De wijnen van Mallorca - Nederlands Gilde van Sommeliers

De wijnen van Mallorca – een reisverslagDoor Paul Op ten BergHalf maart is een prachtige periode om een reis te maken door de wijnstreken vanMallorca, het grootste eiland van de Balearen groep. Een reis die in maart 2012 werdgerealiseerd door ICEX Baleares en Vinos de España. Het toeristenseizoen is nog nietbegonnen en het voorjaar zorgt voor nieuwe energie en ontluikende natuurpracht. Heteiland is een van de meest geliefde toeristenbestemmingen van Spanje, in hethoofdseizoen lopen er 15 keer zoveel toeristen als inwoners rond. Bovendien hebben dewijnproducenten nu alle tijd voor je. Uitvalbasis was de hoofdstad Palma de Mallorca. Hetis een flinke stad met tegen de 400.000 inwoners. Palma is tevens de hoofdstad van deSpaanse autonome eilandengroep de Balearen. Het centrum wordt gedomineerd door eengrote kathedraal uit de 13 e eeuw en een uitgestrekte jachthaven.GeschiedenisDe eerste wijnen op Mallorca werden al 123 jaar voor Christus door de Romeinengemaakt. Voordat de phylloxera aan het eind van de 20e eeuw toesloeg, beschikteMallorca over meer dan 27.000 hectare wijngaard en exporteerde men meer dan300.000 hectoliter wijn per jaar. Na de phylloxera werden de wijngaarden echtergrotendeels vervangen door amandelboomgaarden. De hierop volgende opleving van dewijngaarden werd gestimuleerd door de opkomende toeristenmarkt die geïnteresseerdbleek in kwaliteitswijn, hoewel veel inheemse druivenrassen verloren zijn gegaan. Hetoudste wijnbedrijf in dit gebied dateert uit het begin van de 18e eeuw.Huidige situatieDertig jaar geleden telde Mallorca slechts 5-6 wijnbedrijven, nu zijn het er circa 45. Dekwaliteit van de wijnbouw is enorm verbeterd. Mallorca telt nu twee D.O.’s, Binissalem inhet westen en Pla i Llevant in het oosten. Wijnen die niet onder de beide D.O.’s vallen,bijvoorbeeld vanwege niet toegestane druivenrassen of afwijking van de wettelijkebepalingen, vallen onder de benaming Vi de la terra Mallorca (vins de table). Het metwijngaarden beplante oppervlak is circa 6.000 hectare. Grond kopen is op Mallorca ergduur, tot tien keer zo duur als op het vasteland van Spanje. Van de in 2011geproduceerde 40.000 hl wijn was 59% rood, 28% wit en 13% rosé. De meeste wijnenworden op Mallorca en Ibiza zelf gedronken. Ruim 12% wordt geëxporteerd naar de EU(meer dan de helft naar Duitsland), 5% naar andere landen en slechts 1,5% naarSpanje. Van export naar Nederland is slechts zeer beperkt sprake.Autochtone druivenrassenOp Mallorca zijn enkele inheemse druivenrassen te vinden, die meestal in blends wordenverwerkt, maar soms ook puur.

Witte druivenrassen: prensal blanc (ook wel moll genoemd) – langwerpige druiventrossen – krachtig -grote bladeren - grote druiven - vormt veel suikers - karakteristiek aroma - lagezuurgraad; giró blanc -Rode druivenrassen: manto negro – de meest aangeplante druif op Mallorca - lichte, aromatischewijnen - zeer geschikt voor crianza’s - veel geblend met druivenrassen die meerkleur hebben - grote druiven - rijk aan suikers (veel alcohol) en aroma’s –oxideert snel - zeer goed rijpingspotentieel; callet – grillig ras met grote bladeren, grote druiven, wijnen met een lichte kleuren gemiddeld alcoholgehalte die snel gedronken moeten worden, meestalverwerkt in blends; heeft het kruidige van cabernet franc en de kracht van syrah; fogoneu – zeer productief, vroeger zeer geliefd voor de productie van eenvoudigewijnen met weinig alcohol, nu steeds minder gebruikt; gargollasa -Crianza en reservaOok op Mallorca gelden de regels van de Spaanse wijnwet, inclusief die voor minimalerijpingstijd. Om nog even het geheugen op te frissen:Crianza - mogen pas verkocht mogen worden na tenminste 24 maanden rijping op houtof op fles, waarvan tenminste 6 maanden op eikenhouten vaten;Reserva - mogen pas verkocht mogen worden na tenminste 36 maanden rijping op houtof op fles, waarvan tenminste 12 maanden op eikenhouten vaten; voor witte – en roséwijnen geldt ten minstens 24 maanden rijping, waarvan tenminste 6 maanden opeikenhouten vaten;Gran Reserva – mogen pas verkocht mogen worden na tenminste 60 maanden rijping ophout of op fles, waarvan tenminste 24 maanden op eikenhouten vaten.

