Kliek hier vir die 2013 joernaal - Stamboek

dormer 2013
Ideale vleisras ~ eg Suid-Afrikaans • Sedert 1940 • UITGAWE 5

Aan-de-Vallei
D O R M E R S
TOEGEWYDE EN DOELGERIGTE TELING – SEDERT 1968
aP 08 0018
Animal ID
Dier ID
Birth Date
Geb. Datum
Status
Wean / Speen
Ind
Acc
Dir
Acc
Mat
Akk Akk
Post Wean
NaSpeen
Acc
Ind Dir
Akk
NLW%
GLS%
REV
REW
Sire / Vaar (Status)
Sire / Vaar Dam / Moer
Dam / Moer (Status)
Sire / Vaar Dam / Moer
AP 08 0018
02/05/2008 02
+ * + *
120 1.84 1.06 125 2.71 6.3 9.4
89 83 90 61
AP 040007 (01)
AP 870012 AP 000229
AP 030143 (02)
DE 990244 AP 970165
Teel Doelwit
Die teel van meerderwaardige funksioneel
doeltreffende vroulike en manlike diere vir
eie behoeftes asook vir die beskikbaar-
-stelling van genetiese materiaal aan
medestoettellers en kommersiële boere met die
klem op vroegryp diere vir slaglamproduksie asook
diere wat voldoen aan die hoogste rasstandaarde.
D I E KuDDE WaaR BETROuBaRE SYfERS EN BOuvORm SINONIEm IS!
D R I E GENERa S I E S va N vOORT R E f L I K h E I D

WEAN DIREct / SPEEN DIREk
3.0
2.0
average ebv (kg)
1.0
0.0
-1.0
-2.0
-3.0
1999
2000
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2001
year of birth / jaar van geboorte
2011
2012
stuD
breeD DE 10 0104
Animal ID
Dier ID
Birth Date
Geb. Datum
Status
Ind
Wean / Speen
Acc
Dir
Acc
Mat
Akk
Akk
Post Wean
NaSpeen
Acc
Ind Dir
Akk
NLW%
GLS%
DE 10 0104
24/06/2010 01
* *
+
123 2.6 0.75 118 3.07
79 55
80
4.78 * 37
Sire / Vaar (Status)
Sire / Vaar Dam / Moer
Dam / Moer (Status)
Sire / Vaar Dam / Moer
REV
REW
AP 080018 (02)
AP 040007 AP 030143
JV 080512 (02)
YF 050081 JV 070077 10.71
Animal ID
Dier ID
Birth Date
Geb. Datum
Status
Ind
Wean / Speen
Acc
Dir
Acc
Mat
Akk
Akk
Post Wean
NaSpeen
Acc
Ind Dir
Akk
NLW%
GLS%
DE 12 0102
13/06/2012 02
* *
*
129 3.61 0.83 117 5.46
60 48
63
1.4 = 28
Sire / Vaar (Status)
Sire / Vaar Dam / Moer
Dam / Moer (Status)
Sire / Vaar Dam / Moer
REV
REW
DE 12 0102
DE 100104 (01)
AP 080018 JV 080512
QJ 080081 (01)
VZ 050205 JS 030481 12.35
WATERVAL • POSBUS 289 • AMERSFOORT • 2490
Dolf Bam • 084 491 0310
www.aan-de-vallei.co.za • dolf@aan-de-vallei.co.za

inhoudsopgawe
Voorwoord
4
Dormerraad
6
Nasionale Veiling
8 - 9
Embriosplitsing
10 - 11
Slaglamkompetisie
12
Dormer – Minimum Rasstandaarde
14 - 15
Wat Behels Stoetteling
16 - 17
Bien Donné Ekspo
18
Waarom ‘n Stoetram koop?
20
Save The Date
21
‘n Ondersoek na Dieekonomiese Volhoubaarheid van Semiintensiewe en
Intensiewe Skaapboerdery in die Oostelike Hoëveldstreek van Suid Afrika
22 - 26
SA Stamboek & Diereverbetering
28 - 29
Algemene Jaar Vergadering & Dinee
30
Fooiestruktuur
32
Dormer ledelys 2013
34 - 42
Geboorte Kennisgewings
44 - 45
Promosie Artikels
46
Nampo 2012
48
Inspekteurs
50
Kleinvee Stoetteler 2012
52
Voedingbeginsels vir Intensiewe Skaapboerderystelsels
54 - 57
Diere Verspreiding | Lede Verspreiding
58
Junior en Senior Keurderskursus 2013
60
Pretblad & Resep: Heuning & Marmelade Skaapboud
62 - 63
2013 Kalender
64

Aan - De - Vallei Dormers
1
Dorwald Dormers
5
Droërivier Dormers
13
Eversar Dormers
19
Jalico Dormers
25
BKB
27
Johanri Dormers
31
Daeraad Dormers
33
Kinko Dormers
35
Molatek
37
Nuweland Dormers
39
Oppi - Kloof Dormers
41
Remkuil Dormers
43
Veeplaas Dormers
47
ProAgri
49
Rhenosterbosrug Dormers
51
Slagtkraal Dormers
53
Top 3 Dormers
59
V5 Dormers
Leeuwkop Dormers
Jabuwy Dormers
61
Binne Agterblad
Buite Agterblad
Ontwerp en druk van die joernaal | Andreas Viljoen Design 051 430 69 66 | admin@andreasviljoen.co.za
dormer
adverteerders

voorwoord
tydens die Junie-vakansie het ek en my gesin die voorreg gehad om deur die land te reis en
verskeie Dormertelers te besoek. Opvallend was die hartlike kuiers, die interessantheid van
die verskillende boerderypraktyke- en klimaatsomstandighede waarin die Dormer floreer.
Ons voer maar deurentyd ‘n stryd met die negatiewe aspekte van mens-wees, van landbouerwees.
Ek dink soms dis nie hoe goed jy boer nie, maar hoe goed jy keer!
dormer 2013
6
Daar was onlangs die nuus oor die beperking van plaasgroottes
wat strydig is met die vryemarkbeginsels.
Dit sal waarskynlik ‘n negatiewe uitwerking op voedselsekerheid
hê, (en ook op beleggers in die landbousektor). So ook met
arbeidsonrus, dieselrabat, geweld, korrupsie en oneweredige
prysstygings. Ek plaas dit maar in alfabetiese orde, want hierdie
gebeure tref elkeen in verskillende grade van ontsteltenis.
Ons kan egter positief voortgaan om produktief en winsgewend
te boer: veilingspryse en aanvraag na Dormers bly hoog.
Landbouers se skulddelgingsvermoë het relatief verbeter omdat
landbouprodukpryse gestyg het en rentekoerse op sy laagste
vlak in sowat vier dekades is.
Landbouers en beleggingsimplikasies in landbou bly steeds
positief. Die wêreldbevolking groei teen ‘n vinnige tempo
en die antwoord daarvoor is verhoogde voedselproduksie
(populasiegewys kom daar blykbaar elke twee jaar lande so
groot soos Suid-Afrika in die wêreld by). Ons as landbouers
speel hier ‘n aktiewe rol in die breë samelewing, en dit vereis
unieke leierskap van ons. Baie dankie aan positiewe raadslede vir
die bestuur van die Dormer Genootskap. In my dienstydperk as
president, is daar nog nooit tydens ‘n raadsvergadering gestem
oor ‘n kwessie nie – alle probleme was uitdagings wat lekker
debattering ontlok het. Die uiteinde was ‘n werkbare oplossing
tot voordeel van die ras.
Al die lede van wie jy in die Landbouweekblad lees, op die
televisie sien, op die radio hoor, kursusse, uitstallings en skoue
wat aangebied is om ons ras te bevorder: baie dankie. Ons
is dankbaar en trots om SA Stamboek en sekretariaat se
professionele dienste te kan gebruik.
Daar is soveel opbouende, leersame inligtingsbronne, dat jy
die beste besluit kan maak deur net vrae te vra, te lees en te
luister. As jy self nie slim is nie, maak jouself ryk met die slim
mense rondom jou. Geniet jou leersame reis, besaai met al die
slim landbouers wat die bakens op jou pad sal wees . . .
Christo Groenewald
President

DORWALD
D O R M E R S
RAMME EN OOIE BESKIKBAAR OP PLAAS
VEILINGSDATUMS:
1 AUGUSTUS 2013 - BREDASDORP
10 SEPTEMBER 2013 - HUMANSDORP
PRODUKSIEVEILING 2013 - Altyd laaste Woensdag van Februarie
ONS IS
GESINSMENSE
SA Stamboek Kleinvee Stoetteler van die Jaar 2008
Finalis | Voermol Nasionale Skaapboer van die Jaar 2008
2DE plek in die Molatek Veeboer van die Jaar 2011
ALEXANDERSKLOOF
POSBUS 156 • RIVIERSONDEREND
Christo Groenewald 082 4532899
Faks: 086 6221695 • cpg@dorwald.co.za
www.dorwald.co.za
Herman, Chris, Betro, Christo en Beppie

dormerraad
2012- 2013
d
ie raad van die Dormer telersvereniging van Suid-Afrika wat op die afgelope algemene
jaarvergadering in Bloemfontein met een verandering herkies is, is van links: mnre.
Charl van Rooyen, Cobus Church, Dolf Bam, dr. Chris Nel, mnre. Christo Groenewald,
Abel Jordaan, Kobus Beyers en mev Liezel Grobler
dormer 2013
8
Christo Groenewald
• President
Dolf Bam
Vise-Voorsitter
Charl van Rooyen
• Ere Lewenslange
Vise-President
WT Elliott
• Ere Lewenslange
Vise-President
Kobus Beyers
• Raadslid
Dr Chris Nel
• Raadslid
Abel Jordaan
• Raadslid
Cobus Church
• Raadslid
BELANGRIKE NOMMERS
Mega Week
Nuwe lede
Kantoor
Produksie aantekening
Tegniese komitee
Nampo
PRO
Nuusbrief
Finansies
Veeplaas
Webblad & Raspromosie
Joernaal
Bylae in Landbouweekblad
Alle Media
Veilings
Afgevaardigde na SA Federasie:
Kleinvee Telersgenootskappe
Keurings & Kursusse
082 453 2899
028 261 1812
017-753 1867
084 491 0310
cpg@dorwald.co.za
dolf@aan-de-vallei.co.za
082 575 6370 charl@bonsmara.co.za
048 887 0019 billelliott@nokwi.co.za
018 597 4036
083 284 6473
083 654 9638
058 622 3173
048-881 3525
084 745 3418
05572 vra
1513 Rouxville
082 499 5935
jabuwy@yahoo.com
cjbnel@hotmail.com
jordormers@gmail.com
cobuschurch@nokwi.co.za

streeksbeamptes
Rampie de Wet
Tegniese adviseur
Bfn/George
Posbus 270
BLOEMFONEIN, 9300
083-6316 040
051-4511 138
rampie@studbook.co.za
Siebert Vermeulen
(vanaf 1 Maart 2012)
Tegniese adviseur
Bloemfontein
Posbus 270
BLOEMFONEIN, 9300
082-5484 608 siebert@studbook.co.za
Bernard Burger
Tegniese adviseur
Bloemfontein
Posbus 270
BLOEMFONEIN, 9300
082-0657 603 (H)
051-4465 760 (H)
bernard@studbook.co.za
Dolf Cloete
Tegniese adviseur
Vryburg
Naasraubenheimerstraat 5
VRYBURG 8600
082-6603 266
086-225 7354 (F)
dolf@studbook.co.za
Andries Riekert
Tegniese adviseur
Pretoria
Posbus 13741
SINOVILLE 0129
082-4650671 andries@studbook.co.za
Werner Brand
Tegniese adviseur
Wes-Kaap
Privaatsak X15
Suite 193 SANDBAAI 7200
082-2695 468 werner@studbook.co.za
Isolde Viljoen
Tegniese adviseur
Port Elizabeth
Kerkstraat 85
WALMER 6067
079-4072 708 isolde@studbook.co.za
Pieter Conradie
Tegniese adviseur
Pietermaritzburg
Posbus 2349
BRONKHORSTSPRUIT 1020
082-3716 802 pieterc@studbook.co.za
Thalia Brameld
Tegniese adviseur
Pretoria
Posbus 6114
HOMESTEAD 1412
071-493 1111
thalia@studbook.co.za
Paul van der Merwe
Tegniese adviseur
Namibië
Posbus 31977
Pionierspark
Windhoek
+264 81249 7777
MerweP@mawf.gov.na
sa stamboek
Andrea:
Geboortes, Kanselasies
Regstellings, Oordragte
Herinstellings, Inspeksies
Tel: 051 410 0914
Faks: 086 679 1467
E-pos: andrea@studbook.co.za
Marietjie:
Produksie gewigte (voor
speen, speen, naspeen,
volwasse gewigte)
Tel: 051 410 0912
Faks: 086 679 1467
E-pos: marietjie@studbook.co.za
Dr Johan Smit
SA STAMBOEK VERTEENWOORDIGER
Tel: 082 807 7874
Faks: 051 743 1319
E-pos: dismed@lantic.net
Liezel Grobler
GENOOTSKAP SEKRETARESSE
Tel: 051 410 0958
Sel: 082 922 4616
Faks: 086 218 8246
E-pos: liezel@studbook.co.za
Posadres:
Dormer Genootskap van SA • Posbus 506 • Bloemfontein • 9300
www.studbook.co.za/Society/dormer/

nasionale veiling
die Dormer Nasionale veiling was weer in Bloemfontein aangebied op 6 September 2012. Top
diere het onder die hamer gekom met ‘n totale omset van R1,316 400-00. Ooie aangebied
80; verkoop 76. Ramme aangebied 69, verkoop 66. Die ram met die hoogste prys van
R66 000.00 is deur mnr JA Barnard, Johanri van Lindley verkoop aan JOR Dormers en Top 3, beide
van Cradock. Die duurste ooi van R13 000.00 is deur mev MF Hanekom van Malmesbury
verkoop aan Jalico Dormers van Bloemfontein. Gemiddelde prys ramme: R14 884-00. Gemiddelde
prys ooie: R4 492-00.
Aangebied deur CMW-Elite | Afslaer: Koos Visagie
dormer verkope 1973 - 2012
R16 000.00
R14 000.00
R12 000.00
R10 000.00
dormer 2013
R8 000.00
R6 000.00
R4 000.00
R2 000.00
10
R0.00
73 75 77 79 81 83 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 12
Gemid.Ooie
Gemid. Ramme

dormer verkope 1973 - 2012
OOIVERKOPE (ALLE TELERS)
JAAR GETAL HOOGSTE GEMID.
AANTAL
TELERS
73 27 R 215.00 R 116.57 3
74 41 R 225.00 R 109.27 8
75 29 R 244.00 R 126.72 5
76 35 R 220.00 R 130.43 5
77 81 R 190.00 R 111.91 6
78 58 R 150.00 R 87.16 8
79 47 R 260.00 R 120.74 6
80 46 R 330.00 R 152.17 6
81 35 R 825.00 R 421.57 5
82 66 R 425.00 R 301.82 8
83 49 R 825.00 R 377.65 6
84 72 R 675.00 R 276.60 6
85 67 R 1,650.00 R 431.00 6
86 76 R 2,400.00 R 682.24 8
87 77 R 28,000.00 R 1,344.15 9
88 128 R 3,000.00 R 944.00 12
89 82 R 2,000.00 R 811.00 7
90 67 R 2,600.00 R 1,071.27 5
91 49 R 1,000.00 R 590.00 4
92 51 R 1,500.00 R 900.98 4
93 50 R 2,600.00 R 1,029.00 4
94 37 R 3,000.00 R 1,377.03 3
95 41 R 2,000.00 R 1,060.97 3
96 60 R 1,550.00 R 811.67 6
97 59 R 5,300.00 R 1,113.56 4
98 70 R 2,000.00 R 828.57 6
99 51 R 1,700.00 R 791.00 3
00 40 R 3,300.00 R 1,757.50 4
01 38 R 4,000.00 R 2,539.47 3
02 39 R 7,000.00 R 2,630.77 3
03 62 R 4,800.00 R 2,225.81 7
04 56 R 7,000.00 R 2,930.00 4
05 59 R 6,500.00 R 4,000.00 5
06 58 R 16,500.00 R 6,405.00 6
07 110 R 28,000.00 R 12,518.00 7
08 108 R 14,000.00 R 5,316.00 7
09 87 R 8,000.00 R 3,124.00 9
10 47 R 8,500.00 R 4,175.53 6
11 67 R 20,500.00 R 7,985.07 6
12 76 R 13,000.00 R 4,492.00 7
RAMVERKOPE (ALLE TELERS)
JAAR GETAL HOOGSTE GEMID.
AANTAL
TELERS
73 27 R 1,150.00 R 270.74 7
74 51 R 550.00 R 175.54 13
75 40 R 600.00 R 231.37 11
76 52 R 720.00 R 203.61 13
77 47 R 1,000.00 R 269.25 13
78 49 R 775.00 R 237.76 13
79 45 R 1,000.00 R 327.78 15
80 48 R 1,600.00 R 370.21 13
81 65 R 3,500.00 R 741.92 15
82 71 R 5,800.00 R 525.70 14
83 67 R 2,500.00 R 549.25 13
84 71 R 1,900.00 R 529.22 15
85 54 R 2,000.00 R 649.00 11
86 56 R 6,000.00 R 1,321.43 10
87 61 R 5,600.00 R 1,427.87 17
88 80 R 10,000.00 R 1,858.75 17
89 64 R 50,000.00 R 3,567.19 12
90 52 R 10,000.00 R 2,170.19 11
91 54 R 11,000.00 R 1,483.65 10
92 55 R 6,000.00 R 1,730.00 10
93 47 R 10,000.00 R 2,250.00 9
94 39 R 16,000.00 R 3,164.44 7
95 46 R 16,000.00 R 2,689.13 10
96 52 R 7,500.00 R 2,428.85 8
97 62 R 15,000.00 R 2,400.00 9
98 52 R 10,000.00 R 2,137.50 7
99 55 R 10,500.00 R 2,533.64 7
00 51 R 10,800.00 R 3,652.94 7
01 51 R 10,000.00 R 3,747.06 8
02 63 R 27,500.00 R 3,680.95 11
03 52 R 10,500.00 R 3,188.46 12
04 60 R 18,000.00 R 6,550.00 8
05 61 R60.000.00 R10.000.00 10
06 69 R40.000.00 R11,902.00 12
07 124 R 52,000.00 R 11,005.00 15
08 137 R 126,000.00 R 11,929.00 15
09 70 R 65,000.00 R 7,200.00 14
10 58 R 45,000.00 R 10,103.45 12
11 52 R 100,000.00 R 14,903.85 15
12 66 R 66,000.00 R 14,840.91 18

