Publicatie 40 tips voor een milieuvriendelijke mobiliteit - Provincie ...

40 Tips
Milieuvriendelijke
Mobiliteit
Verplaats u verstandig…
en spaar het milieu, uw gezondheid en uw geldbeugel

Deze brochure is een uitgave van het provinciaal
samenwerkingsverband voor de ondersteuning
van het gemeentelijk milieubeleid
in Vlaams-Brabant.
Vier milieudiensten bundelen hun
krachten in dit samenwerkingsverband.
Dit zijn de contactpersonen:
Provincie Vlaams-Brabant
Geert Saye, tel. 016-26 72 65
Annemie Matheussen, tel. 016-26 72 77
Intercommunale Interleuven
Willy Yserbijt, tel. 016-23 58 36
Intercommunale Haviland
Johan Heyrman,tel. 02-466 51 00
IGO Leuven vzw
Walter Op de Beeck, tel. 016-29 85 47
Deze brochure kwam tot stand dankzij de
waardevolle aanvullingen en commentaren van:
Kris Lambrechts, provincie Vlaams-Brabant,
dienst Ruimtelijk Ordening en Mobiliteit
Els Cornelis, Geert Saye en Jan Van Hoof,
provincie Vlaams-Brabant, dienst Leefmilieu
Johan Heyrman, Haviland, Milieudienst
Nadine Rogiers, IGO Leuven, Afdeling Milieu.
Colofon
Uitgave 2003
Depotnummer: D/2002/8495/11
Tekst: Walter Op de Beeck - IGO Leuven Vormgeving:
grafische cel - provincie Vlaams-Brabant
Illustraties: Jacques Debroux
Druk: drukkerij Artoos
Verantwoordelijke uitgever: Marc Collier,
provinciegriffier, Provincieplein 1, 3010 Leuven
Voorwoord
De mobiliteitsproblematiek is wellicht één van de grootste uitdagingen voor Vlaanderen
in de volgende jaren. De nieuwsberichten bewijzen dit elke dag opnieuw: files, ongevallen,
wegenwerken, openbaar vervoer, … zijn items die nooit ontbreken. En als je het
over mobiliteit hebt, spreek je auto(!)matisch ook over het leefmilieu. Beide thema's zijn
onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Het milieu heeft immers fel te lijden onder ons huidig verplaatsingsgedrag, waarbij de
auto een dominante plaats inneemt. Geluidshinder, luchtvervuiling, verkeersonveiligheid,
versnippering, … zijn de kwalijke gevolgen voor mens en dier. Ja, met de huidige
gang van zaken zijn we duidelijk de pedalen(!) kwijt. Onze leefomgeving kan enkel verbeteren
als ons verplaatsingsgedrag milieuvriendelijker wordt. Deze brochure wil daar
een concrete bijdrage toe leveren.
Zoek in deze brochure dus geen theoretische beschouwingen over de hele milieu- en
mobiliteitsproblematiek. Verwacht ook geen mirakeloplossingen om sommige knelpunten
op te lossen. Wel krijgt u zeer concrete tips om zelf een stap(!) in de richting te
zetten van een milieuvriendelijker verplaatsingsgedrag. Bovendien levert zo'n gedrag u
nog wat bonussen op. Zo zal de gezondheid van uzelf en van anderen er zeker op
vooruit gaan. En bovendien bespaart u meestal ook financieel als u de wagen laat
staan.
Dus waar wacht u nog op?
Jean-Pol Olbrechts
Gedeputeerde voor Leefmilieu
2
3

Inhoud
Colofon 2
Voorwoord 3
Lijst tips 6
Inleiding 6
Gemotoriseerd vervoer zorgt voor milieuproblemen 8
Milieuproblemen door onze auto-mobiliteit 8
Ook indirect veroorzaken we transportproblemen 11
Het auto-denken 12
Zich verplaatsen kan ook anders! 13
Zich niet verplaatsen! 14
Te voet 14
Fietsen 16
Bus 20
Trein 22
Carpooling 24
Autodelen 26
Anders autorijden 27
De juiste wagen 30
Zuinige wagens 32
Combinaties van vervoermiddelen 33
Meer info 36
4
5

Lijst Tips
Tip 1: meten is weten: beperk uw autokilometers 8
Tip 2: laat uw uitlaat regelmatig controleren 9
Tip 3: is uw oprit doordringbaar voor regenwater? 9
Tip 4: geen olie in bodem of afvoer 10
Tip 5: niet meer lawaai dan nodig 11
Tip 6: eet meer streek- en seizoensproducten 11
Tip 7: doe ik het of doe ik het niet? 12
Tip 8: benadeel uw wagen 12
Tip 9: de afstandencirkel 13
Tip 10: Internetverplaatsingen 14
Tip 11: het snellere voetenwerk 14
Tip 12: tussenverplaatsingen te voet! 15
Tip 13: gebruik de "trage wegen" 16
Tip 14: meten is weten … en motiveren 16
Tip 15: zoek de ideale fietsweg 17
Tip 16: een fiets voor iedereen 18
Tip 17: word fietswachter 19
Tip 18: een fietser heeft maar twee wielen nodig 20
Tip 19: met de bus naar de kernen 21
Tip 20: belbusje komt zo 21
Tip 21: de bus kost u weinig of niets 22
Tip 22: met de trein naar andere regio's 23
Tip 23: de trein is altijd een beetje reizen 23
Tip 24: heel wat aansluitingsmogelijkheden bij stations 24
Tip 25: samen op weg 24
Tip 26: georganiseerd langeafstandsliften 25
Tip 27: carpoolers zoeken op P+R parkeerterreinen 25
Tip 28: georganiseerd autodelen 26
Tip 29: autodelen in een particulier systeem 26
Tip 30: bent u ROB? 27
Tip 31: het Nieuwe Rijden in Nederland 27
Tip 32: geniet van de snelheidslimiet 28
Tip 33: liefst geen onnodige ballast 28
Tip 34: verstandig gebruik van … lucht 29
Tip 35: de techniek helpt 30
Tip 36: een wagen op maat 30
Tip 37: LPG: voor milieu en portemonnee 31
Tip 38: koop een zuinige wagen 32
Tip 39: fiets + openbaar vervoer 33
Tip 40: opgeplooid draagt netjes: de plooifiets 34
6 7

