Grondverzetmachines - Ing

Tabel 1.1 Economische eigenschappen van grote grondverzetmachines
Top 4 merken
Graafmachines graafmachines* Wielladers Dumpers
Kostprijs nieuw (in € 1.000) 100-700 100-700 100-700 100-700
Technische levensduur (in jaren) 10-15 10-15 10-15 10-15
Economische levensduur (in jaren)** 5 5 5 5
Handelswaarde na 1 jaar 65% 80% 65% 75%
Handelswaarde na 2 jaar 50% 65% 50% 60%
Handelswaarde na 5 jaar 20% 30% 20% 20%
Technologische ontwikkeling*** G V G G
* Caterpillar, Volvo, Komatsu, Hitachi: de merken waarvan de meeste grondverzetmachines worden afgezet
** gelijk aan gemiddeld 1.500 uur per jaar
*** V: veel, G: gemiddeld, W: weinig
1.3 Technische en economische eigenschappen en
ontwikkelingen
Voor de belangrijkste twee onderscheiden typen grondverzetmachines
- graafmachines en wielladers - blijken er
(kleine) verschillen te zijn in de economische eigenschappen,
zoals de economische levensduur en het waardeverloop.
Hieronder worden eerst de termen levensduur en
waardeverloop besproken en daarna samengevat in tabel
1.1. Ten slotte worden de belangrijkste onderscheidende
kenmerken van grondverzetmachines op een rij gezet.
Technische levensduur
De technische levensduur is de periode dat een machine
in staat is om productief te zijn. Voor grondverzetmachines
is dit tien tot twaalf jaar en in uitzonderlijke gevallen vijftien
jaar. Daarna is het object - althans naar westerse maatstaven
- versleten. In ontwikkelingslanden beginnen grondverzetmachines
daarna vaak nog aan een “tweede leven”. De
zwaarste typen grondverzetmachines, die vrijwel alleen in
de mijnbouw worden gebruikt, hebben een langere technische
levensduur: twintig tot dertig jaar.
Economische levensduur
De economische levensduur van de machine is de tijd dat
een ondernemer rendabel en competitief kan produceren
met het object. Deze levensduur is vijf tot zeven jaar, veel
korter dus dan de technische levensduur. De economische
levensduur wordt bepaald door:
• het aantal draaiuren
• het soort werk dat wordt uitgevoerd
• de handelswaarde
• de omgeving waarin het object zich bevindt
• de machinist en
• hoe de machine wordt onderhouden.
Waardeverloop grondverzetmachines
Het aantal draaiuren in combinatie met het bouwjaar van de
machine verklaart volgens marktpartijen 80% van het waardeverloop
van grondverzetmachines. Daarnaast bepalen
het 5-jaars criterium en waar de machine voor gebruikt is,
de handelswaarde van een machine. In de haven draait een
machine bijvoorbeeld volcontinu en staan er na twee jaar
algauw 6.000 tot 6.500 uur op de teller. De handelswaarde
zal dan al na twee jaar in plaats van vijf jaar tweederde deel
zijn van de nieuwprijs. Afschrijvingsregimes verschillen
weinig tussen de segmenten graafmachines, wielladers en
dumpers.
Grondverzetmachines draaien gemiddeld ruim 1.500 uur
per jaar. Het aantal draaiuren kan verschillen per sector en
regio: op lokaal niveau kunnen dat 1.200 draaiuren zijn en in
de industrie 2.500. De meeste loonwerkers rekenen meestal
met 1.600 tot 2.000 draaiuren (en vijf gebruiksjaren).
Na een gebruiksperiode van meestal vijf jaar, dus na
ongeveer 8.000 tot 10.000 draaiuren, wordt het bedrijfseconomische
risico op een flexibele inzet, mankementen e.d.
te groot en wordt geïnvesteerd in de aanschaf van nieuwe
grondverzetmachines.
De oude machine gaat de tweedehands markt op en daar
moet deze gemiddeld 30% van de aanschafwaarde kunnen
opbrengen. De meeste machines worden geëxporteerd, het
restant gaat naar kleinere bouw- of agrarische bedrijven in
Nederland. Deze kleinverbruikers hebben geen 1.500 uur,
maar bijvoorbeeld slechts 500 uur capaciteit per jaar nodig.
Machines die in vijf jaar 8.000 uur draaien hebben 25 tot
30% restwaarde. Na twee jaar is dat gemiddeld 50%. De
schroot- of restwaarde is veelal 10-15%.
Grondverzetmachines Oktober 2011 10