Verslag van de NGS themaproeverij Grüner Veltliner.pdf

Verslag van de NGS themaproeverij ‘Groovy grüner veltliner’
gehouden op 20 april 2009 in Kasteel Maurick te Vught.
Tekst, proefnotities en foto’s Paul Op ten Berg.
Omdat de naam voor Engelstaligen moeilijk uit te spreken is, verzon men het synoniem
Groovy.
Onderwerp van deze proeverij waren 21 wijnen van het druivenras grüner veltliner
(hierna aangeduid als GV) uit de diverse wijnbouwgebieden van Oostenrijk, een uit 2008,
veertien uit 2007 en zes uit 2006. Medewering werd verleend door Susanne Staggl van
de Österreichische Weinmarketing www.weinausoesterreich.at
Wijnbouw in Oostenrijk
Oostenrijk telt circa 51.000 ha wijngaarden, die zich grotendeels in het oosten en
zuidoosten van het land bevinden. 70 % ervan is met de 22 voor kwaliteitswijn
toegelaten witte druivenrassen beplant. De aanplant met 13 toegestane rode rassen is in
de laatste jaren naar 30% gegroeid. We onderscheiden 4 regio‘s:
Weinland Österreich, bestaande uit de provincies Niederösterreich en
Burgenland met 12 wijnbouwgebieden
Steirerland, met uit 3 wijnbouwgebieden
Wenen, met een eigen weibouwgebied van bijna 700 ha.
Bergland Österreich, met de overige provincies, waar zich her en der verspreid
kleinere wijngaarden bevinden.
De gemiddelde jaarproductie bedraagt 2,5 miljoen hl, waarvan het leeuwenaandeel in
eigen land wordt geconsumeerd. Oostenrijk heeft circa 20.000 kleine wijnbedrijven,
waarvan vele floreren door intensieve verkoop op het wijngoed zelf. Meer dan de helft
van het areaal aan wijngaarden valt ten deel aan bedrijven met meer dan 5 ha, die ook

zeer wel in staat zijn te exporteren. Er zijn echter nauwelijks bedrijven te vinden, die
internationaal gezien als groot (> 200 ha) meetellen.
Grüner veltliner – de trendsetter van Oostenrijk
De oorsprong van de GV is niet bekend, maar aanwijzingen gaan terug tot de Romeinse
tijd. Sommige deskundigen denken aan de Valtellina vallei in Italië. Er zijn bewijzen uit
de 18 e eeuw, waar grüner muskateller wordt vermeld als druif in Niederösterreich.
DNA onderzoek heeft uitgewezen dat GV aan ‘moeders zijde’ afstamt van traminer, die
overigens legio nakomelingen heeft. De ‘vader’ is overigens nog niet bekend. Omdat GV
echter zeer verschilt van traminer, zijn deskundigen van mening dat de eigenschappen
van GV door die van de ‘vader’ worden gedomineerd.
Synoniemen voor GV zijn o.a. mouhardsrebe, manhardsrebe, manhardsberger,
grünmuskateller en weissgipfler. Vroeger werden veel GV wijnen van discutabele
kwaliteit geproduceerd. Tegenwoordig laat men voor de topwijnen slechts een tros per
wijnstok ontstaan.
Dan zijn er nog de mutaties van GV, roter veltliner, brauner veltliner en frühroter
veltliner (met roze gekleurde druiven), maar de wijnen hiervan lijken in de verste verte
niet op die van GV. Ze hebben vaak een lagere zuurgraad, absoluut minder karakter en
staan in verhouding maar weinig aangeplant.

Belangrijkste druivenras
GV is booming: momenteel is 36,4% van de Oostenrijkse wijngaarden met GV beplant, in
totaal 17.400 ha. De aanplant concentreert zich in Niederösterreich (14.500 ha in
Weinviertel, Kamptal, Kremstal, Donauland en Wachau). Verder 2.700 ha in Burgenland,
200 ha in Wien, 5 ha in Steiermark en 1,68 ha in overige streken. GV presteert het beste
op bodems van löss en verweerd gesteente, rijpt tamelijk laat en heeft een lange, mooie
herfst nodig. Onlangs werden in een riesling wijngaard in het Kamptal de onderstokken
opnieuw geënt, maar dan met GV! Buiten Oostenrijk vinden we GV in Tsjechië,
Slowakije, Hongarije, Südtirol (Italië), Duitsland (o.a. J. Koegler, Rheingau) en de USA.
De beste wijngaarden
GV is in staat om het karakter van elk type bodem op uitstekende wijze in de wijn te
vertolken. De grote GV wijngaarden vinden we vooral in
Wachau (51% GV): Loibenberg, Schütt, Mühlpoint, Steinertal, Kellerberg,
Achleiten, Liebenberg, Steinriegl, Kollmütz, Hochrain, Axpoint, Honivogl