Gemotoriseerd vervoer
zorgt voor milieuproblemen
Milieuproblemen door onze auto-mobiliteit
Een geheim is het al lang niet meer: autorijden is nadelig voor het milieu. Bij het verbruik
van brandstof worden er een aantal uitlaatgassen gevormd die terechtkomen in
de lucht. Eén van deze gassen is koolstofdioxide (CO 2 ) dat in belangrijke mate verantwoordelijk
is voor het broeikaseffect. Dit broeikaseffect is een wereldwijd probleem
want het zorgt o.a. voor een stijging van de zeespiegel met een groot gevaar op overstromingen
in laaggelegen gebieden. Daarom sprak men op de klimaatconferentie in
Kyoto (1997) af dat de CO 2 -uitstoot in België tegen 2010 met 7,5% moet dalen ten
opzichte van 1990. Helaas zijn we sindsdien al meer dan 10% gestegen en zonder
extra maatregelen zal de uitstoot van de transportsector tegen 2010 met 35% toenemen!
tip1 Meten is weten: beperk uw autokilometers
De beste manier om minder uitlaatgassen te produceren is door minder met de wagen
te rijden. Om dit goede voornemen concreet te maken, noteert u best regelmatig de
stand van de kilometerteller (bv. bij elke tankbeurt). Als u dan de gereden kilometers
per jaar vergelijkt, weet u pas echt of u minder met de wagen rijdt. En het kan u motiveren
om volgend jaar weer iets beter te doen.
Bij het rijden komen nog andere vervuilende gassen in de lucht. Zo zijn stikstofoxides (NO x )
en koolwaterstoffen (KWS) verantwoordelijk voor de vorming van hoge ozonconcentraties.
Elke zomer leidt die ozonsmog tot ademhalingsproblemen of beschadiging van de longen,
vooral bij kinderen en bejaarden. Koolstofmonoxide (CO) is dan weer een uiterst giftig uitlaatgas:
denk aan de jaarlijkse slachtoffers door CO-vergiftiging bij slecht werkende
kachels. In België veroorzaakt het verkeer 70% van de CO-gassen. Vooral bij files en in
tunnels kunnen de CO-concentraties gevaarlijk zijn, met hoofdpijn en misselijkheid als eerste
symptomen. De zwarte rook uit de uitlaat is afkomstig van allerlei deeltjes (roet, resten
van brandstof en olie). Dit zorgt voor geurhinder, tast gebouwen aan en kan de longen
ernstige schade toebrengen, met longkanker tot gevolg. Tenslotte is het gemotoriseerd
verkeer verantwoordelijk voor 20% van de stoffen die leiden tot "zure regen". Deze zure
regen tast gebouwen en gewassen aan.
tip 2 Laat uw uitlaat regelmatig controleren
Elk gemotoriseerd voertuig produceert uitlaatgassen, daar is weinig aan te doen. U
kunt er echter wel voor zorgen dat uw wagen, brommer of moto zo weinig mogelijk
luchtvervuiling veroorzaakt. Daarvoor moet de motor goed afgesteld staan. Laat daarom
bij elk bezoek aan de garage de uitlaat controleren en indien nodig de motor bijregelen.
Het zeer uitgebreide wegennetwerk - Vlaanderen is samen met Nederland de koploper in
Europa - zorgt ook voor extra milieuproblemen. Niet alleen nemen wegen, pechstroken,
parkeerterreinen, op- en afritten, … op zich al heel wat plaats in, ze zorgen ook voor versnippering
van gebieden. Wegen vormen immers vaak onoverbrugbare barrières voor dieren,
autosnelwegen zelfs voor de mens. Het leefgebied van de dieren wordt zo enorm verkleind
en de mogelijkheden om bij tekorten elders voedsel te zoeken of te "verhuizen" bij
gevaar vallen weg. Ook de natuurlijke trektocht bij de verandering van de seizoenen komt
voor heel wat diersoorten in het gedrang: denk maar aan de talrijke verkeersslachtoffers
onder de kikkers en padden als ze in het voorjaar massaal naar vijvers en poelen trekken.
De ondoordringbaarheid van het wegoppervlak en andere transportinfrastructuur zoals
parkeerterreinen en pechstroken kan ook voor wateroverlast zorgen. Het regenwater
kan hier immers helemaal niet in de bodem dringen en wordt versneld afgevoerd. Via
de waterslikkers naast de wegen komt het meestal in rioleringen terecht. Bij hevige
buien of lange regenperiodes kunnen deze rioleringen de piekdebieten niet verwerken
wat kan leiden tot waterproblemen op de wegen zelf of stroomafwaarts.
tip 3 Is uw oprit doordringbaar voor regenwater?
De meeste onder ons hebben ook een eigen stukje "wegeninfrastructuur", nl. de oprit van
het eigen perceel naar de standplaats van de wagen. Deze oprit (en ook het eventueel terras
of het tuinpad) kunnen we zelf doordringbaar voor neerslag maken. De beste situatie
inzake doordringbaarheid voor water is natuurlijk een onverharde bodem. Om de draagkracht
te verhogen kunt u de grond wel bedekken met houtsnippers, dolomiet, kiezel, siersteentjes
of grastegels. Een tweesporenverharding is de volgende mogelijkheid: u legt
enkel 2 stroken verharding aan, waar de banden van uw wagen over rijden.
Bij de keuze van het verhardingsmateriaal zijn kleinere elementen (bv. kasseien, klinkers,
plaveien) te verkiezen. Als de voegen dan niet worden gecementeerd, kan er zo
toch nog altijd een deel van de neerslag in de bodem dringen. Volledig verharde opritten
in beton of asfalt zijn ondoordringbaar en vanuit milieuoogpunt dus af te raden.
8
9

Bij gemotoriseerd vervoer komen er regelmatig vervuilende stoffen zoals roetdeeltjes en
olieresten vrij. Bij lekken of morsen komen de brandstoffen of oliën zelfs geconcentreerd
in de bodem of de waterlopen terecht. Daar kan dergelijke vervuiling het aanwezige
bodem- of waterleven vernietigen.
tip 4 Geen olie in bodem of afvoer
Brandstoffen en olieproducten zijn echt wel te duur om ze te laten weglekken. Laat lekken
dan ook onmiddellijk herstellen. Is er toch al olie gelekt op een verharde bodem?
Spuit de smurrie dan niet zomaar weg naar een riolering of de gracht. Probeer het met
een absorberend materiaal (bv. houtzaagsel) zoveel mogelijk op te kuisen. Dit absorptiemateriaal
verwijdert u dan met het Klein Gevaarlijk Afval (KGA).
Voor de handige Harry's die zelf de olie van hun wagen vervangen: oude olie doet u
weg als KGA.
tip 5 Niet meer lawaai dan nodig
Als u niet rijdt, moet ook uw motor niet werken. Zet hem daarom uit als u ergens
geparkeerd staat of moet wachten voor een overweg. Zelfs die enkele minuten loont
het de moeite, want u stopt de vervuiling en u kan genieten van de rust.
Als u verstandig auto rijdt, maakt u ook het minste lawaai. Dat betekent dat u niet
onnodig hard gaat remmen of optrekken. Een "speciale" knalpot is echt niet nodig om
de buurt te laten weten dat u in aantocht bent, net zo min als een "rijdende discobar".
Voeg daarbij tenslotte nog de verkeersonveiligheid: 1.500 verkeersdoden in 2002 in
België. Dan hebben we het over de menselijke slachtoffers, want ook bij de dieren is
de tol zeer zwaar: grote en kleine zoogdieren, vogels, amfibieën en allerlei ongewervelden
vallen dagelijks ten prooi aan het gemotoriseerd verkeer.
Het gemotoriseerd verkeer heeft nog een andere nadeel voor onze leefomgeving. Het
is ook een belangrijke bron van geluidshinder. Vooral bij grote wegen en autosnelwegen
vormt het een constante lawaaibron. Bij kruispunten is er dan weer veel pieklawaai
van afremmende of optrekkende voertuigen. Voor de omwonenden is dat niet altijd
een pretje. En door het dichte wegennet in Vlaanderen wonen we haast allemaal
in de buurt van grotere wegen. Het is immers heel moeilijk bij
ons nog plaatsen - de zogenaamde stiltegebieden
- te vinden waar er
totaal geen verkeerslawaai meer
doordringt.
Tip
Ook indirect veroorzaken we transportproblemen
Bent u soms ook geërgerd door de lange rij vrachtwagens op de autosnelweg? Wat vervoeren
die toch allemaal? Vaak heel wat grondstoffen, onderdelen of producten die al
een lange reisweg afgelegd hebben voordat u ze gebruikt. In onze wereld zonder grenzen
laat men de goederen immers produceren op de goedkoopste plaatsen. Ook vinden
we het normaal op elk moment van het jaar allerlei seizoensproducten te consumeren.
Die producten moeten dan van andere continenten ingevoerd worden. De
milieukosten die aan het langeafstandstransport verbonden zijn, worden niet in rekening
gebracht.
tip 6 Eet meer streek- en seizoensproducten
Niet dat we zo chauvinistisch zijn. Maar eigen producten hebben nu eenmaal wel
milieuvoordelen. Als we het langeafstandstransport kunnen uitsluiten, scheelt dat
immers al flink. Laat dus in de winter de verse boontjes uit Kenia maar achterwege. En
hebben we echt behoefte aan Nieuw-Zeelandse of Chileense appels?
Probeer ook de tussenstappen vanaf de productie tot aan het verbruik zo kort mogelijk
te houden. Want bij elke tussenschakel komt er transport aan te pas. Als u bv.
groenten en fruit rechtstreeks bij onze landbouwers kan kopen, zijn de verplaatsingen
naar de veiling, de groothandel en de kleinhandel niet nodig. Met één rit tussen uw
huis en de boerderij hebt u de aardappelen en peren ook in huis. En bovendien nog
zeer vers en dus gezonder!
10
11