D.O. BinissalemLigging en bodemHier wordt al ruim 5 eeuwen wijn gemaakt. Deze D.O. dateert van 1991, nieuwe regelszijn van 2005. Binissalem bevindt zich op een glooiende hoogvlakte ten noordoosten vanPalma de Mallorca. De D.O. strekt zich uit over de gemeentes Binissalem, Consell, SantaMaria, Santa Eugènia en Sencelles. In 2011 telde de D.O. Binissalem 595 ha aanwijngaarden, met een productie van 17.000 hl. Ze liggen op een hoogte van 75 tot 300m boven de zeespiegel. Slechts één wijnbedrijf, Bodega Mortixt, heeft wijngaarden diezijn aangeplant op hellingen aan de voet van de bergen. Over het algemeen wordt datniet zo nodig gevonden, er is hier al zon genoeg. In het noorden liggen de bergketensSerra de Tramuntana en Serra de Alfabia, die de wijngaarden in de winter beschermentegen de koude, vochtige, noordelijke winden. De losse bodems zijn laag invoedingswaarde. Ze bestaan uit kalksteen op bruine klei, afkomstig van vier soortencontinentaal sediment, met kalksteenhaarden net onder de oppervlakte. Deze zorgenvoor een beschermende laag die ervoor zorgt dat de bodem het vocht goed vasthoudt.De wijngaarden zijn verspreid over 4 dorpen.KlimaatBinissalem heeft het voor Mallorca karakteristieke Middellandse-Zeeklimaat met hete,droge zomers (max. 35-38 ºC) en korte, zachte winters (+5 ºC tot -2 ºC). Het grootsteprobleem voor de wijnbouwers is de zomerhitte, hoewel de hoogte ervoor zorgt dat detemperatuur ’s nachts laag blijft. De gemiddelde hoeveelheid zon bedraagt 2.800 uur perjaar. Nu en dan ontstaan er problemen door wind, vorst en hagel. De gemiddeldehoeveelheid regen bedraagt 450 mm per jaar. Deze valt vooral in de herfst, in hevigebuien tijdens kortdurend noodweer.WijnbouwDe inheemse manto negro druif beslaat 68% van het wijngaardareaal, dat beplant is metblauwe druiven, terwijl de moll druif ongeveer 72% van het gedeelte met wittedruivenrassen voor zijn rekening neemt. De overige aangeplante rassen zijn cabernetsauvignon, callet, tempranillo, monastrell, syrah en merlot, macabeo, parellada,chardonnay en moscatel. Hier en daar staat ook wat van de experimentele gargollasaaangeplant. De rechthoekige plantwijze zorgt voor een plantdichtheid tussen de 2.225 en5.200 wijnstokken per hectare. De snoeiwijzen die worden gebruikt zijn gobelet enespalier, met maximaal 14 knopen per wijnstok (max. 28 hl/ha). De oogst begint in detweede helft van augustus en is klaar aan het eind van september.WijnenOm het D.O. Binissalem Mallorca-etiket te krijgen moeten rode wijnen tenminste 30%

manto negro bevatten en witte wijnen tenminste 50% moll (prensal) en/of moscatel.Recentelijk is het gebied ook gestart met de productie van traditioneel geproduceerdemousserende wijnen, vooral van moll en parellada druiven.D.O. Pla i LlevantLigging en bodemDeze D.O. – anno 1999, nieuwe regels in 2005 - is vernoemd naar één van de districten(‘comarcas’) van het eiland Mallorca en betekent, in het Mallorquin, ‘de vlakte en hetoosten’. De wijngaarden zijn verspreid over 18 gemeentes. Ze liggen in het platte,centrale en oostelijke deel van het eiland, dat optimale bodemcondities biedt. De bodembestaat uit rotsen van kalksteen (leem en dolomiet) met een rode of witte bovenlaag vankalkhoudende klei en heeft een goede afwatering.KlimaatEr heerst hier een typisch mediterraan klimaat met een gemiddelde jaartemperatuur van17C. De winters zijn koel en de zomers heet en droog. De nabijheid van de zee geeftverkoeling. De jaarlijkse neerslag ligt tussen 400 en 450 mm en het aantal zonuren is2.800.WijnbouwAl in de Romeinse tijd was hier sprake van wijnbouw. De D.O. Pla i Llevant telde in 2011355 ha aan wijngaarden. Ze liggen gemiddeld op een hoogte van 100 m boven dezeespiegel. In 2011 bedroeg de productie van D.O. Pla i Llevant 11.271 hl wijn. Voorrood mogen de volgende druivenrassen worden gebruikt: manto negro, callet, fogoneu,tempranillo, monastrell, cabernet sauvignon, merlot, syrah en pinot noir. Voor wit:prensal blanc, moscatel, macabeo, parellada, chardonnay, moll, giro blanc en riesling. Derechthoekige plantwijze zorgt voor een plantdichtheid tussen de 2.500 en 5.000wijnstokken per hectare. De snoeiwijzen die worden gebruikt zijn gobelet en espalier,met maximaal 14 knopen per wijnstok. De oogst begint in de tweede helft van augustusen is klaar aan het eind van september.

