Nederlandse versie hier downloaden - Dokters van de Wereld

EU-burgers in een ander land
haar gezondheidsverzekering voor haar baby kon worden
behouden. Ze legde haar problemen aan MdM voor en wij
verzorgden een gedetailleerd rapport voor de gezondheidsdienst.
Eind oktober 2011 was alle documentatie verstuurd.
20 Dagen later hadden we nog steeds geen antwoord. Begin
december had F. zelf nogmaals alle documentatie ingevuld
in een poging om een verzekering af te sluiten, maar het
enige antwoord wat kwam was dat “ze zouden haar bellen
in het geval dat er een positief antwoord zou zijn ontvangen
met betrekking tot haar aanvraag”. Ze heeft daarna nogmaals
het gezondheidscentrum verzocht, maar het antwoord
bleef hetzelfde. Tegen eind december 2011 verzocht MdM
opnieuw om informatie over dit geval maar tot vandaag hebben
we geen antwoord ontvangen.
In de tussentijd is F.’s situatie niet verbeterd. Ze heeft nog
steeds behoefte aan een huisarts en zes maanden na het
verlopen van haar tijdelijke gezondheidsverzekering, wordt
haar nog steeds het recht op gezondheidszorg ontzegd en
krijgt ze geen toegang tot het publieke gezondheidssysteem.’
Mevrouw F., 26 jaar, afkomstig uit Roemenië, woonachtig
in Spanje, Malaga, januari 2012
Bescherming van en gezondheidszorg
voor ernstig zieke buitenlanders
Slechts 13,7% van de patiënten in Amsterdam, Brussel, Londen en München
wist van hun ziekte voordat ze naar Europa kwamen.
In Frankrijk werd er tussen 2005 en 2009 geen toename waargenomen van het
aantal buitenlanders dat verblijfsrecht aanvroeg omwille van de gezondheidszorg.
Ondanks wetgeving van veertien jaar geleden die duidelijk gunstig is voor ernstig
zieke buiten landers, is het aantal personen dat baat heeft bij die wetgeving niet
explosief gegroeid. Hun aantal blijft steken onder de 30.000. De meesten van hen
zijn chronisch ziek.
Ongedocumenteerde migranten van wie het ziektebeeld
behandeling behoeft en regelmatig vervolg daarop vereist,
zijn mogelijk afkomstig uit landen waar geen effectieve toegang
tot adequate zorg is. Om die reden hebben sommige
Europese landen wetgeving aangenomen en beleid ingevoerd
waardoor ernstig zieke buitenlanders beschermd
worden tegen uitzetting. Ze krijgen een vergunning om in het
land te blijven en zo de vanzelfsprekende gevolgen voor hun
gezondheid te vermijden van een gebrek aan behandeling:
fysiek en emotioneel lijden, lichamelijke invaliditeit of zelfs
overlijden. Eén van deze landen is Frankrijk 56 , waar sinds
1998 van vele ernstig zieke buitenlanders het leven is gered.
Frankrijk heeft zich hiermee tot voorbeeld gesteld voor de
rest van EU. Bovendien heeft hun model niet geleid tot een
plotse toevloed aan buitenlanders.
Uitzetting naar een land waar toegang tot adequate gezondheidszorg
onmogelijk is, leidt tot ernstige achteruitgang van
de gezondheid en soms zelfs tot overlijden. Dat is in strijd
worden onderworpen aan folteringen of aan onmenselijke of
vernederende behandelingen of bestraffingen.’
Een persoonlijk gezichtspunt – Het verhaal van
Eduardo
‘Eduardo kwam in 2006 naar Spanje met grootse plannen.
Maar ook met schulden (hij had een hypotheek genomen
op de familiewoning om zijn overtocht te bekostigen), met
verplichtingen, met moeilijkheden en met zijn gezondheidsproblemen.
Hij werkte vijf maanden op de akkers van Granada, waar hij
niet betaald kreeg. Daarna zocht hij nieuwe mogelijkheden
in Sevilla, waar hij uiteindelijk op straat kwam te leven en
zelfs werd aangevallen. In deze periode liep zijn geestestoestand
een flinke deuk op, omdat hij al maanden geen
geld had kunnen terugsturen naar zijn land en zijn schulden
aanzienlijk waren. In 2007 ging hij naar Malaga om daar
zijn geluk te beproeven.