Het auto-denken
We zijn ondertussen zo gewend aan auto's dat we als het ware onbewust onze wagen
als een verlengstuk van onszelf beschouwen. Dit auto-denken weerspiegelt zich ook in
ons taalgebruik. We zeggen dan bv. "ik sta geparkeerd op de markt", terwijl we
natuurlijk bedoelen dat onze wagen daar staat. Wie zich milieuvriendelijker wil verplaatsen
moet dat automatisme waarmee we mobiliteit met autogebruik vereenzelvigen
bannen. Dit vraagt een grondige mentaliteitswijziging en dus een continue inspanning.
Maar enkele hulpmiddeltjes kunnen u steunen.
Zich verplaatsen
kan ook anders!
Onze verplaatsingen hoeven niet per se milieuvervuilend, ongezond en geldverslindend
te zijn. Er zijn immers betere alternatieven voor heel wat verplaatsingen. Naargelang de
af te leggen afstand kunt u een geschikte keuze maken.
tip 7 Doe ik het of doe ik het niet?
Voor elke autoverplaatsing zouden we even moeten nadenken of we die verplaatsing
nu echt met de wagen moeten maken. Om dit te doen, kunt u in het begin een geheugensteuntje
gebruiken. Kleef bv. een opvallend briefje op uw sleutelhanger, stuur of
dashboard. Door een kritische boodschap als "hebt u voor deze rit echt de auto
nodig?" wordt u telkens geconfronteerd met uw auto-matisme. En misschien gaat u
uw verplaatsingsgedrag dan wel bijsturen.
Een andere uiting van het auto-denken is dat we onze wagens ook steeds "bevoordelen".
Enkele voorbeelden maken dit misschien duidelijk. We parkeren onze wagen liefst vlak voor
onze deur of midden op onze oprit. Of onze kinderen of wij zelf daar dan nog makkelijk
met de fietsen langs kunnen, daar staan we eigenlijk nooit bij stil. Als we kunnen, bouwen
we voor onze wagens ook comfortabele garages, liefst zo dicht mogelijk bij de straat en snel
bereikbaar vanuit de woonvertrekken. Bij de bouw wordt meestal geen rekening gehouden
met het feit dat er ook plaats nodig is voor minstens één fiets per gezinslid. Daarom worden
fietsen vaak verbannen naar het afgelegen tuinhuisje of de achterbouw, of staan ze
soms letterlijk in de kou (en de regen!). 's Morgens vertrekken op een natte fiets schrikt echter
vele mensen af, terwijl een natte auto niets aan gebruikscomfort inboet.
tip 8 Benadeel uw wagen
Misschien past u uw verplaatsingsgedrag ook makkelijker aan als uw wagen niet steeds
de beste vertrekpositie krijgt. Zet misschien de fietsen vooraan in de garage. En bij
gebrek aan overdekte ruimten staat de wagen beter buiten in de regen. Probeer ook
zo te parkeren dat er een ruime doorgang op de oprit beschikbaar blijft.
En leg uw autosleutels misschien eens wat verder weg, zodat ze niet steeds binnen
handbereik liggen als u weg moet. Voor kortere afstanden bent u dan misschien sneller
geneigd om maar te voet te gaan of op de fiets te springen.
tip 9 De afstandencirkel
Om uw afstandencirkel te kennen, hebt u een passer en een plan van uw buurt nodig
(bv. het stratenplan van uw gemeente). Meet uw passer af op de schaal en trek dan
enkele cirkels rond uw woning:
❚ elke bestemming die binnen een straal van 500 à 1000 meter ligt, kan iedereen die
goed te been is gemakkelijk te voet bereiken.
❚ afstanden tot 3 à 5 km rond uw woning zijn vlot met de fiets te overbruggen.
❚ voor verdere verplaatsingen kunt u wellicht het openbaar vervoer nemen.
12
13

