06.08.2014 Views

Het omkatten van certificaten (I) - Stibbe

Het omkatten van certificaten (I) - Stibbe

Het omkatten van certificaten (I) - Stibbe

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

RECHTSVRAGENRUBRIEK<br />

5. De vragensteller gaat ten onrechte uit <strong>van</strong> de<br />

opvatting dat art. 4:963a iets met de om<strong>van</strong>g <strong>van</strong> de<br />

legitieme portie te maken heeft. De legitieme portie<br />

<strong>van</strong> de moeder bedraagt 1/2 x 1/2 = 1/4. Als art. 4:963a<br />

(ten onrechte) zou worden toegepast bedraagt het<br />

beschikbaar deel 1/2, zodat met de inkortingsvordering<br />

<strong>van</strong> art. 963a de helft kan worden ingekort bij de<br />

‘goeddoelinstelling’. Voor de legitieme-inkorting is<br />

dan mijns inziens geen plaats meer.<br />

Maar nu art. 4:963a niet toepasselijk is, moet de<br />

moeder genoegen nemen met haar legitieme portie<br />

ad 1/4.<br />

Tot slot constateer ik dat art. 4:963a steeds een bron<br />

<strong>van</strong> discussie en tweespalt is geweest.<br />

MJvM<br />

DE STICHTING TOT BEVORDERING DER NOTARIËLE WETENSCHAP<br />

Rubriek onder verantwoordelijkheid <strong>van</strong> de Stichting<br />

www.notarielestichting.nl<br />

<strong>Het</strong> <strong>omkatten</strong> <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong> (I)<br />

Over medewerking <strong>van</strong> de vennootschap en wat<br />

daar aan kan veranderen<br />

1. Inleiding<br />

<strong>Het</strong> doel <strong>van</strong> certificering <strong>van</strong> aandelen is om de economische<br />

gerechtigdheid tot aandelen los te koppelen<br />

<strong>van</strong> de aan die aandelen verbonden zeggenschap.<br />

Dit geschiedt doorgaans door een aparte entiteit op<br />

te richten, het administratiekantoor (veelal een<br />

stichting), dat de voorwaarden vaststelt waaronder<br />

hij aandelen in beheer wil nemen en houden, de<br />

administratievoorwaarden. <strong>Het</strong> administratiekantoor<br />

geeft <strong>certificaten</strong> uit voor de aandelen die hij<br />

verkrijgt in de desbetreffende NV of BV. De wet<br />

maakt onderscheid tussen <strong>certificaten</strong> <strong>van</strong> aandelen<br />

uitgegeven met, en zonder medewerking <strong>van</strong> de vennootschap.<br />

<strong>Het</strong> komt niet zelden voor dat ooit aandelen zijn<br />

gecertificeerd en later blijkt dat het anders had<br />

gemoeten. Of dat men het anders wil omdat de<br />

omstandigheden zijn gewijzigd. De vraag is nu of<br />

eens gekozen altijd gekozen blijft, met andere woorden,<br />

kunnen <strong>certificaten</strong> die geacht moeten worden<br />

met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap te zijn uitgegeven<br />

worden omgevormd tot <strong>certificaten</strong> die geacht<br />

kunnen worden zonder medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

te zijn uitgegeven en vice versa?<br />

2. De gevolgen<br />

De wet verbindt aan de medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

aan de uitgifte <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong> voor aandelen<br />

in haar kapitaal een aantal gevolgen. Zo hebben<br />

houders <strong>van</strong> met medewerking <strong>van</strong> een ven -<br />

nootschap uitgegeven <strong>certificaten</strong> (i) het recht<br />

algemene vergaderingen bij te wonen en daar het<br />

woord te voeren en dienen zij daartoe ook opgeroepen<br />

te worden 1 (ii) het recht de jaarstukken in te<br />

zien ten kantore <strong>van</strong> de vennootschap en daar<strong>van</strong><br />

kosteloos een afschrift te verkrijgen 2 en (iii) een<br />

gezamenlijk pandrecht op de gecertificeerde aandelen<br />

tot zekerheid <strong>van</strong> hun vorderingen jegens het<br />

9 oktober 2010/6858 WPNR . . .<br />

administratiekantoor (art. 3:259 leden 2 en 3 Burgerlijk<br />

Wetboek). 3<br />

3. Wat dient te worden verstaan onder<br />

‘medewerking’?<br />

Wat maakt nu of er sprake is <strong>van</strong> ‘met medewerking<br />

<strong>van</strong> een vennootschap uitgegeven <strong>certificaten</strong>’?<br />