Vi de la Terra MallorcaLigging en bodemDit zijn de ‘vins de table’ van het eiland. De regelgeving hiervoor dateert uit 2007. Dezewijnen komen van 355 ha aan wijngaarden, verspreid over alle gemeenten van Mallorca.Er mogen uitsluitend druiven voor worden gebruikt die op Mallorca worden verbouwd.Het bottelen moet op Mallorca plaatsvinden. In 2011 bedroeg de productie van Vi de laTerra Mallorca wijnen 1.494 hl.Bodega Toni Gelabert www.vinstonigelabert.com/deutsch/cultiu.htmlToni Gelabert werkte vroeger inde bouw, begon in 1979 vanuithet niets met wijnbouw en heeftsinds 1999 een eigen wijnbedrijfte Son Fangos bij Manacor, in deD.O. Pla i Llevant. Aanvankelijksamen met zijn broer Miquel (zielaatste bezoek), maar op eenzeker moment gingen beiden huneigen weg.Biodynamische wijnbouwToni bezit nu 5 hectarewijngaarden met diepe bodems,vroeger eigendom van zijnschoonouders. Hij was een van deeerste wijnproducenten vanSpanje die de principes van debiodynamie volgde, eenpermanente zoektocht naarevenwicht tussen bodem,beplanting, klimaat en mensenwerk. Er wordt uitsluitend biologisch bemest en nietgeïrrigeerd. De pluk gebeurt met de hand. Voor het bepalen van het juiste moment vanoogsten let Toni niet alleen de fysiologische rijpheid van de druiven, maar kijkt hij ooknaar de maankalender. “Je kunt het beste plukken bij afnemende maan, waarbij de juistedag afhankelijk is van het druivenras. Bepaalde druivenrassen hebben dan meer aroma’svan fruit, of van bloemen. Dat is allemaal op de maankalender te vinden.” aldus ToniGelabert. Dit jaar zal de regionale regering een certificaat voor biodynamischewijnproductie afgeven. Toni wil echter geen aansluiting bij internationale organisatieszoals Ecocert of Demeter.NachtvorstDe snoeiwijze is cordon de royat, waarbij 8 ogen per wijnstok resteren (gemiddeld 2-3 kgdruiven). Er wordt vrij laat gesnoeid, omdat in het voorjaar in Pla I Llevant kans opnachtvorst bestaat. In een gemiddeld jaar valt hier 5 dagen sneeuw, maar dit jaar 30dagen. Door het late snoeien wordt eventuele vorstschade beperkt.WijnkelderDe kelder biedt plaats aan 220 hl wijn. Het is er onberispelijk schoon. Toni vinifieertuitsluitend met autochtone gisten. De gisting vindt plaats op rvs tanks van 1.500 tot2.000 liter met temperatuurcontrole. Voor de rijping op vat gebruikt Toni Frans eiken vande allerbeste kwaliteit. De rode wijnen rijpen 12 maanden op nieuwe barriques, de witteChardonnay en Torre des Canonge 4 maanden. De wijnen worden niet geklaard en nietgefilterd. De wijnen rijpen 6 maanden tot 3 jaar op fles alvorens op de markt te komen.Ze hebben een fraaie capaciteit tot ouderen, de witte wijnen tot 10 jaar en de rode tot 15jaar.

Productie60% van de productie bestaat uit rode wijnen, 40% uit witte. Volgend jaar zal deverhouding 50/50 zijn. Het assortiment bestaat uit 4 witte wijnen, een rosé en 10 rode.Ze worden gemaakt van macabeo, prensal, moscatel, chardonnay, giró blanc, callet,manto negro, cabernet sauvignon, syrah, merlot en pinot noir. Toni Gelabert heeft 300stokken gargollasa, een bijna uitgestorven autochtoon rood druivenras. Ze komen vanBodegues Ribas (zie verderop), waar Maria Antonia Oliver zich heeft voorgenomengargollasa in ere te herstellen. In april 2011 werden zowel gargollasa als giró blancofficieel toegelaten op de Balearen. Toni produceert in totaal 27.000 flessen wijn perjaar. Daarvan blijft 80% op Mallorca, 10% gaat naar het vasteland van Spanje en 10%wordt geëxporteerd naar Duitsland. Er is nog geen importeur in Nederland.