WE BESPREKEN DE MOGELIJKHEDEN EN VOORDELEN VAN DE ALTERNATIEVE
VERPLAATSINGSMIDDELEN ÉÉN VOOR ÉÉN.
Zich niet verplaatsen!
Een aantal verplaatsingen zijn echt onnodig. Wie bv. informatie wil uitwisselen, kan dat
ook telefonisch of via het internet.
Opgelet: voor wie meer wil bewegen, is elke reden om te wandelen of te fietsen
natuurlijk goed. Maar als u een gemotoriseerde vervoermiddel moet gebruiken, overweegt
u beter vooraf of de verplaatsing echt noodzakelijk is.
Heel wat tussenverplaatsingen zijn ook makkelijk te voet af te leggen. Zo moet u de
wagen niet verplaatsen om van de ene winkel naar de andere, honderd meter verder,
te rijden.
tip10 Internetverplaatsingen
U hoeft geen extra ritten te maken om in een restaurant een reservering te doen, te kijken
of het zwembad op een bepaalde dag open is of na te gaan of winkel X product
Y al dan niet verkoopt. Dankzij het internet kunt u via enkele klikken op de muisknop
al die info verzamelen.
Te voet
Waar de mensen vroeger grote afstanden te voet aflegden - vertelt uw grootvader ook
zo fier dat hij als kleine jongen dagelijks 2 x 5 km naar school stapte? - springen we nu
al snel in de wagen. Toch is ons benenwerk voor kleine afstanden zeker te verkiezen
boven het motorenwerk. Naast de voordelen op het vlak van milieu, gezondheid en
financiën geeft een wandeling u ook een hogere belevingswaarde. U ziet, hoort en
ruikt immers veel meer en bovendien hebt u veel meer sociale contacten onderweg. De
groet van andere wandelaars of het praatje dat u met (on)bekenden onderweg maakt,
versterkt de band met uw leefomgeving.
tip11 Het snellere voetenwerk
Voor een verplaatsing van enkele honderden meters bent u te voet vaak sneller dan met
de wagen. Neem de proef op de som en doe eens een wedstrijdje met één van uw huisgenoten.
Wie de wagen eerst uit de garage moet halen, zich aan de verkeersregels
houdt en op de bestemming een correcte parkeerplaats gebruikt, heeft veel kans de
wedstrijd te verliezen tegen de voetganger.
tip12 Tussenverplaatsingen te voet
Als u toch met de wagen rijdt, bekijk vooraf dan even waar u overal naar toe moet.
Misschien kunt u met één goed gekozen, centrale parkeerplaats heel wat tijd (voor verplaatsingen
en het zoeken naar parkeerplaatsen) en centen (parkeermeter) besparen.
En natuurlijk leveren die uitgespaarde autoritjes ook milieuwinst op.
Verplaatsingen te voet kunnen soms langs buurt- en voetwegen, de zogenaamde trage
wegen. Deze jaagpaden, kerkwegels, holle wegen, bospaden of veldwegen zijn meestal
autovrij en bieden heel wat mogelijkheden als wandel- of fietspad. Zo komt u op een
veilige, meestal snelle en vaak aangename manier bij uw bestemming.
14
15

tip13 Gebruik de "trage wegen"
Zijn in uw gemeente de buurt- en voetwegen al in kaart gebracht? Vraag er eens naar
op het gemeentehuis.
Maak er zo vaak mogelijk gebruik van. Want enkel regelmatig gebruik kan verhinderen
dat buurt- en voetwegen verdwijnen. En als ze bedreigd worden door afschaffing of
afsluiting loont het de moeite er actie rond te voeren om ze te behouden of weer open
te stellen. U kunt daarbij ondersteuning krijgen van de vzw Trage Wegen
(p/a Tweekerkenstraat 47 - 1000 Brussel, tel. 02-282 17 20 - fax. 02-230 53 89, email:
tragewegen@bblv.be)
Fietsen geeft u vaak ook de mogelijkheid om via een kortere weg op uw bestemming
te geraken. Denk maar aan de buurt- of voetwegen die we vroeger
reeds bespraken. In dorps- of stadskernen mag u met de fiets
vaak in tegengestelde richting door een éénrichtingsstraat. En
alhoewel exclusieve fietswegen nog steeds niet dik gezaaid
zijn, zijn er toch al voorbeelden waar u als fietser verlost
bent van alle gemotoriseerd verkeer. Zo' n
fietswegen lopen dan nog vaak door een
aangename omgeving. Ongestoord fietsen
wordt daar dan
echt een plezier.
Fietsen
De fiets is een prima alternatief voor de wagen. Zeker voor ritten van relatief beperkte
afstand of voor verplaatsingen in verkeersarme gebieden (bv. sommige stadscentra).
Ook voor dagelijkse verplaatsingen naar het werk, de school of de sportclub is de fiets
een slimme keuze. Naast de milieu- en financiële winst hebt u ook telkens een gezonde
portie beweging.
tip14 Meten is weten … en motiveren
Een goede stimulans om meer te fietsen krijgt u door een kilometerteller te installeren.
Als u op geregelde tijdstippen (bv. wekelijks, maandelijks of per jaar) uw gefietste
afstanden vergelijkt, daagt u zichzelf uit om telkens meer te gaan fietsen. Haalt u binnenkort
ook meer dan 50 fietskilometers per week?
Ook voor het winkelverkeer is de fiets een goed vervoermiddel. Misschien niet voor
grote aankopen of bezoeken aan het grootwarenhuis. Bij het grootste deel van onze
winkelbezoeken kopen we echter geen grote hoeveelheden aan: een brood, de krant,
een geneesmiddel, … zijn perfect te vervoeren met een fiets. Ook doen we een heleboel
verplaatsingen om diensten (bank, post, dokter, etc.) te verkrijgen of om culturele
of sociale redenen (verenigingsleven, kerkbezoek, bioscoop, café, …). Telkens is de fiets
een prima keuze om snel en zonder parkeerproblemen op uw bestemming te komen.
tip15 Zoek de ideale fietsweg
Ga eens na of er voor uw frequente verplaatsingen
geen exclusieve fietsweg kunt gebruiken. U vindt ze vaak langs
kanalen, grotere rivieren of spoorwegen. Vraag eventueel op het gemeentehuis naar
een fietskaart van de gemeente. Of neem contact op met de lokale afdeling van de fietsersbond
om te vernemen waar de beste fietsroutes in uw omgeving liggen (de contactgegevens
vindt u via www.fietsersbond.be ).
16
17

U hoeft echt niet sportief te zijn om te fietsen. Eigenlijk is het zelfs omgekeerd: bijna
iedereen kan door te fietsen aan zijn conditie en gezondheid werken.
Bij sommige mensen kan fietsen wel een zware fysieke inspanning vergen. Of ze hebben
problemen om op en af de fiets te stappen nu ze wat ouder worden. Ook het achteruitkijken
om af te slaan wil dan niet zo goed meer lukken. En jonge kinderen kunnen
de volledige rit naar de school nog niet aan op eigen kracht. Voor al deze problemen
bestaan technische hulpmiddeltjes die u toch toelaten om te fietsen.
tip17 Word fietswachter
In vele gemeenten bestaat er een systeem van meldkaarten bij allerlei problemen.
Uiteraard kunt u die ook gebruiken om problemen i.v.m. het (fiets)verkeer te melden.
Voor problemen aan fietspaden langs gewestwegen (deze wegen hebben een N-nummer)
kunt u terecht bij het Vlaamse Gewest via de Wegentelefoon (gratis nummer
0800-12266 ).
En er zijn nog meer meldpunten: via de lokale afdelingen van de Fietsersbond
(www.fietsersbond.be) worden uw opmerkingen zeker ook aangekaart bij de juiste
wegbeheerder. En ook de ACW-koepel heeft een Fietswacht-initiatief ontwikkeld: te
bereiken via 070-22 21 24 of www.fietswacht.be.
Recreatieve fietsers, wielerfanaten of fervente mountainbikers ziet u vaak de fiets op of
in de wagen plaatsen om na een autorit van enkele kilometers aan de fietstocht te
beginnen. Natuurlijk willen ze niet altijd rond de eigen kerktoren of in het kleine
gemeentebos hun rondjes draaien, maar dan nog kunt u een milieuvriendelijke verplaatsing
organiseren.
tip16 Een fiets voor iedereen
Met aangepaste versnellingen of eventueel een fiets met elektrisch hulpmotortje kan
iedereen fietstochten maken, zelfs over golvend terrein. Een verlaagd fietskader en een
spiegel op het stuur zijn uitstekende hulpmiddeltjes voor sommige senioren, waardoor
ze kunnen blijven fietsen. En hebt u al eens aan een aanhangfiets (de zogenaamde
Add-Bike) voor uw kleine spruit gedacht? Over al deze mogelijkheden kan uw fietsenmaker
zeker meer vertellen. Of u vindt meer info op het internet.
Als de fietsroute veilig en technisch in orde is, is fietsen echt leuk. Helaas scheelt er vaak
wel wat onderweg: losliggende stenen, putten in het wegdek, glas op het fietspad,
overhangende takken, een onveilig kruispunt, ... Wie veel met deze technische problemen
te maken heeft en er misschien zelfs regelmatig schade (lekke banden bv.) van
ondervindt, haakt soms wel eens af als fietser. In plaats van terug achter het autostuur
plaats te nemen, kunt u dan beter trachten de problemen te verhelpen. Daar zijn heel
wat mogelijkheden toe.
18
19

