onafhankelijkheid van Schotland als ultiem
einddoel te bereiken. Mackay zegt: “Robert Bruce, future
king of Scots, has often been accused of deviousness and
untrustworthiness...; but there is also the possibility that
he made a show of allegiance to Edward at this time to conceal the fact that he
was actually conspiring with Bishop Wishart, James the Steward, and the latter’s
brother, Sir John of Bonkill.” Dit werpt een nieuw licht op de positie die Robert
Bruce innam. Deze opstelling ontzenuwt de standpunten van vele historici die
de adel [waaronder Robert Bruce] als opportunisten bestempelen; mensen die
afwegen met welke opstelling zij hun eigen macht kunnen waarborgen. Een van de
motieven om de strijd voort te zetten kan dus gewoon het [verder] uitvoeren van
een tevoren gepland en weloverwogen plan zijn.
Zijn daden tijdens de alliantie met koning Edward ondersteunen deze denkwijze
ook. Uit de bronnen blijkt dat hij nooit enige noemenswaardige steun heeft

ROBERT THE BRUCE VERVOLG
geboden aan koning Edward. Dit spel speelde hij erg sluw
en strategisch. McNair Scott geeft in zijn boek enkele
voorbeelden. Hoe diplomatiek Robert Bruce dit spel speelde
blijkt wel uit het volgende citaat: “Again, when asked by King
Edward in the spring of 1304 to forward the English siege
engines for the attack on Stirling Castle, he duly complied but
omitted to include the vital part of the machinery necessary
for their function, and yet again when called upon to supply
troops for that same purpose, he wrote personally to the King
on 4 April 1304 that “he has been in London and Essex where
his lands lie and is still there endeavouring in every possible
way to procure horses and armour for himself and his people
but… has had no succes whatever in his attempts to borrow
for the purpose or get a penny of his rents”.”
Daarnaast kun je als argument tegen het vermeende
eigenbelang van Robert Bruce inbrengen dat de grootschalige
overwinningen van het Schotse volk [bij Stirling] al lang
achter hem lagen op het moment dat hij de strijd opnieuw
ging aanvoeren. Het Engelse leger had zijn superioriteit herwonnen en had, op het
moment dat Robert Bruce de strijd oppakte, geen confl icten meer om zich druk
over te maken. Wales was reeds in 1284 ingelijfd. De Honderd-jarige oorlog met
Frankrijk zou pas om 1327 starten. Wanneer je deze stelling aanvaardt, en dus
eigenbelang als motief uitsluit, blijft nog wel de vraag waarom Robert Bruce zo
gebrand was op het vertrek van de Engelsen uit Schotland. Macht en bezit had
hij al genoeg, waaronder in Engeland. Hij kwam niets tekort. Met zijn opstelling
liep hij grote kans om zijn reputatie in Schotland te verspelen, zijn bezittingen te
verliezen en, als alles tegen zou zitten, zelfs zijn leven kon verliezen [zowel door
toedoen van de Schotten als van de Engelsen]. Door beide partijen kon hij immers
worden bestempeld als verrader. We moeten dus op zoek naar de meer diepgaande
14 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
motieven van Robert Bruce om een onafhankelijk
Schotland na te streven.
Wie zich verdiept in het leven van Robert Bruce komt al
snel tot de conclusie dat er al een gevoel van ongenoegen
jegens de Engelse koning moet zijn ontstaan toen deze
in 1292 niet zijn opa Robert the Competitor [gestorven
1295], maar John Ballion uitriep tot gerechtvaardigde
opvolger van de Schotse kroon. Zowel de familie Ballion
als de familie Bruce had dezelfde voorvader. De familie
Bruce beriep zich op het feit dat er drie gegadigden
voor de troon waren die dezelfde voorvader hadden en
dat het koninkrijk dus in drieën zou moeten worden
opgedeeld om recht te doen aan dit feit. Edward I
verklaarde dit argument echter ongegrond, omdat het
koninkrijk Schotland niet deelbaar was. Een van de
motieven van Robert Bruce om zich te verzetten tegen
de Engelsen is dus persoonlijk van aard. De eer van zijn
familie was geschonden door hen niet te accepteren als
een rechtmatig opvolger van de Schotse troon. Ronald McNair Scott laat daar in
zijn biografi e over Robert Bruce geen twijfel over bestaan. “Th e great court case
[de zitting van de Engelse koning in Berwick op 17 November 1292 waarin John
Ballion als Schotse koning werd uitgeroepen] was over; but on the mind of young
Robert Bruce, now Earl of Carrick, who had listened to the many family conclaves
during the years which followed the death of Alexander III [de laatste koning
van Schotland; gestorven in 1286], was deeply imprinted the conviction that an
injustice had been done and his grandfather was the rightful king of Scots.”