Anders gezegd: wat maakt of een vennootschap al<br />

dan niet haar medewerking aan de uitgifte <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong><br />

heeft verleend?<br />

Men kan twee stromingen onderscheiden. De eerste<br />

stroming hanteert een ruime opvatting, in die zin dat<br />

iedere vorm <strong>van</strong> betrokkenheid <strong>van</strong> de vennootschap<br />

bij de certificering kan bijdragen aan het oordeel<br />

dat de vennootschap ‘medewerking’ heeft verleend.<br />

De vraag of een vennootschap al dan niet haar<br />

medewerking heeft verleend is in deze opvatting feitelijk<br />

<strong>van</strong> aard. Indien, bijvoorbeeld, het initiatief tot<br />

de certificering geacht kan worden te zijn uitgegaan<br />

<strong>van</strong> de vennootschap, bestuurders <strong>van</strong> het administratiekantoor<br />

ook bestuurders <strong>van</strong> de vennootschap<br />

zijn of de vennootschap de kosten voor de certificering<br />

draagt, kan dat medewerking in de zin <strong>van</strong> de<br />

wet impliceren (de ruime leer).<br />

De tweede stroming huldigt een engere opvatting en<br />

eist voor ‘medewerking’ in de zin <strong>van</strong> de wet een<br />

daad <strong>van</strong> de vennootschap, die als zodanig gericht is<br />

op de bevordering <strong>van</strong> de certificering en op het<br />

intreden <strong>van</strong> de rechtsgevolgen die de wet aan die<br />

medewerking verbindt. De statuten moeten daarvoor<br />

de ruimte bieden (de enge leer).<br />

1. Art. 2:227 lid 2 en art. 2:223 lid 2 Burgerlijk Wetboek.<br />

2. Art. 2:212 Burgerlijk Wetboek.<br />

3. Zie voor een volledig overzicht F.J.P. <strong>van</strong> den Ingh, Certificering<br />

en certificaat <strong>van</strong> aandeel bij de besloten vennootschap,<br />

Deventer: Kluwer 1991, p. 245 e.v.<br />

727


DE STICHTING TOT BEVORDERING DER NOTARIËLE WETENSCHAP<br />

Inmiddels lijkt de ruime leer terrein te verliezen aan<br />

de enge leer en wordt meer en meer het beginsel<br />

omarmd dat als de statuten <strong>van</strong> een vennootschap<br />

bepalen dat de vennootschap geen medewerking<br />

kan verlenen aan de uitgifte <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong> <strong>van</strong> aandelen<br />

in haar kapitaal, de administratievoorwaarden<br />

hiermee in lijn zijn en degenen die de <strong>certificaten</strong><br />

hebben verworven, de toepasselijkheid <strong>van</strong> de administratievoorwaarden<br />

hebben aanvaard, de <strong>certificaten</strong><br />

geacht moeten worden te zijn uitgegeven zonder<br />

medewerking <strong>van</strong> de vennootschap. 4<br />

In veel gevallen zal certificering bedoeld zijn zonder<br />

medewerking <strong>van</strong> de vennootschap te geschieden.<br />

Alleen zonder medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

immers vindt een maximale scheiding plaats tussen<br />

de economische gerechtigdheid tot de aandelen<br />

zoals belichaamd in de <strong>certificaten</strong> enerzijds en de<br />

zeggenschapsrechten (het vergaderrecht en het<br />

stemrecht) verbonden aan de aandelen welke worden<br />

gehouden door, en welke rechten derhalve<br />

berusten bij, het administratiekantoor anderzijds.<br />

4. <strong>Het</strong> karakter <strong>van</strong> administratievoorwaarden<br />