tip18 Een fietser heeft maar twee wielen nodig
Vanaf uw eigen woning kunt u ongetwijfeld allerlei leuke fietstochten organiseren. In het
slechtste geval bent u zeker na enkele kilometers uit de bebouwde omgeving. Als u er even
een stafkaart bijneemt zult u merken dat er ook in de omgeving heel wat mooie gebieden
en rustige wegen op u en uw fiets liggen te wachten.
Wie echt door de microbe gebeten is en bv. absoluut het parcours
van de Ronde van Vlaanderen eens wil rijden, kan nog steeds de
racefiets of mountainbike mee op de trein
nemen. Na een rustige treinrit met nog de
mogelijkheid om wat extra calorieën te verorberen,
komt u ontspannen aan de start van de
tocht.
En ook wie recreatief eens wil gaan fietsen in
een andere streek, kan zich eerst verplaatsen met
de trein. U hoeft niet eens met uw fiets te zeulen,
want in heel wat stations kunt u immers fietsen
huren. Daarnaast zijn er in Vlaanderen vele privéfietsverhuurders
en ook via V.V.V.'s
kunt u vaak fietsen reserveren.
tip19 Met de bus naar de kernen
De beste manier om naar de steden en grotere kernen in de buurt te gaan is per bus.
Er is zeker een stopplaats in uw buurt en de vertrektijden zijn daar meestal geafficheerd.
U kunt de info ook raadplegen en zelfs uw reisroute plannen via
www.delijn.be. En voor dienstregelingen kunt u ook telefonisch terecht bij het Vlaams-
Brabantse infonummer 016-31 37 37.
In sommige landelijke gebieden zijn er minder
stopplaatsen en/of minder vaak bussen. Daar
heeft men een specifiek systeem opgestart
met een busdienst op bestelling. Deze belbus
kunt u reserveren via de telefoon.
Bus
Het openbaar vervoer heeft als maar meer troeven voor de pendelaar. Voor de verplaatsingen
in de regio is de bus te verkiezen. De laatste jaren heeft De Lijn dan ook grote inspanningen
geleverd om haar aanbod uit te breiden en klantvriendelijker te maken. En met
resultaat: steeds meer mensen rijden met de bus naar het werk, de school, de stad, … . En
toch moeten er nog meer mensen de overstap maken naar het openbaar vervoer om de
files korter en de milieuhinder kleiner te maken. Vaak kennen mensen de mogelijkheden
van de bus nog niet goed genoeg. En zoals u weet is onbekend onbemind.
De Lijn bedient met haar bussen de meeste woongebieden in de provincie op een vrij
regelmatige basis. Meestal lopen de trajecten naar de steden of grotere kernen waar
de meeste diensten, scholen, winkels, ziekenhuizen, bioscopen, theaters, markten, …
gevestigd zijn. In de toekomst wil De Lijn dit aanbod nog verbeteren door meer stopplaatsen
te maken en de bussen frequenter te laten rijden op een aantal hoofdassen.
U moet natuurlijk naar een bushalte in de buurt gaan en eventueel even wachten voor
u op de bus kunt stappen. Maar dat "tijdsverlies" valt best mee, als u er rekening mee
houdt dat u voor de wagen nog (meestal te betalen) parkeerplaats moet zoeken.
20
tip20 Belbusje komt zo
Met de belbus kunt u vanuit een landelijke buurt naar een bepaalde kern per bus.
Opgelet: deze bussen volgen ook een vast traject. Het is dus niet zo dat u ze naar eender
waar kunt sturen, zoals met een taxi. Praktisch belt u vooraf naar het provinciaal
"belbusnummer": voor Vlaams-Brabant is dat 016-31 37 00. U kunt dan telefonisch
afspreken wanneer er een bus langs komt en ook hoe de terugrit kan verlopen. Tegen
het afgesproken tijdstip gaat u naar de afgesproken opstapplaats in de buurt. Betalen
doet u gewoon op de bus: de belbustarieven, kortingen en andere voorwaarden zijn
identiek aan deze op de andere bussen van De Lijn.
21

Voor de prijs moet u de busrit niet laten. Als u de werkelijke kostprijs van een wagenverplaatsing
(kilometerkost + vaste kosten + eventueel parkeerplaats) er naast zet, dan
bent u met de bus meestal het goedkoopst gesteld. Bovendien zijn er nog heel wat speciale
tarieven en zelfs gratis formules.
tip21 De bus kost u weinig of niets
Het busvervoer is bij ons zeer goedkoop. 65-plussers en kinderen onder de 6 jaar reizen
sowieso al gratis in heel Vlaanderen. In heel wat gemeenten betalen ook de kinderen
tussen 6 en 12 jaar niets, omdat de betrokken gemeente de kosten draagt.
Waarom zou u de kinderen dan nog met de wagen naar school brengen?
Ook voor andere gebruikers zijn er aantrekkelijke tarieven of systemen zoals de Buzzypas,
de stadskaart, het dagbiljet, …
Trein
Voor langere trajecten is de trein het aangewezen vervoermiddel. Ook om de binnensteden
van bv. Brussel of Antwerpen te bereiken of voor een dagje aan zee, is de trein
veruit te verkiezen boven de wagen en de bijbehorende files. Ondanks de rationaliseringen
van de laatste decennia blijft Vlaanderen gezegend met een vrij dicht spoorwegnet.
Verplaatsingen naar een andere stad of regio zijn dan ook
meestal mogelijk per trein.
tip22 Met de trein naar andere regio's
Wie zich milieuvriendelijk wil verplaatsen tussen regio's neemt best de trein. Meestal
moet u niet echt ver om een vertrekstation te vinden in Vlaanderen. En in alle steden
vindt u stations vrij dicht bij het stadscentrum. U kunt alle dienstregelingen raadplegen
en ook uw reisroute plannen via www.b-rail.be. En in alle grotere stations vindt u wel
een inlichtingenkantoor dat u ook telefonisch kunt bereiken.
Sommige mensen zitten met heel wat vooroordelen ten opzichte van de trein. Ze hebben
het dan over veel vertragingen, drukte in stations en treinstellen en gebrekkig comfort.
Natuurlijk is dit allemaal relatief: sommige treinen hebben inderdaad wel eens vertraging.
Maar als u dagelijks met de wagen van of naar Brussel rijdt, hoe vaak weet u dan exact
wanneer u zult aankomen? Het is druk op de piekmomenten 's morgens en 's avonds,
maar zelfs dan vindt u meestal nog wel een zitplaats. En wat het comfort betreft, dat is
natuurlijk anders dan in de wagen. Maar of het daarom minder is?
tip23 De trein is altijd een beetje reizen
Omdat u niet zelf moet sturen en alert zijn in het verkeer, is een treinrit ook een moment
van ontspanning. U hebt immers de tijd om wat met medepassagiers te praten, rustig te
lezen of te schrijven, iets te eten of te drinken, te telefoneren of gewoon te relaxen. In
grotere treinen en op langere trajecten is er vaak ook een restaurantrijtuig. En in de grotere
stations kunt u terecht in allerlei winkeltjes voor eten, drank, dagbladen, lottoartikelen,
enz. Verplaatsingen met de trein betekenen dus geen stress, geen verplichte concentratie
en een heleboel mogelijkheden voor ontspanning, sociale contacten en kleine
aankopen.
22
23