Kremstal (56% GV): Senftenberger Piri, Hochäcker, Steiner Hund, Wachtberg,
Kögel, Sandgrube, Weinzierlberg, Göttweiger Berg, Höhlgraben
Kamptal (52% GV): Käferberg, Lamm, Loiserberg, Dechant, Schenkenbichl,
Käferberg, Kittmannsberg, Spiegel, Ofenberg, Zöbinger Heiligenstein
Initiatieven
In tal van wijngebieden van Oostenrijk ontplooit zich de GV. Een goed voorbeeld hiervan
is de onderschatte kwaliteitsexplosie in het Weinviertel sinds de creatie van de
herkomstbenaming Weinviertel DAC. Ook op de milieuvriendelijke vleugels van de
biologische en biodynamische wijnbouw krijgt GV grote diepgang en complexiteit, reden
voor brede internationale bijval. Een van de meest recente voorbeelden is het initiatief
van 14 wijnboeren in de omgeving van Eisenstadt, de Leithaberg Winzer
www.leithaberg.at/de/leithaberg_winzer/leithaberg_winzer.jsp , op de kalk- en
leisteenhoudende bodem op de westoever van de Neusiedlersee. Ze maken hier elk hun
versie van de Leithaberg Weiss, een haast Bourgondische stijl van de GV. Maar de grote
kracht van de GV blijft komen uit de Wachau, het Kamptal en het Kremstal, waar als
vanouds de meest indrukwekkende exemplaren worden geproduceerd.

Uiteenlopende stijlen
In het algemeen is GV fruitig, peperig en kruidig. Maar er zijn bestaan verschillende
stijlen en kwaliteitsklassen. Het spectrum gaat van de lichte, strakke en knisperende wijn
die het beste jong kan worden gedronken, via klassieke en kruidige bewaarwijn met
rassige, goed geïntegreerde zuren, meer alcohol en unieke peperige eigenschappen naar
de prachtige complexe, laat geoogste GV, vaak van aparte wijngaarden, met een
geweldige vulling, lengte en bewaarcapaciteit tot soms wel 50 jaar. Daarnaast zien we
steeds meer GV sekt en soms ook Auslese, Beerenauslese, Trockenbeerenauslese of
Eiswein. Maar de meeste wijnproducenten zijn van mening dat restsuiker beter past bij
riesling dan bij GV.
Tal van aroma’s