Proeverij*** Fangos Blanc 2010Blend van 70% prensal en 30% moscatel. Debedoeling van de blend is dat het neutrale karaktervan de prensal niet wordt gedomineerd door datvan de muscat. De productie van 6.000 flessen ismeestal snel uitverkocht. Alc. 13%. De horeca opMallorca betaalt € 7,50.K bleek geelgroenG mineraal, planten en bloemen, limoen enmandarijnS fris, sappig, strak-droog, iets metalig, wit fruit,appel, perzik, citrusA gemiddelde lengteT nog mooi fris***(*) Chardonnay 2010Van een diepe klei-kalkbodem, 25 jaar oudestokken. Gisting en 4 maanden rijping op 100%nieuwe Franse barriques, met batonnage. Toni vindtde meeste Spaanse chardonnay wijnen te veel houthebben. Alc. 13,5%. De horeca op Mallorca betaalt€ 15,00.K goudgeelG citrus en rijp fruitS iets vanille, citrus, vrij veel hout, maar het druivenmateriaal is erg goedA hazelnootT Toni is van mening dat deze wijn 2 jaar nodig heeft om het hout te laten integreren;particulieren doen dat vaak wel, maar restaurants niet; wij vinden de wijn – integenstelling tot Toni – echter nog steeds teveel hout hebben en stellen voor omvoortaan 2 jaar oude barriques te gebruiken; maar Toni heeft een te kleine productie(1.500 flessen van deze wijn) om voldoende oudere vaten te kunnen inzetten***- Chardonnay 2007Druiven van hetzelfde perceel. Alc. 13,5%.K dieper goud met olijfgroen

*** Negre Selecció 2007Van 100% ruby cabernet (een kruising tussen cabernet sauvignon en carignan van dehand van Dr. Harold Olmo, professor aan de Davis University). Toni Gelabert is de enigeproducent op Mallorca die deze druif heeft aangeplant. Alc. 13%. De horeca op Mallorcabetaalt € 21,00.K diepG rijp fruit van zwarte kersen met, specerijen, wat leer, heel even wat vluchtige zuren eneen medicinaal accentS sappig, fruitig, een zoetjeA stevige tannines en specerijen, iets drogendT rustiek***(*) Ses Hereves 20052005 was hier een topjaar. Blend van 35% cabernet sauvignon, 35% syrah en 30%merlot. 12 maanden rijping op nieuwe barriques. Alc. 14,5%. De horeca op Mallorcabetaalt € 18,00.K zeer vitaal, goede concentratieG boeiend, enige complexiteitS zeer mooi rijp fruit van pruimen en bessen, tabak, enige complexiteit, fraaie balans,rijpe tanninesA veel materie van pruimen, levendig en rijpT prima wijn, breed en vol, wat meer internationaal van stijl****- Pinot Noir 200912 maanden rijping op nieuwe barriques. Is gebaat bij nog 2 jaar flesrijping. Alc. 14%.De consument op Mallorca betaalt € 18,00.K helder kersenrood, stralendG tuinaarde, mineraal, bessen, frambozen, bosaardbeien, goede typiciteit, vrij elegant

S zuiver, jeugdig en levendig met nog veel jonge tannines, heeft veel te bieden, vlezigematerieA prima lengte, het fruit is fris en niet jammyT de wijn heeft balans en is zeker zijn prijs waard; een prestatie om in dit warme klimaatzo’n goede pinot noir te maken, en dan nog biodynamisch ook!Toni GelabertBodega Mesquida Mora te Porrereswww.jaumemesquida.comBodega Jaume Mesquida – D.O. Pla i Llevant - werd opgericht in 1945. Het familiebedrijfwordt sinds 2004 onder de naam Bodega Mesquida Mora op ambitieuze wijze geleid doorde vierde generatie: Jaume Mesquida Mora en zijn zus Bàrbara. Ze ontvangen ons in dewijngaarden, 22,2 hectare in totaal. Geen uitgestrekte wijngaarden, maar kleine percelenmet veel biodiversiteit. Er wordt nu pas gesnoeid, om minder risico te lopen voornachtvorst.