Dit voorgaande geeft niet alleen aan dat er een persoonlijk element zat in de
strijd van Robert Bruce tegen de Engelse overheersing; het geeft tevens aan hoe

ROBERT THE BRUCE VERVOLG
belangrijk eer was. In de Middeleeuwse samenlevingen was
eer, vooral voor de elite, een belangrijke waarde. Net als bij het
ridderschap worden eigenschappen als wijsheid, dapperheid,
rechtvaardigheid en gematigdheid als belangrijk getypeerd.
De vader van Robert Bruce [Robert Bruce, Earl of Carrick;
gestorven 1304] was een zeer gerespekteerde ridder. McNair
typeert hem zelfs als “…one of the three most accomplished
knights in Christianity.” Ridderlijke waarden en normen
hebben dus een zeer essentiële rol gespeeld in de opvoeding
en jeugd van Robert, de latere koning van Schotland. Op het
moment dat de eer van zijn familie werd geschonden door het
ontzeggen van de troon aan de familie Bruce in 1292 moet
dit dus een wezenlijke impact op Robert hebben gemaakt,
wat in het voorgaande stuk ook duidelijk blijkt. Maar niet
alleen de eer van zijn familie werd geschonden, ook de eer
van Schotland, zijn vaderland, werd sinds de kroning van
John Ballion veelvuldig geschonden. Schotse wetten werden
vervangen door Engelse wetten. En in 1296 drongen Engelse
troepen Schotland binnen, omdat John Ballion niet langer
de Engelse invloed voor zoete koek slikte en zich verzette. Eer speelde dus zeer
duidelijk een rol in de beslissing van Robert Bruce om de wapens op te nemen. Ook
dit element lijkt te wijzen op een strategisch plan dat Robert Bruce ten uitvoer
bracht en wat door velen als zwalkend en laf beleid werd gezien.
Een andere reden die tevens al in de jeugd van Robert Bruce gezocht moet worden
is de Keltische afkomst van zijn moeder. Daar waar zijn vader naast belangen in
Schotland ook nog veel belangen in Engeland had, was zijn moeder een volbloed Kelt
en daarmee nauw verwant aan Schotland en haar bevolking. McNair Scott stelt dan
ook in zijn biografi e van Robert Bruce: “But the Celtic blood of his mother pulled
him towards Scotland. Th e “Community of the Realm”…had become to him over
15 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
the past decade a living entity and overriding all affi nity
to the English King was the profound conviction….when
the time was ripe to recover its ancient independence.”
Tot slot nog dit. Wie de fi lm Braveheart heeft gezien,
zal ook hebben ervaren dat Robert Bruce daarin warme
bewondering koestert voor William Wallace. Dit betekent
dat, wanneer je op de fi lm afgaat, het tevens voor de hand
ligt om wraak en schuldgevoel [vanwege de berechting
en liquidatie van Wallace in 1305] als element voor zijn
strijd tegen de Engelsen te typeren. Hetzelfde geldt voor
waardering en verering van de moed van William Wallace
en zijn rebellen. Hiervoor is echter in de mij beschikbare
literatuur, zowel over William Wallace als over Robert
Bruce, geen enkele concrete aanwijzing te vinden. Toch
vind ik het gerechtvaardigd om deze motivaties niet
bij voorbaad uit te sluiten. William Wallace vocht zijn
oorlog tegen de Engelsen met ondergeschikte middelen,
maar boekte toch enkele successen tegen de Engelsen.