De verschillende stijlen van GV hebben elk hun specifieke aroma’s.
De vrij vroeg geplukte GV, bedoeld om jong te drinken en ideaal als zomerwijn,
heeft ingetogen aroma’s van groene kruisbessen, groente en frisse citroenachtige
zuren. Na wat flesrijping ontwikkelen zich accenten als hooi en lindebloesem.
De veelzijdige en gastronomische droge GV van circa 12% alcohol biedt een breed
scala aan geuren en smaken, van groene peper en specerijen tot tuinkruiden en
weidebloemen, van cake en tabak tot een schaal vol tropisch fruit.
Laat geoogste GV is vaak romig, met aroma’s van peren, amandelen, marsepein,
tabak, dennengeur, hars, groene of zwarte thee, jeneverbes, tropisch fruit,
mildere zuren en indien sprake is van botritis honing en rozijnen.
Van een lössbodem krijgt GV weer andere aroma’s. Löss kan worden omschreven
als samengedrukt zand in fijne of grove lagen dat water goed kan vasthouden.
Omdat zeer rijpe druiven de eigenschappen van de bodem uitstekend kunnen
weergeven. In GV van warme, droge oogstjaren van dit bodemtype kan een
geoefend proever aroma’s onderscheiden die doen denken aan een warm
zandstrand of warm grind. Een ander kenmerk van een GV van een lössbodem is
een citroenachtig zuur, vooral in de finale.
In de Wachau zijn gfoehler gneiss en leisteen de meest voorkomende
onderbodems. Deze primaire rotsbodems vinden we ook in delen van Kamptal en
Kremstal, de Manhart berg in het westen van het Weinviertel en de hellingen van
de Leitha bergen in noordwest Burgenland. De koele frisse avondwind uit
aangrenzende bossen zorgt voor vertraging van de oogst van de eerste kwaliteit
GV. Hierdoor ontstaat een grote variëteit aan aroma’s naast knisperende
helderheid en subtiele verfijning, verpakt in een de kracht van het oergesteente.
Daartussen liggen lagen met tropisch fruit soms zwarte bessen en witte peper.
Na een periode van experimenten vinifieert nu nog slechts een enkele wijnmaker
laat geoogste GV op nieuw hout (barrique of foeder, eiken of acacia, meestal
slechts 10-20%). En dat niet zozeer om aroma toe te voegen - waarvan GV
immers ruim voldoende heeft - maar om structuur en karakter te versterken en
de wijn meer kracht en breedte te geven. Hoewel zeer rijp fruit beter in staat is
om hout te absorberen, verandert houtopvoeding toch het essentiële karakter van
de wijn. De GV krijgt dan zoete, rokerige nuances terwijl het primaire citrusfruit
en de witte peper naar de achtergrond verdwijnen.
Het karakter van de GV verandert nog sterker zodra er sprake is van
malolactische gisting. Dan wordt de wijn kruidiger en zachter en de zuren milder,
kortom steeds meer Bourgondisch.
Brede culinaire inzetbaarheid
GV wordt de laatste tijd nogal eens naar voren geschoven als een alternatief voor
chardonnay. Maar GV heeft in principe geen schoonheidsbehandeling met hout nodig. GV
scoort hoog als gastronomische wijn. Het geheim zit hem wellicht in de aanwezigheid van
aminozuren die een smaakversterkend effect kunnen hebben, de beroemde vijfde smaak
umami. In GV kunnen deze gevormd worden tijdens de gisting en rijping,
waardoor sommige wetenschappers denken dat het umami-smaakeffect optreedt. De
umami in GV wordt dan waargenomen als marsh mallows, linzen, selderij of specerijen*.
Terwijl de andere smaakcomponenten zoet, zuur, zout en bitter soms botsen met de
ingrediënten van een gerecht, bevordert umami juist de harmonie. Ook met lastige
garnituren als artisjokken, waterkers, asperges, paddenstoelen en avocado heeft GV
geen probleem. Een elegante, rijpe GV zet een topklasse combinatie neer bij een gerecht
met ei en truffel, maar vooral bij een rijpe Vacherin. En zo kunnen we nog wel even
doorgaan.
* Toelichting van Gerhard Horstink: “Over umami, smaakeffecten en dan vooral het
eventuele voorkomen in wijn, zijn de laatste woorden nog niet gezegd. Integendeel, er is
veel gespeculeer en een onderzoek wat aantoont dat aanwezige aminozuren in wijnen
feitelijk de smaakperceptie kunnen beïnvloeden ben ik, na een ochtend nazoeken, nog
niet tegengekomen.