In mei 2008 werd hij behandeld door de zorgeenheid van
Médicos del Mundo in Malaga. Hij kwam niet naar de
afspraak met de psycholoog. Later werd hij opgenomen
op de spoedafdeling na een poging tot zelfdoding. Op 13
juli van dat jaar werd hij verkracht en opnieuw opgenomen
op de spoedafdeling. Dit heeft hem heel erg aangegrepen.
Hij gaf zijn belager aan, maar besloot later geen klacht in
te dienen, omdat hij als ongedocumenteerde migrant bang
was.
Hij probeerde zich van het leven te beroven. Na te zijn
opgenomen begon hij aan zijn behandeling en vond bovendien
een opvang waar zijn situatie enigszins stabieler werd.
Hij kwam een maal naar de MdM psycholoog. Zijn behandeling
doorliep hij daarentegen goed. Hij gaf aan verder
te willen en zich uit zijn huidige situatie te willen bevrijden.
Hij overwoog Spanje te verlaten en terug te gaan naar zijn
eigen land. Maar hij wilde kunnen terugkeren met opgeheven
hoofd. Eerst moest zijn gezondheid stabieler worden
en moest hij wat geld kunnen verdienen om zijn terugreis te
betalen en de schulden af te lossen.
Twee dagen na die afspraak was Eduardo betrokken bij een
incident in de gemeenteopvang. Hij slikte zijn medicijnen
niet goed en was zeer labiel. In deze toestand begon hij
ruzie te zoeken en de confrontatie aan te gaan met politieagenten.
Als gevolg daarvan werd hij opgepakt en beschuldigd
van het ondermijnen van het politiegezag. Ze gaven
hem de keuze tussen een gevangenisstraf of uitzetting.
Koos hij voor uitzetting, dan mocht hij tien jaar lang Spanje
22 met het Europese Mensenrechtenverdrag: ‘Niemand mag niet in. Hij werd vervoerd naar het Immigratiedetentiecen-
23
trum.
Een paar dagen later ondernam hij opnieuw een poging tot
zelfdoding. Enkele van zijn medegevangenen redden hem.
Na dit incident werd hij, in afwachting van zijn uitzetting,
nauwlettend in de gaten gehouden door het personeel
van het Centrum. De gedachte op deze manier te moeten
terugkeren en opgesloten te worden deed hem pijn.
Ondertussen probeerde de Asociación de Amigos de Bolivia
hem te helpen, door geld in te zamelen waarmee hij zijn
schulden kon afbetalen. Er werd een poging ondernomen
om psychiatrische behandeling voor hem te vinden voor
twee maanden. Het doel daarbij was zijn situatie in Bolivia
te stabiliseren en daarna verdere gezondheidsdienstverlening
voor hem te regelen.
Op 1 oktober 2008 belde de maatschappelijk werker van
het Immigratiedetentiecentrum naar MdM om een psycholoog
te regelen voor Eduardo in Bolivia. Maar klaarblijkelijk
was geen enkele organisatie in staat om Eduardo de
zorg te garanderen in Bolivia. Eigenlijk was het logischer
geweest om in Spanje al hulp te bieden, voordat hij uitgezet
zou worden.
De uitzetting van Eduardo Medina Flores vond plaats in de
vroege uren van 15 oktober. Niemand was hiervan op de
hoogte gesteld. Zijn familie in Bolivia kon hem niet van het
vliegveld komen ophalen bij aankomst. Zijn medicatie kwam
niet aan, evenmin als zijn bagage. Zo haastig en onzorgvuldig
werd zijn uitzetting afgehandeld. Alle moeite om zijn
Bescherming voor ernstig zieke buitenlanders
56
Helaas werd in 2011 de wet nadelig gewijzigd. Zie de campagneverslagen en rapporten van het ‘Observatoire du droit à la santé des
étrangers’: http://www.odse.eu.org/