De gewonnen slag bij Stirling in 1297 is hier natuurlijk de grootste van. Het
voetleger, in aantal veel kleiner dan het superieur geachte Engelse leger vol met
ruiters, boogschutters en goed geoefende beroepssoldaten, werd bij Stirling Bridge
vernietigend verslagen. Hoewel William Wallace daarna vooral een guerrillaoorlog
voerde, bleef hij het symbool van de strijd voor een onafhankelijk Schotland. Het
is in mijn optiek zeer goed mogelijk dat dit ontzag inboezemde bij velen en dus
ook bij Robert Bruce. Het zou dus zeer zeker zo kunnen zijn dat Robert Bruce werd
geïnspireerd door de vasthoudendheid van William Wallace.
Samenvattend kan worden gezegd dat de motieven van Robert Bruce voor het
[opnieuw] aangaan van de strijd met de Engelsen in meerdere facetten dient te

Spoorlaan 42
8071 BR Nunspeet
Internet: www.veldenbos.nl
VELDENBOS.NL
“Wat een hole-in-one in Nunspeet
tot een belevenis maakt”
Hotel Restaurant Veldenbos maakt uw bezoek tot
eenonvergetelijkebelevenis.Zekeralsunahetgolfen
wiltgenietenineenbosrijkeomgeving.
Hetrestaurantbiedtueenontspannensfeer,goede
en smakelijke menu’s, bereid met verse ingrediënten.
InGrandCafédeHeerenkamermethaarkoloniale
sfeer,kuntugenietenvanmeerdan275singlemalt
whisky’s... hier... ook op de Veluwe.
Mocht u langere tijd op de Veluwe willen verblijven,
dan kunt u in hotel Veldenbos overnachten.
Vraagooknaaréénvanonzevelearrangementen.
Telefoon: 0341 - 252 334
Fax: 0341 - 258 618
E-mail: hotel@veldenbos.nl
16 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
ROBERT THE BRUCE VERVOLG
worden gezocht. De belangrijkste
motivatie lijkt toch het gevoel
van eer te zijn. Hierin vinden alle
hiervoor genoemde motivaties haar
oorsprong. Woorden als familie-eer
en vaderlandsliefde wijzen hierop.
Daarnaast is het natuurlijk zo dat
Robert Bruce al voor zijn besluit
om voor 1304 deel te gaan nemen
aan de strijd al motieven had [denk
bijvoorbeeld aan het feit dat een
toenemend aantal van zijn horigen
in zijn Schotse gebieden de kant
van Wallace gekozen zullen hebben
en de Engelse overheersing wel eens
ten koste zou kunnen gaan van de
Schotse adel wanneer Schotland
een deel van Engeland zou worden;
Schotse afkomst zou dan immers
iets “minderwaardigs” kunnen worden]. Deze motieven zullen natuurlijk ook een
rol hebben gespeeld in zijn beslissing van 1306 om de strijd te hervatten. Toch denk
ik, kijkend naar de literatuur, dat de ultieme basis voor de hervatting van de strijd
eergevoel is geweest. En in dat opzicht voldoet Robert Bruce aan alle beelden die
wij, West Europeanen van de twintigste eeuw, ons voorstellen bij een middeleeuwse
vorst. Een moedige, strategische, rechtvaardige en moedige ridder.
Geschreven door Jasper de Boer
Bron: geschiedenis.nl
Foto’s: images.google.nl

RECEPTEN
COCK-A-LEEKIE
Maaltijdsoep voor 6-8 personen
Bereiding: ± 15 minuten + 3 uur trekken
Benodigdheden
1 soepkip [in stukken]
75 gram ontbijtspek [in blokjes]
500 gram prei [in grove ringen]
1 takje tijm
1 laurierblad
25 gram rijst
125 gram ontpitte, gedroogde pruimen
versgemalen peper en zout
1 theelepel bruine suiker
2 eetlepel fi jngesneden peterselie
Bereiden
Breng de kip samen met 2 l water in een ruime
pan aan de kook en schep het schuim af. Voeg het
ontbijtspek, ¾ van de prei, de tijm en laurier toe en
breng het opnieuw aan de kook. Laat het 2 à 3 uur
op zacht vuur door sudderen, voeg eventueel meer
water toe als er te veel verdampt.
Haal stukken kip uit de pan, haal het vlees van de botten en doe
dat weer terug in de soep. Voeg de rijst, de pruimen en de rest van de prei toe en
laat het nog 30 min. zacht koken. Breng op smaak met peper, zout en suiker en
serveer de soep heet. Bestrooi met de peterselie en geef er donker brood bij.
