Kader van Systemisch Werk - Bert Hellinger Instituut Nederland

Literatuurlijst voor de opleidingen
Over het werk van Bert Hellinger algemeen
Bert Hellinger De wijsheid is voortdurend onderweg. Noorderlicht. 978-90-80687-45-5
Goed compleet naslagwerk over dynamieken, inzichten, geweten uit de
periode tot aan het eind van de meer klassieke opstellingen. Eigenlijk een
must voor wie echt met opstellingen wil gaan werken.
Bert Hellinger
De verborgen dynamiek van familiebanden.
Altamira Brecht ISBN 9789069634753
Het eerste in Nederland verschenen en meest bekende boek. Vertaling van
Love’s Hidden Symmetry, dat een bewerking van Hunter Beaumont is van
Zweierlei Glück uit 1992. Goed overzichtsboek. Eigenlijk wat meer een
Hunter dan een Bert boek.
Bert Hellinger Leven zoals het is. Het Noorderlicht ISBN 978-90-80687-41-7
Gunthard Weber , Marianne Franke-Gricksh, Albrecht Mahr en Jakob
Schneider
Werken met familieopstellingen, organisatieopstellingen en
consultatieopstellingen.
Een makkelijk leesbaar boek voor allen die vanuit verschillende
invalshoeken een indruk willen krijgen van het door Bert Hellinger
ontwikkelde systemische werk.
Dit boek is een weerslag van de eerste conferentie systemisch werk in
Nederland, waar Bert Hellinger en vier andere Duitse therapeuten die aan de
bron staan van het systemisch werk, de lezer meenemen in hun werkwijze,
hun uitgangspunten, hun liefde en humor. Een selectie uit het werk van Bert
Hellinger, die met paren werkt; Marianne Franke-Gricksch, over systemisch
werk op scholen en met kinderen; Gunthard Weber,over systeem dynamiek
in organisaties; Albrecht Mahr werkt met ziekten en patiënten en Jakob
Schneider, over consultatieopstellingen; vertaald in het Nederlands.
Bert Hellinger Stilte in het midden. Noorderlicht 978-9-080687-42-4
Bert Hellingers verhalen nemen ons mee op een weg van kennis die voorbij
de grenzen van het geweten en van de onschuld gaat en brengen ordeningen
aan het licht waarin liefde gedijt. En ze leiden naar een midden, waarin we
onze diepste kern ervaren en in harmonie zijn met de wereld zoals die is. In
dat midden is het stil.
Bert Hellinger De kunst van het Helpen. Noorderlicht 978-90-77290-05-7
Dit boek gaat over de positie van de helper in het algemeen en de begeleider
van opstellingen in het bijzonder. Compilatie van meerdere boeken, artikelen
en lezingen.
1

Bert Hellinger Gedachten aan God. Noorderlicht 978-9077290-10-1
Welke gedachten en beelden vormen wij mensen ons van God?
Waar komen deze gedachten en beelden vandaan?
En wat voor effect hebben zij in ons en in onze omgeving?
Bert Hellinger onderzoekt de ervaarbare wortels en werking van deze
gedachten en beelden, gaat die werking invoelend na, en beschrijft ze in 119
korte teksten.
Een moedig boek, een religieuze filosofie, die niets ontziend verheldert, en
daarbij niettemin vol ontzag blijft.
Vertaald door Bert Terpstra in samenwerking met Suze Maclaine Pont.
Bert Hellinger Daders en Slachtoffers voorbij…. Noorderlicht 978-907729-014-9
Daders en slachtoffers zijn van alle tijden. Het vraagt moed om daderschap
en slachtofferschap onbevooroordeeld in de ogen te kijken. Bert Hellinger is
dit onderwerp nooit uit de weg gegaan, is vaak tot het uiterste gegaan in
opstellingen en heeft ons daarmee een schat aan nieuwe inzichten
geschonken.
Het is ook duidelijk dat wij in Nederland nog lang niet klaar zijn met dit
onderwerp. Tweede- en derde generatieproblematiek rond de Tweede
Wereldoorlog speelt nog volop bij velen, in veel families en in onze
samenleving. Nog steeds komt nieuwe, verdiepende informatie los: hoeveel
Nederlanders, werkend in bedrijven, hebben geproduceerd voor de bezetter?
Wat was ‘goed’ en wat was ‘fout’? Onlangs zei een man, die zich had
voorgesteld met de woorden: ‘Ik ben een crimineel,’ even later zachtjes:
‘Elke dader is begonnen als slachtoffer.’ Dader-slachtoffer dynamiek maakt
nog steeds heftige emoties los.
Dit boek laat zien hoe Bert Hellinger in een periode van vijftien jaar zijn
denken over daders en slachtoffers heeft ontwikkeld. En meer nog: wat de
mogelijkheden en beperkingen zijn voor verzoening tussen mensen en
volken. Hij overstijgt daarbij het gevangen blijven in de dynamiek. Daders
en slachtoffers voorbij….
Vertaling: Boudewijn Lemstra, Bewerking: Margreet Mossel
Redactie: Jan Jacob Stam
Wilfried Nelles
De Helende kracht van de werkelijkheid
Het Noorderlicht ISBN 978-90-77290-09-5
Familieopstellingen en het werk van Bert Hellinger.
Vertaald van uit het Duits door Pieternel Ermen,
eindredactie Margreet Mossel
Over de inhoud van het boek
Wilfried Nelles maakt op heldere wijze zijn inzichten en ervaringen met
familieopstellingen van Bert Hellinger toegankelijk. Hij neemt de lezer
moeiteloos mee in de verhelderende principes van binding en ordening in
relaties, zoals die zich voordoen in onze soms complexe hedendaagse
samenleving. Als een echte bruggenbouwer verbindt hij het fenomeen van
soms magisch aandoende opstellingen met wat er in het werkelijke leven
gebeurt. Vanuit zijn opbouwende kritische houding biedt Nelles stof tot
nadenken, beantwoordt hij vele vragen en geeft hij een impuls tot verdere
2

