Onderwijs en Innovatie - Open Universiteit Nederland

Gevolgen van HET predicaat
‘Excellente School’ II
Uit het onderzoek van Bekkers en collega’s
blijkt dat de directie en schoolbesturen van
scholen zich wel laten leiden door de publicatie
van kwaliteitsgegevens. Verder zijn
het bovenschoolse management en
schoolleidingen van mening dat de
inspectie zich nu vooral richt op cognitieve
resultaten, terwijl kinderen zich ook op
creatief en sociaal-emotioneel gebied ontwikkelen.
Openbaarheid van kwaliteitsgegevens
kan strategisch gedrag veroorzaken.
Activiteiten die een school onderneemt
om goede inspectiebeoordelingen
te krijgen zijn wenselijk, maar scholen
kunnen zich ook alleen gaan richten op de
kwantificeerbare aspecten van het onderwijs
waardoor andere – ook belangrijke –
onderwijsaspecten verwaarloosd kunnen
worden. Ook kunnen scholen zich richten
op korte termijn resultaten in plaats van
goed geïmplementeerde, meer structurele
aanpassingen. Scholen kunnen zich de
vraag stellen: ‘Wat moet ik doen om voor
die prijs in aanmerking te komen?’, in
plaats van ‘Hoe kan ik onze pedagogisch
didactische visie uitwerken en implementeren?’
In het rapport van Bekkers kwam naar
voren dat ouders en scholen hebben
aangegeven dat zij vinden dat de inspectie
niet alleen aandacht moet besteden aan
zwakke scholen, maar ook aan goede,
excellente scholen. Dit is precies wat er nu
met de toekenning van het predicaat
‘Excellente School’ is gebeurd.
Hoe zijn de resultaten van het onderzoek
van Bekkers nu te vertalen naar de situatie
van het toekennen van het predicaat ‘Excellente
School’? Het blijkt dat ouders de
rapporten van de inspectie niet gebruiken
om hun schoolkeuze te bepalen. Dit zou
gedeeltelijk kunnen komen door de
ontoegankelijkheid van de website van de
Onderwijsinspectie en de onduidelijkheid
(voor ouders) van de rapporten. Het zou
voor ouders gemakkelijker moeten zijn om
iets te weten te komen over de kwaliteit
van een school. Een toegankelijke en
gebruiksvriendelijke website waar ouders
kwalificaties van scholen zouden kunnen
raadplegen zou wellicht een oplossing
kunnen zijn. Op basis van eerder onderzoek
zouden we voorzichtig kunnen voorspellen
dat niet alle ouders zich direct laten leiden
door het toekennen van dit predicaat en
niet allemaal een run nemen op de
excellente scholen. Op basis van het
onderzoek van Bekkers kan van scholen
verwacht worden dat zij wel anders gaan
handelen, mits zij zich willen aanmelden
voor deze toekenning. Op dit moment is
aanmelden een keuze van de school.
De situatie wordt waarschijnlijk anders als
de Onderwijsinspectie deze manier van
kwalificeren gaat hanteren. Het zou mooi
zijn als de inspectie dan ook bredere
criteria zou hanteren waarbij zij heldere en
meer eenduidige meetcriteria gebruiken
dan de jury nu heeft gehanteerd.
- Van Wieringen, A.M.L. (Jury Excellente Scholen)
(2013). Maatgevende scholen. Excellente scholen in basisonderwijs
en voortgezet onderwijs. Eindverslag 2012
van de Jury Excellente Scholen. Opgehaald van http://
www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/
rapporten/2013/02/04/maatgevende-scholen.html
- Bekkers, V.J.J.M., De Kool, D., & Straten, G.F.M. (2012).
NWO/Beleidsgericht Onderzoek Primair Onderwijs
Educational Governance: Strategie, ontwikkeling en effecten.
Themaproject 4: Ouderbetrokkenheid bij schoolbeleid.
Eindrapport NWO, Universiteit Rotterdam.
Woordenschat uitbreiden door
Ipad
Kleuters die zelfstandig hun woordenschat
kunnen vergroten zonder ouders of leerkrachten?
Dat is mogelijk, ontdekte Daisy
Smeets in haar promotieonderzoek.
Dat voorlezen helpt bij het vergroten van
de woordenschat was al bekend.
Voorlezen helpt omdat er in teksten van
boeken andere woorden worden gebruikt
dan in spreektaal. Smeets heeft de effecten
van interactieve prentenboeken-apps
onderzocht. Wanneer het kind in zo’n
prentenboeken-app een ‘hotspot’ aanraakt,
gebeurt er iets: er volgt een animatie of een
geluid. Als er na het aanraken van een
hotspot uitleg volgt over moeilijke
woorden, leren kinderen hiervan. Zo wordt
hun woordenschat uitgebreid zonder dat de
ouder of leerkracht iets voorleest of toelicht.
Smeets vond nog wel een verschil in
leereffect: als kinderen zelf moeten
nadenken over het moeilijke woord door
bijvoorbeeld een plaatje te kiezen dat het
beste bij het woord past, leren kinderen
meer dan als er direct na aanraking van de
hotspot een uitleg volgt.
Dus… alle kleuters aan de Ipad!.
- Smeets, D.J.H. (2012). Storybook Apps as a Tool for
Early Literacy Development. Unpublished doctoral
dissertation, Leiden University, Leiden.
4W: Weten wat werkt en waarom
Vanaf dit jaar heeft Kennisnet een wetenschappelijk
tijdschrift: 4W. In dit tijdschrift
worden vanuit verschillende perspectieven
de werking en opbrengsten van ict in het
onderwijs belicht. Het tijdschrift heeft het
doel een brug te slaan tussen onderzoekers
en de onderwijspraktijk. In de eerste editie
worden de volgende onderwerpen
behandeld:
- Optimaal feiten leren met ict;
- Educatieve software voor jonge kinderen;
- Observationeel leren van videovoorbeelden;
- Onderzoekend leren met computersimulaties;
- Wat bepaalt de kwaliteit van digitaal
leermateriaal?
Elk artikel wordt afgesloten met een kader
waarin kort in drie á vier punten wordt
weergegeven wat we weten over dat
onderwerp. Het is niet alleen een handig
tijdschrift voor de onderwijspraktijk, ook
onderzoekers kunnen hier snel op wetenschappelijk
onderzoek gebaseerde kennis
opdoen. Het tijdschrift verschijnt vier keer
per jaar en is te downloaden vanaf de
website. Ook is het mogelijk een papieren
versie te bestellen.
http://4w.kennisnet.nl/
OnderwijsInnovatie maart 2013 33