Embriosplitsing
- Dr Fanie Steyn
ddie tegniek van embriosplitsing is reeds so vroeg as 1918 deur ‘n Duitse
embrioloog toegepas , genaamd Hans Spemann. Hans Spemann het
‘n briljante eksperiment uitgevoer waarby hy die dunste moontlike
“lem” gebruik het. Hy het besluit om die haar van ‘n baba te gebruik en
daarmee ‘n lus gevorm rondom ‘n Salamander embrio.
dormer 2013
Die lus is toe stelselmatig kleiner gemaak totdat
hy in staat was om die Salamander embrio in die
helfte te verdeel. Vanuit hierdie eksperiment is
toe twee nageslag gebore. Spemann het verder
voortgebou op sy navorsing in embrionale
fisiologie en biologie wat daartoe gelei het
dat hy die Nobel Prys in 1935 ontvang het
vir sy werk.
In 1952 het ‘n navorser met die naam Seidel
gevind dat normale nageslag gebore word by
hase waarvan een van die blastomere gedurende
die 2 sel stadium uit die embrio verwyder
is. Vandaar is die afleiding gemaak dat die
blastomere op daardie stadium in die embrio
“ongedifferensieer” is, met ander woorde
enigeen van die blastomere van ‘n vroeë
embrio stadium kan tot ‘n normale foetus
ontwikkel.
Al bogenoemde het tot gevolg gehad dat
die tegnieke van embrio splitsing evensieël
in die praktyk toegepas kon word. Aanvanklik
was Beeste een van die eerste produksiedier
spesies waarop embriosplitsing op relatief
grootskaal toegepas is. Bees embriosplitsing
word normaalweg op ongeveer dag 6 na
inseminasie gedoen sodra die embrios nie
chirurgies gespoel is.
Tesame met embriosplitsing in beeste kan
embrio-sexing ook gedoen word. Embrio
sexing maak gebruik van ‘n PCR (Polymerase
Chain Reaction) om die geslag van die embrio
te bepaal, deurdat hierdie reaksie spesifiek die
Y-chromosome amplifiseer en dit dan visueel
waargeneem kan word met behulp van
elektroforese.
Resultate: Die gemiddelde konsepsie van
embrios wat splitsing ondergaan het is
ongeveer 50%, maar dit kan ook hoër of laer
wees as gevolg van ‘n groot hoeveelheid
verskillende veranderlikes. Dit beteken dus
dat indien 10 embrios gesplit word , daar n
potensiaal van 20 demi-embrios kan wees.
Vanuit hierdie 20 demi-embrios kan daar
dus moontlik ‘n gemiddeld van 10 nageslag
gebore word.
Indien die 10 embrios nie gesplit word nie en ook
vars oorgeplaas word , sal daar in die omgewing
van 6 of 7 nageslag gebore word (weereens
afhanklik van baie verskillende veranderlikes).
Dus behoort daar ‘n groter hoeveelheid
nageslag gebore te word waar die tegniek van
embrio-splitsing toegepas word.
Ramsem het onlangs die resultate van twee
embrio-spoel plus splitsing programme
evalueer.
Twee verskillende Dorper stoeterye het die
tegniek van embrio-spoeling + splitsing aangevra
en die resultate was as volg: Groep 1: 98
oorspronklike embrios (waarvan ongeveer
twee derdes gesplit was) , het gelei tot 108
lammers dragtig gescan op ongeveer 8 weke
ouderdom.
Groep 2 : 40 oorspronklike embrios (waarvan
ongeveer twee derdes gesplit was) , het gelei
tot 41 lammers dragtig gescan op ongeveer
7weke ouderdom. Vanuit bogenoemde
kan afgelei word dat dit wel moontlik is om
dieselfde hoeveelheid nageslag of meer aan te
kry as die oorspronklike getal embrios (>100%).
12
Embrio sexing is veral wyd toegepas in
Melkbeeste, juis as gevolg van die feit dat die
vroulike geslag die produseerder is van melk
en dus ekonomies meer relevant is.
Die DNA van die nageslag wat gebore word
van elke embrio wat gesplit is, sal identies
wees.

Gewoonlik lyk hierdie nageslag ook identies , dit gebeur egter gereeld
dat sekere eienskappe van die split-embrio nageslag nie 100% identies
is nie.
‘n Voorbeeld hiervan is die kleurpatrone van die split-embrio nageslag
wat tot ‘n mate kan verskil. Dit ontstaan as gevolg van die feit dat
sekere gene van elke foetus aan-en-af geskakel word gedurende die
fetale ontwikkeling van die foetus in die baarmoeder en selfs soos die
diere ouer word.
In opsomming dus: Embriosplitsing is ‘n addisionele en effektiewe
manier om nageslag vanaf Embriospoelings te vermeerder , alhoewel
die tegniek en apparaat wel verdere koste-implikasies tot gevolg het ,
is die verhoogde hoeveelheid embriolammers die moeite werd.
DMS riglyne
Herfs
Lente
Dorper 2.5ml 3.0ml
Merino 2.5ml 2.5ml
Dormers 3.5ml 3.5 tot 4.0ml
Boerbok 2.5ml 2.5 tot 3.0ml
Dohne 2.5ml 3.0ml
Angora 1.5ml

Slaglamkompetisie
tydens die Malmesbury boerevereniging se ooikudde evalueringsdag
het Dormers in ‘n slaglamkompetisie besonder goed gevaar. Die
Rhenosterbosrug Dormerstoet van Erika Hanekom het puik presteer
deur die kampioen- sowel as reserwe kampioen karkas aan die haak op
te lewer, asook die kampioen- en reserwe kampioen groep karkasse.
dormer 2013
14
Van links: Tommi Moolman van Tomi’s Abattoir, Erika Hanekom en John Durr (RPO, Wes-Kaap

RAMME EN OOIE WORD TE KOOP AANGEBIED BY DIE
DORMER NASIONALE VEILING IN BLOEMFONTEIN ASOOK VANAF DIE PLAAS.
)
Dirk van Zyl 082 540 3056 dirkvanzyl@lando.co.za Posbus 367 • Swellendam • 6740

dormer
minimum rasstandaarde
1. Kop
Ideaal Afwykings of diskriminasie Prulfoute of diskwalifikasie
Karaktervol, horingloos, sterk, matig lank,
met breë sterk bek en goed gevormde
tande en kake; gepigmenteerde ooglede
met ‘n wakker oog en ore van matige grootte
met sagte wit bedekking op gesig en ore.
Fyn kop, fyn bek, wol op kop (kuif ) nie
laer as ooglyn nie; te min pigment om oë,
dowwe uitdrukking in oë en sterk vaste
swaar horings by ramme (minder as 3 cm).
Kemp op gesig is toelaatbaar.
2. Nek
Bekfoute: te kort of te lang onderkaak;
skewe bek; abnormale tande (voerbek
wat 3 mm oorskry); invou-ooglede,
oormatige pienk om oë en ore sonder
pigment (rooigesig voorkoms); geen
pigment by beide ramme en ooie;
oormatige swaar horings by ramme
(Basis 3 cm, lengte 3 cm; horingknoppies
by ooie; wol op kop (kuif ) laer as ooglyn.
Ideaal Afwykings Prulfoute
Breed; goed aangesluit by kop, skouer en
bors met goeie lengte; geen dwarsplooie
en vertikale of horisontale keelvel aan nek nie.
Matige keelvel en nekplooi.
3. Voorkwart
Te kort of lang nek met swak nekaan
sluiting by skouers (u-vormig); dwarsplooie
om nek tot oor bors.
Ideaal Afwykings Prulfoute
Breed, diep en beter ontwikkel by ramme
as ooie.
Matige afwyking van die ideaal.
4. Skof en skouers
Te smal en gebrek aan diepte en breedte,
swak ontwikkeling in voorkwart.
Ideaal Afwykings Prulfoute
Breed, vol, gelyk en goed aangeheg met
middestel en nek.
Matige los skouer.
5. Middestel
5.1 Rug en Lende
Los skouers, skerp of geknyp agter
skouers (Duiwelsgreep).
Ideaal Afwykings Prulfoute
Reguit rug (toplyn), sterk en breed,
lende gelyk met rug en kruis, met goeie
bespiering oor rug en lende.
Gebrek aan diepte, breedte, lengte
en bespiering.
Hol of krom rug, swak bespiering en
afwesigheid van bespiering en breedte.
dormer 2013
5.2 Ribbe en Flanke
Ideaal Afwykings Prulfoute
Goeie ribsprong (kapasiteit), diep en vol in
flanke. Ooie wigvormig.
Effe swakker ribsprong.
6. Agterkwart
6.1 Kruis
Plat ribbe, gebrek aan diepte en breedte
en opgesny in flanke (silindries).
Ideaal Afwykings Prulfoute
16
Goeie lengte van kruis (tussen sit en
heupbene) goed gevleis en breed tussen
heupbene, draai en sitbene.
Te plat, te kort en hangkruis. Matige
vetlokalisasie by ouer ooie.
Oormatige hang of dakkige kruis.
Spitsvormige kruis en vetlokalisasie op en
tussen sitbene.

6.2 Boude en dye
Ideaal Afwykings Prulfoute
Buite- sowel as binnedye baie goed gevul,
diep gevleis (bespiering), breed aan agteren
sykante met baie goeie bespiering.
Minder goed gevul in dye (swakker
bespiering). Matige vet lokalisasie, veral in
binnedye.
6.3 Bene en Kloue
Swak gevleis in binne- en buitedye,
oormatige vetlokalisasie veral in binnedye.
Ideaal Afwykings Prulfoute
Bene sterk en vierkantig geplaas en
van middelmatige lengte. Kloue sterk
en amberkleurig, kote kort en sterk.
Kloue effe oop aan voorkant. Effe regop
hake. Effe x-benig (voorbene). Effe
koeihakig (agterbene) of bakbene. Swart
kloue met wit strepe wat deur klou loop.
Kootgewrigte matig lank of slap.
7. Geslagsorgane - Ooie
Agterbene dun, nou stand, koeihakig,
sekelvormig of te regop hake. Voorbene
dun, nou of x-vormig. Kloue wyd oop aan
voorkant of lank. Swart kloue (agt swart
kloue). Kootgewrigte wat deurtrap.
Ideaal Afwykings Prulfoute
Goed gevormde uier met spene van
normale grote. Pigment op vroulike
geslagsorgane, uier en spene.
Min pigment op vroulike geslagsorgane,
uier en spene.
8. Geslagsorgane - Ramme
Afwesigheid van een of albei spene, dooie
spene, absesse aan uier. Uier waarvan
slegs een deel funksioneel is. Oormatige
groot of te klein spene. Swak gevormde
uiers (uitsak).
Ideaal Afwykings Prulfoute
Beide testikels (teelballe) aanwesig, ewe
groot en van normale grootte met
ongesplete skrotum, bokant haaklyn.
Testisomvang:
12-15 mnde - 30cm
15- 18 mnde - 32cm
18 mnde en ouer -33cm
Skrotum effe te kort, effe te lank of
effe gesplete.
9. Wol
Sonder of slegs een testikel, of wat in
groote verskil. Abnormale of te diep
gesplete skrotum wat 3.5 cm oorskry.
Vergrote bybal en absesse in skrotum.
Testisomvang kleiner as minimumgrootte
vir ouderdom. Skrotum te laaghangend
onder (pendilum).
Wollengte vir Nasionale Veiling en Nasionale–, Provinsiale– & Streekskoue - maksimum 3cm.
Ideaal Afwykings Prulfoute
Witwol vry van kemp en gekleurde vesel
in die vag.
Sterk harige vesel in broek. Mate van kemp
in gesig, bene en rondom geslagsorgane.
Kemp of gekleurde vesel in vagwol.
10. Vetbedekking • Gebruik diskressie by dragtige ooi en ouer diere
Ideaal Afwykings Prulfoute
Vetbedekking met egalige verspreiding. Matige vetlokalisasie. Oormatige vetlokalisasie.
11. Pigment
Ideaal Afwykings Prulfoute
Ligte pienk vel. Bruin gepigmenteerde
ooglede en geslagorgane, uier en spene.
Te min pigment. Kleiner kolle van swart
of bruin pigment op vel rondom bek en
neusgate (kleiner as 1cm). Kolle op ore
wat met swart of bruin hare bedek en
kleiner as 2cm is. Donker velpigment om
die oë so breed as 1cm reg rondom is
aanvaarbaar solank dit aan die ooglede raak.
Geen pigment om oë by ramme en ooie.
Swart of bruin kolle op ore wat met swart of
bruin hare bedek is wat 2cm oorskry. Swart
of bruin kolle aan bene (Sandy legs). Kleiner
kolle van swart of bruin pigment op vel
rondom bek en neusgate wat 1cm oorskry.
Wanneer ‘n skaap beoordeel of gekeur word, moet daar nie
blindgestaar word teen een eienskap alleen nie, maar in geheel gesien word.

Wat behels stoetteling
'
nLiefde en aanvoeling vir die ras is noodsaaklik. Stoetteling is ‘n lang pad. Daar is nie kort paaie
om gou naam te maak nie. Dis soos ‘n lewensroeping en u moet ‘n visie hê en die uitdaging
aanvaar vir dit wat u wil bereik. Doelgerigte, toegewyde teling, streng seleksie en noukeurige
rekordhouding dra by tot die sukses.
Dis belangrik om soveel as moontlik oor die ras uit te As u as stoetteler die Dormerras eerste stel, sal u kan deel
vind - woon kursusse by om op hoogte te wees met in die sukses van die ras, want as dit met die ras goed
die rasstandaarde en eienskappe van die Dormer. Wees gaan, sal dit ook met die telers goed gaan.
eerder ingestel op kwaliteit dan kwantiteit. Stoetdiere
kan op veilings of by telers op die plaas gekoop word.
Besoek telers en gaan kyk veral na die ooikudde waaruit
hul teel. Let op na eenvormigheid, vleiseienskappe,
vroulikheid en algemene voorkoms volgens rasstandaarde.
Win inligting in oor die meerlingfaktor, groei indekse
(BLUP syfers) op speen sowel as naspeen. Besigtig die
ramme wat in die stoet gebruik word.
Prioriteit nommer een by stoetteling moet altyd eerlikheid
en integriteit wees. Dis ‘n vereiste wat u aan u self moet
stel, maar verwag dit ook van die teler by wie u gaan
koop. Die verkoper moet u die juiste gegewens gee en
u moet op sy woord kan staatmaak en hom kan vertrou.
Rasbevordering moet ‘n leefwyse van ‘n stoetteler wees.
Hy moet op elke moontlike manier probeer om die ras
te bevorder, hetsy deur alledaagse omgang met boere
en belangstellendes, slaglamkompetisies, uitstallings,
veilings, skoue, inligtingsdae, ens. Die geskiedenis van
die ras en ras eienskappe vergemaklik rasbevordering.
U moet op u plaas voorsiening maak vir genoeg kampe,
want tydens paartyd gaan daar een ram by ‘n groep ooie
(±40) wees. U moet ‘n paringslys opstel en die nommers
van die ooie, asook dié van die betrokke ram aanteken.
Met die aankope van Dormers gee die verkoper kennis
van verkope aan die Dormer Genootskap waarna die
dormer 2013
18

diere op u naam oorgedra word. Kontak die Dormer kantoor vir
aansluiting as lid en ontvang vorms om in te vul. U kan u stoetnaam
kies, asook die voorvoegsel wat u stoetnaam verteenwoordig en
wat in die lammers wat by u gebore gaan word se regteroor tesame
met die jaarnommer getatoeëer gaan word. U ontvang registrasie
sertifikate vanaf die Dormer kantoor van die diere wat u aangekoop
het.
Met lamtyd is die identifikasie van elke lam noodsaaklik. Die
nommer van die moeder word geneem en volgens die paringslys
kan vasgestel word wie die vader van die lam is. Die lammers
word numeries aangeteken en elke jaar by nommer een begin.
Die nommer van die lam word dus aangeteken, geboortedatum,
geboorte status (enkel of meerling), geslag en geboortemassa
(wat later benodig word by die instuur van speenmassas). Die lam
kan identifiseer word deur ‘n oorplaatjie of oorknipkode in die oor.
Dis verpligtend om speenmassas op ±100dae te neem vir die
Fase A groeitoets en opsioneel vir die naspeen groeitoets op ±207
dae.Kontak u veearts om seker te maak wanneer en watter entings
en doseermiddels toegedien moet word. Besoek gevestigde telers
om te sien hoe dinge in die praktyk werk.
Woon ‘n kursus by om u te vergewis van die rasstandaarde en eienskappe.
Welkom in ons Dormer geledere en sukses met u stoet.
- Erika Hanekom