BiodynamieJaume en Bàrbara waren niet tevreden met de kwaliteit van de geproduceerde wijnen. Zevoelden zich verantwoordelijk voor het erfgoed en het land. Ze beseften dat ze een kanshadden om de natuur te helpen en stopten in 2004 met kunstmest enbestrijdingsmiddelen. In 2007 kwam Jaume – afgestudeerd in biologie – terug in hetbedrijf en werd besloten om naar biodynamische wijnproductie om te schakelen. In 2014hopen ze het certificaat van Demeter te krijgen. De verandering was er niet een van 100,maar van 200 procent. Een goede gezonde bodem van de wijngaarden en gezondewijnen gaven het antwoord op vele vragen. In niet-biodynamische wijngaarden wordenproblemen bestreden in plaats van oorzaken. Maar biodynamie is een raamwerk en geenwet, je moet wel blijven nadenken. Zo is de buurman bijvoorbeeld niet biodynamischbezig.Jaume Mesquida Mora en zijn zus BàrbaraGezonde bodemBroer en zus hebben zichzelf een voortrekkersfunctie toebedeeld voor de anderewijnproducenten van Mallorca. Ze willen hen overtuigen van de noodzaak om de bodemvan de wijngaarden weer gezond te maken. Elk perceel van hun wijngaarden heeft eenecosysteem dat rijk en complex genoeg is om zichzelf te beschermen en eigen problemenop te lossen. Pesticiden, insecticiden en kunstmest zijn uiteraard uit den boze. In plaatsdaarvan is gekozen voor homeopatische alternatieven, waarbij gebruik wordt gemaaktvan de bosjes en struiken rond de wijngaard, zodat de bodem vitaliteit krijgt. Tussen allerijen wijnstokken staat gras en kruiden. Het werk in de wijngaard gebeurt niet meer metmachines, om de bodem zo veel mogelijk te ontzien. Het gezond maken van de plantentrekt goede insecten aan. Ieder jaar verschijnen meer wormen, vogels en slakken.Paarden en koeienBodega Mesquida Mora heeft alle machines weggedaan en heeft drie paarden die wordeningezet in de wijngaarden. Tijdens ons bezoek ploegt een stevig paard uit de FranseArdennen, dat wordt gemend door Eric Martin, de oppervlakkige wortels weg, waarbij degrond wordt omgeploegd en op de voet van de 40 jaar oude wijnstokken terechtkomt. Indie hoop grond ontstaat dan een ecosysteem met insecten en planten. Met paarden gaatalles in een rustig tempo. Gedurende 8 maanden van het jaar wordt er geploegd. Debodem vindt dan langzamerhand – er staat 40 jaar voor - zijn balans terug, waarbij hetploegen steeds makkelijker zal gaan. Eric Martin ploegt wijngaarden in verschillendewijnsteken van Frankrijk. Jaume en Bàrbara hebben hem gevraagd ook in hun

DruivenrassenDe aangeplante druivenrassen zijn voor wit prensal, chardonnay, macabeo en moscatel.Voor rood zijn het callet, manto negro, cabernet sauvignon, merlot, fogoneu, syrah engrenache. In een perceel staan diverse druivenrassen op een rij, alle 40 jaar oud. Erwordt niet geïrrigeerd, behalve de jonge stokken in juli en augustus. De plantdichtheidbedraagt 4.000 stokken/ha en het rendement gemiddeld 44 hl/ha.Vinificatie en exportDe wijnen worden gevinifieerd en opgevoed door Luis Mariano Herrerías en BàrbaraMesquida Mora. Wijnmaker Francesc Grimalt, oenoloog van Bodega 4 Kilos, hielp Jaumeen Bàrbara bij het opzetten van het wijnbedrijf. De export van de wijnen is pas sinds kortop gang gekomen. Omdat de EU kraan nu dicht zit, is uitbreiding van wijngaarden opMallorca niet aan de orde. Bodega Mesquida Mora focust daarom op kwaliteit. Datbetekent meer koeien en meer insecten.

ProeverijOp een oude korenmolen aan de rand van de wijngaard proeven wij enkele wijnen.***(*) Arcollam Blanc 2011Arcollam is Mallorca omgedraaid, het geeft aan dat deze bodega alles anders doet. Blendvan premsal, parellada en chardonnay. Handmatige pluk met selectie in de wijngaard.Koude inweking vooraf. Aparte vinificatie van de 3 druivenrassen. Geen hout, geen malo.Alc 13%. Deze wijn is nog niet op de markt, wij hebben de primeur in het glas.Exportprijs circa € 10,00.K zeer bleek goudgeelG floraal en mineraalS mooi fruit met veel expressie, aroma’s van bloemen en vooral plantenA veel lengte, je proeft de kracht van het landT fraai glas wijn met opvallende zuiverheid***- Arcollam Rosat 2011Blend van cabernet sauvignon en merlot. Handmatige pluk. Gescheiden vinificatie. Roséde saignée met koude inweking vooraf. 6 gram restsuiker. Alc. 13,5%.K roze met vrij veel concentratieG flink aroma, veel fruitS zeer veel fruit van aardbeien en frambozen, vrij zoet, maar met voldoende zurenA redelijke lengteT prachtige zuiverheid, iets te zoet en te makkelijk voor de Nederlandse markt, zal mooicombineren bij aardbeien zonder suiker

