Verdiepen therapieën gemartelden 3 (lezing, 1998) - Marieke de Vrij

mensen daar niet onnodig mee te belasten.
Vluchtelingencentra en vrijheidsdrang.
Ik krijg een innerlijk beeld te zien van een man die buiten loopt in de gure wind, met een
sjaal om, stevig doorstappend. Dit beeld staat voor het volgende: iemand kiest altijd
liever zelfgewild om in een gure omgeving zijn eigen pad te gaan, ondanks wat dat hem
brengt, dan dat hij tegen zijn zin vastgehouden wordt in een omgeving waar meer ruimte
is.
Vertaald naar het vluchtelingenverhaal. Er zijn mensen die in vluchtelingencentra zitten,
die liever in de gure kou en regen lopen, dan dat ze in een prachtig centrum zitten en
indirect door derden in bedwang worden gehouden. Ze dienen ook nog dankbaar te zijn
voor de wijze van opvang, terwijl ze eindelijk vrij willen zijn. Zelfgewild vrij nog liever in
erbarmelijke omstandigheden in bijvoorbeeld te krappe behuizing dan in een centrum
waar alles voor je wordt geregeld. Het kan dat noodopvang zeer gedienstig is voor
genezing, maar op de lange duur werkt dit niet. De vrijheidsdrang is altijd groter in de
mens dan het opgesloten willen zitten, zelfs in gunstige omstandigheden.
Dat blijkt ook uit de verhalen van mensen, die heel rijk zijn opgevoed en waar alles voor
werd geregeld. Ze gaan nog liever op het miezerigste kamertje in de stad zitten en zelf
hun geld verdienen, dan dat pa en moe alles blijven regelen en zij zichzelf niet waar
kunnen maken. Zo geldt dat ook voor een vluchteling. Een vluchteling heeft vaak veel
meegemaakt. Hij wordt vaak goedbedoeld benaderd, maar mag zijn eigenheid niet
onvoorwaardelijk uitdrukken, er dient nog teveel aanpassing plaats te vinden. Enige
aanpassing is niet te vermijden wanneer je met meerdere mensen in een centrum leeft.
Overbereidwilligheid echter van de ander om jou te besturen middels goed doen is ook
heel benauwend. Het is belangrijk om de voorwaarden voor de eigen vrijheid goed in de
gaten te houden.
Claustrofobie in relatie tot hulpverlening aan iemand
die verhoord of gemarteld is geweest.
Het dwangmatig betreden van een ruimte omdat daar verhoringen zullen plaatsvinden,
maakt claustrofobisch. Claustrofobie in hetzelfde leven of in een leven daarna kan
2011 / Mens zijn / Psychologie / © Marieke de Vrij 45