Doorstroom en talentontwikkeling : onderwijs voor ... - Onderwijsraad

vaardigheid ingesteld die de opdracht heeft gekregen om verschillende referentieniveaus
te bepalen voor taal en voor rekenen/wiskunde. Per niveau bepaalt de expertgroep wat
de bijbehorende leerstof moet zijn en wat leerlingen met een diploma op dat niveau moeten
kennen en kunnen. Om het gewenste kennisniveau in het voortgezet onderwijs te
kunnen garanderen, is volgens de raad uitdrukkelijk onderhoud nodig voor Nederlands,
Engels en wiskunde. Daarbij kunnen voor Nederlands en wiskunde de referentieniveaus
van de recent ingestelde expertgroep als basis dienen.
De basisvorming ging uit van een gemeenschappelijk aanbod, maar niet van minimaal
behaalde niveaus. In zijn evaluatieadvies over de basisvorming heeft de Onderwijsraad
daarom reeds gepleit voor het formuleren van kerndoelen op drie niveaus. 138 De raad
herhaalt deze aanbeveling om leerstandaarden te introduceren in de onderbouw van het
voortgezet onderwijs voor Nederlands, Engels en wiskunde/rekenen op drie niveaus (basis,
voldoende en gevorderd voor respectievelijk 90-95%, 70-75% en 15-20% van de leerlingen).
Op het eind van het tweede jaar markeren deze leerstandaarden de drie niveaus
per vak.
De raad wil daarmee naar een afrondingswaarborg in plaats van een aanbodwaarborg.
Voor de totstandkoming ervan moet worden aangesloten bij de bestaande praktijk. Er
zal dus aansluiting moeten worden gezocht bij al geaccepteerde en gehanteerde kennisniveaus
en toetsen. Leerstandaarden vormen een absolute norm: ze geven scholen zelf
beter inzicht in hun doelstellingen en verwachte opbrengsten, ze geven aan waar concreet
verbetering mogelijk is en geven de Inspectie bovendien meer handvatten voor het
toezicht. Leerstandaarden voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs dienen geharmoniseerd
te worden met de door de eerdergenoemde expertgroep geformuleerde niveaus.
De raad stelt voor dat de leerstandaarden een wettelijke status krijgen. De standaarden
worden opgesteld via een procedure waarbij experts en leraren de standaard
bepalen.
2) Voldoende voor basisvakken in havo/vwo vereist
Van leerlingen in havo en vwo mag worden verwacht dat zij beschikken over een brede
kennisbasis. Het gaat immers om onze beste leerlingen. Deze leerlingen moeten dan ook
beschikken over een behoorlijk niveau in de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde.
De reparatieprogramma’s die nu door het hoger onderwijs worden aangeboden, geven
aan dat op een aantal punten kennishiaten bestaan, met name het niveau van het
c&m-profiel baart hierbij zorgen. Ook de gebrekkige doorstroom naar bèta- en techniekopleidingen
in combinatie met de geringe animo voor het n&t-profiel stemmen tot nadenken.
In dit verband acht de raad het voorstel van de profielcommissies (2007) om het aantal
profielen in havo en vwo terug te brengen van vier naar twee (een natuur- en een maatschappijprofiel)
een serieuze bestudering waard. Om te beginnen kan echter worden verkend
in hoeverre het nodig is de bestaande mogelijkheden te verruimen om binnen scholen
de profielen meer ineen te schuiven. Zo bestaan op dit moment al scholen die de definitieve
profielkeuze uitstellen tot het vijfde jaar en in het vierde jaar alleen een breed
maatschappij- en natuurprofiel aanbieden.
138 Onderwijsraad, 2001.
70 Onderwijsraad, november 2007