Bijlage 2 Archeologische onderzoeken - ruimtelijkeplannen ...

10
▼
ADC Rapport 128 - Enschede, Josink Es - AAO
ca. 30 cm teelaarde, liggen van boven naar beneden een bruinzandig esdek dat in twee of
meerdere fasen is te scheiden. Deze verschillende lagen weerspiegelen verschillende mo-
menten van plaggenophoging. Daaronder ligt een eerste akkerlaag bestaande uit grijs zand,
welke op de hogere delen van de es volledig is opgenomen in het bruine esdek. Aan de
hand van vondsten in put 1 kan deze laag worden gedateerd in de Vroege Middeleeuwen.
De overgang van akkerlagen naar het pleistocene dekzand wordt gevormd door een
bioturbate laag, de zogenaamde mollenlaag.
Op de lagere delen zijn ijzeroerlagen ontstaan als gevolg van natte omstandigheden. Met
name op deze plaatsen waren de vlakken niet goed leesbaar. Dit geldt vooral voor de
beekeerdgronden aan de zuidrand van de Josink Es.
Tijdens het veldwerk is begonnen met werkput 1 op de kleinere, oostelijk gelegen zandrug.
Werkput 1 heeft een afmeting van 100 bij 4 meter en is in twee vlakken aangelegd (afb. 4
kaartbijlage). Het eerste vlakniveau bevond zich in de onderkant van het esdek en leverde
geen enkel spoor op, waardoor dit vlak zonder verdere registratie is verdiept naar vlak 2.
In vlak 2 is een aantal duidelijke sporen aangetroffen. De sporen waren niet eenduidig in
richting of vorm en gaven daarom geen aanleiding tot nader onderzoek. Het gevonden aar-
dewerk is moeilijk dateerbaar, omdat tussen de Late Bronstijd en Late Middeleeuwen met
dezelfde mageringsmateriaal is gewerkt (zie ook hoofdstuk 5).
Een bijzondere vondst in put 1 was een ondiep spoor in het oostprofiel (afb. 5). Het profiel
laat een intacte, goed ontwikkelde veldpodzol zien. Het spoor bevindt zich op de helling van
de dekzandrug waarop de es is aangelegd en bestaat uit voornamelijk zwart humeus, bijna
venig materiaal met wat houtskool. Onder de zwarte band bevindt zich een sterk uit-
geloogde witte band. De kuil of greppel is duidelijk door de E-horizont heen gegraven, wat
duidt op menselijke activiteit. De ingreep heeft een versnelde uitspoeling van organisch
materiaal veroorzaakt, gezien het extreem uitgespoelde, witte zand eronder. De versnelde
uitspoeling en het restje houtskool wijzen er op dat er brand is geweest. Verder zijn er
wat spikkels verbrand bot geconstateerd in het vlak tijdens de aanleg van het profiel.
De botfragmenten zijn niet bewaard gebleven. Zij bevonden zich op de overgang van het
zwart humeuze materiaal naar het witte zand. Er is niet voldoende houtskool aangetroffen
om een monster te nemen. Het feit dat er ondanks een brand weinig houtskool is aange-
troffen kan te maken hebben met de conserveringsomstandigheden in zandgrond of kan
wijzen op een felle, hete brand waarbij alle brandstoffen worden gebruikt. Ook in het
tegenoverliggende westprofiel was het spoor nog iets te zien, in het vlak is echter geen
omlijnd spoor opgemerkt. Het spoor wordt afgedekt door de eerste akkerlaag (grijs), die
vermoedelijk is ontstaan in de Vroege Middeleeuwen, gezien de aanwezigheid van kogelpot
aardewerk (mogelijk Hessen-Schortens) in deze laag. De eerst genoemde aardewerk cate-
gorie kan worden gedateerd vanaf ca. 800 na Chr., de laatst genoemde categorie vanaf ca.
450 na Chr. Dit betekent dat het spoor vroeger ontstaan is, dus vóór 450 na Chr.
Afb. 5 Een deel van het oostprofiel van
put 1.