Een station vindt u meestal niet vlak naast de deur, maar wel in de meeste dichtbewoonde
centra. Vaak hebt u dan ook voor- of navervoer nodig. Maar dat hoeft geen probleem
te zijn.
tip24 Heel wat aansluitingsmogelijkheden bij stations
Rondom treinstations is de infrastructuur er meestal op gericht om snelle aansluitingen
tussen verschillende vervoersmiddelen mogelijk te maken. Meestal zijn er dichtbij de
stationsingang fietsenstallingen en bushalteplaatsen. Ook taxi's krijgen er meestal speciale
halteplaatsen en in de grootstad kunt u er makkelijk overstappen op metro of
tram. Ten slotte zijn er aan de meeste stations ook voldoende parkeermogelijkheden.
Ook als u een langere verplaatsing moet maken, waarvoor het openbaar vervoer niet
geschikt is, kunt u één of meerdere carpoolpartners zoeken. Zo hebt u onderweg gezelschap
en wordt de lange tocht minder monotoon. U kunt eventueel ook om beurten rijden,
zodat u frisser en waarschijnlijk ook sneller op uw bestemming aankomt. En eventueel
kunt u een financiële regeling treffen waarbij de passagiers een deel van de vervoerskosten
betalen, bv. in vorm van een kilometervergoeding. Natuurlijk moet u wel net
iemand vinden die ook naar uw verre bestemming (meestal in het buitenland) wil.
tip26 Georganiseerd langeafstandsliften
Taxistop heeft constant een platform met vragen en aanbiedingen voor langere, occasionele
autoritten. U kunt er makkelijk passagiers vinden of zelf een carpoolplaats zoeken.
Kijk op www.taxistop.be onder de Eurostop-service.
Carpooling
Vaak moet u met heel wat mensen ongeveer hetzelfde traject afleggen. Denk bv. aan
het traject naar de school, de dagelijkse trip naar het werk of de verplaatsing naar de
sportclub. Als u dit echt met de wagen moet doen, probeer dan zoveel mogelijk samen
te rijden. Met hoe meer mensen u één wagen gebruikt, des te meer beperkt u de vervuiling.
Zelfs al maakt u een kleine omweg om passagiers op te pikken of moet u even
wachten omdat iemand wat langer moet werken, toch is het de moeite waard. En
bovendien is samen rijden veel gezelliger dan al uw verplaatsingen alleen te maken.
tip25 Samen op weg
Als u de kinderen met de wagen naar school of de sportclub brengt, loont het de moeite
eens na te gaan of er geen kinderen uit uw wijk of buurt dezelfde verplaatsing moeten
maken. Spreek hun ouders eens aan om eventueel samen te rijden. Misschien kunt
u er een beurtrolsysteem voor uitwerken. Zo levert het een mooie besparing op voor
alle betrokken families.
Je kan ook samen naar het werk of naar evenementen. Wie nog op zoek is naar ofwel
passagiers ofwel een chauffeur voor zijn of haar traject kan een beroep doen op de
Vlaamse carpoolbank. Dan worden geschikte carpoolpartners voor u gezocht in heel
Vlaanderen. Deze inschrijving is gratis, u bezorgt gewoon uw gegevens aan Taxistop
per telefoon, fax of de website www.carpool.be. Enkele dagen later krijgt u uit de duizenden
kandidaten een lijst met mogelijke carpoolpartners.
De overheid geeft enkele aanzetten om het samen rijden of carpoolen te bevorderen.
Zo werden verspreid over Vlaanderen "Park and Ride"-parkeerplaatsen aangelegd.
Vooral bij op- en afritcomplexen van autosnelwegen vindt u deze parkeerterreinen,
aangeduid met een blauw P+R-verkeersbord, nogal eens.
tip27 Carpoolers zoeken op P+R parkeerterreinen
Wie graag regelmatig samen rijdt met andere mensen en niet via de carpoolbank wil
zoeken, moet zelf passagiers en / of chauffeurs trachten te vinden. Een P+R parkeerterrein
is dan wellicht een goede plaats om de zoektocht te starten. Misschien kunt u
er een bericht met uw vraag en/of aanbod en uw contactgegevens uithangen.
24
25

Autodelen
Wie de wagen slechts zelden gebruikt, zit met tal van vervelende neveneffecten in
zijn/haar maag. De wagen moet onderhouden worden en er zijn flink wat vaste kosten
aan verbonden (afschrijving, belasting, verzekering, keuring). Wie in de stad woont,
heeft vaak parkeerproblemen of flink wat extra kosten. Daar biedt autodelen een
oplossing.
Onder autodelen verstaan wij een systeem waarbij een aantal auto's ter beschikking
gesteld worden van die mensen die op het systeem aangesloten zijn (leden). Wie lid is
van het systeem kan tegen vergoeding één van deze wagens gebruiken wanneer hij/zij
er één nodig heeft (bv. om boodschappen te doen). Autodelen is ideaal voor personen
die de wagen slechts sporadisch nodig hebben, maar dus niet bedoeld voor woonwerkverkeer.
tip28 Georganiseerd autodelen
Gedaan met alle administratieve en andere rompslomp. Keuringen, technisch onderhoud,
vaste kosten, ... daar hoeft men zich als lid van een autodeelorganisatie niets
meer van aan te trekken. Praktisch vindt u in de stad een stalplaats met een aantal
wagens van verschillende types. Via een on-linereserveringssysteem kunt u een wagen
naar keuze reserveren op een bepaald tijdstip en voor een bepaalde duur. Het gebruik
van de wagen (tijd, kilometers) wordt elektronisch geregistreerd. Maandelijks krijgt u
dan de rekening toegestuurd. De autodeelorganisatie bekommert zich om al de rest.
Meer info op www.autodelen.be
Autodelen kan ook meer informeel gebeuren. Zo kunt u afspreken met familie, vrienden
of buren om samen een gemeenschappelijke wagen aan te kopen en te delen. Of
men kan de wagen van één persoon ter beschikking te stellen van de groep, dus eigenlijk
een uitleensysteem opstarten.
Anders autorijden
Na de bekende BOB-campagne lanceerde de Vlaamse overheid in 2003 ook haar ROBcampagne.
ROB staat dan voor Rustig Op de Baan. Wie ROB is, past zijn rijstijl aan, voor
een veiliger verkeer én een betere leefomgeving.
tip30 Bent u ROB?
Wilt u ook autorijden zoals een echte ROB, dan kunt u best de info over deze campagne
eens bekijken. U kunt een folder met tips aanvragen via de Vlaamse Infolijn
(0800-30 20 1) of via de website www.ikbenrob.be. Deze website geeft u nog heel wat
meer uitleg in een taal, die ook begrijpbaar is voor wie geen technicus is.
U kunt er ook de "ik ben ROB" sticker aanvragen. Als u die op uw wagen kleeft, weet
iedereen dat u Rustig Op de Baan bent en dus voor een veilig verkeer en een betere
leefomgeving. Misschien zet u zo wel anderen aan om uw goede voorbeeld te volgen.
Ook in Nederland wil men automobilisten actief ondersteunen om anders, lees milieuvriendelijker,
te gaan rijden. De Nederlandse overheid en een aantal partners hebben
de handen in elkaar geslagen en het concept "het Nieuwe Rijden" ontwikkeld.
tip31 Het Nieuwe Rijden in Nederland
De informatie in dit Nederlands concept richt zich niet alleen naar de particuliere automobilisten,
maar ook naar het goederen- en personenvervoer, wagenparkbeheerders,
importeurs en wagenverkopers. Los van enkele specifieke Nederlandse situaties (bv.
i.v.m. subsidiemogelijkheden) is de aangereikte info ook zeer bruikbaar voor Vlaamse
bestuurders. Kijk daarom eens naar www.hetnieuwerijden.nl.
tip29 Autodelen in een particulier systeem
Als u zelf een autodeelsysteem opzet, maakt u best goede en sluitende afspraken.
Bovendien blijft er iemand verantwoordelijk voor allerlei kosten, administratie en onderhoud.
Zo'n systeem berust op een goede verstandhouding en wederzijds vertrouwen.
Het is eigenlijk een sociaal gebeuren waarbij de betrokkenheid zeer groot is.
26
27