,
bien donne ekspo
Bien Donné Ekspo het gedurende April 2012 op
‘n plaas tussen Paarl en Franschoek plaasgevind.
Dit was ‘n eerste keer dat kleinvee- en grootvee
rasse teenwoordig was op hierdie bekende vrugte
en wyn ekspo. Erika Hanekom met ramme en
Ewan Louw met ooie het daar baanbreek werk vir
die Dormerras gedoen. Alhoewel die Ekspo binne
hul lamtyd geval het, het hulle moeite gedoen om
van die uitstalling ‘n sukses te maak.
Ewan Louw se dogter, Hannédie
dormer 2013
20

Eversar
Dormers en Sussex
Top kwaliteit Dormers uit die
Oos Vrystaat
Ons
Dormers Teel:
3 van die 5 dormer ramme wat
vir die hoogste prys nog ooit
op die Nasionale dormer veiling
verkoop is, was of Eversar
dormer ramme of seuns van
Eversar dormer ramme.
‘n Bewys dat ons dormers teel.
‘n Eversar dormer ram kan dit
ook vir jou doen!
CN 12-049 Top Stoetram. Seun van 2011 se R100 000 ram (DZ 10-045). Groei teelwaarde in top 10% van ras. Te koop Nasionale veiling 2013.
PRODUKSIEVEILING • 10 September 2013
• PETRUS STEYN •
DR CHRIS NEL 0836549638

waarom
Dié vraag word dikwels gevra deur mense wat gaan ramme koop. Die antwoord is eintlik voor die hand
liggend. Jy koop ‘n stoetram omdat jy dan weet wat jy koop. Die ou gesegde dat jy moet meet om te weet
staan nog steeds. Wie koop ‘n ram, ten duurste,op ‘n veiling, waarvan geen inligting bekend is nie? Dis ‘n skoot
in die donker en wie kan dit vandag bekostig?
dormer 2013
Wat ‘n stoetram anders maak is die feit dat hy, sy voorouers
en verwantes aangeteken is en dat die produksiewaarde
van hierdie diere bepaal is deur aantekening van
stamboom inligting sowel as die produksie wat hulle en
hulle verwantes behaal het. BLUP (Best Linear Unbiased
Prediction) is die metode wat gebruik word om hierdie
voorspelde teelt waardes te bereken. Die ram se
produksievermoë word dus deur sy eie en die produksie
van sy verwantes bepaal.
Telersgenootskappe, wat die beskermliggaam is van ‘n ras,
doen baie moeite om die unieke einskappe van die ras te
bewaar en om dit uit te bou. Dis immers wat die ras in die
eerste plek anders en uniek maak. Rasstandaarde word
noukeurig opgestel en deeglik deur die raad bespreek en
toegepas deur die inspekteurs. ‘n Ram wat goedgekeur
is om op ‘n veiling, wat onder die beskerming van die
Genootskap gehou word, aangebied te word is dus deur
‘n hele proses van seleksie en keuring. Al wat nou oorbly
is om na die teeltwaardes van die diere te kyk en of die
dier op die oog goed genoeg is en aanvaarbaar is vir
die koper. Die balans tussen die syfers en die oog moet
nooit uit die oog verloor word nie en bly altyd
belangrik. Met die oog kan die koper sien
wat op die dier aangaan soos sy bouvorm,
funksionele eienskappe ens., en die
syfers sal vir die koper wys wat hy nie
fisies op die diere kan sien nie. Dis nie
moontlik om met die oog te sien of
‘n ram se nageslag gaan presteer nie.
Deur net met die oog of net na die
syfers te kyk kan die voornemende koper baie maklik
die verkeerde ram koop. Kopers maak soms die fout om
die duurste ram te wil koop en te dink dat dit die beste
ram is vir sy kudde. Dis nie altyd waar nie. Die eerste ding
wat die voornemende koper moet weet is waarvoor hy
moet gaan soek op die veiling. Hy moet weet wat hy in
sy kudde nodig het en nie die eerste mooiste ram koop
nie. Met hulpmiddels soos BLUP is dit moontlik om die
diere se teeltwaardes te bepaal en kan die koper die
regte ram koop. Die koper moet dus eers weet wat hy
wil regstel in sy kudde voor hy besluit op ‘n spesifieke
ram. Reproduksie is dié belangrikste eienskap waarvoor
geselekteer moet word en die ram wat aangekoop word
se reproduksiewaardes moet hoog wees. Indien die
koper swaar speenlammers wil teel gaan hy dit nie regkry
sonder ooie wat nie melk het nie en nie hul lammers kan
grootmaak nie. Die ram wat hy wil koop moet dus goeie
teeltwaardes hê vir melkproduksie en groei.
Met die aankoop en gebruik van ‘n ram wat nie die
gewensde gene het nie is dit moeilik om die ongewensde
gene uit die kudde te teel en dit neem jare om ‘n ram se
nageslag uit ‘n kudde te kry. Die teenoorgestelde is ook
waar dat die goeie gene van die regte ram lank in die
kudde sal agterbly en sodoende die kudde verbeter.
Boerdery is ‘n presisiebedryf en boere kan nie meer bekostig
om oningeligte besluite te neem nie, veral nie as dit by die
aankoop van teelramme kom nie. Wees dus voorbereid
wanneer ‘n ram aangekoop moet word en koop die
stoetram by telers en veilings waar jy weet wat jy koop.
- Herman Labuschagne
22

save the date
5 September 2013
Plek: Bloemfontein, Skougronde Tyd: 11:00
Afslaer: JJ van der Watt 048 881 3030
BKB Lewende Hawe
Navrae: Dormer kantoor 051 410 0900 / 082 922 4616
Nasionale veiling 2013
Produksie aangetekende diere
Onder beskerming van die Dormer Skaaptelersgenootskap van SA
mienke grobler
Baie geluk!
dogter
van
Thys en Liezel Grobler
is gebore op
1 Februarie 2013

' n ondersoek na die
ekonomiese volhoubaarheid van semi-intensiewe en intensiewe
skaapboerdery in die oostelike hoëveldstreek van Suid Afrika
IIn hierdie studie is die ekonomiese volhoubaarheid van semi-intensiewe en intensiewe skaapboerdery
in die Oostelike Hoëveldstreek van Suid-Afrika ondersoek. Aangesien semi-intensiewe en intensiewe
skaapboerdery redelik nuut in Suid-Afrika is, en die werklike omvang van die verandering nog nie bepaal
is nie, was dit belangrik om vas te stel wat skaapboere in die Oostelike Hoëveld reeds doen om lam- en
speenpersentasies te verhoog.
‘n Ondersoek is d.m.v. vraelyste gedoen by boere
wat ekstensiewe, semi-intensiewe en intensiewe
skaapboerdery bedryf. Altesaam 35 respondente het
die vraelyste voltooi waarvan 29 vraelyste volledig was
en dus vir die studie gebruik is. Mnr. Manie Wessels
van die plaas Mamre in die Vrede distrik het die studie
gedoen as vereistes vir ‘n Magistergraad in die Sentrum
vir Volhoubare Landbou, Landelike Ontwikkeling en
Voorligting (Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe),
aan die Universiteit van die Vrystaat onder leiding van
Mnr. Hendrik van Pletzen van Voermol Voere.
Volgens die ondersoek is daar geweldig baie druk op
skaapboerdery weens diefstal en roofdiere. Dit blyk
egter dat roofdiere die grootste faktor is wat verliese
by lammers veroorsaak. Van die respondente het tot
20 % van hulle lammers aan roofdiere per jaar verloor.
Ná die oorskakeling van ekstensiewe skaapboerdery na
semi-intensiewe of intensiewe skaapboerdery, is hierdie
verlies grootliks uitgeskakel. Die oorskakeling na ‘n semiintensiewe
of intensiewe stelsel verg o.a. meer arbeid en
die koste implikasie kan nie buite rekening gelaat word
nie. Die voordeel van die verhoging in arbeidsinsette
is dat beter toesig en beheer plaasvind wat verliese
aansienlik laat daal, en dus die verhoging in arbeidskoste
regverdig.
Infrastruktuur by die vestiging van ‘n semi-intensiewe
en intensiewe stelsel kan ‘n groot finansiële impak op
kapitale investering hê. Dit blyk egter dat die meeste
respondente bestaande infrastruktuur teen lae koste
omskep of infrastruktuur met ander funksies deel.
Wat direk toedeelbare kostes betref, is voerkoste die
grootste komponent en respondente met ekstensiewe
skaapboerdery spandeer R217.60 gemiddeld per ooi.
Respondente in ‘n semi-intensiewe boerdery stelsel
spandeer R376.20 aan voeding, dus R158.60 meer as boere
in ‘n ekstensiewe stelsel. Respondente met intensiewe
skaapboerdery spandeer R448.20 aan voeding, d.w.s.
R72 meer as semi-intensiewe boere en R230.60 meer as
ekstensiewe boerdery.
Figuur 1. Voerkoste per ooi in die verskillende boerderystelsels
dormer 2013
24
R450.00
R400.00
R350.00
R300.00
R250.00
R200.00
R150.00
R100.00
R50.00
R0.00
R217.00
Ekstensief
R376.00
Semi-intensief
R448.00
Intensief

In die semi-intensiewe en intensiewe stelsels is daar ‘n aansienlike verhoging in voerkoste. Al die respondente in die studie
is dit eens dat die verhoging in voeding ‘n direkte verband hou met hoër produksie van lammers en van wol. Die studie
bewys dat die implementering van ‘n semi-intensiewe en intensiewe stelsel ‘n positiewe impak op die verhoging van lam- en
speenpersentasies het. Speenpersentasies van kuddes by respondente wat van ekstensiewe na semi-intensiewe en intensiewe
stelsels oorgeskakel het, het meer as verdubbel (van 65 % na 140-220 %). Die winsgewendheid van skaapboerdery is direk
gekoppel aan die speenpersentasie. Alhoewel daar ‘n verhoging in kostes is, is die wins as gevolg van die verhoging van
speenpersentasie van so ‘n aard dat dit die toename in kostes regverdig.
Na aanleiding van die resultate wat verkry is uit die vraelyste, is die volgende berekening gemaak om die bruto marge van
verskillende stelsels te bepaal. ‘n Gemiddelde speengewig van 32 kg met ‘n prys van R28/kg is aanvaar. Produkpryse en
insetkostes soos in Oktober 2011 is in berekening gebring.
Tabel 1. Beraamde bruto marge per teelooi van die verskillende stelsels
Stelsel Ekstensief Semi-intensief Intensief
Speenpersentasie 65 140 200
Totale inkomste uit lammers (R/ooi) 582.40 1254.40 1792.00
Direkte toedeelbare koste R/ooi R/ooi R/ooi
Somer (180 dae) 36.00 61.20 61.20
Winter (185 dae) 92.50 155.40 155.40
Prikkelvoeding 6.30 12.60 18.90
Lamtyd 12.60 37.80 56.70
Kruipvoeding 70.20 109.20 156.00
Sub Totaal voerkoste 217.60 376.20 448.20
Veearts, KI & medisyne 69.30 100.80 249.00
Arbeid 25.00 32.00 55.00
Ander 16.75 20.50 25.00
Totale kostes R328.65 R529.50 777.20
Bruto marge per ooi 253.75 724.90 1014.80
Infrastruktuur 0 50.00 200.00
Somer en wintervoeding bestaan uit plaasgeproduseerde voer en aangekoopte voer en lekke. Ekstra voeding word aan ooie
voorsien voor en tydens dektyd om ooie te prikkel. Tydens lamtyd word voedingsvlakke verhoog om voldoende melkproduksie
te verseker. In versnelde lamstelsels word hierdie voedingsvlakke aansienlik verhoog om gewigsverlies te voorkom om ooie in
staat te stel om weer gouer gepaar te kan word. Die verhoging in direk toedeelbare kostes van die ekstensiewe na die semiintensiewe
stelsel beloop R200.85 (61 %) per ooi en van semi-intensief na intensief R247.70 (47 %). Die toename in kostes van
ekstensief na intensief beloop R448.55 (136 %) per ooi.

Figuur 1. Voerkoste per ooi in die verskillende boerderystelsels
R2000.00
R1800.00
R1600.00
R1400.00
R1200.00
R1000.00
R800.00
R600.00
R400.00
R200.00
R200.00
Totale Inkomste uit lammers
Direkte toedeelbare koste
Bruto marge
Volgens die ondersoek is dit ekonomies volhoubaar om van ekstensiewe na semi-intensiewe en intensiewe skaapboerdery
om te skakel. Alhoewel die semi-intensiewe en intensiewe stelsels ‘n verhoging in winsgewendheid kan meebring, is die
bestuur van die semi-intensiewe en intensiewe stelsels verskillend en bring groot veranderinge mee.
Bruto marge verbeter met R471.15 (186 %) per teelooi van ekstensief na semi-intensief en met ‘n verdere R289.90 (40 %)
van semi-intensief na intensief. Die verbetering van ekstensief na intensief is R761.05 (300 %) per ooi. Aangesien lammers
vier tot ses weke vroeër markgereed is, bring dit ‘n besparing van kostes mee.
Figuur 1. Voerkoste per ooi in die verskillende boerderystelsels
R1200.00
R1000.00
R800.00
R600.00
R253.73
R724.90
R1014.80
R400.00
dormer 2013
R200.00
R0.00
Ekstensiewe
stelsel
Semi-intensiewe
stelsel
Intensiewe
stelsel
26
Die oorskakeling van ‘n ekstensiewe stelsel na ‘n semi-intensiewe en intensiewe stelsel bring mee dat bestuur en beheer
beter toegepas kan word. Die respondente wat aan die studie deelgeneem het, is dit eens dat kuddebestuur in die semiintensiewe
en intensiewe stelsel meer effektief is. Rekordhouding ten opsigte van produksie van individuele ooie is nou
moontlik en probleme kan vroegtydig geïdentifiseer en uitgeskakel word. Beter rekordhouding en die verhoging in
lamfrekwensie dra ook by tot vinniger genetiese vordering.

Wolinkomste speel ‘n belangrike rol om winsgewendheid van skaapboerdery te verhoog. Volgens die ondersoek beloop
wolinkomste in ekstensiewe stelsels met ‘n 12-maande skeersel by dubbeldoelrasse soos die Merino en Dohne Merino R240 –
R300 per ooi per jaar, by vleis-wolrasse soos die SA Vleismerino R100 – R150 per ooi per jaar en by die Dormer R70 – R120 per
ooi per jaar. In meeste semi-intensiewe en intensiewe stelsels word elke agt maande geskeer en wolinkomste is 15- 40 % hoër
as in ekstensiewe stelsels. Beter voeding en meer lammers dra by tot die verbetering in wolinkomste.
GEVOLGTREKKING EN AANBEVELINGS UIT DIE RESULTATE VAN DIE ONDERSOEK
‘n Stelselmatige oorskakeling van ekstensiewe skaapboerdery na semi-intensiewe en intensiewe skaapboerdery word
aanbeveel. Op hierdie manier kry die boer die kans om die nuwe aanpassings te maak, sonder dat dit te veel energie en
kostes verg en die arbeid word stelselmatig opgelei om by die nuwe stelsel aan te pas. Hier kan byvoorbeeld begin word
om slegs die tweeling- of meerling ooie in lamkampies of lamhokke te laat lam, totdat die infrastruktuur van so aard is om
alle ooie in lamkampies of lamhokke te laat lam.
Die gesondheidsprogram moet aangepas word om siektes te voorkom wat meer algemeen voorkom in semi-intensiewe
en intensiewe stelsels. Skape wat op kleiner oppervlaktes gekonsentreer word is meer onderhewig aan parasiete en
siektes en daarom moet ‘n veearts geraadpleeg word om ‘n gesondheidsprogram uit te werk vir die spesifieke omgewing.
Met die oorskakeling van ekstensief na semi-intensief of intensief, moet die voerprogram aangepas word. Al die
respondente in hierdie studie is dit eens dat voeding baie belangrik is om produksie en winsgewendheid te verhoog, met
in agneming van die hulpbronne. Die bestuur van ooie met eenlinge en ooie met meerlinge moet aangepas word om
voorsiening te maak vir verskillende behoeftes, daarom is dragtigheidsbepaling noodsaaklik. Hierdeur sal nie net verseker
word dat die ooie presies die regte voer en aanvullings kry nie, maar kostes word bespaar deur eenlinge en meerlinge
heeltemal apart te bestuur.
Die bestaande infrastruktuur van die boerdery moet so omgeskakel word, dat dit die minste kapitale uitgawe verg.
Bestaande skure en afdakke kan vir die lamseisoen gebruik word en na die lamseisoen weer vir ander gebruike aangewend
word. Lamkampies moet so gespan word dat dit ook vir ander doeleindes op die plaas gebruik kan word. Dit word ook
aanbeveel dat enige boer wat die omskakeling van bestaande infrastruktuur of die aanbou van nuwe infrastruktuur
oorweeg, eers met ander boere kontak maak, om inligting in te win oor wat werk en wat nie werk nie. Dit sal kostes
bespaar en geen onnodige infrastruktuur sal geskep word nie. Dit is belangrik om te doen wat vir elke boer sal werk.
Met die oorskakeling van ekstensiewe skaapboerdery na semi-intensiewe of intensiewe skaapboerdery is dit ook belangrik
om versnelde lamstelsels te gebruik. Op plase wat oor hulpbronne soos besproeide weidings en/of graan beskik, is dit fisies
en ekonomies baie makliker om die omskakeling te doen in vergelyking met skaapboerdery wat net op veld aangewese is.
Keuse van die lamseisoene sal deur die voervloeibeplanning en weidingbeskikbaarheid bepaal word. Die verhoging van
lampersentasie, speenpersentasie en bemarkingspersentasie is die belangrikste faktor wat winsgewendheid beïnvloed.
dormer 2013
Die semi-intensiewe en intensiewe stelsel kan vergelyk word met presisie saaiboerdery. Hier kan bestuursaksies met “presisie”
uitgewerk en beplan word. Dit vereis ‘n hoë vlak van bestuursinsette, maar bring mee dat winsgewendheid verhoog word.
Met die tegnologie wat ons vandag tot ons beskikking het, kan die omgewing verander word sonder veel inspanning. Nuwe
praktyke is slegs geregverdig indien dit ekonomies volhoubaar oor die langtermyn is. Die uitdaging is om winsgewende praktyke
toe te pas en produkte teen ‘n laer prys as wêreldmarkte te produseer, asook kwaliteit en volumes te verhoog om internasionaal
te kan meeding.
28
Die stryd in skaapboerdery teen roofdiere, diefstal en die elemente van die natuur sal nie gewen word om meer van dieselfde
te doen en ander resultate te verwag nie. Volgens die ondersoek is daar boere wat reeds tot ‘n groot mate daarin slaag om die
beperkinge te oorkom en winsgewendheid van skaapboerdery na ‘n ander vlak te neem.
- Manie Wessels en Hendrik van Pletzen

www.bkb.co.za
www.simonsays.co.za | 5620
Trots om aan te bied:
Nasionale Veiling op
5 September 2013 te Bloemfontein
BKB Westelike Streek Tel: 021 807 8900
BKB Sentrale Streek Tel: 048 881 3030
BKB VAN WYK Tel: 017 712 2132
BKB Louwid Tel: 058 813 1071
BKB Bosveld Tel: 014 736 2496 BKB Beperk - Geregistreerde Kredietverskaffer - NCRCP2545
Maak landswyd staat op volgehoue kwaliteitdiens in die afslaersbedryf.
BKB, BKB Louwid, BKB VAN WYK en BKB Bosveld verskaf die wydste afslaersinfrastruktuur in die
Suid-Afrikaanse landboubedryf. Ons besigheid fokus op die suksesvolle waarneming van uit-die-hand-verkope,
spesiale - en vastepuntveilings, internet - en videoveilings; asook algehele uitverkopings, boedel, produksie -
en stoetveeveilings.
Praat gerus met ons en maak seker dat jy onbeperkte voordeel uit hierdie en BKB se volledige
reeks produkte en dienste kry.
Kontak BKB AgriFin vandag vir jou nommerpas finansieringsoplossing.
Tuiste van Landbou
wol & bokhaar | graan | lewende hawe | eiendomme | handel | finansieringsdienste

