Verdiepen therapieën gemartelden 3 (lezing, 1998) - Marieke de Vrij

Je vraagt aan de cliënt waarover hij zich schuldig voelt, je wacht het antwoord van je
cliënt af. Je vraagt: Hoe had je graag met iets overweg willen gaan, antwoord cliënt. Jij
zegt: Denk je dat je dat toen echt anders had gekund? Dan wordt het meestal lang stil,
want dan voelen ze opeens alle maren waarom ze het toen niet hebben gekund. Al die
maren dien je te bevestigen. Dat speelde en dat en dat, je was daardoor eigenlijk
afgeleid van wat je graag had gewild. Dan krijg je de bevestiging van die ander daarover.
Ook dien je de cliënt te helpen te leren onderscheiden dat hij niet verantwoordelijk is
voor het collectieve veld dat op hem drukte. Veel mensen hadden echt anders gehandeld
als het collectief veld niet zo bezwangerd was geweest met onvermogen. Dan hadden zij
meer kracht gekend in zichzelf om zichzelf uit te mogen drukken. Het collectief veld kan
iemand ook weerhouden van de juiste beslissingen. Dan dient de cliënt zich te bezien in
het hier en nu.
Je kunt je cliënt het volgende voorleggen: Stel dat de situatie zich nog eens zou
voordoen. Jouw hoop is dat je zus en zo zou reageren. Wat zijn nu de omstandigheden
waardoor je het wellicht weer niet kan? Laat de cliënt dan werken aan die
omstandigheden. Als hij zich nog steeds niet zelfstandig voelt omdat nu de partner,
waarmee hij getrouwd is zoveel invloed op hem heeft, laat hem werken aan zijn eigen ik-
besef, zodat als er ooit een moeilijke omstandigheid komt, hij zich niet meer laat
afleiden.
Als hij loslippig is geweest in het verleden en daarmee anderen heeft beschadigd, breng
het naar het hier en nu. Je kunt zeggen: je wilt niet meer loslippig zijn, vertel eens, waar
ben je nu nog loslippig over? Dat zijn misschien heel kleine dingen, maar vind je dat
vervelend? Ik vind het wel vervelend maar niet zo erg meer als vroeger, want dat was
veel ernstiger. Laat hem dan werken met die kleinschalige loslippigheid. Hij kan dan als
er zich ooit iets voordoet dat door zijn loslippigheid anderen worden beschadigd, hij tijdig
het mechanisme van loslippigheid herkent. Hij kan dat dan zelf steeds sneller herkennen
en zo voorkomen dat anderen worden beschadigd.
Dan zou je met je cliënt vergevingsrituelen kunnen bespreken naar het onvermogen van
toen. Dat doe je door aandacht te brengen naar de kleine mens in jou, die niet meer
wetend was dan hij was. Hij heeft ondersteuning nodig en voeding om te mogen groeien
2011 / Mens zijn / Psychologie / © Marieke de Vrij 49