Samengevat het volgende: aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten; eiwitten zelf
bezitten geen umami smaak; de aminozuren wel, vooral glutaminezuur. Het gehalte
aminozuren in druivenrassen is afhankelijk van het druivenras (chardonnay
bevat bijvoorbeeld veel proline, pinot noir daarentegen weer meer arginine) én het
oogstjaar. In goede (rijpe) oogstjaren is het aminozuurgehalte lager dan in slechte
oogstjaren; de totale gehaltes in most variëren zo'n beetje tussen de 1 en 4 g/l hetgeen
overigens ook in uitgegiste wijn kan overblijven. Bovendien kunnen door gisten ook
aminozuren worden aangemaakt. Van G V weet ik niet welke aminozuren er doorgaans
meer of minder in voorkomen, maar ik vermoed dat analyses hebben uitgewezen dat met
name het 'umami'-aminozuur glutaminezuur er wel in voorkomt; vandaar de speculatie
op smaakversterking.
Dan de mogelijke bijdrage tot de smaak. De smaakdrempel in water van glutaminezuur
is 50 mg/l (uit een onderzoek naar smaak in kazen), maar in feite zegt dat niet zo enorm
veel, want glutaminezuur heeft juist een smaakversterkend effect, dus kan, zonder zelf
specifiek waarneembaar te zijn, wel degelijk de algemene smaak oppeppen. Het gehalte
glutaminezuur in bijvoorbeeld chardonnay kan variëren tussen de 20 en 100 mg/l in
most; in GV wellicht ook zoiets, of zelfs meer, maar om daar dan het umami-effect aan
te koppelen zonder specifiek wetenschappelijk bewijs gaat m.i. te ver. Naast dit umamieffect
produceren alcohol (zoete smaak), zuren en, in rode wijn, tannine (astringentie) in
feite ook smaakversterkende effecten”.
Proeverij
De vermelde prijzen zijn bruto horecaprijzen ex BTW, tenzij anders aangeduid.
Tot 12,9% alc.
Serie A
***+ 2007 GV Fass 4, Weingut Bernard Ott, Wagram
Van lössterrassen met kalk. Blend van de beste wijngaarden van Feuersbrunn, waarbij
kracht met speelse tonen wordt gecombineerd. Alleen druiven zonder botrytis worden
verwerkt.
K vrij licht geelgroen
G frivool, fris, licht, elegant, levendig, witte peper, citroen
S sappig, fris, wit fruit, stenig en zilt, expressief, knisperend
A rechtlijnig, goede zuren houden de wijn fris
T ideale dorstlesser, spannende wijn met veel typiciteit
Imp. Sauter Wijnen € 9,45.

www.ott.at
**(*) 2007 GV Steinberg, Weinberghof Fritsch, Wagram
Steile wijngaard met leisteen en graniet, biodynamische wijnproductie. Vergisting met
autochtone gisten (Spontanvergärung).
K vrij veel kleur, goudgeel
G rijp fruit, wat zwoel, minder concentratie
S krachtige witte peper, wat tannines uit de schil, breder dan de vorige wijn, wat meer
tropisch fruit, vrij lage zuurgraad, malo?
A valt wat snel weg
T mist wat levendigheid, eerder een ‚winemaker’s wine’ dan een terroirwijn
Imp. Vinites € 9,95.
www.fritsch.cc
**(*) 2007 GV Kremstal DAC Weinzierlberg, Weingut Aigner, Kremstal
De bodem bestaat uit verweerd gesteente met een 1,5 m dikke bovenlaag van
zandhoudende leem. Vrij strenge wijnen met hoge zuurgraad. Zeer vroeg geoogst en bij
zeer lage temperatuur vergist, waardoor stuivende, kruidige aroma’s van zuidvruchten
zijn ontstaan.
K vrij licht geelgroen
G volle geur van appel en peer met minerale materie, fris, puur, open en helder
S slanke inzet met goede zuurgraad, daarna steenvruchten, vrij pittig door mineralen
A granny smith, mineraal, flinke lengte
T heerlijke dorstlesser, opwekkend
Importeur: Wijnkoperij Cartosio 010-4704062 € 4,50.
www.aigner-wein.at
Serie B
**- 2007 GV Galgenberg, Weingut Franz Etz, Kamptal
De Galgenberg is de eerste heuvel, gezien vanaf de Donau. Voornamelijk zand met wat
grind.
K gemiddelde concentratie geelgroen
G wat groen, aarzelend, wat leeg
S wat ananas, mango en honing, maar het fruit is niet zuiver: schimmelsmaak
A matige lengte
T ondanks de schroefdop zijn 2 flessen niet helemaal zuiver, simpele, teleurstellende wijn
Zoekt importeur.
www.etzwine.at
***- 2006 GV Zwillingslauser, Winzerhof Sax, Kamptal
De wijngaarden van deze producent liggen midden in het Kamptal, waar een mild klimaat
heerst. De bodem bestaat uit grind van de Donau en löss.
K gemiddelde concentratie geelgroen
G expressief en aantrekkelijk, iets rokerig en grassig, groene paprika en witte peper,
mineraal
S lichte, sappige, speelse inzet met schoon fruit dat wat later werd geplukt, keurig
ondersteund door mineralen, iets melkzuur en wat parelende koolzuur, licht kruidig
A op lijn, vrij goede lengte
T niet erg complex, wel elegant en in balans maar mist net wat karakter
Geen importeur.
www.winzersax.at
Serie C
***+ 2007 GV Terrassen Federspiel, Domäne Wachau, Wachau