SA stamboek & diereverbetering
Tariewe: Junie 2012/ Junie 2013 (BTW Uitgesluit)
ALGEMENE TARIEWE: SUID-AFRIKAANSE TELERS JUNIE 2012 / JUNIE 2013
Ledegeld Genootskappe (per 100 lede of gedeelte daarvan) R 650.00
Eenmalige aansluitingsfooi vir nuwe telersgenootskappe R 1,200.00
Voorvoegsel administrasie (eenmalig)
Registrasie van R 112.00
Verandering van R 112.00
Sessie van R 112.00
Herinstelling van lidmaatskap R 265.00
Direkte fakturering (per teler per jaar) R 48.00
Addisionele / duplikaat sertifikate R 6.75
SKAPE
Deelname (jaarliks per teler) R 265.00
Direkte handeling (jaarliks per teler) R 265.00
Herinstelling van diere R 110.00
Per Kapita SKAPE R 5.85
Per Kapita SKAPE - Opsie 1.1 (sonder registrasiesertifikaat) R 6.60
Per Kapita Skape - Opsie 2 R 3.30
**PER KAPITA SKAPE
dormer 2013
Opsie 1 Registrasie, oordragte en kansellasies ingesluit. Ontvang registrasiesertifikate
Opsie 1.1 Registrasie, oordragte en kansellasies ingesluit. Ontvang nie registrasiesertifikate nie
Opsie 2 Betaal vir registrasiesertifikaat, oordragte en logix verslae
30

VEILINGSKATALOGUS
Saamgestel deur Genootskap:
Data ontrekking per dier R 2.25
Samestelling - Glyskaal (R20.21 tot R403.06)
Saamgestel deur SA Stamboek:
Data ontrekking per dier R 3.50
Samestelling - Glyskaal (R27.94 tot R560.10)
Produksie - aantekening
Kleinvee
Produksie-aanrekening (per teler per jaar) R 250.00
Per Kapita (per produserende ooi per jaar) R 4.00
info@studbook.co.za
Tel: +27(0)51 410 0900 Faks / Fax: +27(0)51 447 3964

algemene jaarvergadering
& dinee
die Algemene Jaarvergadering is gehou op
5 September 2012 te Sand du Plessis skool en
bygewoon deur die lede, kommersiële lede
en belangstellendes. Direk na afloop van die
suksesvolle AJV het die lede aangesluit by die
dinee wat gehou was in die Sand du Plessis
lapa. Die dinee is ook bygewoon deur CMW elite se bestuurder,
mnr Chris Troskie, Johan Norval van Landbouweekblad en Andreas
Viljoen van Andreas Viljoen Design Studio.
dormer 2013
32
(van regs: Charl van Rooyen, Scheepers Lamprecht van Rooihek (beste string ramme), Christo Groenewald (Charl van Rooyen wisseltrofee vir positiewe
bydrae tot die Genootskap en die puik bestuur van die finansies) en Johannes du Toit van Remkuil Boedery (EDMS) BPK (beste string ooie)

JB110138
Aangebied op Nasionale Veiling 2013
Ons diere praat
vir hulself
D O R M E R S
Johanri
Produksieveiling • 21 Augustus 2013
Ons bied ramme aan op die Nasionale veiling (5 September 2013) asook op die produksie veiling
(21 Augustus 2013). Ons bied ook top stoet ooie asook kommersiele ooie aan op die produksieveiling.
JOHAN BARNARD • SPIOENKOP
Posbus 122 • Lindley • Sel: 084 941 1129 • johanri@vodamail.co.za

dormer
fooiestruktuur
SKAAPTELERSGENOOTSKAP VAN SA
Fooie betaalbaar aan Genootskap
Fees payable to Society (01/07/2013 – 30/06/2014)
AANSOEK OM LIDMAATSKAP/APPLICATION AS MEMBER
SHEEP BREEDERS’ SOCIETY OF SA
1. Intreefooi (eenmalig) / Entry fee (once-off ) R 330.00
2. Lidmaatskap (jaarliks) / Membership (per year) R 480.00
3. Geboortekennisgewingboek / Birth Notification Book R 100.00
4. Herinstelling / Reinstate R 15.00 (btw incl)
HEFFINGSFOOIE/LEVIES
Per kapita-heffing per dier 12 maande en ouer soos op 1 Julie/
Per capita levy per animal 12 months and older as on 1 July
R 25.00
FOOIE SLUIT NIE BTW IN NIE! / FEES DO NOT INCLUDE VAT!
Actebis
dormers
MIDDELFONTEIN PETRUSBURG POSBUS 43114 HEUWELSIG 9332
dormer 2013
34
Die Beste moet Beter
SEL 071 471 1827
EMAIL willie.est@gmail.com
O
O
GPS KOORDINATE S29 05.435’ (AFDRAAIPUNT OP R64- BFN/DEALESVILLEPAD) E025 27.250’

Daeraad
Dormers
Goeie bestuur
Lewenskragtige lammers
Hoë lam persentasie
Hoë speenpersentasie
Ideale vleisbou vorm
Vroegrypheid
Konstant goeie voeding
Top genetika
Prestasie meting
L id van die Dormer
Telers Genootskap
Goedgenoeg Boerdery Memel Esmé Jordaan 083 628 4327 dewet@eject.co.za

dormer ledelys
2013
05297387DOM
APR BOTHA
Posbus 440, Somerset Oos, 5850
Tel: 042 247 2241
Faks: 086 518 2693
Sel: 082 893 6193
E-pos: andries@bosberg.co.za
KKM: KAR
Voorvoegsel: KAREEKRANS
0636016DOM
FC CLOETE
Posbus 573, Cradock, 5880
Tel: 048 881 1807
Faks: 048 881 1807
Sel: 082 771 9343
E-pos: ecc@r63.co.za
KKM: FCC
Voorvoegsel: SANCTUARY
dormer 2013
Oos-KAAP
0590068DOM
ELIBANK BOERDERY
Posbus 7, Rhodes, 9787
Tel: 045 974 9877
Faks: 045 974 9877
Sel: 082 922 5679
E-pos: henri@tiscali.co.za
KKM: HR
Voorvoegsel: ELIBANK
0495023DOM
AS JORDAAN
Posbus 438, Cradock, 5880
Tel: 048 881 3228
Faks: 048 881 3228
Sel: 082 855 5604
E-pos: andrewjnr@r63.co.za
KKM: ASJ
Voorvoegsel: TOP 3
0612573DOM
G DE KLERK
Posbus 487, Middelburg, 5900
Tel: 049 842 1232
Faks: 049 842 1232
Sel: 082 301 9691
E-pos: -
KKM: GDK
Voorvoegsel: NOEDIG
0623519DOM
MERTOUN DORMERS
Posbus 25, Rhodes, 9787
Tel: 045 974 9273
Faks: 045 974 9273
Sel: 082 584 4654
E-pos: mertounfarm@vodamail.co.za
KKM: GH
Voorvoegsel: MERTOUN
0559231DOM
BIRKHALL TRUST
Posbus 267, Barkly-Oos, 9786
Tel: 045 974 9303
Faks: 045 974 9303
Sel: 082 920 9084
E-pos: basie@barkly.co.za
KKM: AV
Voorvoegsel: BIRKHALL
0607543DOM
ABEL EN CHARLES JORDAAN
Posbus 30, Cradock, 5880
Tel: 048 881 3525
Faks: 086 620 6718
Sel: 084 745 3418
E-pos: jordormers@gmail.com
KKM: JOR
Voorvoegsel: J.O.R
0582307DOM
MEM NEL
Posbus 225, Barkly-Oos, 9786
Tel: 045 971 9094
Faks: 045 971 9094
Sel: 082 417 4139
E-pos: hannesnel@lantic.net
KKM: RH
Voorvoegsel: EAGLESCRAIG
0122654DOM
JF NORVAL
Posbus 10, Adelaide, 5760
Tel: 046 684 0734
Faks: 046 684 0734
Sel: 084 584 0734
E-pos: mine.norval@gmail.com
KKM: JFN
Voorvoegsel: QUATRO
0446259DOM
GMC ORPEN
PO Box 248, Barkly East, 9786
Tel: 045 971 9082
Faks: 045 971 9082
Sel: 082 490 9647
E-pos: avoca@eci.co.za
KKM: GMO
Voorvoegsel: AVOCA
0572392DOM
DORMEHL BOERDERY
P/A AB Dormehl, Posbus 58, Barkley-Oos, 9786
Tel: 045 971 9141
Faks: 045 971 9141
Sel: 082 771 8949
E-pos: dormehl@snowvalley.co.za
KKM: AD
Voorvoegsel: DORMEHL
0607594DOM
EERBEEK DORMERS
Posbus 5, Somerset Oos, 5850
Tel: -
Faks: -
Sel: 082 493 0399
E-pos: p.joubert@plumaccommodation.co.za
KKM: EB
Voorvoegsel: EERBEEK
0338845DOM
LWM DU PLESSIS
Posbus 297, Humansdorp, 6300
Tel: 042 295 1678
Faks: 042 295 1678
Sel: 082 457 1779
E-pos: willie.dplessis@gmail.com
KKM: DTW
Voorvoegsel: KLEINKAMMA
0605371DOM
TWEE BROERS DORMER STOET
Posbus 91, Barkly-Oos, 9786
Tel: 051 603 7076
Faks: 051 603 7076
Sel: 082 498 0904
E-pos: -
KKM: T
Voorvoegsel: 2BROERS
0613682DOM
TRUST DORMERS
Posbus 9484, Queenstown, 5320
Tel: 045 838 4079
Faks: 045 838 4079
Sel: 083 261 3592
E-pos: waterslionel@yahoo.com
KKM: LS
Voorvoegsel: TRUST
0547563DOM
DJ VOSLOO
Posbus 331, Graaff Reinet, 6280
Tel: 017 785 1400
Faks: 058 913 3329
Sel: 083 564 5105
E-pos: saamstaan@zippnorth.co.za
KKM: GHG
Voorvoegsel: PIETFRIE
0003551DOM
JJ NEL & SEUN
P/A Johan Nel, Posbus 13, Lady Grey, 9755
Tel: 051 603 7020
Faks: -
Sel: 076 110 5099
E-pos: -
KKM: JN
Voorvoegsel: SKAAPVLEI
0610591DOM
JH MEYER
Posbus 344, Middelburg, 5900
Tel: 049 842 2580
Faks: 049 842 2580
Sel: 084 600 6068
E-pos: beulahm4@gmail.com
KKM: HD
Voorvoegsel: DORMEY
0627706DOM
J SCHOEMAN
Posbus 94, Somerset Oos, 5850
Tel: 042 243 3580
Faks: -
Sel: 083 357 0441
E-pos: koos@bosberg.co.za
KKM: GJS
Voorvoegsel: MODDERFONTEIN
0638506DOM
OPPI-KLOOF DORMERS
Posbus 8, Petrusville, 8770
Tel: -
Faks: -
Sel: 082 821 1527
E-pos: christopher@cdhcattle.co.za
KKM: CDH
Voorvoegsel: OPPI-KLOOF
0638522DOM
DR JD VAN NIEKERK
Heuwelstraat 212, Nababeep, 8265
Tel: 027 713 8231
Faks: 027 713 8241
Sel: 083 561 6165
E-pos: doctorjdnsc@telkomsa.net
KKM: JD
Voorvoegsel: DORNAMA
0586821DOM
WELGELEGEN DORMERS
P/A Werner Wessels,Posbus 234, Jacobsdal, 8710
Tel: 053 591 7119
Faks: 053 591 7119
Sel: 084 840 0047
E-pos: wernerwel@webmail.co.za
KKM: WE
Voorvoegsel: WERNER
0615509DOM
DJ MEYER
Posbus 510, Middelburg, 5900
Tel: 049 842 2227
Faks: -
Sel: 082 878 5207
E-pos: -
KKM: JAK
Voorvoegsel: JAKO
0576293DOM
OUDEWONING BOERDERY
Posbus 55, Lady Grey, 9755
Tel: 051 603 7054
Faks: 051 603 7054
Sel: 083 701 3552
E-pos: welfruit@mweb.co.za
KKM: JP
Voorvoegsel: WELPIC
0648792DOM
AANVOOR DORMERS
Posbus 407, Prieska, 8940
Tel: -
Faks: 06 559 2105
Sel: 084 491 410
E-pos: irenecoetzee@lantic.net
KKM: A
Voorvoegsel: AAI AAI
36
0618085DOM
SP RAUBENHEIMER
Posbus 1, Golden Valley, 5821
Tel: 042 247 1211
Faks: 042 247 2180
Sel: 082 448 0422
E-pos: sandraraubenheimer@yahoo.com
KKM: SPR
Voorvoegsel: THORN PARK
noordkaap
0636553DOM
NAMAKWARI DORMERS
Posbus 90, Grootorink, 8822
Tel: 054 741 0091
Faks: -
Sel: 083 259 6076
E-pos: info@namakwari.com
KKM: NAM
Voorvoegsel; NAMAKWARI
0582143DOM
LINDWOOL ESTATES PTY LTD
P/A Chatty Lindsay, PO Box 99, Hanover, 7005
Tel: 053 643 0172
Faks: 053 643 0172
Sel: 082 779 3992
E-pos: maurice@adsactive.com
KKM: LW
Voorvoegsel: LINDWOOL