<strong>Het</strong> administratiekantoor stelt de voorwaarden vast<br />

waaronder hij aandelen ten titel <strong>van</strong> certificering zal<br />

houden. Deze administratievoorwaarden hebben<br />

een verbintenisrechtelijk karakter. De certificaathouder<br />

aanvaardt bij de verkrijging <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong><br />

de administratievoorwaarden en aldus komt een<br />

overeenkomst tot stand tussen het administratiekantoor<br />

en de certificaathouder, welke wordt<br />

bepaald door de administratievoorwaarden. Daarnaast<br />

bestaat in het geval <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong> die zijn<br />

uitgegeven met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

ingevolge de wet een directe vennootschapsrechtelijke<br />

relatie tussen de certificaathouder en de vennootschap.<br />

In het geval er geen sprake is <strong>van</strong> certificering<br />

met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap,<br />

ontstaat slechts de verbintenisrechtelijke relatie<br />

tussen het administratiekantoor en de certificaathouder.<br />

Administratievoorwaarden kunnen mijns inziens<br />

niet beschouwd worden als algemene voorwaarden<br />

in de zin <strong>van</strong> de wet. Art. 6:231 Burgerlijk Wetboek<br />

verstaat onder algemene voorwaarden:<br />

‘een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde<br />

in een aantal overeenkomsten te worden<br />

opgenomen, met uitzondering <strong>van</strong> bedingen die<br />

de kern <strong>van</strong> de prestaties aangeven, voor zover<br />

deze laatstgenoemde bedingen duidelijk en<br />

begrijpelijk zijn geformuleerd’.<br />

Administratievoorwaarden geven mijns inziens de<br />

kern <strong>van</strong> de prestaties aan. <strong>Het</strong> zijn de administratievoorwaarden<br />

die doorgaans de gehele contractuele<br />

relatie tussen het administratiekantoor en de certificaathouder<br />

beheersen. Er is, naast de redelijkheid en<br />

billijkheid en de wet, niets anders wat hun rechtsverhouding<br />

bepaalt. 5<br />

5. Is wijziging in de medewerking <strong>van</strong> een<br />

vennootschap mogelijk?<br />

De vraag die met enige regelmaat rijst is of ten aanzien<br />

<strong>van</strong> bestaande <strong>certificaten</strong> <strong>van</strong> aandelen een<br />

wijziging mogelijk is in die zin dat deze niet langer,<br />

dan wel alsnog, met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

geacht kunnen worden te zijn uitgegeven.<br />

Mijns inziens is dit mogelijk 6 , zij het niet zonder<br />

meer. Ik merk daarbij op dat naar mijn mening de<br />

medewerking <strong>van</strong> de vennootschap in de zin <strong>van</strong> de<br />

wet aan de uitgifte <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong> <strong>van</strong> aandelen in<br />

haar kapitaal niet als een onomkeerbaar voorval in<br />

de tijd dient te worden gezien maar als een kwalificatie<br />

die onderworpen is aan de wijzigingen die daarin<br />

kunnen worden aangebracht.<br />

Ter onderbouwing maak ik graag een analogie met<br />

de uitgifte <strong>van</strong> aandelen en aandeelhouderschap. In<br />

het karakter <strong>van</strong> door een aandeelhouder gehouden<br />

aandelen kan wijziging worden gebracht, ook nadat<br />

deze de aandelen heeft verkregen. Om wijziging in<br />

die rechten aan te brengen is een wijziging nodig <strong>van</strong><br />

de statuten <strong>van</strong> de vennootschap. Zodanige wijziging<br />

vereist een aandeelhoudersbesluit. De aandeelhouder<br />

kan zich ten aanzien <strong>van</strong> deze wijziging uitspreken<br />

en zijn stem ten aanzien <strong>van</strong> het<br />

desbetreffende voorstel uitbrengen, in positieve of<br />

negatieve zin. 7 Een aandeelhouder kan zijn aandelen<br />

zelfs, anders dan door overdracht, door intrekking<br />

kwijt raken. De wet bepaalt dat dit slechts mogelijk<br />

4. Dit uitgangspunt is recentelijk door de Ondernemingskamer<br />

bevestigd in OK 21 juni 2007, JOR 2007/182 (Kalter /<br />

The Greenery). Eerder al lijkt Schwarz, lange tijd de meest<br />

uitgesproken aanhanger <strong>van</strong> de ruime leer (zie o.a.<br />

C.A. Schwarz, ‘Enkele vragen bij certificering <strong>van</strong> aandelen’,<br />