Blend van wijnen uit de hele Wachau, van terrassen met lössbodems of verweerd
gesteente. Rendement gemiddeld 7.000 kg/ha.
K geelgroen met gemiddelde concentratie
G fijn en filigraan, licht, met op de achtergrond elegantie
S rechtlijnig, sappig, zeer helder beeld van zuiver wit fruit met fraai zurenspel
A helemaal in verhouding met de smaak
T nu al op dronk, strak en lichtvoetig, ongecompliceerd, heerlijk als aperitief
Importeur: Imperial Wijnkoperij € 6,20.
www.domaene-wachau.at
***(*) 2007 GV Rotes Tor Federspiel, Franz Hirtzberger, Wachau
Van een micabodem met gneis, leisteen en een bovenlaag van bruine aarde, in het
koelere westen van de Wachau. Geplukt op 19, 26 en 30 oktober en op 4 november. Op
tank gevinifieerd en opgevoed.
K groengeel, met de meeste concentratie van deze serie
G meer gesloten dan de vorige, strakke, frisse, minerale aroma’s van appel, abrikozen,
honing en ijzer
S veel sappig rijp fruit door iets latere pluk, granny smith, mineralen, romigheid is al
merkbaar
A veel lengte en concentratie, met daarin groene paprika en witte peper
T uitstekende wijn met enige complexiteit, vraagt om een goed gerecht
Importeur: Imperial Wijnkoperij € 12,00.
www.hirtzberger.at
****- 2007 GV Kreutles Federspiel, Weingut Knoll, Wachau
Van een zandbodem met verweerd gesteente in het warmste, oostelijke deel van de
Wachau. Opgevoed op grote oude foeders die niet meer ademen.
K geelgroen, gemiddelde concentratie
G iets nerveus, zeer bloemig, weelderig tropisch fruit, krachtig
S zeer harmonisch en elegant door fraaie zuren, wulpse tonen, ook hier al romigheid,
tamelijk breed met sterk mineraal karakter
A veel vulling, de meeste lengte van deze serie
T de meest complexe wijn van deze serie, heeft tijd nodig
Importeur: Imperial Wijnkoperij € 10,95.
www.loibnerhof.at
Meer dan 13% alc.
Serie D
*** 2008 GV Weinviertel DAC Hochstrass, Weingut Hofbauer-Schmidt,
Weinviertel
Lichte, zandige lössbodem met leem en grind. Groot verschil tussen dag- en
nachttemperatuur zorgt voor flinke aromavorming. Vinificatie met gebruikmaking van
zwaartekracht in een kelder met 3 verdiepingen. Aan druiven en most wordt geen zwavel
toegevoegd.
K gemiddeld geconcentreerd geelgroen
G expressief rijp fruit, wit en tropisch, buxus, cassis, jasmijn, grassig
S lichtvoetig, sappig, levendig, expressief, rijp exotisch fruit als lychee
A strak, mineraal, cassis, bitters, citrus
T heerlijk glas wijn, maar de gistculturen overkoepelen de typiciteit van de druif
Geen importeur.
www.hofbauer-schmidt.at
***(*) 2007 GV Grand Reserve, Weingut Meinhard Forstreiter, Kremstal
Familiebedrijf sinds 1868, met 28 ha wijngaarden, de meeste op terrassen. Kalkrijke
bodem met verweerd gesteente en een bovenlaag van löss.