KINKO
DORMERS
’N VEILING ELKE 6 MAANDE
JANUARIE & JULIE
ALLE RAMME WORD VOOR 2 JAAR EN ALLE OOIE
OP 4 JAAR VERKOOP, OOK MY BESTES
Johan Swart 082 8260292
kinkodormer@vodamail.co.za of besoek my
webwerf by www.kinkodormers.co.za

dormer ledelys
2013
0636663DOM
BENEDETTO STOET
Posbus 17297, Bainsvlei, 9338
Tel: 051 405 9000
Faks: 086 759 1429
Sel: 082 782 8483
E-pos: claassenr@dwa.gov.za
KKM: RFC
Voorvoegsel: BENEDETTO
dormer 2013
0629830DOM
DAERAAD DORMERS
Posbus 103, Memel, 2970
Tel: 083 628 4327
Faks: -
Sel: 082 800 1632
E-pos: dewet@eject.co.za
KKM: GG
Voorvoegsel: DAERAAD
0594051DOM
P BRUWER
Posbus 1629, Harrismith, 9880
Tel: 058 642 2013
Faks: 082 882 8871
Sel: 082 413 2568
E-pos: paulamandabruwer@webmail.co.za
KKM: PB
Voorvoegsel: GEELBEKPAN
0605708DOM
JP DE WET
Posbus 114, Heilbron, 9650
Tel: 058 852 2732
Faks: -
Sel: 082 853 6970
E-pos: -
KKM: BT
Voorvoegsel: BT
VRYSTAAT
0525999DOM
JA BARNARD
Johanri, Posbus 122, Lindley, 9630
Tel: -
Faks: -
Sel: 084 941 1129
E-pos: johanri@vodamail.co.za
KKM: JB
Voorvoegsel: JOHANRI
0590097DOM
N HERBERT
Posbus 1672, Bloemfontein, 9300
Tel: 051 410 4721
Faks: 086 601 3575
Sel: 083 280 6191
E-pos: herbert@sacr.fs.gov.za
KKM: NH
Voorvoegsel: RENOSTERVALLEI
0636236DOM
JALICO DORMERS
Posbus 38942, Langenhovenpark, Bfn, 9330
Tel: -
Faks: -
Sel: 082 414 5177
E-pos: info@ecoauctions.co.za
KKM: JL
Voorvoegsel: JALICO
0628378DOM
CHARIS TRUST
Posbus 180, Luckhoff, 9982
Tel: 082 319 5430
Faks: -
Sel: 082 944 4519
E-pos: leonstrauss@yahoo.com
KKM: LSS
Voorvoegsel: UZZIAH
0619204DOM
G DU PLESSIS
Posbus 99, Petrusburg, 9932
Tel: 05282 1103
Faks: -
Sel: 083 741 1461
E-pos: 0837411461@mtnloaded.co.za
KKM: OP
Voorvoegsel: SLAGTKRAAL
0567898DOM
ACTEBIS 351 CC
P/A WAV Esterhuyse, Posbus 43114, Heuwelsig, 9332
Tel: -
Faks: 086 753 2755
Sel: 071 471 1827
E-pos: willie.est@gmail.com
KKM: W
Voorvoegsel: WESTLEY
0648713DOM
C & R DORMERS
P.O Box 176, Hennenman, 9445
Tel: 057 573 1058
Fax: 057 573 1058
Cell: 082 650 7156
E-mail: craigj@absamail.co.za
HDM: CR
Prefix: C&R
0613475DOM
WJN LOUW
Posbus 2809, Bethlehem, 9700
Tel: -
Faks: 086 605 6702
Sel: 083 289 1634
E-pos: wjnlouw@mtnloaded.co.za
KKM: WLE
Voorvoegsel: WLE
0634584DOM
MAFIKA FARMING (PTY) LTD
Posbus 30, Clocolan, 9735
Tel: 051 943 7000
Faks: 086 508 6873
Sel: 074 181 6921
E-pos: ansie@mafikafarming.co.za
KKM: MA
Voorvoegsel: MAFIKA
0627489DOM
JCV DORMERS
Posbus 37712, Langenhovenpark, bfn, 9330
Tel: -
Faks: -
Sel: 082 554 0880
E-pos: -
KKM: VK
Voorvoegsel: JCV
0630863DOM
MAMRE DORMERS
Posbus 272, Frankfort, 9830
Tel: 082 854 1491
Faks: -
Sel: 083 284 7470
E-pos: kwessels@vodamail.co.za
KKM: HW
Voorvoegsel: MAMRE
0594077DOM
CHRISANDRI FAMILIE TRUST
Posbus 162, Edenburg, 9908
Tel: 051 412 8800
Faks: 051 447 8301
Sel: 082 567 2823
E-pos: chriss@nashuafs-nc.co.za
KKM: RS
Voorvoegsel: SANCOR
064067DOM
GAC FLANEGAN
P.O Box 160, Bloemfontein, 9300
Tel: -
Fax: 06 682 8560
Cell: 072 287 7818
E-mail: flanfarriers@gmail.com
HDM: HL
Prefix: FLANEGAN
0597375DOM
NOVA BARLETTA BOERDERY
P/A Zuikerkop Boerdery, Posbus 37, Clocolan, 9735
Tel: 051 943 7178
Faks: 051 943 0435
Sel: 072 597 6047
E-pos: woundmagic@vodamail.co.za
KKM: NB
Voorvoegsel: NOVA BARLETTA
0581948DOM
OOS VS GRONDVERSKUIWINGS BK
Posbus 451, Bethlehem, 9700
Tel: 058 303 4678
Faks: 058 303 4678
Sel: 083 629 8327
E-pos: coetzeep@bhm.dorea.co.za
KKM: SS
Voorvoegsel: SANTOS
0639356DOM
MM PIENAAR
Posbus 82, Philippolis, 9970
Tel: 051 773 7007
Faks: 051 773 7007
Sel: 082 354 6262
E-pos: pienaargb@gmail.com
KKM: MP
Voorvoegsel: MILIENKE
0524399DOM
J CHURCH
Posbus 470, Zastron, 9950
Tel: 05572 vra 1513 Rouxville
Faks: 051 663 0153
Sel: 082 499 5935
E-pos: cobuschurch@nokwi.co.za
KKM: J
Voorvoegsel: LEEUWKOP
0623412DOM
EVERSAR STOET
Posbus 479, Harrismith, 9880
Tel: 058 622 3173
Faks: 058 622 3173
Sel: 083 654 9638
E-pos: cjbnel@hotmail.com
KKM: CN
Voorvoegsel: EVERSAR
0648266DOM
EC JORDAAN
Posbus 33194, Fichardtpark, Bloemfontein, 9300
Tel: -
Faks: -
Sel: 079 494 2353
E-pos: jordaanroelf@gmail.com
KKM: RRJ
Voorvoegsel: GOD MET ONS
0573379DOM
PA JANSEN VAN RENSBURG
Posbus 65, Koffiefontein, 9986
Tel: -
Faks: 086 770 9215
Sel: 082 380 0146
E-pos: wintershoekboerdery@yahoo.com
KKM: JJ
Voorvoegsel: WINTERSHOEK
0637057DOM
RATA DINKU
Posbus 51, Odendaalsrus, 9480
Tel: 057 451 2934
Faks: 057 451 2934
Sel: 071 436 9054
E-pos: ansvil@gmail.com
KKM: RD
Voorvoegsel: RD
38
0311877DOM
FERDINAND NAUDE TRUST
Posbus 932, Welkom, 9460
Tel: 057 353 1701
Faks: 086 500 1444
Sel: 082 445 3366
E-pos: vergesigte@telkomsa.net
KKM: V5
Voorvoegsel: V5
0381824DOM
HJ LOUW
Posbus 219, Brandfort, 9400
Tel: 051 821 1453
Faks: 051 444 1799
Sel: 082 574 0602
E-pos: kootsperm@vodamail.co.za
KKM: KL
Voorvoegsel: MELRI
0609733DOM
JL JORDAAN
Posbus 29172, Danhof, 9310
Tel: 051 447 0805
Faks: 051 447 2202
Sel: 082 338 5318
E-pos: johan@jlj.co.za
KKM: JORI
Voorvoegsel: LOCARISAN
0565296DOM
I NIEHAUS
Posbus 170, Rouxville, 9958
Tel: 084 594 5266
Faks: -
Sel: 076 191 5985
E-pos: charles@nokwi.co.za
KKM: I
Voorvoegsel: IREMEY
0063233DOM
TA NEL
Posbus 299, Winburg, 9420
Tel: -
Faks: -
Sel: 078 584 6700
E-pos: -
KKM: TA
Voorvoegsel: ECTA

SKAAPVETMESKONSENTRAAT
VERBETER VOEROMSET EN GROEI
SKAAPVETMESKONSENTRAAT
VEELSYDIG EN WINSGEWEND
uppe marketing A08366
SKAAPVETMESKONSENTRAAT MENGSELS:
• Verseker topgehalte karkasse
• Is uitstekende kruipvoer vir lammers
• Verbeter voeromset en groei
• Verminder asidose
• Voorkom blaasstene
Skaapvetmeskonsentraat groei jou
skape en jou wins optimaal.
Skakel Molatek by Tel: +27 (0)13 791-1036 • Faks: +27 (0)13 790-0095 • E-pos: molatek@tsb.co.za • www.molatek.co.za
Skaapvetmes-/Kalf konsentraat Reg. No. V14344 (Wet 36 van 1947)

dormer ledelys
2013
0648851DOM
KALKVLEY DORMERS
Posbus 32, Petrusburg, 9932
Tel: -
Faks: -
Sel: 084 491 7171
E-pos: colcondor@vodamail.co.za
KKM: CG
Voorvoegsel: KALKVLEY
0572009DOM
REGTOP
P/A PMB en A Wiese, Posbus 1536, Ladybrand, 9745
Tel: 082 456 1807
Faks: -
Sel: 084 404 2605
E-pos: regtop.wiese@gmail.com
KKM: PA
Voorvoegsel: REGTOP
0567712DOM
BJM ROSSOUW
Posbus 1345, Bethlehem, 9700
Tel: 058 303 7131
Faks: 058 303 7696
Sel: 083 454 2930
E-pos: benros@telkomsa.net
KKM: BR
Voorvoegsel: BENDRI
dormer 2013
VRYSTAAT
0647813DOM
JG STADLER
Posbus 752, heilbron, 9650
Tel: 0876250338
Faks: -
Sel: 0827748813
E-pos: johann@jstadler.co.za
KKM: JGS
Voorvoegsel: STADLER
0595225DOM
SWEETFONTEIN TRUST
Posbus 1519, Ladybrand, 9745
Tel: 051 924 0067
Faks: 051 924 0067
Sel: 082 825 5918
E-pos: gfcoetsee@gmail.com
KKM: ST
Voorvoegsel: SWEETFONTEIN
0360482DOM
PP SWART
Posbus 367, Vrede, 9835
Tel: 058 913 1893
Faks: 058 913 1893
Sel: 082 931 9726
E-pos: pp@zippnorth.co.za
KKM: SH
Voorvoegsel: SWARTHOEK
0635842DOM
SARJAC DORMERS
Posbus 508, Bloemhof, 2660
Tel: 053 421 9329
Faks: 086 565 0634
Sel: 072 930 7515
E-pos: vanderlinde.sj@gmail.com
KKM: SJ
Voorvoegsel: SARJAC
06488000DOM
LCJ VILJOEN
Posbus 2672, Langenhovenpark, Bfn, 9300
Tel: -
Faks -
Sel: 082 828 0880
E-pos: boodskapvirjou@hotmail.com
KKM: LL
Voorvoegsel: LIZBINN
0548343DOM
HERTZOG TRUST
Posbus 13760, Noordstad, Bfn, 9302
Tel: -
Faks -
Sel: 084 510 2603
E-pos: alberthertzog@gmail.com
KKM: HH
Voorvoegsel: HERTZOG
0636731DOM
VREDE STOET
Postnet Suite 162, Privaatsak X01, Brandhof, 9324
Tel: -
Faks: -
Sel: 082 804 9434
E-pos: mcvniekerk@vodamail.co.za
KKM: VS
Voorvoegsel: VREDE
0002970DOM
CP VAN ROOYEN
Posbus 12051, Brandhof, 9324
Tel: 058 303 7986
Faks: 012 807 3168
Sel: 082 575 6370
E-pos: charl@bonsmara.co.za
KKM: VR
Voorvoegsel: VANOVIS
0587367DOM
VAN ROOYEN BOERDERY
P/A Gerrie van Rooyen, Posbus 29397, Danhof, 9310
Tel: 051 451 1345
Faks: 051 451 1730
Sel: 082 454 9662
E-pos: gerrie.gvr@mweb.co.za
KKM: GV
Voorvoegsel: VAN ROOYEN
0593285DOM
CJ THERON
Posbus 126, Memel, 2970
Tel: 058 924 0147
Faks: 058 924 0147
Sel: 072 670 7431
E-pos: koocha@vodamail.co.za
KKM: CT
Voorvoegsel: DORCHA
0580563DOM
SRJ FAMILIE TRUST
P/A Dr Johan Smit, Posbus 162, Edenburg, 9908
Tel: 051 743 1307
Faks: 051 743 1319
Sel: 082 807 7874
E-pos: dismed@lantic.net
KKM: SRJ
Voorvoegsel: SJR
0511045DOM
SHAMROCK STOET
H/A Shamrock BK, Posbus 324, Viljoenskroon, 9520
Tel: 056 343 1728
Faks: 056 343 0385
Sel: 082 412 5459
E-pos: shamrockstoet@gmail.com
KKM: BRE
Voorvoegsel: SHAMROCK
0634380DOM
UMPUKANE DORMERS
Posbus 15, Clocolan, 9735
Tel: 051 943 7005
Faks: 051 943 7002
Sel: 082 925 4189
E-pos: peet@umpukane.co.za
KKM: PHR
Voorvoegsel: PHR
0451392DOM
BE VENTER & J
Posbus 67, Reddersburg, 9904
Tel: 051 522 5071
Faks: 051 522 4016
Sel: 082 808 9253
E-pos: mwctinn@mweb.co.za
KKM: VE
Voorvoegsel: HELDERHOEK
0579068DOM
VANNA DORMERS
P/A DN Potgieter, Posbus 194, Koffiefontein, 9986
Tel: 053 242 1431
Faks: 053 205 0167
Sel: 072 346 4232
E-pos: -
KKM: DNP
Voorvoegsel: VANNA
0612560DOM
NJJ VISAGIE
Posbus 22544, Extonweg, 9310
Tel: -
Faks: 051 444 3960
Sel: 083 454 9329
E-pos: -
KKM: NR
Voorvoegsel: NICALL
0608925DOM
A DU PLESSIS
Posbus 1730, Standerton, 2430
Tel: 017 712 5853
Faks: 017 712 5853
Sel: 083 557 9938
E-pos: verblyden@vodamail.co.za
KKM: ADUP
Voorvoegsel: ROSCHESTER
0580701DOM
GERTRON
P/A GR Venter, Posbus 724, Volksrust, 2470
Tel: 017 735 2030
Faks: 017 735 2030
Sel: 082 776 6569
E-pos: gerrit_venter@yahoo.com
KKM: GT
Voorvoegsel: GERTRON
0529859DOM
HAPPY VENTURE BOERDERY
Posbus 3013, Standerton, 2430
Tel: 017 702 3140
Faks: 017 702 3140
Sel: 082 784 6905
E-pos: happyventure@vodamail .co.za
KKM: CPL
Voorvoegsel: HAPPY VENTURE
0647994DOM
GW VAN TONDER
Posbus 251, Marquard, 9610
Tel: 0519910327
Faks: 0519910327
Sel: 0843027883
E-pos: giepvt@gmail.com
KKM: GW
Voorvoegsel: GOD’S GIFT
0610012DOM
HANDOR BOERDERY
P/A KF Vemter Posbus 397, Bethal, 2310
Tel: 017 624 1342
Faks: 086 630 5605
Sel: 082 468 4948
E-pos: hventer@afgri.co.za
KKM: HAND
Voorvoegsel: HANDOR JF
40
0459655DOM
PH DE V VAN ZYL
Posbus 442, Reitz, 9810
Tel: 058 863 1549
Faks: -
Sel: 083 995 0950
E-pos: samekoms@gmail.com
KKM: VZ
Voorvoegsel: DANELLA
MPUMALANGA
0571768DOM
BB AGRI BOERDERY TRUST
Posbus 289, Amersfoort, 2490
Tel: 017 753 1867
Faks: 086 593 0870
Sel: 084 491 0310
E-pos: dolf@aan-de-vallei.co.za
KKM: QJ
Voorvoegsel: BB AGRI
0605698DOM
AAN DE VALLEI KERNKUDDE
Posbus 289, Amersfoort, 2490
Tel: 017 753 1867
Faks: 086 593 0870
Sel: 084 491 0310
E-pos: dolf@aan-de-vallei.co.za
KKM: DE
Voorvoegsel: AAN-DE-VALLEI