verdieping - voor wie familieopstellingen nog niet kent én voor wie al
bekend is met de waarde en grenzen van opstellingen, de beweging van de
ziel en de werking van het geweten.
Over de auteurWilfried Nelles: doctor in de filosofie, geboren in 1948, is
systeemtherapeut, relatietherapeut en organisatieadviseur. Na zijn studie
politicologie, sociologie en psychologie was hij twaalf jaar werkzaam binnen
het sociaal-wetenschappelijk onderzoek en – onderwijs. Daarna volgde hij
een opleiding voor psychotherapie. Sinds 1996 werkt hij met de methode van
Bert Hellinger in Duitsland en andere Europese landen, Amerika en Azië.
Als auteur, organisator van twee internationale congressen over opstellingen
en opleider levert hij belangrijke bijdragen aan en impulsen tot de
ontwikkeling van opstellingen en systemisch werk.
Gabriele ten Hövel Erkennen wat er is. Noorderlicht. 978-90-80687-46-2 (niet meer
verkrijgbaar)
Een intens interview met Hellinger over zijn opvattingen en manier van
kijken rondom een aantal heikele onderwerpen als incest, adoptie etc.
Bert Hellinger
De maat van het hart. Noorderlicht 978-90-80687-44-8 (niet meer
verkrigbaar)
63 korte opstellingen en interventies van Hellinger over allerlei thema’s,
waaronder veel over ziekten, leven en dood. Het is een goed oefenboek om
de verlossende uitspraken en interventies van Bert te kunnen volgen en
voelen, bijvoorbeeld door het boek halfluid te lezen.
Over opstellingen in Organisaties
Jan Jacob Stam.
Het Verbindende Veld. Organisatieopstellingen in de praktijk.
Het Noorderlicht. ISBN 978-77290-02-6
In dit boek zijn inzichten, voorbeelden uit de praktijk, persoonlijke
ervaringen en een theoretische omkadering van vijf jaar werk met de
systemische benadering van werk- en organisatievragen bijeengebracht. Het
boek leest als een bundel artikelen. Licht, in contact met de werkelijkheid en
met vele mogelijke momenten van herkenning voor de lezer.
Gunthard Weber Het succes van organisatieopstellingen. ISBN 9789069635699
Uitgeverij Alta Mira Brecht
Via een organisatieopstelling leren we hoe we kunnen omgaan met
belemmerende patronen binnen de organisatie. Tevens geeft het
duidelijkheid over de plek die we zelf innemen in de organisatie en vanuit
welke positie we optimaal kunnen functioneren.
Leesbaar boek met artikelen naar aanleiding van een conferentie in 1998
over organisatie-opstellingen in Duitsland. Bijdragen van de meeste pioniers
op dit terrein.
3