K geelgroen met vrij veel concentratie
G vrij dikke, rijpe geur van rabarber, gras, gele pruimen en mango
S rijke smaak met o.a. asperges, rijpe appel en ander geel fruit, breed en rustiek
A meer lengte en terroir dan de vorige
T veel diepgang, de meeste typiciteit van deze 2 wijnen, zal het fraai doen bij een
oriëntaals gerecht met rode curry, prima prijs-kwaliteit verhouding
Importeurs: Wijnkoperij In Vino Veritas € 7,60 consument, Dacor Wijnen, Rando Trading
Company, Women on Wine vof.
www.forstreiter.at
Meinhard Forstreiter in de wijngaard
Serie E
*** 2007 GV Alte Reben, Winzerhof Sax, Kamptal
Van de 22 hectare wijngaarden is 55% met GV beplant. Opgevoed op foeder.
K licht van tint
G vederlicht en speels, met rozen, lindebloesem en een hint van specerijen
S sappige, speelse smaak van groen en geel fruit met witte peper
A redelijke lengte, eindigt wat hoekig
T vrij goede typiciteit maar wat enkelvoudig
Geen importeur.
www.winzersax.at
***(*) 2007 GV Maximum, Weingut Hiedler, Kamptal
Familiebedrijf sinds 1845, met 26 ha wijngaarden, waar op biologische wijze wordt
geproduceerd.
K zeer veel kleur, groengeel
G krachtig, medicinaal, zeer rijp fruit, vooral ananas, kruidig
S honing door botritis, perzik, abrikoos, peer, gebakken appel, iets fenolisch, goede
zuren, maar iets volatile, wat romig en vettig
A lange finale met honing en abrikoos
T dikke, iets complexe, machtige wijn, vraagt om oosterse gerechten
Importeurs: Imperial Wijnkoperij, circa € 16,50 ex (op bestelling), Heisterkamp
Wijnkopers.
www.hiedler.at

Ludwig Hiedler
***(*) 2007 GV Wachtberg Reserve, Weingut Stadt Krems, Kremstal
Dit wijnbedrijf bezit 30 ha terrassenwijngaarden. Sinds kort is Fritz Miesbauer hier
werkzaam als wijnmaker (voorheen van Domäne Wachau). De wijngaard Wachtberg ligt
ten westen van de stad Krems en grenst daarmee aan de Wachau. De bodem bestaat uit
Urgestein (Gneis) met een toplaag van löss.
K gemiddeld geconcentreerd groengeel
G fris, zuiver, floraal, delicaat, witte peper, honing
S vrij veel materie, fraaie typiciteit, floraal, stro, graanakker
A uitstekende lengte, alles blijft op lijn
T fraaie, karaktervolle wijn met prima bewaarpotentieel
Importeur: Wijnkoperij Okhuysen, circa € 13,00 ex.
www.weingutstadtkrems.at
Serie F
*** 2007 GV Spiegel, Weingut Steininger, Kamptal
Familiebedrijf met productie van wijn en sekt.
K flink geelgroen
G ingetogen, zuiver, witte bloesem, witte peper
S vol rijp geel en groen fruit, maar ook fris en sappig, zuren en peper geven spanning
A sappig, mineraal, vrij lang
T aangenaam en karaktervol, goede typiciteit
Importeur: Verbunt Wijnkopers, € 8,32.
www.weingut-steininger.at
***(*) 2006 GV Schlossberg, Weinberghof Fritsch, Wagram
De Schlossberg ligt op een plateau bestaande uit löss, maar op 10 meter diepte bevinden
zich grote hoeveelheden kalk. Door de ligging op het zuidwesten is het er erg warm. Er
staan alleen geselecteerde klonen. Biodynamische wijnproductie. Vergisting met
autochtone gisten (Spontanvergärung). Opvoeding deels op hout.
K nog meer geconcentreerd geelgroen
G vrij diep, breed en geconcentreerd, iets weeïg en exotisch

S vol en romig met ingekapselde zuren, prima materie door mineralen
A lang, zilt en sterk
T goed glas wijn met veel vulling, spanning en karakter
Imp. Vinites € 13,50.
www.fritsch.cc
Serie G
**** 2007 GV Loibenberg Smaragd, Weingut Knoll, Wachau
De Loibenberg is een topwijngaard met verweerd gesteente en is de warmste wijngaard
van de Wachau. De druiven voor Smaragd wijnen worden fysiologisch rijp geplukt en de
gisting wordt volledig afgemaakt: alle suikers zijn dan omgezet, meer dan 9 gram
restsuiker/l mag de wijn niet bevatten.
K diep groengoud
G nog wat gistaroma's, maar ook al ontluikend fruit, complex, mango, peper, groene
paprika, perzik
S vol rijp fruit met fijne karamel en honing, licht kruidig, weelderige, krachtige smaak
met veel materie
A enorme lengte
T complex, de wijn is nog veel te jong, karafferen is nu een must
Importeur: Imperial Wijnkoperij € 20,65.
www.loibnerhof.at
Wijngaard van Knoll in de winter
****- 2006 GV Käferberg, Weingut Bründlmayer, Kamptal
De Käferberg is vrij hoog gelegen, vlak naast de Heiligenstein. De onderbodem bestaat
uit arm verweerd gesteente (Urgestein) uit het Perm en is bedekt met afzettingen van
vette klei uit de periode dat zich hier een zee bevond, die voor extra kracht en