TVVS 1992, 1), zijn mening te hebben bijgsteld door aan te<br />

geven dat <strong>van</strong> medewerking steeds sprake is wanneer tot<br />

verlening daar<strong>van</strong> wordt besloten door de aandeelhoudersvergadering<br />

c.q. het tot emissie <strong>van</strong> de aandelen bevoegde<br />

orgaan. Pas indien dit medewerkingsbesluit ontbreekt, kan<br />

de medewerking worden afgeleid uit de omstandigheden<br />

<strong>van</strong> het geval (C.A. Schwarz, ‘Certificering <strong>van</strong> aandelen<br />

als onderlinge regeling tot samenwerking tussen aandeelhouders?’,<br />

SV 2002, p. 44).<br />

5. In complexere certificeringen is het mogelijk dat er naast<br />

administratievoorwaarden nog certificaathouders- en<br />

andere overeenkomsten een rol spelen. Deze maken soms<br />

onderdeel uit <strong>van</strong> de administratievoorwaarden, maar soms<br />

worden ook afspraken buiten de administratievoorwaarden<br />

om gemaakt. Ook in die gevallen blijven de administratievoorwaarden<br />

de relatie tussen het administratiekantoor en<br />

de certificaathouder doorgaans primair beheersen.<br />

6. Zie anders: F.J.P. <strong>van</strong> den Ingh, Certificering en certificaat<br />

<strong>van</strong> aandeel bij de besloten vennootschap, Deventer:<br />

Kluwer 1991, p. 96-98; J.B. Huizink, Rechtspersonen<br />

(Groene Serie), aant. 8c bij art. 2:82 BW en Asser/Maeijer/<br />

Van Solinge & Nieuwe Weme 2-II* 2009, nr 670.<br />

7. Dit betekent overigens niet dat een minderheidsaandeelhouder<br />

bij voorbaat onderworpen is aan de wil <strong>van</strong> de<br />

meerderheid, zie ook HR 17 mei 1991, NJ 1991/645 (Lampe/<br />

Tonnema) e.a.<br />

728 WPNR . . .<br />

9 oktober 2010/6858


DE STICHTING TOT BEVORDERING DER NOTARIËLE WETENSCHAP<br />

is door intrekking <strong>van</strong> alle aandelen <strong>van</strong> een soort<br />

waar<strong>van</strong> alle aandeelhouders instemmen of waar<strong>van</strong><br />

vóór de uitgifte in de statuten is bepaald dat zij kunnen<br />

worden ingetrokken met terugbetaling, eventueel<br />

na uitloting. 8<br />

Voor verlies <strong>van</strong> aandeelhouderschap is dus in be -<br />

ginsel vereist dat (i) ofwel de aandeelhouder <strong>van</strong><br />

tevoren wist dat dit tot de mogelijkheden behoorde<br />

op grond <strong>van</strong> de statuten <strong>van</strong> de vennootschap zoals<br />

deze luidden ten tijde <strong>van</strong> de verkrijging <strong>van</strong> zijn<br />

aandelen (ii) ofwel alle aandeelhouders <strong>van</strong> de in te<br />

trekken soort daarmee instemmen.<br />

Zou dit nu anders zijn ten aanzien <strong>van</strong> de kwalificatie<br />

‘medewerking <strong>van</strong> de vennootschap’, in die zin dat in<br />

de aldus voor de certificaathouder ontstane rechten<br />

nooit meer enige wijziging zou kunnen ontstaan?<br />

Zou een certificaathouder meer bescherming toe<br />

komen als het gaat om beëindiging <strong>van</strong> de relatie<br />

met de vennootschap dan een aandeelhouder? Ik<br />

denk het niet, integendeel.<br />

Allereerst merk ik op dat de relatie tussen de vennootschap<br />

enerzijds en de houder <strong>van</strong> met medewerking<br />

<strong>van</strong> de vennootschap uitgegeven <strong>certificaten</strong><br />

anderzijds andersoortig is en verschilt <strong>van</strong> die tussen<br />

de vennootschap en haar aandeelhouder. De laatste<br />

is directer, omvat meer rechten en behelst tevens<br />

een vermogensrechtelijke component, in die zin dat<br />

de aandelen een waarde hebben. Een ander verschil<br />

is dat de rechten <strong>van</strong> de aandeelhouder jegens de<br />

vennootschap worden bepaald door de statuten <strong>van</strong><br />

de vennootschap. De rechten <strong>van</strong> de certificaathouder<br />

worden in hoofdzaak bepaald door de administratievoorwaarden<br />

die al dan niet kunnen bepalen<br />

of de <strong>certificaten</strong> met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

