You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
marc vanrunxt<br />
zich met verschillende snelheden en op veelerlei manieren kunnen<br />
ontwikkelen, zonder dat dit een verdict velt over <strong>het</strong> belang van<br />
een choreograaf. De uitdaging van de jaren negentig is om de<br />
graag gepropageerde diversiteit ook wérkelijk aan te gaan, op<br />
artistiek en cultuurpolitiek vlak. 22<br />
30 / kritisch theater lexicon - 12 - november 1997<br />
EPILOOG: DE ZIEL<br />
Het begon bij <strong>het</strong> lichaam. Waar eindigt <strong>het</strong>?<br />
Het lichaam is niet meer weg te denken in de hedendaagse dans.<br />
Het is er niet langer louter instrument, <strong>het</strong> is ook <strong>voor</strong>werp van<br />
een indringend onderzoek naar zijn verschijningsvorm, zijn statuut<br />
in een gemediatiseerde wereld. Door die doorgedreven<br />
belangstelling krijgt <strong>het</strong> lichaam echter onterecht de allures van<br />
een laatste houvast; zijn substantie moet grond verlenen in een<br />
wereld van verglijdende zekerheden. Maar tegen zoveel druk is<br />
uiteraard zelfs <strong>het</strong> ‘sterkste’, <strong>het</strong> ‘authentiekste’, <strong>het</strong> ‘waarachtigste’<br />
lichaam niet bestand, waarna ook <strong>het</strong> lichaam afbrokkelt,<br />
verhakkelt. Het is <strong>voor</strong>al dit gefragmentariseerde lichaamsbeeld<br />
dat veel dans<strong>voor</strong>stellingen, zoals van bij<strong>voor</strong>beeld William<br />
Forsythe en Meg Stuart, laten zien.<br />
Hoewel <strong>het</strong> lichaam van Vanrunxt in zijn welhaast particuliere<br />
gedaante aan de basis ligt van <strong>het</strong> werk dat hij heeft geproduceerd,<br />
en hoewel dus <strong>het</strong> lichaam een onvervreemdbare factor is<br />
in dat werk, onderscheidt Vanrunxt zich vrij duidelijk van <strong>het</strong><br />
dominante discours over de dans als ‘lichaamskunst’. 23 Hij doet<br />
dat door de daarin vaak <strong>voor</strong>komende dubbele reductie tegen te<br />
gaan. Hij verzet zich ten eerste tegen de al te radicale accentverschuiving<br />
van danser (mens) naar lichaam door erop te wijzen<br />
dat de danser geen lichaam is, maar een lichaam heeft. Tegenover<br />
de reductie van <strong>het</strong> lichaam tot lichaamsdeel plaatst Vanrunxt<br />
vervolgens een ‘totale mens’. Zelden werkt Vanrunxt met isolatie<br />
of versplintering; waar er brokken zijn, probeert hij die te lijmen.<br />
In die grote lijmdrift lijkt Vanrunxt wel een eigentijdse alchemist<br />
die van lood goud probeert te maken, die alles wat hij in <strong>het</strong><br />
est<strong>het</strong>ische domein van zijn werk binnenhaalt, wil sacraliseren.<br />
‘Dans, beweging, muziek, decor, licht, kostuums: alles sàmen<br />
moeten ze iets extra’s opleveren’, zegt Vanrunxt. Een essence zou<br />
de alchemist <strong>het</strong> noemen. Bij Vanrunxt is <strong>het</strong> wolkje ‘méér’ dat<br />
ontsnapt en uit de theaterdoos opstijgt, een beetje ziel.<br />
Vanrunxt zijn werk is misschien daarom eerder dan lichaamsdans,<br />
zielsdans. In wezen een beetje transcendent, ongrijpbaar.<br />
Het verklaart, wie weet, die grote afwezigheid die de dansers van<br />
Vanrunxt, ondanks alle aanwezigheid, ook steeds hebben. Het<br />
31 / kritisch theater lexicon - 12 - november 1997<br />
Discours over<br />
lichaamskunst
Change language