****- Trispol 2010Blend van 50% cabernet sauvignon met shiraz encallet. Een jaar opvoeding op Franse enAmerikaanse barriques, 1 e en 2 e jaars. Alc. 13,5%.Exportprijs circa € 12,00.K robijnrood met gemiddelde concentratieG zeer aantrekkelijk, verleidelijk fruit van kersen encassis met tabakS prachtig fruit van callet en syrah, structuur vancabernet, mineraal, vlezig en niet zwaarA mooie lengteT veel karakter, de wijn geeft energie

Importeur: Lekker Sapje Wijnhandel lekker@lekkersapje.nl - www.lekkersapje.nlBodega Son Prim te Sencelles www.sonprim.com/enDeze bodega van de familie Llabrés afficheert zich als Petit Celler. De naam Son Prim isdie van het grondgebied.GeschiedenisDe familie Llabrés maakt al sinds mensenheugenis wijn, aanvankelijk voor eigenconsumptie en vrienden. Maar Jaime Llabrés wilde betere wijnen en als eerste werd dewijngaard aangepakt. In 1993 werden de 6 hectare wijngaarden aan de weg van Incanaar Sencelles herplant met merlot, cabernet sauvignon, syrah en manto negro. Hethuidige bezit omvat 10 ha.

Jaime LlabrésWijngaardDe bodem van de 6 hectare wijngaarden, aan de weg van Inca naar Sencelles, bestaatuit rode klei, die in Mallorca ‘call vermell’ wordt genoemd, en verder uit zand enkalksteen met veel keien. De rode klei slaat veel voedingstoffen op voor de wortels enhoudt regenwater vast dat, hoewel het hier vlak is, niet wegloopt of de grond in zakt. Dewortels dringen daardoor diep de bodem in en vormen hun eigen wortelstelsel, waardoorde plant betere voedingstoffen opneemt. Om de bodemstructuur te bewaren en bij tedragen aan de microbiologische flora, wordt geen minerale kunstmest gebruikt. In plaatsdaarvan wordt om de 2 of 3 jaar bemest met organisch materiaal. Wel is het nodig om teirrigeren.UitbreidingHet plan is om van de huidige productie van 80.000 flessen per jaar naar 110.000 flessente gaan. We zien dan ook een nieuwe wijngaard in aanleg. Eerst worden met grotemachines alle stenen, rotsen, planten, bomen en wortelstelsels verwijderd. Dewijnstokken die daarna worden geplant komen uit Frankrijk en Portugal.

VinificatieDe nieuwe winery die wij bezoeken, werd gebouwd in 2003 en voorzien van moderneapparatuur. De eerste oogst die hier werd gevinifieerd was die van 2004. Intussen is ersprake van een stabiele kwaliteit. Wijnmaker is Jaime Llabrés. Hij streeft een Fransewijnstijl na, met grote Bordeaux wijnen als voorbeeld.ProductieSlechts enkele wijnen worden bij Son Prim geproduceerd, de rode monocepage wijnensyrah, cabernet sauvignon en een rode blend. Een witte merlot is er ook bij, en dit jaarvoor het eerst een rosé. Als Son Prim zich zou houden aan de regels (minimaal 35%lokale druivenrassen), zou er recht zijn op de D.O. Binissalem. Maar dat wordt hier nietgedaan, vandaar dat de wijnen de herkomstbenaming Vi de la Terra Mallorca dragen.

