April - Protestantse Vrouwen Organisatie

6
Ds. Bert Jan van Haarlem
Job, een gesnoeid bestaan?
Bijbelstudie bij het bijbelboek Job
Er is geen mens die het zo t e verduren heeft
in de bijbel als Job. Alles raakt hij kwijt: zijn
bezit, zijn kinderen en zijn gezondheid. Het
enige wat hij behoudt is zijn leven, maar je
kunt beter niet vragen wat voor leven dat
is… Als er ergens gesneden, gesnoeid wordt
dan is het in het bes taan van Job.
Snoeien?
Toch aarzel ik meteen om te spreken
van snoeien. Want snoeien dat is
toch snijden met als doel een betere
opbrengst van vruchten die aan een
struik of een boom groeien? Snoeien
is pijnlijk en gewelddadig, maar niet
zinloos en doelloos. Snoeien moet
daarom met beleid gebeuren. Het kan
nooit in het wilde weg gebeuren en
het heeft weinig zin om van een struik
of een boom alleen maar de s tronk te
laten staan. Snoeien wordt gedaan om
groei mogelijk te maken. Maar kun je
nog van Job verwachten dat hij na dit
verlies nog of weer groeien zal, mag je
dat van hem vragen?
Vraag 1: We kennen de uitdrukking
‘nood leert bidden’. Is dat ook uw ervaring
of kan dat ook anders zijn?
Vechten
Bij alles wat hem overkomt verliest
Job niet zijn geloof in en vertrouwen
op God. Hij zit wel vol vragen en richt
die ook tot de Heer. Stevige vragen zijn
het, waarmee Job bij zijn God verhaal
haalt. Hij vind het niet terecht dat hij
zo moet lijden en hij houdt niet op
te vragen: waarom? Job neemt geen
afstand van God. Dat wordt hem wel
voorgehouden. Zijn vrouw zegt tegen
hem: ‘vervloek God toch en sterf.’
Zover zal Job niet gaan. Hij zal zichzelf
vervloeken, hij had niet geboren willen
worden en hij wil sterven. Maar
hij kiest het gevecht met zijn vrienden
Ds. B.J. van Haarlem
is één van de
predikanten van de
Johannesgemeente, een
wijkgemeente van de
Protestantse Gemeente
te Eindhoven.
en de worsteling met God. Gelaten
klinken de reacties van Job: ‘… De Heer
heeft gegeven, de Heer heeft genomen,
de naam van de Heer zij geprezen.’
Ondanks alles zondigde Job niet en
maakte hij God geen enkel verwijt (Job
1: 21 en 22).
Jobs beproeving
‘… Al het goede aanvaarden we van
God, zouden we dan het kwade niet
aanvaarden.’ Ondanks alles zondigde
Job niet en sprak hij geen onvertogen
woord (Job 2: 10).
In wat volgt laten deze woorden zich
niet zo lezen. Job schreeuwt zijn verdriet
en boosheid uit. Hij klaagt over
zijn lijden en het onrecht dat hem
wordt gedaan. Job kan en wil zich niet
zomaar neerleggen bij wat hem wordt
aangedaan. Hij geeft zich niet zomaar
gewonnen.
Vraag 2: Lees de reacties van Job op
wat hem overkomt (Job 1: 20-22 en 2:
9-10) en bespreek die. Wat valt u op?
Wat herkent u? Wat vindt u moeilijk?
Zwijgen en spreken
Vrienden van Job komen naar hem toe
als zij horen wat er gebeurd is. Als ze
bij Job komen schrikken ze van hem.
Ze delen zijn verdriet en weten niet
wat ze moeten zeggen. Zeven dagen
en nachten duurt hun zwijgen. Dan
breekt Job uit in een felle klacht. Daarop
kunnen de vrienden ook hun mond
niet meer houden. Ze zijn wel bang
dat Job het niet kan hebben dat zij
iets gaan zeggen, maar ze kunnen niet
meer zwijgen. Nu Job niet meer zwijgt
maar klaagt, kunnen zij niet anders
dan antwoorden.
De gesprekken brengen hen bij elkaar.
De vrienden storen zich enorm aan
Job, die volhoudt dat hem onrecht
wordt gedaan nu hij zo moet lijden.
Job zoekt troost, maar vindt die niet bij
zijn vrienden. Die zoeken een verklaring
voor het lijden van Job. Niemand
staat onschuldig tegenover God. Een
mens oogst wat hij zaait. Kortom: lijden
is een straf voor de zonde die je
begaan hebt, lijden heb je verdiend.
Job kan er niets mee en verzet zich uit
alle macht. Nu klaagt hij ook tegen
zijn vrienden. Troost vraagt hij van
zijn vrienden en niet zijn veroordeling
door hen. Job vraagt van zijn vrienden
dat zij zullen luisteren naar wat hij te
vertellen heeft. Dat is troost en niet
dat ze hem lastig vallen en vernederen
met hun verklaringen. Tenslotte blijkt
niet alleen Job kwaad te zijn op zijn
vrienden. Ook God is woedend op hen,
omdat zij niet juist over Hem hebben
gesproken (Job 42: 7-10).
Vraag 3: Wat vindt u van het zwijgen
van Job’s vrienden.
Vraag 4: Kunt u het zich voorstellen
dat er vaak geen woorden zijn voor het
lijden van mensen, dat het beter is om
niets te zeggen…? Maar hoe moeilijk is
dat?
Vraag 5: Wat vindt u van Gods woede
tegen Jobs vrienden?
Recht doen
Veel mensen vinden het einde van
boek Job nog moeilijker dan het begin.
Dat Job het dubbele terugkrijgt van
wat hij bezat, is teveel van het goede
en te mooi om waar te zijn. Zou het
niet veel mooier zijn geweest als het
boek geëindigd was met de ontmoeting
tussen Job en zijn God. Was het
niet een veel beter slot geweest als het
gesprek tussen hen het laatste was
geweest? Job heeft zich gebogen voor
God, tegen wie hij zich zo hevig verzet
had. Wat wil je nog meer? Maar Job
heeft ook gezegd dat hij wist dat zijn
redder, zijn bevrijder leeft. En dat is
misschien nog niet zichtbaar geworden.
Daarom is er dat laatste hoofdstuk
in het boek Job. Daar wordt gesproken
over de verlossing van Job uit zijn lijden.
Hij heeft immers geen verkeerd
woord over God gezegd. Dus waarom
zou hij zich moeten buigen? Nu wordt
er recht gedaan aan zijn klacht. Job