Superfamilie Cardioidea Lamarck, 1809 - science . naturalis

het midden. De achterrand gaat met een vrij
scherpe hoek in de onderrand over. De
onderrand is aan de achterzijde recht. Een
duidelijk gemarkeerde kiel loopt vanaf de umbo
naar de overgang van achter- en onderrand.
De schelp heeft 20 tot 23 vlakke radiale ribben.
Deze zijn bezet met knobbeltjes die op
regelmatige afstanden van elkaar staan. In de
smalle tussenruimten tussen de ribben zijn op
regelmatige afstanden commarginale lamellen
te zien, vooral bij goed bewaard en juveniel
materiaal. De binnenrand is gecreneleerd.
Fossiel is deze soort uit laat-pleistocene
afzettingen (Eemien) in Nederland bekend.
Marquet (2005) noemt P. exiguum uit de
pliocene Kattendijk Formatie van Kallo
(België). Het afgebeelde klepje lijkt echter
meer op P. pinnulatum (Conrad, 1831). Zie
hiervoor onder laatsgenoemde soort. Lauriat-
Rage (1981) vermeldt P. exiguum uit het laatmiocene
tot vroeg-pliocene Redonien van
West-Frankrijk.
Parvicardium exiguum leeft vanaf Noorwegen
zuidelijk tot het Iberisch schiereiland, de
Middellandse en de Zwarte Zee. De soort is te
vinden in het sublitoraal tot op ca. 55 m in
zand, grind met zand of modder.
Fossiele schelpen zijn gevonden op de
stranden van Zeeuwsch-Vlaanderen, in de
Westerschelde, het Sloegebied, op Walcheren,
Noord-Beveland en de Waddeneilanden.
(†) Parvicardium cf. minimum (Philippi, 1836)
P. papillosum - Marquet, 2005?
Figuur 15
Lengte 7,5 mm.
Een vrijwel gelijkzijdige schelp, vrij bol en
ongeveer even lang als hoog. De schelpen van
deze soort zijn relatief dunschalig. De umbo
staat meestal ongeveer in het midden, is spits
en iets naar voren gericht. Vlak ervoor is
sprake van een duidelijke inbochting. Achter
de umbo is de bovenrand vaak concaaf.
Verder is de schelp regelmatig afgerond aan
alle zijden.
De sculptuur bestaat uit 27-32 duidelijke ribben
(28 of 29 bij het enig bekende Nederlandse
klepje), gescheiden door vrij smalle groeven.
Deze groeven vertonen een regelmatige en
duidelijke touwladdersculptuur.
De ribben zijn bedekt met driehoekige,
enigszins puntige schubjes, die van de voor-
tot de achterzijde vrijwel gelijk van karakter zijn
en op enige afstand van elkaar geplaatst zijn.
Deze sculptuur is vaak wat smaller dan de
ribben zelf.
Het slot is vrij zwak en de ribben zijn aan de
binnenzijde tot op enige afstand van de rand te
volgen.
8
De soort onderscheidt zich van andere
Parvicardium-soorten door de vrij homogene
ribsculptuur; het hoge ribaantal en de
gelijkzijdige, vrijwel cirkelronde vorm.
Bovendien blijft de soort kleiner dan de overige
op onze stranden aangetroffen Parvicardiumsoorten.
Marquet (2005) vermeldt P. papillosum uit de
Zanden van Kattendijk. Zijn afbeeldingen
komen in hoge mate met het hier besproken
klepje overeen. Ook door ons bekeken
materiaal van het Deurganckdok, afkomstig
van de Luchtbal zanden van de Lillo Formatie,
vertoont een gelijksoortige vorm en
ribsculptuur.
De soort P. minimum is bekend vanaf het
Midden Mioceen (Studencka, 1986). Gezien
het Belgische pliocene voorkomen, kan het
Domburgse klepje van een van vergelijkbare
ouderdom zijn.
Parvicardium minimum komt noordelijk voor
van IJsland en Noordelijk Noorwegen tot
Mauritanië in het zuiden. Ook in de gehele
Middellandse Zee. Meestal wordt de soort
aangetroffen in wat dieper water vanaf 10 tot
tenminste 555 m (Salas, 1996).
Een duidelijk fossiel klepje afkomstig uit
Domburg hoort naar alle waarschijnlijkheid tot
deze soort. Gezien de beschikbaarheid van
slechts één juveniel, maar betrekkelijk goed
geconserveerd klepje wordt de soort hier onder
enig voorbehoud opgenomen, mede omdat de
ribben van het onderhavige klepje iets
geprononceerder zijn dan bij vergeleken recent
materiaal.
(†) Parvicardium papillosum (Poli, 1795)
Plagiocardium (Papillicardium) papillosum (Poli, 1795) –
Janssen, 1975.
Figuur 16
Lengte 10 mm.
Breed ovaal tot ongeveer rond kokkeltje,
gelijkzijdig of met de umbo iets aan de
voorzijde. De overgang van achter- in
onderrand is meestal minder duidelijk
aangeduid dan bij P. scabrum, waar deze soort
sterk op lijkt. Aan de buitenzijde heeft de
schelp 24 tot 27 ribben, voorzien van
knobbeltjes. De ribtussenruimten zijn vrij breed
en duidelijk en hebben een sterk ontwikkelde
touwladder-/putjessculptuur.
Bij de soms moeilijk van deze soort te
onderscheiden P. scabrum zijn de ribben
voorzien van in de lengterichting uitgetrokken
schubjes in plaats van knobbeltjes en de
tussenruimten van de ribben zijn smaller,
minder diep en hebben geen of een veel
minder ontwikkelde putjessculptuur.