NJB-1440

Nieuws
2103
Geen adviesrecht, maar een
uitgebreider spreekrecht
Het kabinet komt terug van het
aanvankelijke plan om slachtoffers
in het strafproces een adviesrecht
te geven. Begin dit jaar stuurde het
een wetsvoorstel naar de Afdeling
advisering van de Raad van State
waarin dat adviesrecht was neergelegd.
Nu blijkt dat er onvoldoende
steun voor is, is het adviesrecht
omgebogen naar een uitgebreider
spreekrecht voor het slachtoffer.
Het aanvankelijk voorgestelde
adviesrecht maakte het
mogelijk dat het slachtoffer
tijdens de zitting zijn opvatting over
de mogelijke bewezenverklaring, de
kwalificatie van het feit, de schuld
van de verdachte en de passende
straftoemeting kenbaar kon maken
en dat dat bovendien processuele
gevolgen had. Het advies van de
Afdeling advisering van de Raad van
State en het overgrote merendeel
van de uitgebrachte adviezen maakten
duidelijk dat het onderscheid
tussen het adviesrecht en het uitgebreide
spreekrecht, in de praktijk
vaak niet goed aan te brengen zou
zijn en als te juridisch en formeel
werd ervaren. Uit de door de adviesorganen
geopperde mogelijkheden
kon de regering geen gemeenschappelijk
draagvlak afleiden en daarom
leek het niet zinvol in de huidige
situatie de praktijk met deze nieuwe
figuur voor welke klaarblijkelijk weinig
animo bestaat, te belasten. In de
versie die nu bij de Tweede Kamer is
ingediend, is er voor gekozen om de
bestaande belemmering in het
spreekrecht op te heffen en overeenkomstig
de afspraak in het regeerakkoord
zo min mogelijk te normeren.
Onbelemmerd spreekrecht
Het onderhavige wetsvoorstel strekt
ertoe de omvang van het spreekrecht
te verruimen door de bestaande
belemmering dat alleen mag worden
gesproken over de gevolgen die het
slachtoffer of de nabestaande zelf
heeft ondervonden, op te heffen.
Onbelemmerd spreekrecht heeft tot
gevolg dat aan het slachtoffer geen
beperkingen worden opgelegd over
hetgeen hij in het kader van de strafzaak
aan de orde wil stellen. De thans
bestaande feitelijke situatie dat het
slachtoffer dat in het kader van de uitoefening
van het spreekrecht een
belastende verklaring aflegt, op vordering
van de officier van justitie, verzoek
van de verdediging of ambtshalve
door de rechtbank, als getuige kan
worden beëdigd, blijft evenwel
gehandhaafd. De rechter zal een
beslissing moeten nemen over het
zonder meer accepteren van de afgelegde
verklaring van het slachtoffer of
over gaan tot beëdiging van het
slachtoffer als getuige. De rechter
doet dat op grond van zijn verantwoordelijkheid
voor de volledigheid
van het onderzoek op de terechtzitting
en de orde in de zittingzaal neergelegd
in artikel 272, eerste lid, van
het Wetboek van Strafvordering.
Bron: het Wetsvoorstel ter aanvulling
van spreekrecht slachtoffers, voorzien
van memorie van toelichting en
nader rapport, zoals op 13-11-2014 op
www.rijksoverheid.nl is gepubliceerd.
2104
Modelregels EU-bestuursrecht
Een groep academici verenigd in
het Research Network on EU Administrative
Law (ReNEUAL) heeft een
set modelregels opgesteld voor het
bestuurlijk optreden van de EUinstellingen
en agentschappen. De
bestuursrechtelijke regels die EUinstellingen
en agentschappen hanteren
verschillen nu sterk en het
Europees Parlement pleitte eerder
al voor een uniforme aanpak.
ReNEUAL heeft zich daar aan
gezet en presenteerde de set
in het Europees Parlement.
De opstellers gingen bij de presentatie
nadrukkelijk in op de kwestie
van de rechtsgrondslag en op de
vraag of de regels ook van toepassing
zouden moeten zijn op administratieve
procedures van de lidstaten
bij de uitvoering van
EU-recht.
Rechtsgrondslag
Als rechtsgrondslag voor het voorstel
past artikel 298 van het EU-Werkingsverdrag
dat bepaalt dat de EU-wetgever
bepalingen kan vaststellen voor
een “open, doeltreffend en onafhankelijk
Europees ambtenarenapparaat”.
Dit kan worden gecombineerd
met andere rechtsgrondslagen als de
artikelen 15 (transparantie), 16 (gegevensbescherming)
en 312 (financie-
2910 NEDERLANDS JURISTENBLAD – 21-11-2014 – AFL. 40