geacht kunnen worden te zijn uitgegeven.<br />

Tevens bevatten de administratievoorwaarden doorgaans<br />

een regeling omtrent de wijze waarop de<br />

administratievoorwaarden kunnen worden gewijzigd.<br />

De statuten <strong>van</strong> de vennootschap kunnen wel mede<br />

bepalend zijn voor de rechten <strong>van</strong> de certificaathouders,<br />

in die zin dat de statuten de grenzen <strong>van</strong> de<br />

administratievoorwaarden kunnen aangeven. De<br />

statuten kunnen immers bepalen of de vennootschap<br />

al dan niet kan meewerken aan de uitgifte <strong>van</strong><br />

<strong>certificaten</strong> <strong>van</strong> aandelen in haar kapitaal. Voor een<br />

certificaathouder is de hoofdrelatie echter die tot<br />

het administratiekantoor en is de relatie met de vennootschap<br />

in beginsel secundair. Aandeelhouderschap<br />

zonder relatie met de vennootschap is<br />

ondenkbaar. Certificaathouder kan men echter heel<br />

wel zijn zonder een directe relatie met de vennootschap.<br />

Mr. P.H.N. Quist*<br />

(wordt vervolgd)<br />

8. Art. 2:208 lid 2 Burgerlijk Wetboek - ik laat hierbij het verlies<br />

<strong>van</strong> aandeelhouderschap krachtens fusie ingevolge art.<br />

2:325 Burgerlijk Wetboek of krachtens splitsing ingevolge<br />

art. 2:334x Burgerlijk Wetboek buiten beschouwing.<br />

* Notaris te Amsterdam.<br />

NIET-REDACTIONEEL GEDEELTE ONDER VERANTWOORDELIJKHEID VAN HET BESTUUR<br />

AGENDA<br />

Zwolsch Juridisch Genootschap<br />

Lezing<br />

Horizontale natrekking bij ondergrondse<br />

leidingen en netwerken<br />

Datum : maandag 1 november<br />

Onderwerp : Horizontale natrekking bij ondergrondse<br />

leidingen en netwerken<br />

Tijd : 12.30 tot 14.00 uur<br />

Locatie : Groote Sociëteit, Koestraat 8 te<br />

Zwolle<br />

Spreker : prof. mr. A.A. <strong>van</strong> Velten<br />

Kosten : incl. middagmaal per persoon € 12,50<br />

voor leden en € 17,50 voor belangstellenden<br />

Inlichtingen : mw. A. Schutten-de Vries (e-mail<br />

aschutten@benthemgratama.nl)<br />

Telefoon : 038 – 42.80.099<br />

9 oktober 2010/6858 WPNR . . .<br />

729


DE STICHTING TOT BEVORDERING DER NOTARIËLE WETENSCHAP<br />

Rubriek onder verantwoordelijkheid <strong>van</strong> de Stichting<br />

www.notarielestichting.nl<br />

<strong>Het</strong> <strong>omkatten</strong> <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong> (II, slot)<br />

Over medewerking <strong>van</strong> de vennootschap en wat daar<br />

aan kan veranderen<br />

6. Hoe te komen tot <strong>certificaten</strong> ‘zonder<br />

medewerking’?<br />

Als wij uit zouden gaan <strong>van</strong> de situatie waarin <strong>certificaten</strong><br />

geacht moeten worden te zijn uitgegeven met<br />

medewerking <strong>van</strong> een vennootschap, hoe zou men<br />

dan kunnen geraken tot een situatie waarin deze<br />

<strong>certificaten</strong> niet langer geacht behoeven te worden<br />

met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap te zijn uitgegeven?<br />

In eerste instantie lijkt daartoe een wijziging<br />

<strong>van</strong> de administratievoorwaarden benodigd. De<br />

wijziging dient dan zodanig te geschieden dat de<br />

administratievoorwaarden expliciet komen te be -<br />

palen dat <strong>certificaten</strong> <strong>van</strong> aandelen geacht dienen te<br />

worden zonder medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

te zijn uitgegeven.<br />

Hoe de administratievoorwaarden kunnen worden<br />

gewijzigd is doorgaans in de administratievoorwaarden<br />

bepaald. In veel gevallen is de regeling opgenomen<br />

dat het administratiekantoor bevoegd is de<br />

administratievoorwaarden te wijzigen, maar dat<br />

hiervoor de goedkeuring <strong>van</strong> de vergadering <strong>van</strong> certificaathouders<br />

is vereist indien de wijziging afbreuk<br />

zou doen aan de rechten <strong>van</strong> de certificaathouders.<br />

Ook echter kom ik wel regelingen tegen waarin dit<br />

voorbehoud niet is gemaakt. <strong>Het</strong> administratiekantoor<br />

lijkt dan carte blanche te hebben om wijziging<br />

aan te brengen in de administratievoorwaarden. Dit<br />

zou wonderlijk zijn. Er zijn weinig overeenkomsten<br />

waarbij één <strong>van</strong> de partijen de andere partij het<br />

onbeperkte recht geeft de overeenkomst op alle punten<br />

eenzijdig <strong>van</strong> inhoud te wijzigen. Men kan zich<br />

afvragen of een zodanige overeenkomst wel een overeenkomst<br />

is, in die zin dat het de vraag is of hier werkelijk<br />

wilsovereenstemming bestaat. Een bepaling in<br />

de administratievoorwaarden welke inhoudt dat het<br />

administratiekantoor eenzijdig bevoegd is de administratievoorwaarden<br />

te wijzigen, dient mijns inziens<br />

derhalve beperkt te worden opgevat. De redelijkheid<br />

en billijkheid die de relatie tussen het administratiekantoor<br />

en de certificaathouder mede beheersen<br />

beperken deze aan het administratiekantoor toekomende<br />

bevoegdheid de administratievoorwaarden<br />

eenzijdig te wijzigen.<br />

Ook in het geval dat de administratievoorwaarden<br />

bepalen dat wijziging <strong>van</strong> de administratievoorwaarden<br />

slechts mogelijk is na voorafgaande goedkeuring<br />

<strong>van</strong> de vergadering <strong>van</strong> certificaathouders, rijst de<br />

vraag of deze goedkeuring in alle gevallen zal volstaan.<br />

Denkbaar is immers dat de meerderheid <strong>van</strong><br />

de certificaathouders de belangen <strong>van</strong> de minderheid<br />

onvoldoende in acht zouden kunnen nemen.<br />

Voorstelbaar is dat voor zeer ingrijpende wijziging<br />

<strong>van</strong> de administratievoorwaarden de goedkeuring<br />

<strong>van</strong> alle afzonderlijke certificaathouders vereist is. Of<br />

een wijziging <strong>van</strong> de administratievoorwaarden die<br />

inhoudt dat <strong>certificaten</strong> niet langer hebben te gelden<br />

als zijnde met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap te<br />

zijn uitgegeven, zo ingrijpend is dat daarvoor de<br />

instemming <strong>van</strong> alle individuele certificaathouders is<br />

vereist, hangt mijns inziens af <strong>van</strong> (i) de regeling die<br />

het wijzigen <strong>van</strong> de administratievoorwaarden<br />

behelst en (ii) de aard <strong>van</strong> de wijziging <strong>van</strong> de administratievoorwaarden<br />

als geheel. Per geval zal aldus<br />

dienen te worden beoordeeld of de wijziging in de<br />

administratievoorwaarden niet alleen geschiedt volgens<br />

de door de administratievoorwaarden voorgeschreven<br />

procedure, maar tevens of deze in lijn is<br />

met de redelijkheid en billijkheid die de verhouding<br />

tussen het administratiekantoor en ieder <strong>van</strong> de certificaathouders<br />

beheerst.<br />

Zoals gemeld vindt de regeling <strong>van</strong> de verhouding<br />

tussen het administratiekantoor en de certificaathouders<br />

haar zwaartepunt in de administratievoorwaarden.<br />

Indien door wijziging <strong>van</strong> de administratievoorwaarden<br />

de directe relatie tussen certificaat -<br />

houder en vennootschap eindigt, dient er dan ook<br />

<strong>van</strong>uit de vennootschap nog iets te geschieden? In<br />

beginsel zou ik menen <strong>van</strong> niet. Eerder betoogde ik<br />

dat de statuten slechts de grenzen <strong>van</strong> de administratievoorwaarden<br />

aangeven. Als de administratievoorwaarden<br />

op de juiste wijze zijn gewijzigd, zou de<br />

mededeling <strong>van</strong>uit het administratiekantoor aan de<br />

vennootschap dat deze wijziging heeft plaatsgevonden<br />

mijns inziens kunnen volstaan. Deze mededeling<br />

aan de vennootschap is <strong>van</strong> belang aangezien de<br />

vennootschap moet weten wie vergaderrecht toekomt<br />

in verband met de oproeping tot aandeelhoudersvergaderingen<br />

en de mogelijkheid <strong>van</strong> aandeelhoudersbesluiten<br />

buiten vergadering.<br />

Hoewel wijziging <strong>van</strong> de administratievoorwaarden<br />

mijns inziens zou volstaan lijkt het mij toch aan te<br />

bevelen ook de statuten <strong>van</strong> de vennootschap aan te<br />

passen, in die zin dat daarin wordt bepaald dat de<br />

vennootschap niet kan medewerken aan certificering<br />

<strong>van</strong> aandelen in haar kapitaal. De statutenwijziging<br />

geeft dan helderheid over wat <strong>van</strong>uit het perspectief<br />

<strong>van</strong> de vennootschap is beoogd ten aanzien<br />

<strong>van</strong> <strong>certificaten</strong> <strong>van</strong> aandelen en bepaalt in die zin<br />

mede de kwalificatie <strong>van</strong> de <strong>certificaten</strong>. Overigens<br />

dient een besluit tot wijziging <strong>van</strong> de statuten <strong>van</strong> de<br />

vennootschap ook te worden genomen met inachtneming<br />

<strong>van</strong> de redelijkheid en billijkheid <strong>van</strong> art. 2:8<br />

Burgerlijk Wetboek. Daarbij dienen de rechten <strong>van</strong><br />

de certificaathouders in acht genomen te worden. Zij<br />

zijn immers vooralsnog krachtens de wet en de statuten<br />

bij haar organisatie betrokken.<br />

748 WPNR . . .<br />

16 oktober 2010/6859


DE STICHTING TOT BEVORDERING DER NOTARIËLE WETENSCHAP<br />

7. Van zonder, naar met medewerking<br />

Gelden voor de wijziging <strong>van</strong> certificaathoudersrechten<br />

in die zin dat <strong>certificaten</strong> die geacht moesten<br />

worden zonder medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

te zijn uitgegeven na wijziging geacht moeten worden<br />

met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap te zijn<br />

uitgegeven, andere beginselen of regels? Ik zou<br />

menen <strong>van</strong> niet. Al hetgeen hiervoor ten aanzien <strong>van</strong><br />

de wijziging <strong>van</strong> certificaathoudersrechten in omgekeerde<br />

zin is geschreven geldt mutatis mutandis in<br />

beginsel ook hier. Kern is immers dat er wijziging<br />

wordt gebracht in de rechten <strong>van</strong> de certificaathouders,<br />

in het bijzonder doordat aldus een relatie<br />

ontstaat tussen de certificaathouders en de vennootschap.<br />

Dat certificaathouders er door deze<br />

wijziging in beginsel rechten bij krijgen - er ontstaan<br />

vergaderrechten bij de vennootschap - maakt mijns<br />

inziens geen principieel verschil. De wijziging <strong>van</strong><br />

de administratievoorwaarden dient als geheel te<br />

worden bezien. Indien de wijziging slechts behelst<br />

dat de certificaathouders er de rechten bij krijgen<br />

die de wet toekent aan met medewerking <strong>van</strong> een<br />

vennootschap uitgegeven <strong>certificaten</strong>, lijken de certificaathouders<br />

er in ieder geval niet op achteruit te<br />

gaan. Of dat in het specifieke geval ook zo is, dient<br />

echter te worden beoordeeld naar eisen <strong>van</strong> redelijkheid<br />

en billijkheid in het licht <strong>van</strong> de wijziging <strong>van</strong> de<br />

administratievoorwaarden als geheel.<br />

Verschil met de wijziging als in onderdeel 6 genoemd<br />

bestaat slechts hierin dat als de statuten <strong>van</strong> de vennootschap<br />

bepalen dat de vennootschap geen medewerking<br />

kan verlenen aan de uitgifte <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong><br />