dormer ledelys
2013
dormer 2013
MPUMALANGA
0605685DOM
DS LOUWRENS
Posbus 808, Bethal. 2310
Tel: 017 647 0017
Faks: 017 647 0018
Sel: 082 564 6779
E-pos: 27796941561@vodamail.co.za
KKM: D
Voorvoegsel: BES
0648965DOM
M DE KOCK
Posbus 1110, Bredasdorp, 7280
Tel: 028 452 1623
Faks: 028 452 1623
Sel: 084 503 0664
E-pos: nalise@whalemail.co.za
KKM: DK
Voorvoegsel: REMHOOGTE
0511494DOM
RICCOR BOERDERY EDMS BPK
Posbus 469, Ermelo, 2350
Tel: -
Faks: -
Sel: 082 388 3008
E-pos: riccorbdy@gmail.com
KKM: WDC
Voorvoegsel: RICCOR
0582040DOM
DORWALD BOERDERY EDMS BPK
Posbus 156, Riviersonderend, 7250
Tel: 028 261 1812
Faks: 086 622 1695
Sel: 082 453 2899
E-pos: cpg@dorwald.co.za
KKM: CPG
Voorvoegsel: DORWALD
0577974DOM
ROOIHEK DORMERS
P/A DHS Lamprecht Posbus 16, Amersfoort, 2490
Tel: 017 753 1042/3
Faks: 017 753 1202
Sel: 082 807 3152
E-pos: rooihek@yahoo.com
KKM: SL
Voorvoegsel: ROOIHEK
0612476DOM
DS LANGLEY
Posbus 1185, Bronkhorstspruit, 1020
Tel: -
Faks: -
Sel: 072 995 8242
E-pos: mrdavidlangley@gmail.com
KKM: DSL
Voorvoegsel: VOORENTOE
0605669DOM
GVA BOERDERY
Posbus 363, Caledon, 7230
Tel: 028 254 9756
Faks: 086 557 4679
Sel: 079 854 9637
E-pos: abriedewet@xsinet.co.za
KKM: DWT
Voorvoegsel: DEUWET
0113105DOM
REMKUIL BOERDERY (EDMS) BPK
Posbus 195, Caldedon, 7250
Tel: 028 212 1479
Faks: 028 212 1479
Sel: 082 897 0624
E-pos: remkuil@ruens.co.za
KKM: JT
Voorvoegse: REMKUIL
0462699DOM
MF HANEKOM
Posbus 126, Malmesbury, 7299
Tel: 022 487 2690
Faks: 022 482 2047
Sel: 082 870 1334
E-pos: hanekom@patat.za.net
KKM: AP
Voorvoegsel: RHENOSTERBOSRUG
0626464DOM
HP SMIT
Posbus 252, Napier, 7270
Tel: 028 482 1617
Faks: 028 482 1617
Sel: 072 342 4768
E-pos: klaassmit@orcawireless.co.za
KKM: HS
Voorvoegsel: PEARLY
0040477DOM
ELSENBURG
Diereproduksie, Dept Landbou, Privaatsak
X1, Elsenburg, 7607
Tel: 021 808 5487
Faks: 021 808 5407
Sel: 083 644 0628
E-pos: anneliek@elsenburg.com
KKM: E
Voorvoegsel: ELSENBURG
0557129DOM
JUDO TRUST
Posbus 3, Napier, 7270
Tel: 028 423 3392
Faks: 086 518 0644
Sel: 083 651 8688
E-pos: hendrikdekock@gmail.com
KKM: JU
Voorvoegsel: JUDO
0524685DOM
MJ SWART
Kyksim Boerdery (EDMS) BPK, Posbus 333,
Swellendam, 6740
Tel: 028 512 3866
Faks: 028 512 3866
Sel: 082 826 0292
E-pos: kinkodormer@vodamail.co.za
KKM: JS
Voorvoegsel: KINKO
0563439DOM
JJ THERON
Posbus 154, Volksrust, 2470
Tel: 017 735 2339
Faks: 017 735 5459
Sel: 082 926 0519
E-pos: theronjj@live.com
KKM: JV
Voorvoegsel: DORMICA
0552466DOM
DC FOURIE
Posbus 50, Riviersonderend, 7250
Tel: 028 261 1861
Faks: 028 261 1861
Sel: 083 284 6033
E-pos: -
KKM: KD
Voorvoegsel: SONDEREND
0610546DOM
KOUWDOUW DORMERS
Posbus 4030, George-Oos, 6539
Tel: 0824135937
Faks: 082 822 4917
Sel: 083 658 0383
E-pos: vectotrade@etime.co.za; cyb3r.
art@gmail.com
KKM: KDW
Voorvoegsel: KOUWDOUW
0517399DOM
DC VAN ZYL
Posbus 367, Swellendam, 6740
Tel: -
Faks: 028 514 2346
Sel: 082 540 3056
E-pos: dirkvanzyl@lando.co.za
KKM: DZ
VoorvoegseLl: DROERIVIER
WES-KAAP
0560040DOM
JL & DJ GELDENHUYS
Posbus 157, Riversdal, 6670
Tel: 028 713 2984
Faks: 086 615 9256
Sel: 082 477 5657
E-pos: louize@intellect.co.za
KKM: LDG
Voorvoegsel: LOUDI
0635570DOM
NUWELAND DORMERS
Posbus 283, Malmesbury, 7299
Tel: 071 695 9791
Faks: 086 577 7795
Sel: 082 872 9100
E-pos: ewan@nuweland.za.org
KKM: NL
Voorvoegsel: NUWELAND
0526906DOM
RC CUMMING
P.O. Box 195, Uniondale, 6460
Tel: 044 745 1357
Fax: 044 745 1357
Cell: 073 22 7527
E-mail: roycumming@ymail.com
HDM: GR
Prefix: MILDRED
0488350DOM
PM GILDENHUYS
Posbus 175, Heidelberg, 6665
Tel: 028 537 1941
Faks: 086 553 7675
Sel: 082 808 1295
E-pos: pietskaap@easycoms.co.za
KKM: DSG
Voorvoegsel: SWARTHEUWEL
0629063DOM
VANREE STUD
P.O. Box 847, Wellington, 7654
Tel: -
Fax: 021 873 4272
Cell: 082 372 1570
E-mail: vanreestud@gmail.com
HDM: VSS
Prefix: VANREE
42

dormer ledelys
2013
0629762DOM
AS DU TOIT
Posbus 110, Hekpoort, 1790
Tel: 014 576 2293
Faks: 086 671 6588
Sel: 083 659 4037
E-pos: andre@adtrp.co.za
KKM: ADT
Voorvoegsel: BERGSIG
dormer 2013
NOORD WES
0565310DOM
BEYERS & BEYERS TRUST
Posbus 133, Makwassie, 2650
Tel: 018 597 4036
Faks: 086 506 1687
Sel: 083 284 6473
E-pos: jabuwy@yahoo.com
KKM: K
Voorvoegsel: JABUWY
0586892DOM
FYNGOUD BOERDERY
Posbus 583, Sannieshof, 2760
Tel: -
Faks: 018 571 0328
Sel: 083 702 2789
E-pos: anton@otdk.co.za
KKM: FHL
Voorvoegsel: FYN-GOUD
0481550DOM
COCO BOERDERY
J Fourie Posbus 25270, Monumentpark, 0105
Tel: -
Faks: -
Sel: 082 093 7650
E-pos: annelie.johan@iburst.co.za
KKM: YF
Voorvoegsel: COCO
0611684DOM
JACHé DORMERS
Bokmakierie straat 8, Mooivalleipark, Potch, 2531
Tel: 018 294 6536
Faks: 086 602 7704
Sel: 082 499 9619
E-pos: lkeyser@anglogoldashanti.com
KKM: LH
Voorvoegsel: JACHE
0637468DOM
LINDIWE SELINAH
PO Box 1126, Hammanskraal, 0402
Tel: -
Faks: -
Sel: 078 803 2176
E-pos: malulekac@dwa.gov.za
KKM: SLMK
Voorvoegsel: LSKM
0589158DOM
SAVUKA MINING CC
T/A Savuka Dormers, Posbus 2838, Klerksdorp, 2570
Tel: 018 484 1181
Faks: 018 484 1179
Sel: 082 722 2269
E-pos: savuka_m@yahoo.com
KKM: CGR
Voorvoegsel: SAVUKA
0616252DOM
FJW VAN DER BIJL
Posbus 11286, Tiegerpoort, 0056
Tel: 011 964 1249
Faks: 086 647 2765
Sel: 083 262 2716
E-pos: fvanderbijl@furncorp.co.za
KKM: FVB
Voorvoegsel: VAN DER BIJL
44
0648178DOM
ANJOH DORMERS
Posbus 1807, Potchefstroom, 2520
Tel: -
Faks: 086743 2987
Tel: 078 893 8962
E-pos: wsmpotch@vodamail.co.za
KKM: AJH
Voorvoegsel: ANJOH
0594064DOM
GJJ SMITH
Posbus 11099, Klerksdorp, 2570
Tel: 083 400 8041
Faks: 086 555 3114
Sel: 083 400 8041
E-pos: gerrit.smith@itdsl.net
KKM: S
Voorvoegsel: ENKELDORING
0611642DOM
JE SCHOEMAN
Posbus 10661, Klerksdorp, 2570
Tel: 018 469 1230
Faks: 018 469 2964
Sel: 082 448 2890
E-pos: winrich@telkomsa.net
KKM: WN
Voorvoegsel: WINRICH
GAUTENG
KZN NAMIBIe
0574451DOM
ELGIN DORMERS
Posbus 80010, Olympia, Windhoek
Tel: 26461 251 665
Faks: 26461 251 558
Sel: 26481 124 4405
E-pos: dirk@a-zserv.com
KKM: Z
Voorveogsel: DVZ
0033464DOM
EA ENGELBRECHT
Posbus 304, Paulpietersburg, 3180
Tel: 034 995 0385
Faks: 034 995 0385
Sel: 082 891 0754
E-pos: arnowerwin@gmail.com
KKM: EAE
Voorvoegsel: ARLILO

Remkuil
Dormers
Suid - Kaap se slaglam kampioenskap Wenner vir die
afgelope 9 jaar. Nasionaal 4de & 6de in 2007 & 2008
RAMME EN OOIE BESKIKBAAR OP DIE VOLGENDE VEILINGS:
WES KAAP DORMER VEILING
( WORCESTER)
23 AUGUSTUS 2013
CALEDON RAMVEILING
13 JUNIE 2013
DORMER NAS VEILING
( BLOEMFONTEIN)
5 SEPTEMBER 2013
Johannes Du Toit [Eienaar] • 082 897 0624 / 028 212 1479 • remkuil@ruens.co.za
Jacques Marais [Stoet Bestuurder] • 083 423 0713 • remkuil2@ruens.co.za

geboorte kennisgewings
Wat moet ek as teler doen om te verseker dat my diere wat voldoen aan die
minimum rasstandaarde as geregistreerde diere opgeneem sal word by
Stamboek?
Koop of gebruik slegs SP ramme wat gekeur is.
Deel jou kudde op in paarseisoene van maksimum 60 dae.
Teken parings korrek aan (Watter ramme by watter ooie). Hou ook tred met die opvolgramme waar kunsmatige
parings en handdekking gedoen was.
Identifiseer lammers binne twee dae na geboorte deur oormerke of oorplaatjies aan te bring. Teken die geboorte
aan in u lamboek!
Dien u geboorte kennisgewings so gou as moontlik in by Stamboek/Dormer Genootskap (Die afsny ouderdom
vir geboorte kennisgewings is 200 dae, na hierdie ouderdom kan geen lammers meer aangeteken word nie)
Speengewigte vir die Dormerras is verpligtend! Weeg jou lammers wanneer al die lammers in die bepaalde lamseisoen
van 60 dae binne die vensterperiode van 71 tot 130 dae ouderdom val. Stuur hierdie gewigte in na Stamboek/
Dormer Genootskap binne twee maande maar wel voor die oudste lammers 200 dae oud is! (Geboortemassa, 42
dae massa en naspeenmassas is opsioneel) Geen speengewigte sal aanvaar word as enige dier ouer as 200 dae
is ten tye van die indiening daarvan!
NB! Die akkuraatheid van die geboorte kennisgewings (stambome) en produksiedata (100 dae speen massa)
is van kardinale belang as u wil teelvordering in u stoet maak (akkurate en betroubare BLUP en Indekse) en
as u enigsins as ʼn eerbare stoetteller gereken wil word!
Die laaste stap is om u diere aan te bied vir keuring op ouderdom 10 tot 24 maande! Geen diere sal opgeneem
word as geregistreerde diere wat nie voor die ouderdom van 24 maande op die voorgeskrewe prosedures gekeur is
nie! Alle aangetekende diere by Stamboek lê op lamboek en sal eers oorgaan as geregistreerde diere as bogenoemde
stappe gevolg en na gekom is!
Die laaste maar seker die belangrikste! “Maak seker dat u bewyse van versending van geboorte kennisgewings
asook produksiedata bewaar, aangesien die bewyslas van die indiening daarvan by u as die teler berus”
Sien meegaande artikel vir die pligte en vereistes van die keuring van Dormerskape deur die teler en keurder!
dormer 2013
KEURING VAN DORMERSKAPE
Wat is die pligte en watter stappe moet gevolg word by die keuring van
Dormerskape deur beide die teler en die keurder?
Laat keur jou diere wanneer hulle volgens u in die beste kondisie is.
Die diere moet ten tye van die keuring tussen 10 en 24 maande oud wees. Diere onder 10 maande en bo 2 jaar
kwalifiseer nie vir registrasie nie. Die maksimum wollengte vir inspeksie is 3 cm.
46

Die Dormer-kantoor moet gekontak word indien u ʼn inspeksie verlang, sodat die inspekteur die naaste aan u
plaas u kan besoek. Die inspekteur mag ʼn fooi vir reiskoste en dagtarief van u verhaal. (Die huidige fooi is R3 per
lopende km en R500 dagtarief ).
Keuringslys word vanaf die Dormer-kantoor aangevra of u kan dit direk trek vanaf Logix, sodat die inspekteur op
hoogte kan wees met die diere wat geskik is vir registrasie.
Stel gegewens soos groei-indekse, geboortestatus (enkel of meerling) aan inspekteur beskikbaar om hom instaat te
stel om meer doeltreffend te kan keur.
Verseker dat jou diere behoorlik geïdentifiseer kan word volgens die neergelegde metodes/vereistes van die
Dormerras! Alle diere moet reeds getatoeëer wees ten tye van die inspeksie.
Die keurder moet die inspeksie lys voltooi met die nodige bouvorm punt asook afkeur redes (kode) daarop
aangebring, sy keurders nommer daarop aanbring en elke bladsy daarvan behoorlik onderteken, waarna dit dan
ingestuur word na die Dormer Genootskap.
Om voldoende genetiese vordering in u kudde te maak moet u poog om geen manlike dier wat wel voldoen aan
die minimum rasstandaarde op te neem wat onder 6 punt vir bouvorm en wat negatief is op sy BLUP en Indekse nie.
Dieselfde geld vir vroulike diere wat onder 5 punt vir bouvorm.
Poog om vir u ʼn keurder te kry wat ʼn pad saam met u kan stap, hy kan u help om ʼn teelbeleid saam te stel en ook om
die teel doelwitte van u kudde oor tyd te bereik.
DIE KEURDER
Die keurders word deur die Dormer Raad aangestel en ontvang ‘n keurings nommer van SA Stamboek.
Maak seker dat die diere aangebied vir keuring wel volgens die beleid en regulasies van die Dormer Genootskap
gekeur/geïnspekteer mag word!
Die belangrikste is dat die diere tussen die ouderdom van 10 en 24 maande ten tye van die inspeksie is en dat hulle
oor die nodige speendata beskik. Geen diere wat nie ʼn speenindeks het mag gekeur word nie.
Keurders moet asb. gebruik maak van die bouvorm punt asook die nodige afkeur kodes op die inspeksielys.
Identifiseer diere aangebied vir inspeksie en maak seker dat hulle korrek getatoeëer is.
Voltooi die inspeksielys persoonlik en bring u keurings nommer daarop aan en teken elke bladsy.
Onthou... die keurders is ambassadeurs vir die Dormerras en meestal die enigste
skakel tussen die Genootskap en die Teler. Tree dus positief op en probeer
so veel moontlik diere te keur SONDER om die Genootskap, Teler en mede
Telers te benadeel.
Diere met ooglopende foute MOET afgekeur word – ongeag van die
diere se bouvorm punt.
Om ʼn swak dier goed te keur benadeel die Keurder die Teler – maar netso
kan ʼn Keurder wat goeie gemiddelde diere summier afkeur, net soveel
skade aanrig in terme van verlore teelmateriaal, finansiële verlies en ook
swak mense verhoudinge.

promosie artikels
dormer
MANSBAADJIE R500 PETTE R60 & KIDDER HOEDJIES R50 MANS HEMDE R180
dormer
DAMES HEMP R250 MANS HEMP R200 MANS HEMP R200 MANS HEMP R240 MANS HEMP R240
dormer 2013
dormer
48
TRUI R190 MANS FLEECY TOP R180 MANS TRUI PULL OVER R200 DAMES FLEECY TOP R180 DAMES FLEECY TOP R180
Kontak Liezel Grobler vir bestellings by 082 922 4616

Tref die regte teiken!
VEEPLAAS
Kontak my vir ’n kwotasie en advies
Noëlin du Plessis • 082 803 9993 • noelin@veeplaas.co.za
D i e
t y d s k r if v i r d i e
Bemark jou veiling en stoet by ons.
v e e b o e r
Weet die koper werklik van jou?
Promoveer jou stoet in Veeplaas.
SPESIALE TARIEF vir ’n 11-maande bespreking.
Kontak my vandag nog
Tiny Smith • 079 768 1599 • tiny@veeplaas.co.za
Slim, ingeligte boere lees Veeplaas
Veeplaas Stockfarm Handelspos
Tel: 087 808 9776
Faks: 012 664 2750
Privaatsak X2010, Lyttelton, 0140
Cliftonlaan 217, Lyttelton Manor,
Centurion, 0157

nampo
die eerste NAMPO skou is op die plaas Donkerhoek, naby
Bloemfontein, gehou in 1967. In die daaropvolgende jare
is die skou op plase gehou, totdat die skou in 1974 groot
genoeg geword het vir ‘n permanente tuiste by NAMPO
Park naby Bothaville. 71 723 besoekers het in 2012 Nampo Oesdag se
gronde deurgedraf.
Nampo was weereens ‘n groot sukses en ‘n ongekende belangstelling
heers tans in die Dormer ras. Kom besoek gerus weer ons stalletjie by die
skaapkomplek en besigtig top diere wat ten toon gestel word. Telers
van die Genootskap sal daar wees om u onbeantwoorde vrae te
beantwoord. Baie dankie aan Dolf Bam vir die voorbereiding van
die diere, asook almal wat help met diensbeurte!
dormer 2013
50

