© 2009 KPMG N.V., een Nederlandse naamloze vennootschap en lid van het KPMG-netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International, een Zwitserse coöperatie. Alle rechten voorbehouden. Voor wie niet verandert moet de echte crisis nog beginnen AUDIT TAX ADVISORY De <strong>economie</strong> vertoont voorzichtig tekenen van herstel. Maar wie dat opvat als een aansporing om op de oude voet verder te gaan, heeft de les van de crisis niet ge leerd. Alleen ondernemers die bereid zijn zich aan te passen aan de nieuwe realiteit, kunnen de kansen grijpen die daarin geboden worden. Bent u zo’n onder nemer? Kijk dan op www.kpmg.nl/blijfondernemen. Blijf ondernemen.
O OO Redactie D ldi 2010 NUMMER 4 DECEMBER 2009 JAARGANG 2 2 MAANDELIJKS MAGAZINE • NUMMER 4 • DECEMBER 2009 • JAARGANG 2 • € 7,95 OUTLOOK 2011 de wereld in 2010 TRENDS, 2009 ECONOMIE POLITIEK MANAGEMENT OPINIE SCENARIO’S EN PROGNOSES VOOR HET KOMENDE JAAR ABOUTALEB BURGEMEESTER VAN HAVENSTAD KIJKT VOORUIT MANAGERS VEEL GEVOEL VEREIST TRENDS ANALYSE VOORSPELLING MENSEN Jan Fred van Wijnen (chef), Alex Ruitenbeek (eindredactie), Féri Roseboom (correctie) Vorm & beeld Mick Peet (artdirector), Karin Goedhart (vormgeving), Hans Spoelman (productie) Aan dit nummer werkten mee Vincent Andriessen, Willem Baars, Roel Bekker, Menno Bosma, Marcel Canoy, Ria Cats, Caroline Gehrels, Ed Groot, Louise Gunning-Schepers, Hein Haenen, Yteke de Jong, Jaap van Manen, Rob Meijer, Joost van Mierlo, Franka Rolvink, Martijn Snoep, Rudy Stroink, Rijk Timmer, Mart Visser, Rob van ‘t Wel Dossier De Wereld in 2010 en De Wereld in Cijfers Originele versie in The World in 2010. Vertalingen: Taalcentrum-VU. Copyright © The Economist Newspaper Ltd. As licensed with material supplied exclusively by Hutton-Williams Angency, London hwagency@ukonline.co.uk Fotografie ANP, AP, Alfredo Brillembourg/Urban Thinktank - Architects, Corbis, Getty Images, Hollandse Hoogte, Erik Hijweege, Len-Mari de Koker, Michiel van Nieuwkerk, Reuters, Binh Tran Illustratie Ronald Slabbers Uitgever Jacques Kuyf Sales Peter Muller, 020-5928542 Marketing Cherelle de Graaf Lithografie Colorset Amsterdam Druk Nevada Nimifi, Brussel Opmerkingen of klachten fdoutlook@fd.nl FD Outlook is een uitgave van FD Mediagroep. In het kader van de dienstverlening worden gegevens vastgelegd van abonnees. FD Mediagroep gebruikt deze gegevens voor het kunnen uitvoeren van de (abonnee)overeenkomst, om te voldoen aan informatieverzoeken en om u op de hoogte te houden van voor u relevante (nieuwe) producten, diensten, evenementen en overige activiteiten van de FD Mediagroep en haar bedrijfsonderdelen, en van producten en diensten van zorgvuldig geselecteerde partners. Wanneer u geen prijs stelt op deze informatie, dan kunt u dit kenbaar maken door een brief te sturen naar: FD Mediagroep o.v.v. Klantenservice, Postbus 216, 1000 AE Amsterdam, of via e-mail: klantenservice@fd.nl of bel: 0800-6666667. Zie voor meer informatie over het privacystatement: http://www.fd.nl/4592086/Privacystatement © HET FINANCIEELE DAGBLAD Abonnement? www.fd.nl/service/abonneren/outlook of via de bon op pagina 137 DE NIEUWE BURGER Wat u in dit nummer krijgt, zijn <strong>voorspelling</strong>en. Geen van die <strong>voorspelling</strong>en zal uitkomen. En als dat toch gebeurt, dan is dat niet voorzien door de auteurs. Want het is niet de uitkomst die telt, maar de argumentatie erachter. Dat is de traditionele afspraak met de lezers van het dossier De Wereld in 2010, onze jaarlijkse coproductie met het Britse weekblad The Economist. Niet alles is onzeker. De wereld<strong>economie</strong> zal komend jaar opkrabbelen uit de recessie. Maar vraag niet hoe – bedrijfswinsten herstellen, de productie groeit voorzichtig, maar het levert voorlopig geen extra banen op. Van de grote opkomende <strong>economie</strong>ën hoeven we ook niet te veel te verwachten. Hun aanzwellende productie wordt meer door overheidsbestedingen gestimuleerd dan door particuliere consumptie. De overheid zal in veel landen een andere aanblik vertonen. Nu de <strong>economie</strong> weer met krukken leert lopen, dankzij enorme fi nanciële injecties door de staat, ligt nu diezelfde staat in de ziekenboeg. De schuldenlasten van overheden zijn enorm, terwijl de inkomsten als gevolg van de crisis teruglopen. Overheden zullen dus taken moeten afstoten en kleiner worden. Maar hóé, daarover zal in elk land een verhit debat worden gevoerd. Ook de fi nanciële sector, nog lang niet hersteld van de kredietcrisis, zal een metamorfose ondergaan. Alle maatregelen die toezichthouders en marktmeesters dit jaar hebben genomen, zullen lei- den tot kleinere banken die hun functie als kredietverschaffer beter afschermen tegen hun riskante handelsactiviteiten. De sociaaldemocratie, ten slotte, zal wereldwijd de wonden likken – in Nederland na de gemeenteraadsverkiezingen van maart, in Engeland na de algemene verkiezingen van mei, en in de VS kan president Obama zijn democratische meerderheid in het Huis van Afgevaardigden verliezen bij de tussentijdse verkiezingen in november. De rest ligt wijd open voor discussie. Dat betekent niet direct slecht nieuws. De opstand in Irak zal nog wel even duren, maar hij zal minder bloedig zijn. Groene energie is nog bepaald geen STERKERE BURGER MOET DE ZWAARSTE BEZUINIGINGEN SLIKKEN OM ZWAKKERE TE BESCHERMEN goedkoop alternatief, maar de techniek blijft zich ontwikkelen. De Denktank neemt in dit nummer de rol van de Nederlandse overheid op de slof. Majeure bezuinigingen staan voor de boeg – de overheid wordt kleiner, sociale voorzieningen soberder – maar ook in dat vooruitzicht schuilt een lichtpuntje: de burger zal zijn verantwoordelijkheid moeten nemen en inzien dat de overheid niet al zijn problemen kan oplossen. Voor beter onderwijs moet hij zelf in het schoolbestuur gaan zitten. Het betekent ook meer solidariteit: sterkere burgers zullen de zwaarste bezuinigingen moeten slikken, om de zwakke groepen te beschermen. Kortom, het burgerschap wordt herontdekt. ■ Jan Fred van Wijnen VOORWOORD DEC 2009 07