concentratie van de wijn zorgen. Vaak wordt in 3 verschillende plukgangen geoogst.
Geen malo: de frisheid moet behouden blijven.
K vrij diep groengoud
G darjeeling thee, meer ontwikkeld dan de vorige wijn,
S prikkelend op de tong, vrij vet, zeer rijp fruit als abrikozen, perziken en banaan,
krachtige balans door ferme zuurgraad
A erg goed van lengte, met honing en toast
T brede, klassieke stijl, vrij complex, geeft nu al veel drinkplezier
Importeur: Imperial Wijnkoperij, € 24,00.
www.bruendlmayer.at
***** 2006 GV Honivogl Smaragd, Weingut Franz Hirtzberger, Wachau
Honivogl is een van de topwijngaarden van de Wachau, in de wat koeler gelegen plaats
Spitz in het westen van de streek. Hier staan de beste GV stokken van Hirtzberger. GV
rijpt hier langzaam en de wijn wordt alleen in de goede jaren uitgebracht, altijd als
Smaragd. De Honivogl ligt aan de voet van de Singerriedel. De bodem is zeer mineraal
en vormt met de ligging op het zuiden de ideale conditie voor deze grote wijn. Grote wijn
ontstaat in de wijngaard. De wijnstokken worden met eindeloos geduld verzorgd en kort
gesnoeid, het bladwerk wordt voortdurend optimaal gehouden, het rendement rigoureus
beperkt en de selectie bij de verschillende plukgangen is zeer streng. Vinificatie op tank
zonder enig ingrijpen, met volledige vergisting. Opvoeding deels op oude foeders. Deze
jaargang heeft 6 gram restsuiker en 14,5% alcohol.
K de diepste kleur van de serie, groengoud
G mango, asperges, aardse tonen, koffie, graan, honing, erwten, bieten, kortom zeer
complex
S zachte inzet met o.a. verveine, crème fraîche, citrus en meringue; in het enorm
geconcentreerde fruit zijn mineralen en zuren op elegante wijze verpakt, zeer energiek
en complex, met natuurlijke soepelheid
A eindeloze lengte met ijle zuiverheid, jasmijnthee, edel bitter van perzikpitten
T over 10 jaar drinken, zeer rijke gastronomische wijn, wereldklasse!
Importeur: Imperial Wijnkoperij, circa € 34,00 (uitverkocht).
www.hirtzberger.at

Franz Hirtzberger in zijn wijngaard
Serie H
****+ 2006 GV Kammerner Lamm, Weingut Schloss Gobelsburg, Kamptal
De wijngaard Lamm ligt op de zuidoostflank van de Heiligenstein. Het is een ideale plek
voor GV, met een bodem van löss, leem, elementen uit het Perm, vulkanische grond met
veel silt.
K licht groengeel
G mandarijnen, rokerig, olijfolie, specerijen, chardonnay-achtig, van het hoogste niveau
S zalvend, elegant spel van abrikoos, perzik en citrusschil, zachte vanille en kokos van
zeer goed geïntegreerd hout, met vanzelfsprekende balans, ook qua alcohol
A enorme lengte, het blijft maar doorgaan op kaarsrecht niveau
T levendig en inspirerend
Importeur: Wijnkoperij J. Bart, € 20,61 (2007).
www.gobelsburg.at
*** 2007 GV Aurum, Josef Ehmoser, Wagram
De wijngaarden liggen in Tiefenthal, gemeente Grossweikersdorf. De bodem bestaat uit
löss (na de laatste ijstijd door de wind aangevoerd stof van de rotsen) met een derde
kalksteen. Hier heerst het Pannonisch klimaat met koude winters en hete droge zomers.
Strenge selectie bij de pluk. Na een lichte kneuzing worden de druiven direct geperst,
langzaam en zacht. Vergisting en opvoeding deels op nieuwe barrique.
K gemiddeld tot goed geconcentreerd
G rijp fruit, karamel, augurkennat
S aangenaam fruit, zeer rijp en rond, een tikje zoetig
A goede lengte, zuiver en wat zilt
T prima wijn met veel expressie, Bourgondische stijl
Importeur: Colaris Wijnen, € 19,95 consument.
www.weingut-ehmoser.at

