Download PDF - CO2-Prestatieladder

gevoeligheden zijn de emissiefactoren van de twee dominante materialen: beton en
staal.
De emissiefactor voor beton is gevoelig voor de hoeveelheid cement (kg/m 3 beton) en
het type cement (hooghoven of Portlandcement). De hoeveelheid cement is afgestemd
met de voorwaarden die worden gesteld aan de sterkteklasses C30/37 (voor
funderingen, zoals aangegeven in de productspecificatie 32 ) en C53/65
(hogesterktebeton voor portalen) met respectievelijk 300 en 450 kg cement per m 3 .
De onzekerheid zit hem in het type cement dat wordt gebruikt. In de berekening is
uitgegaan van het cement met de hoogste emissiefactor: Portlandcement. Het gebruik
van hoogovencement zou kunnen leiden tot een forse emissiereductie voor de
fundering en het betonnen portaal (zie hoofdstuk 4).
Emissiefactoren voor staal variëren sterk tussen verschillende soorten staal. Zo heeft
ongelegeerd primair staal een emissiefactor van 1.6 kg CO 2 /kg staal en heeft primair
verchroomd staal een emissiefactor van 5.0 kg CO 2 /kg staal 33 . Voor portalen wordt het
goedkoopste ongelegeerde staal gebruikt, daarover bestaat geen onzekerheid 34 . De
onzekerheid met betrekking tot de emissiefactor van het gebruikte staal is van
methodologische aard. Gekozen kan worden voor end of life allocatie, waarbij
uitgegaan wordt van het hoge percentage staal kan worden hergebruikt (ongeveer
90%). Aan de andere kant kan worden uitgegaan van de huidige productie (de
verhouding tussen het BOF proces (70%) en EAF proces (30%), zie 2.2.1), in de
wetenschap dat het afgedankte staal dat beschikbaar komt onvoldoende is om via het
EAF proces in de wereldwijde vraag naar staal te voorzien. De in deze studie
gehanteerde emissiefactor van 1.23 kg CO 2 /kg staal (het gewogen gemiddelde van
het BOF en EAF proces) is vergeleken met end of life allocatie logischerwijs aan de
hoge kant.
Andere onzekerheden (met een beperkte invloed op de hoogte van de totale emissies)
zijn emissies als gevolg van installatie en ontmanteling en transport. Het proces van
vervanging van een oud bovenleiding portaal door een nieuw portaal wordt soms
uitgevoerd met twee graaf/hijsvoertuigen (in de berekening is uitgegaan van één
graaf/hijsvoertuig) 35 . De hoogte van emissies voor het plaatsen en verwijderen van
een portaal zal in dat geval tweemaal zo hoog zijn.
Transport van staal en beton over de gehele levenscyclus is geraamd op
respectievelijk 400 en 200 km (zie 2.2.3). Vanwege het relatief grote gewicht van
beton is het resultaat gevoelig voor de totale afstand waarover de betonnen portalen
en funderingen worden getransporteerd.
3.2 Constateren dominante procesfasen/partners
In Figuur 4, Figuur 5 en Tabel 4 wordt zichtbaar dat de productie van staal en beton
de grootste impact heeft op de ketenemissies. Voor de hele functionele eenheid van
zowel het stalen portaal als het betonnen portaal (dus inclusief 2 funderingen) is
32 Productspecificatie fabrieksfunderingen ProRail Beheer en Instandhouding
33 Ecoinvent 2.0
34 Persoonlijke communicatie Michiel van Brummelen, systeemspecialist bovenleiding ProRail
35 Persoonlijke communicatie Dhr. Reyneveld, materiaalspecialist VolkerRail
| 16
EEN DUURZ AME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN