Bijlage 2 Archeologische onderzoeken - ruimtelijkeplannen ...

Bedrijvenpark Josink Es, gemeente Enschede; een Aanvullende Archeologische Inventarisatie (AAI-1)
4.2.2 Vindplaats 1
Vindplaats 1 beslaat het grootste deel van de hooggelegen, 100 tot 200 m brede
dekzandrug waarop in de Late Middeleeuwen de Josink Es is aangelegd. In dit
deel van het plangebied zijn in 28 boringen archeologische vondsten gedaan
(figuur 5: boringen 3, 5, 6, 9, 10, 12, 13, 16, 18, 19, 21, 23, 25, 26, 27, 54,
55, 56, 58, 60, 61, 94, 95, 97, 98, 99, 100 en 102). Het totale aantal vondsten
per boring varieert van één tot negen. Het merendeel van de vondsten is gedaan
in zones waarvan het maaiveld vóór de toepassing van de plaggenbemesting
hoger lag dan 29,75 m +NAP. Deze delen kenmerken zich in bodemkundig opzicht
door de aanwezigheid van een moderpodzol (zie § 4.1). Aan de randen en (in
mindere mate) op de flanken van de Josink Es, waar respectievelijk beekgronden
en veldpodzolen voorkomen, is sprake van een iets lagere vondstdichtheid. De
vondsten zijn afkomstig uit de basis van het esdek, uit een oude akkerlaag en
uit de top van het natuurlijke bodemprofiel. Een klein deel van de vondsten is
afkomstig uit een vuil pakket dat zich op de lager gelegen flank van de dekzandrug
onder het esdek bevindt (zie § 4.1). De vondsten op vindplaats 1 bestaan uit
scherven (handgevormd en gedraaid) aardewerk, vuurstenen artefacten, brokken
steen en een fragment gecalcineerd (verbrand) bot (figuur 5).
In totaal zijn 44 scherven handgevormd aardewerk aangetroffen verdeeld over 20
boringen. Het aantal scherven per boring varieert van één tot negen (bijlage 1
en figuur 6). Het merendeel van het handgevormde aardewerk is verschraald met
steengruis (hoofdzakelijk granietgruis), zoals in Twente sinds het Neolithicum
tot en met de Late Middeleeuwen gebruikelijk was. De kleur van de zacht tot
relatief hard gebakken scherven varieert van roodbruin tot zwart. Duidelijke
diagnostische kenmerken, zoals versiering, op grond waarvan het aardewerk in een
specifieke archeologische periode kan worden geplaatst, ontbreken. Onder enig
voorbehoud kan voor het merendeel van de handgevormde scherven een datering
in de Late Bronstijd tot en met de Vroege Middeleeuwen verondersteld worden
(bijlage 1). Voor enkele relatief hard gebakken scherven lijkt een vroeg- of laat-
middeleeuwse datering het meest waarschijnlijk (bijlage 1 en figuur 4: boringen
19, 21 en 98). Een grijsbakkende laat-middeleeuwse scherf van (vermoedelijk)
gedraaid aardewerk uit boring 23 is afkomstig uit een vuil pakket onder het esdek
op de flank van de dekzandrug (figuur 4). Het betreft aardewerk dat kenmerkend
is voor de tweede helft van de 13e eeuw en de 14e eeuw na Chr. In boring 12 is
een scherf uit de Late Middeleeuwen B of Nieuwe tijd aangetroffen.
Handgevormd aardewerk is verspreid over de hele Josink Es aangetroffen (figuur 6).
Op het hoogste deel van de dekzandrug (boven 30 m +NAP) is de grootste vondst-
dichtheid aangetroffen. Hier zijn in drie boringen meer dan vier handgevormde
scherven per boring aangetroffen (bijlage 1: boringen 5, 55 en 94). Groenewoudt
(1994) heeft door middel van proefonderzoek, onder andere op de Elferink Es te
Enschede, de minimale vondstdichtheid bij nederzettingen uit de periode IJzertijd-
Romeinse tijd vastgesteld. Hij concludeert dat in zones met (gemiddeld) meer
dan vier tot vijf scherven per boring zeer waarschijnlijk archeologische resten in
RAAP-rapport 670 / eindversie 29-03-2001
[1 8 ]