Uw rijgedrag heeft invloed op het milieu en natuurlijk ook op de veiligheid van uzelf,
uw passagiers en de andere weggebruikers. Wat de milieuaspecten betreft, kunt u met
een aangepast rijgedrag vooral uw brandstofverbruik verminderen en dus voor minder
luchtverontreiniging zorgen. Vooral verstandig omgaan met snelheid heeft positieve
milieugevolgen.
We hadden het net al over de weerstand van de lucht: hoe meer weerstand u moet
overwinnen, hoe groter het verbruik. Dit geldt ook voor het contactvlak tussen de banden
en het wegdek. Om hier de weerstand zo klein mogelijk te maken, moeten de banden
van uw wagen in orde zijn. U kunt trouwens nog milieuwinst boeken door goed
om te gaan met lucht.
tip32 Geniet van de snelheidslimiet
Snelheid is bepalend voor brandstofverbruik. Als u meer dan 100km/u rijdt, speelt snelheid
een belangrijke rol in de hoeveelheid schadelijke uitlaatgassen. Rij dus niet te snel
en probeer ook een constante snelheid aan te houden.
Ook veel afremmen en optrekken verhoogt het brandstofverbruik. Volg daarom rustig
de verkeersstroom en anticipeer op wat er voor u gebeurt. Indien u voldoende afstand
houdt ten opzichte van voorgangers vermijdt u dat u plots sterk moet remmen. Rem
op de motor en laat de wagen hierbij zo lang mogelijk in dezelfde versnelling.
Om minder brandstof te verbruiken, rijdt u best zo veel mogelijk in een hoge versnelling.
Trek dus niet op tot een hoog toerental maar schakel zo snel mogelijk naar een
hogere versnelling.
tip34 Verstandig gebruik van … lucht
Controleer regelmatig uw bandenspanning: de gewenste spanning staat in het instructieboekje
van uw wagen. Sowieso vermindert de bandenspanning geleidelijk (cf. met
de fiets) en dan verhoogt het brandstofverbruik. Regelmatig bijpompen is dus de boodschap.
De algemene conditie van de banden en de juiste afstelling van de wielen kijkt
uw garagist best na tijdens het onderhoud van de wagen.
Gebruik de airco alleen als het nodig is: het geeft immers een meerverbruik van 10 %.
Ook rijden met een open raampje leidt al snel tot 5 % meer brandstofverbruik, zeker
bij hoge snelheden.
U kunt de noodzaak tot afkoeling al wat beperken door een preventieve aanpak. Let
op waar u de wagen parkeert in de zomer. Zoek liefst een beschaduwde plaats en
tracht in te schatten of die parkeerplaats in de schaduw blijft zolang de wagen er moet
blijven staan. Ook het plaatsen van raamschermen langs de zonkant, kan de warmte al
wat uit de wagen houden.
Ook het gewicht van uw wagen en de eventuele extra "ballast" kan leiden tot verschillen
in brandstofgebruik. Wie een aantal simpele regels in het achterhoofd houdt,
bespaart al snel brandstof en dus ook euro's en het leefmilieu.
tip33 Liefst geen onnodige ballast
Hoe lager het gewicht van uw wagen, hoe minder het verbruik. Maak dus steeds de
koffer leeg en rij niet onnodig met aanhangwagens of caravans rond. Ook bagagerekken
en ski- of topboxen verwijdert u best zo snel mogelijk na gebruik. Plaats een fietsenrek
bij voorkeur achter het voertuig i.p.v. op het dak. Daar vangt het minder wind
en dus is er minder brandstof nodig om die weerstand te overwinnen.
28
29