Bron: Margriet 35- 07
17 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
AYRSHIRE SHORTBREAD
Voor 6 personen
Bereiding: circa 20 minuten + 25 minuten koelkast + 60 minuten baktijd
Benodigdheden
150 gram boter Kom
150 gram bloem Plasticfolie
75 gram witte basterdsuiker Bakplaat
75 gram rijstebloem Serveerschaal
1 theelepel whisky Servetten
Boter voor invetten bakplaat
Bereiden
Doe de boter met de suiker in een kom en kneed met de handen tot een egale
massa.
De whisky erover sprenkelen en opnieuw doorkneden.
Onder voortduren kneden beetje bij beetje de bloem en rijstebloem toevoegen.
Het deeg tot een bal vormen. De bal verpakken in folie.
Ongeveer 25 minuten in de koelkast laten rusten.
Verwarm de oven voor op 180ºC. Druk het deeg op een met bloem bestoven
ondergrond tot een ronde plak van ongeveer 2 cm dik.
Leg de plak op de beboterde bakplaat. Prik er hier en daar een gaatje in.
Bak het gebak in ongeveer 60 minuten goudbruin [niet te bruin, want dat wordt als
een mislukking beschouwd door de Schotten] en gaar.
Laat het geheel afkoelen alvorens in het in stukken wordt gesneden.
Bekleed de serveerschaal met servetten en serveer hierop het gebak.
Bron: eten-en-drinken.infonu.nl/recepten/12797-schotland-typische-schotserecepten.html

WWW SCHOTS MEER OP SCHOTLANDDIGIZINE.NL
RESTAURANTS
Hielander schotsrestauranthielander.nl
Stadsboerderij De Koebrug dekoebrug.nl
Het Wapen Van Oosterhesselen hetwapenvanoosterhesselen.nl
HOTELS
Veldenbos veldenbos.nl
DANSSCHOLEN
Royal Scottish Country Dance - Delft Branch rscds-delft.nl
School of Highland Dancing carieke.nl
PIPEBANDS
Saint Andrews Pipe Band sapb.nl
Th e First Haarlem Pipeband haarlem-pipe-band.tmfweb.nl
Th e Hague Highland Pipe Band & Dancers hhpb.nl
Th e Red Rose of Lochbuie redroseofl ochbuie.nl
WINKELS
Carrynette carrynette.com
Granny Young grannyyoung-scottishproducts.nl
Kiltshop - Schotsewinkel schotsewinkel.nl
Old Henry’s oldhenrys
Th e World of Scotland theworldofscotland.nl
REIZEN
DFDS Seaways dfds.nl
Go Skye go-skye.co.uk
Stena Line stenaline.nl
Visit Scotland visitscotland.com/nl
18 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
VERENIGINGEN
middeleeuws re-enactment en geschiedenis widoeghe.nl
Scots In Assen scotsinassen.nl
Scots Heritage scotsheritage.nl
Scouting ds. Ferguson dsferguson.nl
HIGHLAND GAMES
Braemar Gathering braemargathering.org
Continental Highland Games highlandgames.nl
Schots/Keltisch Festival heavyevents.nl
LIEFHEBBERS
Scots Corner scotscorner.nl
INFORMATIE-WEBSITES
Schotland.nl schotland.nl
Startpagina schotland.startpagina.nl
INFORMATIE-WEBSITES
Schots bier blackislebrewery.com
SPORT
Buitensport Schotland buitensport-schotland.nl
LOPEN VOOR SATANG JABANG SCHOOL
Steun familie Bozuwa boos-loopt.tk
TARTANS AUTHORITY tartansauthority.com
MEER INFO OP SCHOTLANDDIGIZINE.NL

LEEN
Th e Strong Taste
Op 4 oktober is het dan weer zover:
de 3 e editie van Th e Strong Taste.
Dit whiskyspektakel van De Bodega gaat
zoals gebruikelijk met toepasselijke
doedelzakmuziek van start om 14.30
uur, waarna om 15.00 uur het echte feest
losbarst.
Vanaf dit tijdstip kunt u met uw glas in
de hand [€ 3,-] genieten van een keur aan
ruim 50 whisky’s uit geheel Schotland,
Ierland, Japan en Amerika.