inspekteurs 2013
dormer 2013
52
PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PROVINCE
0607337DOM MNR. H.P. NAUDé POSBUS 186, BARKLY OOS, 9786 0459749206 0865509987 0823743193 henri.naude@bkb.co.za EASTERN CAPE
0630274DOM MNR. J.J. LOUW POSBUS 5, BARKLY OOS, 9786 045-971 0862 - 071-673 5255 - EASTERN CAPE
0334278DOM MR R.G. RAYNER P.O. BOX 202, CRADOCK, 5880 048-881 3826 086-511 3387 083-356 2749 rayner@telkomsa.net EASTERN CAPE
0488064DOM MNR. A.D. JORDAAN JOR DORMERS, POSBUS 30, CRADOCK, 5880 048-881 3525 086-620 6718 084-745 3418 jordormers@gmail.com EASTERN CAPE
0549467DOM MR W.T. ELLIOTT SPRING VALLEY, DEN STRAAT 19, MOLTENO, 5500 048-887 0019 - - billelliott@nokwi.co.za EASTERN CAPE
0648872DOM MNR. J.C. JOUBERT POSBUS 37593, LANGENHOVENPARK, BLOEMFONTEIN, 9330 - 0866818973 082 573 4980 jan.joubert@bkb.co.za FREE STATE
0381824DOM MNR. H.J. LOUW POSBUS 219, BRANDFORT, 9400 051-821 1453 051-444 1799 082-574 0602 kootsperm@vodamail.co.za FREE STATE
0002970DOM MNR. C.P. VAN ROOYEN POSBUS 12051, BRANDHOF, 9324 058-303 7986 012-807 3168 082-575 6370 charl@bonsmara.co.za FREE STATE
0618878DOM MNR. R.J. WILKE POSBUS 29048, DANHOF, 9310 051-436 1937 051-451 2306 083-280 6204 robert@centralsigns.co.za FREE STATE
0588573DOM MNR. A. FERREIRA POSBUS 68, DEWETSDORP, 9940 - - 082-829 3887 ferreireaa@tsb.co.za FREE STATE
0596651DOM MNR. T.J.P. BARNARD POSBUS 33, EDENBURG, 9908 051-743 1565 051-743 1565 079-511 3920 - FREE STATE
0602950DOM MNR. W.A.V. ESTERHUYSE POSBUS 43114, HEUWELSIG, 9332 051-445 2100 051-445 2100 071-471 1827 w.esterhuyse@lantic.net FREE STATE
0630481DOM MNR. J.J. JANSEN VAN RENSBURG POSBUS 65, KOFFIEFONTEIN, 9986 - - 082-380 0146 wintershoekboerdery@yahoo.com FREE STATE
0583184DOM MNR. W.J. VAN HEERDEN POSBUS 1988, KROONSTAD, 9500 056-212 9393 056-212 9393 082-826 3244 - FREE STATE
0570264DOM MNR. J. VAN WYK POSBUS 602, LADYBRAND, 9745 - - 072-684 6304 eastry@ntelecom.co.za FREE STATE
0590453DOM MNR. G.F.M. VAN DER WESTHUIZEN POSBUS 345, PARYS, 9585 056-817 7455 - 082-651 2858 - FREE STATE
0486331DOM MNR. B.E. VENTER HELDERHOEK, POSBUS 67, REDDERSBURG, 9904 - - 082-808 9253 mwctinn@mweb.co.za FREE STATE
0459655DOM MNR. VAN ZYL P.H. DE V POSBUS 442, REITZ, 9810 058-863 1549 - 083-995 0950 samekoms@gmail.com FREE STATE
0586818DOM MNR. D.C. CRONJE POSBUS 328, VREDE, 9835 - - 082-565 6924 - FREE STATE
0524399DOM MNR. J. CHURCH POSBUS 470, ZASTRON, 9950 05572 vra 1513 Rouxville 051-663 0153 082-499 5935 cobuschurch@nokwi.co.za FREE STATE
0648221DOM MNR. H.J. BAM POSBUS 289, AMERSFOORT, 2490 0177531867 0865930870 084 491 0310 dolf@aan-de-vallei.co.za MPUMALANGA
0648222DOM MNR. C.D. JORDAAN POSBUS 232, ERMELO, 2350 - 0865423610 082 772 5041 niel.jordaan@bkb.co.za MPUMALANGA
0648245DOM MNR. M.J. VILJOEN POSBUS 113, VOLKSRUST, 2470 - 0177352262 073 285 0258 handel.volksrust@bkb.co.za MPUMALANGA
0603140DOM MNR. R.B. HAUPT 10 DE JAGERSTRAAT, POSBUS 113,VOLKSRUS, 2470 017-735 1288 017-735 3664 082-772 4542 richard.haupt@bkb.co.za MPUMALANGA
0602947DOM MNR. J.A. BEYERS POSBUS 133, MAKWASSIE, 2650 018-597 4511 086-506 1687 083-284 6473 jabuwy@yahoo.com NORTH WEST
0583192DOM MNR. J.B. DE WET POSBUS 800, CALEDON, 7230 028-212 1865 028-212 1865 082-853 4851 jbdewet@cmw.co.za WESTERN CAPE
0549413DOM MNR. H.W. HATTINGH POSBUS 555, CALEDON, 7230 028-212 2058 028-212 2058 082-786 1534 - WESTERN CAPE
0462699DOM MEV. M.F. HANEKOM POSBUS 126, MALMESBURY, 7299 022-487 2690 022-482 2047 082-870 1334 hanekom@patat.za.net WESTERN CAPE
0550316DOM MNR. J.V.B. GROENEWALD POSBUS 214, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1944 - 082-572 4327 - WESTERN CAPE
0564456DOM MNR. P.A. DU PLESSIS POSBUS 193, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1521 086-681 6879 082-823 0673 pieter.duplessis@bkb.co.za WESTERN CAPE
0609539DOM MNR. P. GROENEWALD BKB POSBUS 29, RIVIERSONDEREND, 7250 - - - - WESTERN CAPE
0450198DOM MNR. C.P. GROENEWALD POSBUS 156, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1812 028-261 1812 082-453 2899 cpg@dorwald.co.za WESTERN CAPE
0585343DOM MNR. F.D. HUGO POSBUS 541, SWELLENDAM, 6740 028-514 2223 028-514 2223 082-854 9468 fdhugo@cmw.co.za WESTERN CAPE
0569903DOM MNR. M. LIEBENBERG POSBUS 25, SWELLENDAM, 6740 028-514 1963 028-514 1963 082-771 6552 - WESTERN CAPE
0524685DOM MNR. M.J. SWART KYKSIM BOERDERY (EDMS) BPK, POSBUS 333, SWELLENDAM, 6740 028-512 3866 028-512 3866 082-826 0292 kinkodormer@vodamail.co.za WESTERN CAPE

Rhenosterbosrug Dormerstoet
VASGETEELDE EIENSKAPPE • VEILINGS
BLOEMFONTEIN 5 SEPTEMBER 2013 • MOORREESBURG 21 AUGUSTUS 2013 • WORCESTER 23 AUGUSTUS 2013
48 JAAR
VAN DOELGERIGTE TOEGEWYDE TELING EN STRENG SELEKSIE
U tevredenheid is ons waarborg vir sukses!
Erika Hanekom en Seun Posbus 126, Malmesbury 7299
Erika 082 870 1334 • Alwyn 073 186 7947 • hanekom@patat.za.net

Kleinvee Stoetteler 2012
erika Hanekom van Rhenosterbosrug Dormerstoet, Malmesbury, is as kleinvee
stoetteler van 2012 vir SA Stamboek se voortreflikheids toekenning op ‘n glans
geleentheid in Bloemfontein aangewys. Daar word gestrewe om voortreflikheid
in die stoet te identifiseer en erkenning te gee. Die aspekte wat veral aandag
geniet is vrugbaarheid, die basis van winsgewende boerdery, aantekenings praktyke en data
bestuur binne die kudde – die faktore wat ‘n teler in posisie sal plaas om doeltreffende genetiese
vordering te realiseer (dit het vir die eerste keer op punte basis geskied).
Vraag: Wat beteken hierdie toekening vir jou?
Dit verseker my dat jare se harde werk en toegewyde teling nie verniet was nie. Dis vir my ‘n aansporing
om te volhou met dit waarmee ek besig is, om nog groter uitdagings te aanvaar en om nog beter te
presteer. Dis ook ‘n versekering dat daar altyd gepoog moet word om die beste kwaliteit diere te teel.
Ek is dankbaar dat hierdie toekenning en blootstelling die Dormerras met sy unieke eienskappe op die
voorgrond kan plaas en dat ek ‘n bydrae kon lewer tot bevordering van die ras.
dormer 2013
54
Van links voor: Gerhard van Rensburg (toekenning vir melkbeeste); Erika Hanekom (skape), Wessel van Wyk
(vleisbeeste); Neil Dry (varke) en Christo Paneras (perde). Agter: van Rensburg se vrou, Mildred, Charl Hunlun van SA
Stamboek, van Wyk se vrou Ria, Anton Vos bestuurende direkteur van Vleissentraal, Dry se vrou, Christa en Dorette
Jacobs wat Paneras vergesel het.

Slagtkraal
DORMERS

voedingbeginsels
vir intensiewe skaapboerderystelsels
die dalende winsgewendheid van intensiewe skaapboerdery sal produsente dwing om die
biologiese doeltrefendheid en produktiwiteit van hulle skaapboerdery drasties te verhoog terwyl
presisieskaapboerdery op alle fasette van skaapboerdery voorrang
Voerkoste word beskou as die grootste enkele kostefaktor
in ‘n intensiewe skaapstelsel. Om dus ‘n intensiewe
skaapstelsel winsgewend te bedryf, is beide ‘n hoë
reproduksietempo en doeltreffende skaapproduksie
‘n voorvereiste. Die beste maatstaf om dit te meet, is
kilogram lam geproduseer per kilogram ooimassa gepaar
per jaar. Tans is die aanbevole teiken 1 kg lam bemark
of vir vervanging teruggehou per kilogram ooimassa
gepaar per jaar (Vipond et al., 2009). Om hierdie teiken
te bereik, moet gefokusde voeding (“targeted feeding”)
toegepas word. Dit behels presisievoeding van spesiaalgeformuleerde
aanvullings wat kritieke voedingstowwe
op presiese tye gedurende spesifieke fisiologiese
stadiums aan teelooie en -ramme voorsien om die ooie se
reproduksietempo te verhoog asook lamgroei te versnel.
Die sukses van gefokusde voeding hang grootliks af
van die gehalte en hoeveelheid van die voeding asook
die presiese tyd of stadium wat dit aan die diere verskaf
word (Blanche & Martin, 2009). Resepte vir spesiaalgeformuleerde
lekke en rantsoene is beskikbaar by Jasper
Coetzee Consulting (jasperco@iafrica.com). Die aspekte
om op te fokus is: uitgroei van jongooie; prikkelvoeding
van teelramme en -ooie; beperking van embrionale
en fetale vrektes; maksimering van lamoorlewing en
lamgroei. Vervolgens gaan hierdie aspekte in meer detail
bespreek word.
Uitgroei van jongooie om ovulasietempo te
maksimeer
Die teikendoelwit met die voeding van jongooie is die
optimale uitgroei van ooilammers en vervangingsooitjies
om maksimum ovulasietempo te verseker. Optimale
uitgroei van speenooilammers en jongooie verhoog
hulle leeftydproduksie en -reproduksietempo. Indien
ooilammers egter in enige stadium van geboorte totdat
hulle die eerste keer self lam massa verloor, kan hulle
leeftydproduksie en -reproduksietempo permanent
en onomkeerbaar verlaag word. Die teikenmassa wat
jongooie moet bereik om maksimum ovulasietempo te
verseker, is 70 % van volwasse liggaamsmassa met paring
op 7 tot 10 maande; 80 % van volwasse liggaamsmassa
met paring op 11 – 14 maande (Fogarty et al., 2007; AWI,
2009; Graaf, 2010) en 90 % indien ouer as 14 maande
gepaar word. Vir die optimale uitgroei van jongooie
moet voldoende deurvloeiproteïen aangevul word om
spiergroei te bevorder. Hulle voedingspeil moet sodanig
gereguleer word dat hulle hul teikenmassa met eerste
paring bereik. ‘n Te hoë groeitempo moet egter vermy
word, want dit kan optimale uierontwikkeling nadelig
beïnvloed weens oormatige vetneerlegging in die uier
waardeur die melkvormende uierweefsel (alveoli) beperk
word en dus toekomstige melkproduksie verlaag.
dormer 2013
56

Prikkelvoeding van teelramme om spermproduksie te verhoog
Die teikendoelwit met die voeding van teelramme is om testesgroei en spermproduksie te maksimeer. Die voorsiening
van ‘n spesiaal-geformuleerde ramprikkelaanvulling het ten doel om testesgrootte en spermproduksie te maksimeer
(Martin & Walkden-Brown, 1995) wat noodsaaklik is vir ‘n hoë besetting en hoë voorkoms van meerlinggeboortes. Die
voer van hoë vlakke van grane (bv. mielies, kleingrane of sjokoladegrane; afrondkorrels, ensovoorts) moet vermy word
omdat dit ramvrugbaarheid nadelig kan beïnvloed weens oormatige vetneerlegging in die skrotum, veral in die nek
van die skrotum, wat hitte-uitruiling beperk.
Aangesien die proses van spermatogenese (spermproduksie) ongeveer 60 dae neem, moet teelramme vanaf twee
maande voor die paarseisoen ekstra energie, maar veral ‘n baie hoë vlak van deurvloeiproteïen gevoer word, want dit
bevorder die groei van die testes en die spermproduksie (Henderson, 1990). Ramme wat ‘n hoë deurvloeiproteïenrantsoen
ontvang het, het ‘n hoër en meer intense seksdrang gehad as dié op ‘n lae deurvloeiproteïenrantsoen (Salamon,
1964). Om spermproduksie en spermgehalte te bevorder, moet teelramme ook drie maande voor die paarseisoen
‘n spoorelement- en vitamienaanvulling ontvang. Die saadkwaliteit van teelramme kan verder verbeter word deur
hulle vanaf agt weke voor die paarseisoen met koringkiemolie (± 25 ml/ram) een tot twee keer per week te doseer.
Om ‘n hoë reproduksietempo te verseker, moet teelramme topfiks wees. ‘n Teken dat die ramme gereed is vir die
paarseisoen is dat die binne-gedeelte van hulle dye (lieste) pers moet wees met heelwat was (vet/olie) teenwoordig
(Greig, 2007). Die pers kleur en die voorkoms van die “vetterigheid” in die lieste moet progressief toeneem soos die
paarseisoen nader kom (Henderson, 1990). Sodra byvoeding ‘n aanvang neem, moet met die oefening (1 tot 2 km
geforseerde vinnige stap daagliks) van die ramme begin word. Teelramme moet ongeveer vier tot ses weke voor die
paarseisoen ‘n geslaggeskiktheids- en dekbehendigheidstoets ondergaan.
Prikkelvoeding van teelooie om ovulasietempo te maksimeer
Die teikendoelwit met prikkelvoeding van teelooie is om die ovulasietempo (eiselafskeiding) te maksimeer. In
intensiewe lamstelsels word die voer van die lakterende ooie sewe dae voor speen drasties verminder om die
opdroogproses te vergemaklik. Hierdie voedingstrategie skakel die ooi van laktasie (melkproduksie) oor na
reproduksie (ovulasie). Volgens Schoenian (2012) moet vir 5 tot 10 dae (aanbeveling is tans 7 dae) voor speen na
‘n lae proteïenrantsoen (slegs ruvoer van ‘n swakker gehalte) oorgeskakel word tot ongeveer 3 tot 5 dae na speen
waartydens die waterinname ook oordeelkundig beperk kan word. Prikkelvoeding neem dan weer ongeveer 14 dae
voor die paarseisoen ‘n aanvang. Om ooie voor die paarseisoen meer rus en herstelkans te gee, word die paarseisoen
met natuurlike paring deesdae tot 21 dae beperk.

