Poppels Oorlogsboek - Nicolaus Poppelius

6. Op den dool (Jos De Jongh)
Vrijdag, dag des vloeks! God schiep u voor de smart ...Vrijdag, 10 Mei van het jaar 1940! Vader komt
uit de kerk waar hij een lijkdienst bijwoonde. Ik was bezig in den hof te werken. Komt vader bij mij en
zegt: "Houd maar op, want ge zult moeten vertrekken." "Ik vertrekken!... waarheen?" Vader antwoordt:
"Ga eens de straat op en lees de plakbrieven die zoo juist zijn uitgehangen, ge wordt opgeroepen en
als verzamelplaats wordt de stad Eekloo aangeduid". Ik ga buiten: de straat gelijkt meer en meer een
mierennest. De gedane oproep, zwart op geel, maar door niemand onderteekend, geldt voor mannen
van 16 tot 35 jaar. Natuurlijk was dit onheilspellend nieuws overal dadelijk gekend; het volk stroomde
toe. Er werd van alles gepraat, iedereen voelde dat wij tusschen twee vuren stonden, maar goede
raad bleef uit. Plicht! Vaderlandsliefde! Zeker, maar er was nog zooveel anders. Wat er van weze: de
eenen zouden gaan, anderen veegden er radikaal hun botten aan. Ik zelf en drij van mijn kameraden
spraken af om 's namiddags samen te vertrekken. Per fiets reden wij tot Ravels. Hier is de brug reeds
door onze soldaten opgeblazen en worden we per bootje overgezet. Te voet trekken we door
Turnhout. Hier vielen reeds enkele Duitsche bommen, waardoor een paar opgeroepenen getroffen
werden. Denzelfden avond konden we nog per tram in Antwerpen komen. De moffen hadden al
spoedig lont geroken en bombardeerden reeds meermaals de tram, zoodat die reis niet zonder gevaar
was. Wanneer we in de stad aankwamen, was het reeds duister. Er werd geen licht gemaakt; op
verschillende plaatsen zagen we de Sinjoren bezig hun vitrienen te beplakken met reepen papier. Dat
waren dus de eerste voorzorgen.
In de groote statie een krioelende menigte. Toch gelukte het ons nog een trein te bemachtigen om
door te reizen naar Brussel, kwestie van jong en vlug te zijn en geen gevaar te mijden. In Brussel nog
eens hetzelfde: de statie opgepropt met vluchtelingen, soldaten en jongelingen. Angstige gezichten!
Onzekere toekomst! Weeral maar vlug in een anderen trein gewipt en ... naar Gent. Daar
aangekomen volgen we een stroom van volk en wij verdwijnen in den tunnel van de statie. Deze
ondergrond gaat voor dezen nacht en God weet voor hoeveel andere nachten dienen als schuilplaats
en rustplaats voor duizende opgejaagden, kinderen en zuigelingen inbegrepen. Pakken, waarin het
onmisbare dat zij konden meesleuren, lagen er met honderden tegen den grond; als geïmproviseerde
bedden deden zij dienst. Echter geen lawaai, alles stil: onzeker over hetgeen ging gebeuren. Om half
vier in den morgen staan we met ons vier paraat en vertrekken we naar Eekloo, zoogezegd onze
bestemming. We waren van de eersten. We begeven ons naar het stadhuis. Aan de deur loopen we
op een paar wakkere politiemannen, die geen beetje groen lachen als we hun ons wedervaren
mededeelen. Zij wisten van boe noch ba! We trekken dan maar gauw zelf ons plan: stappen een hotel
binnen. Waarom niet? Wij aten er onzen boterham. Gelukkig had moeder ons niet met ledige handen
van huis laten gaan. Na ons smakelijk ontbijt zouden wij maar spoedig een kaartje naar huis schrijven.
Dat kaartje, of liever die kaartjes kwamen twee maanden nadien in de heimat. Stilaan kwam er meer
en meer van dat jong volk aan. We volgen een zekere groep die een klooster binnentrekken. We
stappen mee binnen. Het was een groot gebouw, een internaat, bestuurd door Zusters van
O.L.Vrouw. Hier was plaats genoeg, althans voorloopig, en het overige was er naar gelang. We blijven
hier drij dagen en hebben er niets tekort. Ondertusschen is de stad en ook het klooster volgeloopen.
De Duitschers zijn ook van de partij en het luchtalarm laat zich gedurig hooren. Op een gegeven
oogenblik komt Moeder Overste ons het signaal geven om te vertrekken. Naar 't schijnt had zij orders
ontvangen van 't stadhuis. Als tweede verzamelplaats werd de Fransche stad Rouaan ons
aangewezen.
Even als zooveel anderen gehoorzamen we aan dit bevel. Op weg zien we al dadelijk den toestand in:
onafzienbare slierten vluchtelingen op de wegen. We voegen er ons tusschen en geraken tot
Oedelem op 8 kilometer van Brugge. Daar vernachten we in een schuur waar we tot ons genoegen de
fijn besneden taal van Arendonk hooren uitgalmen. 's Morgens trekken we voort naar Brugge. Hier
hoopten we een trein te vinden die ons naar Frankrijk zou voeren. Nagenoeg den heelen dag bleven
wij staan uitkijken. Dan kwam 't bericht: vandaag geen enkele trein! In de stad vernamen we dat er
voor ons zou gezorgd worden onder het Belfort. Inderdaad: er werd ons daar koffie en brood
opgediend. Op het bureel voor Inlichtingen wist men ons te vertellen dat er een tram ging vertrekken
naar Diksmuide. Daarvan geprofiteerd en 't duurde niet zoo lang of we krijgen den IJzertoren in 't zicht.
Pas hebben we den voet aan wal en we hooren dat we aanstonds verder kunnen tot Oostvleteren.
Inderdaad: een tram brengt ons tot daar en hier komen we terecht in handen van de gendarmen. Met
ons komen hier ook de "zangers" van Arendonk toe. Gauw een beetje kennis gemaakt en voortaan
zijn wij gezworen kameraden.