Verdiepen therapieën gemartelden 3 (lezing, 1998) - Marieke de Vrij

Bewegingsvrijheid van de gemartelde centraal stellen
in relatie tot zijn verwerkingsdrang,
in plaats van hem te vragen zich aan te passen aan dat wat anderen behoeven.
De bewegingsvrijheid van mensen wordt afgeremd op het moment dat hun eigen
ervaringsgesteldheid geen voorrang krijgt. Zij dienen zich dan aan te passen aan een
werkelijkheidsbesef van anderen, waartoe ze zichzelf niet aangetrokken voelen.
Als ik mij moet aanpassen aan een ander en die ander heeft geen interesse in mij en die
kan ook niet zien wat ik nodig heb, dan verlies ik mijn eigen belevingsvrijheid in
uitdrukkingskracht van wat ik dien te verwerken. Mijn beweging is onlosmakelijk
verbonden met mijn verwerkingsdrang. De wijze waarop ik mij richt naar iets of iemand
toe, geeft aan dat ik een natuurlijk proces in mijzelf volg, passend bij mijn gesteldheid.
Als ik de gesteldheid van anderen laat overheersen in mijn bewegingsaard, kan ik niet
optimaal uitdrukken wat ik dien los te laten middels mijn bewegingen die ik in de tijd
doe. Dat houdt in dat als iemand die gemarteld is, arbeid moet aannemen die hem
geestelijk niet past, dit zijn verwerkingsproces in de weg staat. Als hij moet wonen
temidden van anderen die hij niet zit zitten, staat dat zijn verwerkingsproces in de weg.
Wil je iemand begeleiden die gemarteld is, in het snel opluchten van de trauma's, dan is
het heel belangrijk hem te vragen welke beweging hij wil maken en temidden van wie.
Hiermee wordt binnen de vluchtelingenzorg amper rekening gehouden.
Overgevoeligheid van de gemartelde naar voorwerpen en situaties
die het oude trauma indirect doen herleven.
We hebben hier al eerder besproken dat bepaalde mensen die gemarteld zijn, bijzonder
lichtgevoelig zijn. Ik bedoel letterlijk het licht dat van lampen afkomt en soms ook het
buitenlicht van de zon. Veel verhoringen hebben plaatsgevonden met scherp licht, gericht
op de gemartelde. Dat houdt in dat bepaalde mensen langdurig acclimatisering nodig
hebben om te wennen aan bepaalde licht gesteldheden.
Als vluchtelingen in een gemeenschappelijke ruimte zitten met tl.-buizen en veel licht in
de woonruimte, kan dit voor sommigen zo angstaanjagend zijn, dat ze het liefst alleen
2011 / Mens zijn / Psychologie / © Marieke de Vrij 43