Jan Jacob Stam
Bringing the roots of organizations to light. Artikel in Anchorpoint,
Amerikaans tijdschrift voor NLP, juli 1998. (te vinden op de website
www.hellingerinstituut.nl)
Klaua en Castella Systemdynamische Organisationsberatung. Carl Auer Systeme Verlag,
Grochowiak, Heidelberg, Duitsland. ISBN 3-89670-180-0
Praktisch en goed toegankelijk boek.
Over opstellingen in één op één situaties
Ursula Franke Als ik mijn ogen sluit kan ik je zien. Noorderlicht 978-90-77290-07-1
Heel praktisch boek over hoe je kunt werken met opstellingen in sessies van
een uur, in één op één situatie en niet te vergeten: met opstellingen in de
innerlijke voorstelling. Geschreven door een goede en allround therapeute
die ook andere benaderingen integreert.
Over werken met kinderen en in onderwijs
Marianne Franke Jij hoort bij ons. Noorderlicht 978-90-80687-49-3
Behalve dat dit boek zeer ontroerend is over het lot van kinderen, beschrijft
Marianne hoe je systemisch denken kunt omzetten in systemisch handelen in
de klas.
Ingrid Dykstra Kind en familielot. Noorderlicht 978-90-77290-06-4
Ook een goed boek om te zien hoe systemisch werk in een therapeutische
setting, zonder steeds opstellingen te doen, toepasbaar is.
Over werken met ziekte en gezondheid
Stephan Hausner Zelfs als het mijn leven kost. Noorderlicht 978-90-77290-11-8
Dit boek spreekt voor zich. Stephan Hausner laat met talrijke voorbeelden
zien hoe chronische ziekten en langdurige symptomen verband kunnen
houden met verborgen dynamieken in families. Veelal is de patiënt zich van
deze verbanden niet bewust. Opstellingen zijn een methode om deze
verbanden aan het licht te brengen waarna de patiënt in vele gevallen
verlichting vindt in het omgaan met de ziekte of er verbeteringen optreden en
zelfs symptomen en ziekte geheel verdwijnen. Dit boek leest makkelijk,
zoekt niet naar verklaringen maar prikkelt, in de vele voorbeelden, de lezer
tot een nieuw perspectief op ziekte en gezondheid.
Vertaling door Jan Jacob en Anton de Kroon
4

Franz Rupert
De verborgen boodschap van psychische stoornissen.
Akassha 978-90-77247-73-0
De waarheid heelt de waan. Een revolutionaire kijk op psychosen en vormen
van schizofrenie en de helende werking van familieopstellingen.
Waarom voelt iemand zich zonder reden achtervolgd? Wat verleidt een mens
om plotseling in een manische periode te komen? Waarom verzinkt iemand
zonder aanwijsbare aanleiding van buitenaf in de diepste depressies? De
veelvoudige verschijningsvormen van psychosen en vormen van
schizofrenie stellen de psychiatrie en psychotherapie tot op de dag van
vandaag voor onopgeloste raadsels. Pogingen om verklaringen te vinden,
zoals genetisch bepaald, een bijzonder kwetsbare persoonlijkheid, of
afwijkend gedrag, zijn niet echt bevredigend.
Franz Ruppert gaat ervan uit dat psychosen en schizofrene ziektebeelden het
gevolg zijn van een verwarring op zielsniveau in het familiaire
bindingssysteem. Een verwarring in een familie ontstaat door gebeurtenissen
die het familiaire geweten in een uitzichtloze positie (gewetensnood)
brengen, bijvoorbeeld onopgehelderde sterfgevallen en moorden binnen een
familiesysteem, afgedekte incestgevallen en het verzwijgen van de ware
afkomst van een kind. Om het familiesysteem voor verval te behoeden,
worden dergelijke gebeurtenissen ontkend. Er ontstaan familiegeheimen die
generaties lang verwarringen op zielsniveau veroorzaken en via een
familielid dat de symptomen overneemt naar buiten komen. De schizofrene
persoon brengt door zijn waanvoorstellingen, ongewone handelingen en
hallucinaties op een versleutelde manier tot uiting dat er iets niet klopt. Het
zijn de vergeefse pogingen van zijn ziel om het verdekte trauma in zijn
familie op te lossen.
Een op deze vooronderstelling gebaseerde manier van werken met
familieopstellingen opent nieuwe perspectieven om de oorsprong van het
psychotisch gedrag te vinden. Het biedt de mogelijkheid van een op de
oorzaak georiënteerde en daarom ook op lange termijn werkzame
psychotherapie onder het motto: waarheid en duidelijkheid helen de waan.
De positieve ervaringen die Franz Ruppert met familieopstellingen heeft
opgedaan, om fenomenen als psychose en schizofrenie te begrijpen, worden
uitvoerig in dit boek beschreven.
Over Prof. Dr. Franz Ruppert (1957) is professor in de psychologie aan de
Katholieke Stiftungsfachhochschule in München en is erkend
psychotherapeut. Hij is ook auteur van Berufliche Beziehungswelten (2003)
en Bindung, Trauma und Familienstellen (2005)
Over structuuropstellingen
Matthias Varga von Kibéd
Ganz im Gegenteil. Carl-Auer SystemeVerlag Heidelberg
Inleiding in structuuropstellingen en beschrijving van de meest
bekende vormen van structuuropstellingen. Hoewel het boek
humoristisch geschreven is, vinden sommige mensen het
stevige kost en veel beter te begrijpen nadat ze Matthias en
Insa een keer aan het werk gezien hebben.
5