<strong>van</strong> aandelen in haar kapitaal, eventueel uitstaande<br />

<strong>certificaten</strong>, ongeacht de administratievoorwaarden,<br />

niet met medewerking kunnen zijn uitgegeven. Wijziging<br />

<strong>van</strong> de statuten <strong>van</strong> de vennootschap op dat<br />

punt is hier derhalve vereist. Voorts spelen bij een<br />

besluit tot statutenwijziging waarbij de statuten <strong>van</strong><br />

de vennootschap die mogelijkheid alsnog openen, de<br />

rechten <strong>van</strong> de certificaathouders geen rol in de<br />

zin <strong>van</strong> art. 2:8 Burgerlijk Wetboek. De certificaathouders<br />

zijn op dat moment immers nog niet bij de<br />

organisatie <strong>van</strong> de vennootschap betrokken.<br />

Aldus wordt ten aanzien <strong>van</strong> de BV wettelijk geregeld<br />

dat er wijziging kan worden gebracht in de vergaderrechten<br />

<strong>van</strong> certificaathouders, zij het dat deze<br />

nieuwe wettelijke regeling voor het ontnemen <strong>van</strong><br />

vergaderrecht aan certificaathouders instemming<br />

<strong>van</strong> de betrokken certificaathouders vereist. Overigens<br />

laat de nieuwe wettelijke regeling mijns inziens<br />

onverlet dat de statuten de mogelijkheid of aan<br />

certificaathouders vergaderrechten toekomen open<br />

laten. Voor die gevallen blijven de administratievoorwaarden<br />

mijns inziens in hoofdzaak bepalend.<br />

9. Samenvatting<br />

Mijns inziens is het mogelijk om wijziging in de rechten<br />

<strong>van</strong> certificaathouders aan te brengen in die zin<br />

dat <strong>certificaten</strong> die geacht kunnen worden met<br />

medewerking <strong>van</strong> een vennootschap te zijn uitgegeven<br />

na wijziging geacht kunnen worden zonder<br />

medewerking <strong>van</strong> een vennootschap te zijn uitgegeven<br />

en vice versa. De relatie tussen het administratiekantoor<br />

en de certificaathouders wordt vooral<br />

bepaald door de administratievoorwaarden die een<br />

verbintenisrechtelijk karakter dragen. De statuten<br />

<strong>van</strong> de vennootschap zijn echter mede bepalend in<br />

die zin dat zij de strekking <strong>van</strong> de administratievoorwaarden<br />

kunnen begrenzen. Of een wijziging in de<br />

certificaathoudersrechten mogelijk is of niet, hangt<br />

af <strong>van</strong> (i) de mogelijkheid die de administratievoorwaarden<br />

bieden tot wijziging daar<strong>van</strong> en (ii) de redelijkheid<br />

en billijkheid die de relatie tussen het administratiekantoor<br />

en de certificaathouder, maar in het<br />

geval <strong>van</strong> met medewerking <strong>van</strong> de vennootschap<br />

uitgegeven <strong>certificaten</strong>, ook de relatie tussen de<br />

vennootschap en de certificaathouder beheersen.<br />

Mr. P.H.N. Quist*<br />

8. Nieuw BV-recht<br />

In het nieuwe BV-recht 9 is een wijziging <strong>van</strong> art. 2:227<br />

Burgerlijk Wetboek voorzien, welke inhoudt dat het<br />

vergaderrecht dat in lid 1 <strong>van</strong> dat artikel wordt<br />

gedefinieerd als ‘het recht om, in persoon of bij<br />

schriftelijk gevolmachtigde, de algemene vergadering<br />

bij te wonen en daarin het woord te voeren’,<br />

onder meer toekomt aan houders <strong>van</strong> <strong>certificaten</strong><br />

waaraan bij de statuten vergaderrecht is verbonden.<br />

Lid 4 <strong>van</strong> dat artikel zal komen te luiden als volgt:<br />

‘Een statutaire regeling waarbij aan certificaathouders<br />

vergaderrecht is toegekend, kan slechts<br />

met instemming <strong>van</strong> de betrokken certificaathouders<br />

worden gewijzigd.’<br />

9. Wetsvoorstel tot wijziging <strong>van</strong> Boek 2 <strong>van</strong> het Burgerlijk<br />

Wetboek in verband met de aanpassing <strong>van</strong> de regeling voor<br />

besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid<br />

(Wet vereenvoudiging en flexibilisering bv-recht), Kamerstukken<br />

II 2006-07, 31 058, nr. 2.<br />

* Notaris te Amsterdam.<br />

16 oktober 2010/6859 WPNR . . .<br />

749

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!