***_ 2006 GV Schenkenbichl, Weingut Jurtschitsch-Sonnhof, Kamptal
Anno1541, sinds 1868 eigendom van de familie Jurtschitsch en in het bezit van 74 ha
wijngaarden. Grote kelder met 4 verdiepingen (zwaartekrachtprincipe). 56% van de
productie bestaat uit GV. De Schenkenbichl heeft een diepe bodem van bruinzwarte
aarde, waardoor de wortels zeer diep komen en daarbij voedingsstoffen en mineralen uit
verschillende lagen opnemen. Hoge plantdichtheid. De ligging is op het zuiden en de
warme westenwind voorkomt tot in de herfst rot en ziektes.
K vrij veel kleur met nog wat groen
G noten en peper
S het hout staat wat apart, de wijn mist spannende zuren
A bitters en specerijen
T lijkt wat op een nieuwe wereldwijn
Importeur: Wijnkoperij Jean Arnaud € 23,90.
www.jurtschitsch.com
Lunch
Proefnotities en foto’s van Lieske Vos.
Amuse:
Rouleau van tonijn gevuld met Hollandse garnalen, king crab, kreeft, mayonaise van
Spaanse peper en rucola

Voorgerecht:
Marbré van ganzenlever en kalfssukade, gelei van rode biet, sjalottencompote met stroop
van aceto balsamico
Wijn: 2006 To, Velich, Neusiedlersee www.velich.at
Gesponsord door: Ad Bibendum € 11,55 ex.
‘To’ is Hongaars voor ‘meer’ en verwijst naar de Neusiedlersee. Van chardonnay,
sauvignon blanc en welschriesling. De Proefkrant: “Het 9 hectare grote domein Velich
situeert zich in het hart van een prachtig natuurgebied genaamd Seewinkel dat grenst
aan Hongarije. Heinz Velich heeft een grote passie voor witte wijnen. Het domein Velich
maakt de grootste chardonnays van Oostenrijk. De producties zijn bijzonder gelimiteerd’.
Dit is de instapwijn van Velich. Weelderige neus met een accent op honing, perzik en
abrikoos. Mooi kruidig middenrif ondersteund door fijne zuren. Wijn gemaakt op het fruit,
sappig met rondeur en voldoende zuren, iets kruidig. Uitstekende doordrinkwijn.
Wijn/spijs: Een tricky combinatie. Je zou kunnen denken dat de wijn het niet redt,
maar niets is minder waar, door de fris/zure tonen van de aceto en compote met het
drogende van de sukade waardoor het gerecht minder filmend wordt een prima
combinatie en een prachtige balans.

Hoofdgerecht:
Gegrilde schouderhaas, jus van Serrano ham en knolselderij, gebakken asperges,
champignons, doperwten, rösti
Wijn: 2004 St. Laurent, Schloss Gobelsburg, Kamptal www.schloss-gobelsburg.at
Gesponsord door importeur Bart wijnimport € 8,81.
De bodem van de wijngaard bestaat uit löss, zand en gneiss. De stokken variëren in
leeftijd van 8-35 jaar. Rendement 45 hl/ha. Rijping in foeders van 25 hl van Oostenrijks
eiken.
Robijnrode kleur met paarse tint. Aardse en animale tonen, doet in geur meer beloven
dan in smaak wordt gerealiseerd. Rijke tonen van pruimen en kersen, qua fruit wat
uitgerijpt.
Wijn/spijs: De wijn blijft drogend, waarbij het zuur in de wijn wordt versterkt, wat weer
in het voordeel is van de wijn.

Met dank aan gastheer-sommelier Joost van Rijn voor de uitstekende verzorging van
proeverij en lunch. Dank ook aan SVH-meesterkok Jog Schipflinger, directeur-eigenaar
van Kasteel Maurik en zijn team voor de voortreffelijke lunch en het ter beschikking
stellen van de locatie.