De distilleerderijen die onder andere
vertegenwoordigd zijn, zijn:
Bowmore, Bruichladdich, Benriach, Isle of Jura,
Glenfi ddich, Balvenie, Glengoyne,
Yamazki, Hibiki en Bushmills.
Daarbuiten hebben wij natuurlijk ook nog wat Classic
Malts en onafhankelijke bottelaars van Daily Dram en
Chieftains.
19 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
Een groot spektakel dus dat tot 19.00 uur
zal gaan duren.
Ook is het uiteraard mogelijk om op deze
middag alle whisky’s die u kunt proeven
tegen een zeer gereduceerde prijs te
kopen.
Dus als u nog geen plannen hebt voor 4
oktober en u wilt lekker genieten van
een goed glas whisky, schroom niet en
kom langs, want dit evenement kent zijn
weerga niet.
Inmiddels heeft Th e Strong Taste een
dusdanige bekendheid gekregen dat
we met trots kunnen vertellen dat de
eerste aanmeldingen uit België zijn
binnengekomen. We kunnen derhalve
spreken van een internationaal evenement.
Graag tot 4 oktober,
Slainte, Leen.
Slijterij-Wijnhandel De Bodega - Bermweg 296a - 2906 LH Capelle a/d IJssel
T 010 450 69 07 - info@debodega-vanwijk.nl - debodega-vanwijk.nl

BRUICHLADDICH - OZ & JAMES - A RADICAL ADVENTURE
A BBC program fi lmed an unusual
biofuel experiment on the whisky island
of Islay.
TV’s wine expert Oz Clarke and Top
Gear’s James May attempted to run a
high performance racing car on a special
distillation of Bruichladdich single malt
whisky.
Th e presenters were fi lming for Oz and
James’ Great British Adventure, the
third series, that follows on from their
educational wine tours in French and
Californian vineyards.
A 150 mph Radical SR4 racing car from
Radical Sportscars, the Peterboroughbased
manufacturer, was selected for
the test. Th e engine was not modifi ed in
anyway at all.
Bruichladdich’s unique quadrupledistilled
X4 Islay Spirit was fi rst tasted
by wine & spirit expert Oz Clarke for
proof before 3 litres were fi lled in to the
car’s fuel tank.
Using an Atlantic shore road closed
to traffi c by the island’s 5 policemen -
20 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
cleared of sheep and cattle - the racing
car achieved a hair-raising 0-60 in 3.5
seconds over four runs.
“Th e exhaust smells much better than
petrol”, said Duncan MacGillivray,
Bruichladdich distillery manager, “sure
it’s a sustainable biofuel; but at £26 a
litre, the Duty and VAT isn’t!
Fuel here is a whopping £1.50 - £1.60 a
litre - so it’s not a viable alternative - just
yet. Th e police even tried to breathalyse
the car but fortunately they had the
wrong type of tester.”
Notes for Editors:
radicalsportscars.com/range/sr4/sr4.
php
Th e Radical’s 1500cc engine generates
205 bhp. Th e X4 Islay spirit in an
unmodifi ed engine generated only 5
bhp less.
For images: michael@bruichladdich.com
Oz and James’ Great British Adventure
will be broadcast later this year on
BBC2.

BRUICHLADDICH - OZ & JAMES - A RADICAL ADVENTURE
X4 Islay spirit, the purest single malt in
Scotland, is uniquely four times distilled
in pot stills. Single malt whisky is usually
double distilled.
X4, or any newly made spirit, cannot be
called whisky until it is matured in oak
casks in Scotland for 3 years.
X4 Islay spirit was fi rst distilled at
Bruichladdich distillery at 92% ABV in
2006 and is maturing in casks. Th e clear
spirit used in this experiment was distilled
in spring 2008. X4 Distillation details:
bruichladdich.com/trade/press_quad.htm
X4 Islay spirit already maturing in new
oak casks has taken on surprisingly
deep dark colours and evocative fl avours
of cinnamon and spices thanks to it’s
purity and strength.
A small release of X4 will be bottled in
the autumn at 55% ABV.
Martin Martin writing of his 1695 tour
of the islands “a Description of the
Western Islands of Scotland” mentioned
a 4 times distilled spirit [translated
from Gaelic as perilous whisky] that “at
21 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
fi rst taste aff ects all the members of the
body: two spoonfuls of this last liquor is
a suffi cient dose; and if any man exceed
this, it would presently stop his breath,
and endanger his life.”