Anders rijden vraagt om een actieve houding van de automobilist: regelmatig onderhoud,
maandelijkse controle van de bandenspanning en aangepast rijgedrag. Dat is
misschien even wennen, maar u merkt vanzelf de voordelen. Om het u gemakkelijker
te maken, zijn er een paar handige accessoires op de markt.
tip35 De techniek helpt
De keuze voor een bepaalde motor en de bijbehorende brandstof is eveneens een
belangrijk milieuaspect bij een aankoopbeslissing. Benzine en diesel hebben allebei
voor- en nadelen. Qua milieuvriendelijkheid worden ze beide echter geklopt door LPG
(Liquefied Petroleum Gas). LPG
bevat immers minder schadelijke
stoffen en is niet giftig.
Een "Cruise Control" systeem houdt uw snelheid constant en maakt het autorijden
comfortabeler. Op autosnelwegen of andere lange rechte wegen en bij niet te druk verkeer
kunt u een cruise control veilig gebruiken, maar opletten blijft de boodschap. De
geavanceerde systemen kunnen wel zelf de afstand tot de voorligger inschatten en
indien nodig de snelheid aanpassen. De cruise control zorgt alleszins voor een verlaging
van het brandstofverbruik.
Met een boordcomputer blijft u tijdens het autorijden constant op de hoogte van de
prestaties van uw auto, en dus ook over het brandstofverbruik. Door deze informatie kunt
u actief uw rijstijl bijsturen en blijft het brandstofverbruik, ook op de lange termijn, laag.
Bij goed gebruik leveren deze technische accessoires u (brandstof)besparingen op van
gemiddeld 5%.
De juiste wagen
Een wagen kopen is een belangrijke beslissing. Niet alleen omdat u toch heel wat geld
uitgeeft bij de aankoop. Maar ook omdat uw uiteindelijke beslissing heel wat financiële
en milieugevolgen zal hebben gedurende de jaren dat u met die wagen rijdt. Het
loont dus de moeite vooraf goed na te denken over de aankoop.
tip36 Een wagen op maat
Het heeft weinig zin een te grote wagen te kopen, want dan vervoert u alleen maar
lucht. En u wordt er ook fiscaal nog voor "gestraft". Zet daarom vooraf eens op een
rijtje wat u met uw nieuwe wagen wil doen: hoeveel mensen moeten er mee kunnen?
Moet er regelmatig een vracht van een bepaalde omvang of gewicht mee? Hebt u de
wagen vooral nodig voor de stad of voor langere ritten? Het antwoord op deze vragen
geeft al heel wat informatie over de grootte en het type van wagen dat u nodig hebt.
Ga steeds uit van regelmatige gebruikssituaties: een tweepersoonsgezin heeft immers
geen monovolume nodig omdat het éénmaal per jaar samen met wat vrienden ergens
naartoe wil. En als u een bestelwagen of break kiest enkel om de fietsen te kunnen
meenemen op vakantie, dan zijn daar goedkopere manieren voor.
30
tip37 LPG: voor milieu en portemonnee
Verschillende onderzoeken wijzen uit dat wagens met LPG als brandstof minder schadelijke
uitlaatgassen produceren. De Belgische overheid erkent dit nu ook en wil het LPGgebruik
stimuleren. Zo worden er geen taksen (buiten btw) op LPG geheven en is LPG dus
beduidend goedkoper dan andere brandstoffen. En het verbod op parkeren van LPGwagens
in ondergrondse parkeergarages zou ook weldra opgeheven worden.
U kunt sinds 2001 ook een premie krijgen voor het plaatsen van een LPG-installatie in
een benzinewagen. Alle info hierover vindt u via www.environment.fgov.be
31

Zuinige wagens
Naast het gebruik van de juiste brandstof bepaalt uiteraard ook de hoeveelheid verbruikte
brandstof de milieuvervuiling. Zo weinig mogelijk brandstof gebruiken, kunt u
best door een wagen zo min mogelijk te gebruiken. En als u toch met een wagen moet
rijden, kiest u best een zuinige wagen. Vooral bij de aankoop van een nieuwe wagen
is het dus belangrijk dat u goed uw keuze overweegt. Goede informatie over het verbruik
is dan noodzakelijk.
Combinaties van vervoermiddelen
Om u zo milieuvriendelijk mogelijk te verplaatsen, kunt u dus best wandelen, fietsen of
het openbaar vervoer nemen. Maar dan hebt u soms wel het nadeel dat u nog een
voor- en naverplaatsing moet doen om op uw bestemming te geraken. Al deze overstappen
met eventueel bijbehorende wachttijden verlagen het vervoerscomfort en dus
ook de bereidheid om de wagen in de garage te laten. Daarom tracht u best zo weinig
mogelijk vervoerssystemen te combineren.
tip39 Fiets + openbaar vervoer
De combinatie fiets plus openbaar vervoer biedt heel wat mogelijkheden tegen een
lage kostprijs en met respect voor het leefmilieu. Denk hierbij niet alleen aan een fiets
voor de verplaatsing naar uw beginstation. Als u over een fiets beschikt aan het eindstation,
kunt u makkelijk naar kantoor of school. Voor occasionele gebruik kunt u ook
fietsen huren in sommige stations.
Of u kunt uw fiets meenemen op de trein. In sommige buitenlandse steden kan dat
zelfs op de metro of op de bus. Hiervoor werden dan speciale transportsystemen uitgewerkt
en werd de toegankelijkheid van bv. perrons verbeterd. Enkele voorbeelden
vindt u in een speciale brochure van de Waalse Fietsersbond GRACQ.
www.gracq.org
tip38 Koop een zuinige wagen
Bij nieuwe wagens wordt het brandstofverbruik zeker aangegeven, zodat u ze kunt
vergelijken. Het VITO heeft bovendien een handig instrument ontworpen: via een speciale
website kunt u de potentiële nieuwe wagen beoordelen op zijn zuinigheid. U kunt
daar ook zuiniger wagens in dezelfde klasse opsporen of gewoon de rangschikking van
zuinige wagens uw keuze laten beïnvloeden. Alle info is te vinden op
www.emis.vito.be/autoverbruik
Ook de federale overheid heeft een gids met de meest milieuvriendelijke wagens uitgebracht
in 2002. U kunt deze raadplegen op www.environment.fgov.be
32
33

In België is er helaas nog veel werk
aan de winkel om op een
comfortabele manier de
fiets mee te nemen op
trein, metro of bus. De
openbare vervoersmaatschappijen
hebben
hier nog een belangrijke
opdracht. Toch hebt u als reiziger
nog een mogelijkheid om relatief
makkelijk een fiets mee te nemen: u
moet gewoon het juiste type fiets kiezen.
tip40 Opgeplooid draagt netjes: de plooifiets
Met een plooifiets overwint u heel wat praktische bezwaren om fiets en openbaar vervoer
te combineren. Opgeplooid vraagt deze fiets immers weinig plaats (ongeveer
60x30x55 cm) en met een gewicht van ± 10 kg is hij nog best draagbaar bv. om op het
perron te geraken. Ondertussen zijn al verschillende merken en modellen op de markt
en het aanbod blijft groeien. Wie even zoekt op het internet vindt al snel heel wat informatie.
34
35

Meer info:
❚ ACW Fietswacht: www.fietswacht.be
❚ Bond Beter Leefmilieu: www.bondbeterleefmilieu.be
❚ Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers: www.bttb.be
❚ Carpoolbank: www.carpool.be
❚ De Lijn: www.delijn.be
❚ Federale diensten voor het leefmilieu: www.environment.fgov.be
❚ Fietsersbond: www.fietsersbond.be
❚ Fietswebsite van de Vlaamse overheid: www.fietsvlaanderen.be
❚ Groupe de Recherche et d'Action des Cyclistes Quotidiens (GRACQ): www.gracq.org
❚ Het Nieuwe Rijden: www.hetnieuwerijden.nl
❚ Komitee Milieu en Mobiliteit (KOMIMO): www.komimo.be
❚ Langzaam Verkeer: www.langzaamverkeer.be
❚ Maatschappij voor het Intercommunaal vervoer te Brussel: www.mivb.be
❚ Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Administratie Economie: www.energiesparen.be
❚ Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Administratie Wegen en Verkeer (AWV):
http://wegen.vlaanderen.be
❚ NMBS: www.b-rail.be
❚ Pro Velo: www.provelo.org
❚ Provincie Vlaams-Brabant, Dienst Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit:
www.vlaamsbrabant.be/mobielzijn/
❚ Rustig Op de Baan: www.ikbenrob.be
❚ Taxistop: www.taxistop.be
❚ Verkeerspedagogisch Instituut: www.verkeervpi.be
❚ Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO): www.emis.vito.be/autoverbruik
❚ Vlaamse Milieumaatschappij: www.vmm.be
❚ Voetgangersbeweging: www.voetgangersbeweging.be
36