Proeverij*** Son Prim Blanc de Merlot 2011Blanc de noirs van 100% merlot. Snelle, maar zachte persing bij 18C om de druiven zoveel mogelijk te ontzien. Daarna wordt de most vlug gescheiden van de schillen. Vergistals witte wijn met autochtone gisten. Geproefd uit de tank. Is op Mallorca zeer geliefd.Niet in Nederland te koop, exportprijs € 7,40.K bleek goud-rozeG meloen en abrikoos, levendigS fris en dorstlessend door goede zuurgraad, iets tannine geeft de wijn structuurA iets muntT goed glas wijn, in balans***+ Son Prim Rosé 2012Nieuwe wijn, geproefd uit tank. Saignée van 60% manto negro en 40% cabernetsauvignon.Uitstekende, karaktervolle rosé met balans en niet te veel restsuiker. Fruit van citrus enkersen, prima lengte.***- Son Prim Cabernet 2006Van 100% cabernet sauvignon. Vergist op rvs tankbij 27C. Opgevoed gedurende 5-6 maanden opbarriques (50% Amerikaans, 25% Frans en 25%Hongaars eiken). Alc. 14%. Deze jaargang is al languitverkocht, ze verkopen nu 2009.K goede concentratie met evolutieG expressief, cassis, groen accentS vlezig zwart fruit, specerijen, peper, toast, groenetoon, stevig met enige elegantieA redelijke goede lengte, bitters naT helaas een groene toon; geen goede fles?***(*) Son Prim Syrah 2006Magnum. Van 100% syrah. Vergist op rvs tank bij27C. Opgevoed gedurende 12 maanden opbarriques (50% Hongaars, 25% Frans en 25%Amerikaans eiken). Alc. 14%.K prima concentratie, iets evolutieG vol, rijp en kruidig, leer, kreupelhoutS rijke smaak met veel fruitvulling en een ziltmineraal accent, zachte tanninesA erg spicy en zilt: zwarte olijvenT mooi glas wijn, fris en elegant, heeft zichharmonisch ontwikkeld***- Son Prim Merlot 2009Opgevoed gedurende 12 maanden op barriques.K diepG floraal, zeer fruitig, zwoelS wat vrijblijvend, iets te veel tuttifruttiA drogend, met ‘gekookt’ en overrijp fruitT mist balans

***(*) Son Prim Cabernet 2009Opgevoed gedurende 12 maanden op barriques. Horecaprijs bij Les Généreux € 12,40ex. BTWK diepG fris, munt, zuiverS veel beter dan de merlot 2009, rijp en in balansA chocoladeT uitstekende wijn met erg goede typiciteit***(*) Son Prim Syrah 2008Opgevoed gedurende 12 maanden op barriques.K diep tot zeer diepG zuiver fruit van kwaliteitS vlezig fruit met veel materie, stevig en animaalA kruiden, fraaie zuurgraadT ook dit is een uitstekende wijn****- Son Prim Cup 2009Blend van manto negro, cabernet sauvignon en merlot.K diep tot zeer diepG levendig en karaktervol, rijp fruit, leer, specerijenS stevig en elegant, goede vulling, fraaie tanninesA mooie lengteT zeer geslaagde, geschakeerde blend, de drie druivenrassen vullen elkaar goed aanImporteur: Les Généreux (De wijnen waar geen prijs bij is vermeld zijn uitsluitend opbasis van inschrijving verkrijgbaar).Bodega José Luis Ferrer te Binissalem www.vinosferrer.comDe grootste wijnproducent van Mallorca. José Luis Ferrer Ramonell, telg uit eenwijnbouwergeslacht, vestigde zijn bodega in 1931 in het stadje Binissalem. Hij studeerdein Frankrijk en Californië en introduceerde bijvoorbeeld houten vaten van Amerikaanseiken. Het bedrijf staat bekend als de ‘Torres’ van Mallorca en als de beste van de 4grote producenten.

V.l.n.r. eigenaar José Luis Roses Ferrer, wijnmaker Arnau Galmés, zoon Pepe RosesWijngaardenTot het bezit behoren 100 hectare wijngaarden. Ze zijn beplant met de wittedruivenrassen moll (spreek uit moi, synoniem voor prensal blanc), macabeo en parelladaen met de rode rassen manto negro, callet, tempranillo en monastrell. Allegeproduceerde wijnen hebben de D.O. Binissalem-Mallorca. De lokale druiven nemen70% van de productie in beslag. De oogst gebeurt met de hand, waarbij dedruiventrossen worden geselecteerd.

KeldersDe oude wijnkelders uit 1931 omvatten o.a. 54 betonnen gistingstanks die van binnenbetegeld zijn. Nu worden ze uitsluitend nog voor opslag gebruikt. Er staat een oudebasket press. Een verdieping eronder ligt de vatenkelder en een groot proeflokaal. Hetgeheel werd in 1996 uitgebreid met een productiehal waarin moderne apparatuur, rvstanks en een nieuwe kelder met 1.800 barriques en 600.000 flessen. De laatste jarenworden meer en meer barriques van Frans eiken gebruikt in plaats van Amerikaans. Maarer wordt ook geëxperimenteerd met eikenhout uit landen als Roemenië en China. Vergistwordt zowel met autochtone gisten als met gistculturen.ProductieDe jaarlijkse productie bedraagt circa 1 miljoen flessen, waarvan 1/3 afkomstig is van deeigen wijngaarden en de rest binnen de D.O. wordt bijgekocht. Circa 4/5 van deproductie bestaat uit rode wijn.