Standard whisky would damage a
car’s engine and management system
and should not in any way be used to
replicate this experiment.
Youtube fi lm:
youtube.com/watch?v=qgoVTv8cEXg
Special thanks to:
Mark Reynier
Managing Director
Bruichladdich Distillery
Isle of Islay, Argyll, Scotland,
PA49 7UN
Bruichladdich.com
Progressive Hebridean Distillers
Distillery of the Year 2001, 2003, 2006
and 2007 Malt of the Year 2003
Distiller of the Year 2004 Innovator of
the Year 2004 Queen’s Award 2005
Pioneer of the Year 2007
Registered Company: SC209196

BAS BAAN
THE WORLD’S MOST PRECIOUS WHISKY
Th e Macallan Fine Oak
Het geheim van Th e Macallan Fine Oak zit in de lagering op zorgvuldig geselecteerde
Europese en Amerikaanse eikenhouten vaten, waarin eerder sherry of bourbon
heeft gerijpt. Het resultaat van deze unieke combinatie is een heerlijke, zachte en
delicate Single Malt.
ASSORTIMENT:
Macallan fi ne oak 10 y.o.
Macallan fi ne oak 12 y.o.
Macallan fi ne oak 15 y.o.
Macallan fi ne oak 18 y.o.
Macallan fi ne oak 21 y.o.
Naast bovengenoemde fi ne oaks hebben we een
wisselend assortiment bijzondere bottelingen.
22 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
THE MACALLAN
SEPTEMBER-AANBIEDING 1:
OP ELKE FLES FINE OAK
10, 12 0F 15 Y.O.
€ 5,- KORTING
SEPTEMBER-AANBIEDING 2:
OP ELKE FLES FINE OAK
18 OF 21 Y.O.
€ 10,- KORTING
BAS BAAN
Wijnhandel - Slijterij
Prins Bernhardstraat 1
3331 BN Zwijndrecht
T 078 612 52 26
E wijndrecht@hetnet.nl

SMWS.NL
“If you don’t belong you may
never taste the delights of a full
strength unfi ltered dram. For the
malt whisky lover a subscription
to the Scotch Malt Whisky Society
might be the ultimate gift.”
Derek Cooper
THE SCOTCH MALT WHISKY SOCIETY. BV
VIJFHUIZENBERG 103
POSTBUS 1812
NL-4700 BV ROOSENDAAL
Telephone: (31)-(0)165-529905
Fax: (31)-(0)165-540067
E-mail: smws@planet.nl
www.smws.nl
23 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
VELDENBOS.NL
“Grand café de Heerenkamer:
genieten van whisky”
HotelRestaurantVeldenbosheefteengrootsewhisky
collectie die uw bezoek onvergetelijk maakt.
In de Heerenkamer, voorzien van een perfecte ambiance,
kunt u genieten van meer dan 275 single malts uit de
hele wereld... hier... op de Veluwe.
De Heerenkamer is elke dag geopend.
Wij bieden u 6 standaard nosing & tastings.
Spoorlaan 42
8071 BR Nunspeet
Internet: www.veldenbos.nl
Onderscheiden met
de Scotch Single Malt
Whisky Society Award
Telefoon: 0341 - 252 334
Fax: 0341 - 258 618
E-mail: hotel@veldenbos.nl

WWWHISKY MEER OP SCHOTLANDDIGIZINE.NL
[SPECIAAL]SLIJTERIJEN
Appeldoorn Velp appeldoorn.nl
Bas Baan Zwijndrecht 078 612 52 26
Bottelier Divers bottelier.nl
Cadenhead’s Amsterdam cadenhead.nl
De Bodega Van Wijk Capelle a/d IJssel debodega-vanwijk.nl
De koning ‘s Hertogenbosch whiskykoning.nl
Dirck III Divers dirckiii.nl
Dobbels-Lefevere Waregem [B] dobbels-lefevere.be
Drankenshop Broekmans Heusden-Zolder [B] drankenshop.be
Gall & Gall Divers gall.nl
Hans Reijnders Sluis whiskeyhouse.nl
‘t Hekeltje Alkmaar hekeltje.nl
Herfkens Slijterijen Divers herfkens-slijterijen.nl
Het Plein Veenendaal slijterij-hetplein.nl
Kraakman’s Wijnhandel Alkmaar kraakman.nl
Liquid Gold Haarlem liquidgold.nl
Mitra Divers mitra.nl
Royal Mile Whiskies Schotland royalmilewhiskies.com
Single Malt Whisky Shop Geel-Zammel [B] fi sser.be/whisky
Th e Old Pipe Sint-Oedenrode theoldpipe.com
Van Wees Whisky Shop Amersfoort whiskyworld.nl
Van Zuylen Loosduinen whiskyvanzuylen.nl
Verhaar Bilthoven whiskyshop.nl
Versailles Nijmegen versaillesdranken.nl
Vidra Wervershoofd slijterij-vidra.nl
WhiskyKopen.nl Leek whiskykopen.nl
Whisky Place Berkel en Rodenrijs whiskyplace.nl
Whiskycorner Houthalen [B] whiskycorner.be
Wijn & Whisky Schuur Scharnegoutum wijnwhiskyschuur.nl
24 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
BARS
G.c. de Heerenkamer Nunspeet veldenbos.nl
Hotel ‘Zee en Duin’ Katwijk Aan Zee zeeenduin.nl
North End Leiden north-end.nl
Th e Glengarry Gent [B] glengarry.be
Whiskycafé L&B Amsterdam whiskycafe.nl
MAGAZINES
De Kiln usquebaugh.nl
Whisky Passion whiskypassion.nl
Whisky etc. whiskyetc.nl
VERENIGINGEN
International Whisky Society whiskysociety.nl
King’s Court Whisky Society kcws.nl
Scotch Malt Whisky Society smws.nl
Scotch Single Malt Whisky Society ssmwsociety.nl
Usquebaugh Society levenswater.nl
DIVERSEN
Classic Malts malts.com
Schotse Malt Whisky Cursus robinbrilleman.nl
Wenneker Distilleries wenneker.nl
Whisky Distilleries whisky-distilleries.info
Whisky Festival Noord Nederland wfnn.nl
DISTILLERIES
Aberlour aberlour.co.uk
Arran arranwhisky.com
Ardbeg ardbeg.com

WWWHISKY VERVOLG
Armorik distillerie-warenghem.com
Auchentoshan auchentoshan.co.uk
Balblair balblair.com
Ballantine’s ballantines.com
BenRiach benriachdistillery.co.uk
Benromach benromach.com
Ben Nevis bennevisdistillery.com
Black Bottle blackbottle.com
Bladnoch bladnoch.co.uk
Blair Athol discovering-distilleries.com
Bowmore bowmore.co.uk
Bruichladdich bruichladdich.com
Buff alo Trace buff alotrace.com
Connemara connemarawhiskey.com
Cooper’s Choice vintagemaltwhisky.com
Edradour edradour.co.uk
Finlaggan vintagemaltwhisky.com
Frysk Hynder usheitdistillery.nl
Glanalmond vintagemaltwhisky.com
Glenfi ddich glenfi ddich.com
Glenfarclas glenfarclas.co.uk
Glengoyne glengoyne.com
Glenmorangie glenmorangie.com
Glenrothes theglenrothes.com
Glenrothes glenrotheswhisky.com
Glen Garioch glengarioch.co.uk
Glen Moray glenmoray.com
Highland Park highlandpark.co.uk
Jura isleofj ura.com
Laphroaig laphroaig.com
25 • JAARGANG 3 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2008
Tantallan vintagemaltwhisky.com
Th e Balvenie thebalvenie.com
Th e Famous Grouse famousgrouse.com
Th e Glenlivet theglenlivet.com
Th e Glenrothes glenrotheswhisky.com
Th e Glenturret glenturret.com
Th e Macallan themacallan.com
Th e Speyside speysidedistillers.co.uk
WHISKYPROEVERIJEN
De Whisky Proevers whiskyproevers.nl
WHISKY-EVENT DRECHTSTEDEN
2 NOVEMBER 2008:
DRECHTSTEDEN-EVENTS.NL
KIJK VOOR DE COMPLETE
LIJST VAN DISTILLERIES
EN BIJBEHORENDE INFO
OF WEBSITE OP:
WHISKYTARTAN.COM