Geachte mevrouw, geachte heer Als Leerkracht wordt u er ... - Plantyn

Systeem: een totaalpakket
VLOT bestaat uit vijf mappen, één map per leerjaar waarvoor toetsen zijn voorzien. Elke map bevat een
leidraad en toetsen.
De leidraad
De leidraad bevat in de eerste plaats een inleiding, met informatie en achtergronden over het hoe
en waarom van een volgsysteem voor taalvaardigheid.
Dan is er de praktische handleiding voor de gebruikers. Daarin wordt uitgelegd hoe de toetsen er
uitzien, hoe ze moeten worden afgenomen, hoe ze moeten worden gescoord en hoe de resultaten
moeten worden geregistreerd. De overzichten waarin de resultaten van meerdere toetsen worden
samengebracht, per leerling en per klas, zijn daarbij opgenomen.
Als derde deel zijn in de leidraad een aantal interessante bijdragen opgenomen rond thema’s die
aan de orde zijn bij het gebruik van het volgsysteem en het omgaan met de resultaten.
Een voorbeeld daarvan is de band tussen de VLOT-toetsen en de Vlaamse eindtermen. In de onderstaande
tekst wordt geïllustreerd hoe datgene wat de leerlingen volgens de eindtermen moeten
kunnen, ook effectief getoetst wordt via VLOT.
TWEEDE LEERJAAR
WIE DOET WAT IN DE KLEUTERKLAS? ZET DE KLEUTERS IN DE JUISTE HOEK.
aard van de toets
De leerlingen lezen de uitspraken van vijftien kleuters over wat ze willen doen in de kleuterklas. Op basis daarvan
plaatsen zij de kleuters in de juiste hoek in de kleuterklas. Daarbij moeten de leerlingen blijk geven van begrip van wat
de kleuters zeggen.
verwerkingsniveau
beschrijvend/structurerend
Wat de leerlingen hier in feite, in eindtermen-termen, moeten doen, is informatie achterhalen in een tekst
(verwerkingsniveau = beschrijvend - eindtermen 3.1 tot 3.3). Omdat ze die informatie ook moeten overbrengen op een
plan van de kleuterklas, kunnen we stellen dat er al sprake is van enige vorm van 'ordenen' van de informatie
(verwerkingsniveau = structureren - eindtermen 3.4 en 3.5).
De tekstsoort waar we hier mee werken is echter van een veel lager niveau dan die waarmee de leerlingen deze
vaardigheden moeten kunnen uitvoeren volgens de eindtermen. Daar is sprake van 'voor hen bestemde instructies
voor handelingen van gevarieerde aard' (3.1), 'schema's en tabellen ten dienste van het publiek' (3.2), 'voor hen
bestemde teksten in tijdschriften' (3.3) of 'voor hen bestemde school- en studieteksten en instructies bij
schoolopdrachten' (3.4) en 'voor hen bestemde verhalen, kinderromans, dialogen, gedichten, kindertijdschriften, en
jeugdencyclopediën' (3.5).
Hier gaat het om zeer herkenbare uitspraken van kinderen op het niveau van de leerlingen die de taak moeten
uitvoeren. Het gaat om meerdere korte, duidelijk te vatten tekstjes.
De toetsen
Per leerjaar zijn er 12 toetsen.
Voor het tweede en het derde leerjaar zijn er meer toetsen voorzien voor de receptieve vaardigheden
(luisteren en lezen) dan voor de productieve vaardigheden (spreken en luisteren).
Voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar zijn er minder receptieve en meer productieve toetsen.
Voor alle leerjaren zijn ook één of twee globale taalvaardigheidstoetsen, onder de vorm van edittoetsen,
voorzien. Bij deze edittoetsen krijgen de leerlingen een tekst, op hun niveau, waarin een aantal woorden
zijn toegevoegd. Die woorden zijn dus teveel, en belemmeren een goed begrip van de tekst. De leerlingen
moeten die woorden aanduiden, en daarbij blijk geven van hun totaal-taalvaardigheid, precies omdat ze
daarbij beroep moeten doen op nogal wat vaardigheden (inzicht in vorm, betekenis, context, ...) die je
nodig hebt als taalgebruiker om boodschappen te verwerken.
7