Proeverij*** Brut VeritasMousserende wijn zonder dosage, gemaakt van 90% moll, 5% macabeo en 5%parellada, volgens de Méthode Traditionnelle. Minimaal 16 maanden flesrijping op de lie.Vrij grove mousse. Levendige geur, doet denken aan oesters. Vol mondgevoel, veelmousse met grove bellen, grapefruit en iets brioche. Tamelijk goede lengte.*** José L. Ferrer Blanc de Blancs 2011Blend van 90% moll (prensal blanc), 5% chardonnay en 5% moscatel de alejandria.Geen houtopvoeding. Aromatische geurimpressie. Lichte, levendige wijn met mineraalkarakter. Keurige lengte, fris, zuiver en opwekkend. Doet aan Gascogne denken.***(*) Veritas Fermentado en Barrica 2011Van 50% moll en 50% chardonnay. Vergist en gedurende 4,5 maand opgevoed opnieuwe Franse barriques met lichte toast, waarvan een klein deel acacia, met elke 10

dagen batonnage. Productie 6.000 flessen. Exportprijs € 7,50. Zeer geslaagd. Het hout iskeurig geïntegreerd en geeft elegantie. Goede balans zonder een deken van hout.A prima lengteT kruidige rosé, heerlijk bij Spaanse ham***+ Pedra de BinissalemRosat 2011Rosé de saignée van manto negroen cabernet sauvignon. Uit dewijngaard Finca Sa Pareteta metcertificaat voor biologischewijnbouw. Inweking op de schillenvan 24 uur, vergist op rvs tank bij14C. Tankmonster. Restsuiker 2,5– 3 gr/l, alc. 14%.K vrij veel kleurG kersen, iets kruidig, stevigS aangenaam zwoel fruit, steviggenoeg voor bij de maaltijd, rijpfruit geeft zoetimpressie**** José L. Ferrer Crianza 2010Deze wijn met zijn oranje etiket is de meest verkochte op Mallorca. Vanwege dit succes isoranje de huiskleur van José L. Ferrer geworden. Dit is een blend van manto negro,cabernet sauvignon, tempranillo, callet en syrah. Sinds kort krijgen de druiven een koudeinweking vooraf, waardoor de wijn meer kwaliteit heeft. Vergisting gedurende 10-12dagen bij 28-30. De opvoeding op vat duurt minimaal 12 maanden. Productie 300.000flessen. Exportprijs € 6,00 à 7,00.K diep tot zeer diepG aantrekkelijk zwart en rood fruit, zeer zuiver en serieus, munt, steranijs,speculaaskruidenS bramen, vlezig en zacht, munt, koriander, laurier, salie, eucalyptusA goede lengte, eindigt zachtT boeiende wijn met enige complexiteit, nu drinken, zeer goede kwaliteit voor deze prijs

***- Dues Sirah Callet 2010Blend van 55% syrah en 45% callet. Omdat syrah binnen de D.O. Binissalem geentoegestane druif is, is dit een Vi de la Terra Mallorca. Vergist op tank bij 28-30 en 12maanden opgevoed op Frans en Amerikaans eiken. Alc. 14%. Exportprijs € 5,50.K diepG zwoel en jammy fruit van pruimen met enige onrijpheidS idem, met wat onrijpe tannines, het zoetje van de alcohol stoortA rammelt watT geen interessante wijn, wat simpel en vrijblijvend***- Reserva de Familia 2007Deze blend – ter viering van het 80-jarig jubileum in 2011 - van 60% manto negro en40% callet werd wel vóór 2007 gemaakt, maar daarna niet. Vergist op de schillengedurende 21 dagen, op rvs tank bij 28C. Rijping gedurende 24 maanden op barriquesvan Amerikaans eiken (de ene helft nieuw, de andere helft een jaar oud), gevolgd door12 maanden flesrijping.K zeer diep, geen evolutieG complex fruit met een zwoel karakterS zacht fruit, leer, karamel, duidelijke invloed van het Amerikaanse houtA kort, pruimen, de alcohol is branderig en de finale drogendT is al over het hoogtepunt heen, het hout is teveel voor het fruit****- Veritas DolçVin doux naturel van laat geoogste druiven (met18,5% potentiële alcohol), 100% muscat à petitsgrains. Koude inweking op de schillen, daarnapersing en gisting bij 12C gedurende 4-5 weken.De gisting werd gestopt door de temperatuurnaar 0C te brengen.K helder goudgeelG floraal, aromatisch, elegant, fraaie typiciteit,zeer overtuigendS verfijnd fruit van perzik en abrikoos, mooiezoetzuur balans (niet plakkerig), iets mineraalA sinaasappelschil, danig goede lengteT spannende wijnJosé L. Ferrer zoekt een importeur in Nederland.