Die kondisie van die ooie met die aanvang van die paarseisoen is die belangrikste bepalende faktor van reproduksietempo
van ooie (Hunt, 2010). Meerlinggeboortes is hoogs afhanklik van die kondisie van ooie met paring (Lifetime Wool, 2007)
omdat dit een van die hooffaktore is wat ovulasietempo bepaal (Tempest, 1990). Die doelwit met voeding is om te poog dat
teelooie met die aanvang van die paarseisoen in ‘n uitstekende kondisie (minstens 3.5 kondisiepunt met natuurlike paring
en ‘n 3 kondisiepunt vir laparoskopiese inseminasie) is en dat hulle massatoename in daardie stadium ‘n stygende tendens
toon om ovulasietempo te verhoog en om te verseker dat minstens 75 % van die ooie tweelinge produseer. Koggelramme
of kunsmatige sinchronisasie (CDIR’s of sponse) moet as ‘n bestuurshulpmiddel saam met prikkelvoeding gebruik word
om maksimum ovulasietempo te verseker. Hierdie praktyke sinchroniseer die lamseisoen omdat die paartyd tot 21 dae
beperk kan word; verhoog lampersentasie weens verhoogde ovulasietempo; beperk stertkantlammers en verlaag die
voerkoste omdat ooie dan gedurende laatdragtigheid en laktasie vir ‘n korter periode gevoer word. Prikkelvoeding moet
spesiale “rumenaktivators” voorsien om ‘n hoë ovulasietempo te verseker. In hierdie verband is die aanvulling van kritieke
spoorelemente en vitamienes voor die paarseisoen ook belangrik. Vermy die paring van ooie op medic- en lusernweiding
wat deur insekte en luise beskadig; virus of swamme besmet is of waar daar ‘n tekort aan vog en/of plantvoedingstowwe
is, want in sulke toestande (stres) produseer hierdie plante koumestrol (fito-estrogene) wat ‘n afname in ovulasietempo en
meerlinggeboortes tot gevolg het terwyl die ooie ook stadiger op hitte kom. Die inname van te hoë vlakke van oplosbare
(bv. ureum) en degradeerbare proteïen (bv. hoogs degradeerbare proteïenryke grondstowwe soos lupiene, ertjies, sojas
en sonneblomoliekoekmeel) veral as dit as prikkelvoer gebruik word op hoë proteïenryke weidings of weidings wat met
hoë vlakke van ureum of KAN bemes is; kan tot te hoë bloedureumvlakke (BUN) aanleiding gee. Te hoë BUN-vlakke
verlaag die oorlewing van sperme, eiselle (ovums) en embrio’s in die baarmoeder (Bilodeau-Goeseels & Kastelic, 2003).
dormer 2013
58
Beperking van embrionale en fetale vrektes
Die doelwit met voeding gedurende die paartyd en die
eerste maand daarna is om resorpsie tot ‘n minimum te
beperk. Daar moet gepoog word om resorpsie en fetale
afsterwing tot minder as 2 % te beperk. Embrio-resorpsie
in vroeë dragtigheid en die afsterwing van fetusse in
middragtigheid veroorsaak dat skaapprodusente jaarliks
duisende rande verloor, maar hulle is meestal onbewus
daarvan indien ooie nie geskandeer word nie. Hierdie
verliese (verdwynfaktor) is die verskil tussen die potensiële
getal lammers geskandeer en die getal lammers gebore.
Verliese van so hoog as tot 19 – 26 % word van skandering
tot lam gerapporteer (McCue, 2011). Beide oorvoeding
net na bevrugting en ondervoeding gedurende
dragtigheid kan tot hierdie verliese aanleiding gee.
Die aanbeveling is om die voedingspeil na bevrugting
geleidelik tot onderhoudsvoedingspeil te verlaag en toe
te sien dat ooie na die paartyd hulle teikenmassatoename
handhaaf. Gedurende die tweede en derde maand van
dragtigheid moet volwasse ooie met enkelingfetusse ±
50 g/dag; dié met tweelingfetusse ± 80 g/dag en dié met
drielingfetusse ± 100 g/dag in massa toeneem. In die geval
van jongooie is die onderskeie massatoenames ongeveer
100; 110 en 140 g/dag (NRC, 2007). Skandering is ‘n moet
omdat dit ‘n uiters belangrike bydrae tot winsgewende
skaapboerdery lewer. Dit verlaag voerkoste omdat droë
ooie nie gevoer word nie (as hulle bemark word) of
minder gevoer word (as nog ‘n kans gegun word) terwyl
ooie met enkelingfetusse vir ‘n korter periode en teen ‘n
laer peil gevoer word as dié met tweelingfetusse.
Enige vorm van stres (klimaat, voeding, hantering,
ensovoorts) moet veral die eerste 30 dae na bevrugting
voorkom of beperk word, want dit kan tot embrioresorpsie
en fetale verliese by hoë risikodiere (bv. dié met
meerlingfetusse, jong- en skraal ooie) lei. Strestoestande
wat gedurende hierdie tyd kan voorkom, is skielike
verandering in die weiding, voedingspeil of omgewing;
oormatige hantering; skeer; mikskeer; dip; dosering; enting;
kloue knip; ensovoorts asook ongure weerstoestande en
vervoer of aanjaag van ooie oor ‘n lang afstand. Al hierdie
aktiwiteite moet gestaak word tot minstens 30 dae na
paring. Waar die omgewingstemperatuur meer as 28 tot
32 °C is, sal die voorsiening van skaduwee in die vorm van
bome of skadunet embrionale en fetale verliese beperk.
Resorpsie kan ook deur verskeie siektetoestande (bv.
Ensoötiese aborsie; Bloutong; Slenkdalkoors; ensovoorts)
veroorsaak word en daarom moet ‘n doeltreffende
immuniseringsprogram gevolg word.
Maksimering van postnatale lamoorlewing en lamgroei
Die teikendoelwit met voeding gedurende
laatdragtigheid is om optimale geboortemassa en
maksimum uierontwikkeling te verseker. Lamoorlewing
hou verband met die voeding van die ooi gedurende
laatdragtigheid (Binns et al., 2002). Moederlike gedrag
en lamgrootmaakvermoë van ooie kan deur strategiese
byvoeding gedurende laatdragtigheid verbeter
word (Murphy, 1999). Tans word ‘n sogenaamde
“opstoomrantsoen” vanaf drie tot vier weke voor lam
aan ooie voorsien om ‘n hoë geboortemassa (4.5 – 5.9
kg) te verseker asook maksimum uierontwikkeling

vir maksimum produksie van vloeibare bies en om die geboorteproses te vergemaklik en te versnel wat alles
meehelp om lamvrektes tot ‘n minimum te beperk en dus ‘n hoë lamoorlewing (> 95 %) te verseker. Aanvulling
van kritieke spoorelemente en vitamienes moet gedurende laatdragtigheid voorsien word.
Sodra die ooi gelam het, word na ‘n laktasierantsoen (melkproduksierantsoen) oorgeskakel om hoë melkproduksie
te verseker asook massaverlies van lakterende ooie te beperk. Die teikendoelwit gedurende laktasie is om
lamgroeitempo te maksimeer asook om die lakterende ooie se massaverlies in vroeë laktasie tot minder as 40 g/
dag te beperk om ‘n hoë lampersentasie met daaropvolgende lamseisoen te verseker.
Kruipvoeding is ‘n bestuurshulpmiddel wat gebruik kan word om skaapboerdery meer winsgewend te maak (Roux,
2011). Kruipvoeding is die betalendste vorm van voeding omdat dit ‘n hoër speenmassa op ‘n vroeër ouderdom
verseker. As gevolg van vroeër speen kan dus meer ooie aangehou word terwyl dit ook ‘n hoër lampersentasie
met die daaropvolgende lamseisoen tot gevolg het. Kruipvoeding moet aan sogende lammers voorsien word
sodra die ooie die lamhokke verlaat. Die teikendoelwit is om maksimum lamgroeitempo (> 300 – 350 g/dag) te
handhaaf sodat die lammers reeds so vroeg as 60 dae ouderdom gespeen kan word, mits hulle minstens 25 kg
weeg. Weens die uiters doeltreffende voeromsetting van die jong lam moet alles moontlik gedoen word om te
verseker dat die lam volgens sy maksimum genetiese groeipotensiaal groei. Om dit te bereik, moet ‘n baie hoë
gehalte kruipvoer (18 % proteïen) gevoer word en daar moet ook vir voldoende kruipvoervreetspasie voorsiening
gemaak word.
Deur lammers vroeg te speen en die lammers wat vir die slagmark geoormerk is in ‘n voerkraal af te rond, kan
meer ooie aangehou word terwyl terselfdertyd waarde tot die lammers toegevoeg word. Met speen word alle
markklaarlammers asook die 10 tot 15 % swakste (klein en boepenslammers) verkoop, want ‘n swak lam kan
nie “reg” gevoer word nie. Die teikendoelwit met die afronding van lammers is om die groei te maksimeer en
die staandae te minimaliseer. Hoe korter die tyd is vanaf ‘n lam gebore is totdat hy geslag word, hoe meer
winsgewend is skaapboerdery. Die mees winsgewende lam is die een wat vinnig groei en vinnig bemark kan
word, want vinniggroeiende lammers is die doeltreffendste omsetters van voer na vleis (Anderson, 2005). Vir
maksimum winsgewendheid moet lammers geslag word sodra hulle groei begin afplat. Spesiale rantsoene moet
vir elk van die afronding van lammers in voerkrale; weimielies of op aangeplante weiding geformuleer word om
groei te maksimeer en die aantal staandae in die voerkraal of aantal weidae op weiding te minimaliseer (Notter et
al., 1991). Met hierdie spesiale rantsoene kan ‘n “mielieprys” van tot R3700/ton gerealiseer word terwyl lammers
op goeie gehalte, aktief-groeiende weiding bykans dieselfde groeitempo as in ‘n voerkraal kan handhaaf.
Samevatting
Optimum produksie en maksimum winsgewendheid word bereik deur ‘n kombinasie van verbeterde
genetiese potensiaal (teelmateriaal); toepassing van sleutelbestuurspraktyke en inname van gebalanseerde
voedingstowwe (Larsen, 2007). Om dus maksimum doeltreffendheid van skaapboerdery te verseker, moet die
regte voedingstowwe gedurende elke stadium van die reproduksieproses voorsien word (Blache & Martin, 2009),
dus presisievoeding. Om ‘n intensiewe skaapboerdery winsgewend te bedryf, moet die teikendoelwit van elke
fisiologiese stadium bereik word. Rykdom lê nie in die aantal ooie nie, maar in die aanwending van tegnologie.
Die gebruik van moderne tegnologie asook die nuutste skaapbestuur- en voedingspraktyke bied veeprodusente
‘n groot geleentheid om hulle skaapkuddes se uitsetprestasie (kilogram vleis en wol geproduseer/ha/jaar) en
doeltreffendheid te verbeter (Lynch & Hanrahan, 2011). Volgens Lynch en Hanrahan (2011) het die top 25 % plase
in hulle ondersoek 35 % meer kilogram lamkarkas/ha geproduseer as die gemiddelde van al die plase weens die
gebruik van moderne tegnologie en die nuutste boerderypraktyke, sonder om die ooigetalle te verhoog (Lynch
& Hanrahan, 2011).
- Dr. Jasper Coetzee Pr.Sci.Nat. (Anim.Sci.) Ph.D. (Agric.) Stell.
Professionele Veekundige (400328/83); Skaapvoeding- en Bestuurspesialis Konsultant
076 846 8800 & jasperco@iafrica.co.za

dieretal & ledetal
DIERETAL 0 > maande ( soos op 18 april 2013 ) totaal: 24678
Totaal
F
24678
18250
21172
M
A
B
6428
1639
1867
SP
DIERETAL 12 > maande ( soos op 18 april 2013 ) totaal: 17072
17072
13855
14096
3217
1579
1397
DIERETAL 24 > maande ( soos op 18 april 2013 ) totaal: 10713
10713
9532
8436
1181
1218
1059
LEDETAL ( soos op 18 april 2013 )
dormer 2013
Oos-Kaap 23 lede
Noord Kaap 6 lede
Vrystaat 51 lede
Mpumalanga 11 lede
Wes-Kaap 17 lede
wes-kaap 19%
gauteng 2% kzn 1%
noord wes 7%
namibië 1%
oos-kaap 19%
noord kaap 5%
Noord Wes 8 lede
Gauteng 3 lede
mpumalanga 9%
vrystaat 42%
60
KZN 1 lid
Namibië 1 lid

TOP 3
D O R M E R S
Andrew Jordaan & Seuns
SPEKBOOMBERG • POSBUS 438 • CRADOCK • 5880
Ons missie
in ons stoetery is om ramme te teel met goeie
balans, goeie bouvorm en hoë vrugbaarheid.
Ons visie
is om teelmateriaal aan stoet-en kudde boere te voorsien wat
ekonomies doeltreffende vleisproduksie kan bevorder.
Goeie Genetika Betaal
ANDREW JORDAAN 082 8555 604
andrewjnr@r63.co.za | www.andrewjordaanenseuns.com

kursus
12 & 13 Februarie 2013
en Senior keurderskursus is aangebied op 12 en 13
Februarie 2013 te Aan-de-Vallei Dormers, Amersfoort. Die
kursus is bygewoon deur 43 telers en belangstellendes,
waarvan 5 die senior keurderskursus geslaag het en 17
die junior keurderskursus. 13 leerders van Hoërskool
'nJunior
Middelburg (Mpumalanga) het ook die kursus bygewoon.
dormer 2013
62

PERFORMANCE
DRIVEN VEILING
Ons hou elke Februarie ’n “Performance
Driven”-veiling waar ons Brangus, Limousin,
Dormer en Ile de France diere verkoop.
VALUES FOR THE BREED / WAARDES VIR DIE RAS
Year
Jaar
Birth/Geboorte
Dir Mat
Weaning/Speen
Dir Mat
Post Weaning
Na Speen
Rep_Tww
Rep_Tww
REV
REW
2010 0.01 0.00 0.37 -.05 0.86 0.65 0.91
395 6589 3043 1492
2011 0.00 0.00 0.57 -.04 1.42 1.32 1.5
7671 2832 555
VALUES FOR THE STUD / WAARDES VIR STOET
Year
Jaar
Birth/Geboorte
Dir Mat
Weaning/Speen
Dir Mat
Post Weaning
Na Speen
Rep_Tww
Rep_Tww
REV
REW
2010 -.04 -.2 0.43 0.09 1.68 0.91 4.36
1 57 42 20
2011 0.00 0.00 1.82 0.3 2.9 1.78 5.86
85 76 6
Ben Badenhorst 082 445 3366 • 0865001444 • bbadenhorst@jireth.co.za
• www.v5brangus.co.za

pretblad
Lekker lag...
dit het alles in 1961 begin toe die geldstelsel van ponde na rande verander het en my oortrokke
bankrekening dus verdubbel het. Ek was net besig om daaraan gewoond te raak, toe bring hulle
kilogramme in die plek van ponde/onse en my oes verminder met die helfte. Toe verander hulle
die reenval van duime na millimeter en ons het sedert daardie tyd nog nie weer ‘n duim reen
gehad nie. Wat doen hulle toe? Bring ‘n ding genaamd Celsius en die temperatuur daal met
twintig grade. Geen wonder my mielies wil nie groei nie. Asof dit nie genoeg was nie, verander
hulle grond van morge na hektaar en my plaas se grootte verminder met die helfte van wat ek oorspronklik
geerf het. Dit is toe dat ek besluit om die plaas te verkoop. En glo my. Ek het pas my plaas in die mark gesit,
toe verander hulle myle na kilometer. Nou is my plaas so ver uit die dorp, dat niemand daarin belangstel nie!”
( Skrywer onbekend )
Toets jou kennis:
1) Die Dormer vier sy 75ste bestaansjaar in?
a: 2014 c: 2017
b: 2015 d: 2019
2) Die Dormer is ontwikkel as ‘n …?
a: Terminale vaarlyn c: Vroegryp skaapras
b: Laatryp skaapras d: Beide a en c
3) Dit is verpligtend om die volgende massa(s) van diere te neem:
a: Geboorte massa c: Na speen massa
b: Speen massa d: Beide b en c
4) Speenpersentasie verwys na:
a: Aantal lammers gespeen as ‘n persentasie van lammers gebore c: Aantal lammers gespeen as ‘n persentasie van lammers lewendig gebore.
b: Aantal lammers gespeen as ‘n persentasie van ooie gepaar d: Aantal lammers gespeen as ‘n persentasie van tweeling lammers gebore.
5) Die maksimum ouderdom van ‘n dier wat aangebied mag word vir keuring as SP dier is?
a: 12 maande c: 4 jaar
b: 2 jaar d: Enige ouderdom
6) By BLUP teelwaardes beteken die * dat die dier se teelwaardes in die?
a: Top 40% van die ras is c: Top 10% van die ras is
b: Onderste 10% van die ras is d: Onderste 40% van die ras is
7) Maksimum wollengte van skape tydens die Nasionale veiling
a: 1.5cm c: 3cm
b: 2cm d: Onbeperk
dormer 2013
8) Die testisomvang van ‘n ram 12-15maande ouderdom moet minimum ......cm wees?
a: 29 c: 31
b: 30 d: 32
9) Bloedarmoede, bleek slymvliese en ‘n kwakkeel is ‘n goeie aanduiding van?
a: Bloutong c: Slenkdalkoors
b: Bloednier d: Haarwurm
64
10) Teen die volgende siekte kan NIE voorkomende ingeent word nie
a: Bloutong c: Pasteurella
b: Bloednier d: Brandsiekte
Antwoorde: 1 b, 2 c, 3 b, 4 b, 5 b, 6 c, 7 c, 8 b,9 d, 10 d

esep
Heuning & Marmelade Skaapboud
Bestanddele
1.5kg heel lamsboud
20ml olyfolie
12.5ml sout
6 heel kruinaeltjies
3 knoffelhuisies gehalveer
6 heel swartpeperkorrels
6 kort roosmaryntakkies
15ml suurlemoensap
12.5ml marmelade
12.5ml heuning
Voorverhit die oond tot 160°C.
Smeer die hele boud met die olyfolie en vryf dan die sout in sodat dit
aan die boud vaskleef. Gebruik ‘n skerppuntmes en streek 6 gaatjies in
die vleis, egalig versprei oor die boud. Vul elke gaatjie met ‘n kruinaeltjie,
halwe knoffelhuisie en peperkorrel en streek dan ‘n roosmaryntakkie
daarin.
Plaas die boud in ‘n oondskottel met ‘n deksel, bedruip met die
suurlemoensap en bak ongeveer
2 uur tot gaar. Haal die boud uit die oond en verhoog die oondtemperatuur
tot 180°C. Meng die marmelade en heuning en bedruip die boud
daarmee. Plaas onbedek terug in die oond en bak sowat 20-30 minute
tot goudbruin.
Sny die boud net voor opdiening in skywe. Sit warm voor met rys en
groenslaai en bedruip die vleis met die sous.

kalender
Kinko 7de produksie veiling (+ - 200 diere)
31 Januarie 2013
AS Jordaan
7 Februarie 2013
Daeraad Dormers (Esmé Jordaan) – Memel
7 Februarie 2013
V5
20 Februarie 2013
Dorwald produksieveiling Blydskap, Riviersonderend
27 Februarie 2013
PA Jansen van Rensburg
20 Maart 2013
Nampo
14 – 17 Mei 2013
Jabuwy
23 Julie 2013
Kinko 8ste produksie veiling (+ - 200 diere)
31 Julie 2013
Suidkaap Promosie veiling Bredasdorp
1 Augustus 2013
Aan-De-Vallei & BB Agri Dormers
14 Augustus 2013
Johanri Dormers (Johan Barnard)
21 Augustus 2013
Wes-Kaap Dormer Veiling
23 Augustus 2013
Algemene Jaarvergadering
4 September 2013
Dormer Jaareindfunksie
4 September 2013
dormer 2013
Nasionale veiling te Bloemfontein, Skougronde om 11:00
Cobus Church
5 September 2013
10 September 2013
Eversar Produksie veiling
10 September 2013
Dorwald, Humansdorp
10 September 2013
66
Mega Week Bredasdorp
18 – 21 September 2013
Dormer kursus Malmesbury
8 - 9 Oktober 2013

JABUWY
Dormers en Brangus
Alles is Genade
“Waar vrugbaarheid ’n prioriteit is,
en groei vanselfsprekend”
PRODUKSIE VEILING
23 Julie 2013
SP & KOMMERSIËLE RAMME EN OOIE
Kobus & Stephanie Beyers • Makwassie NW • 083 284 6473 • jabuwy@yahoo.com