Afvalstroom 2011

Resultaten
over 2011
‘Afvalstroom’

Voor vragen, opmerkingen
of suggesties kunt u
contact opnemen met de
afdeling Communicatie
en Public Affairs via
telefoonnummer
0118 882000 of via
info@DELTA.nl.
DELTA N.V.
Afdeling Communicatie
en Public Affairs
Poelendaelesingel 10
4335 JA Middelburg

colo
fon
‘DELTA
van dichtbij’ is een
uitgave van de afdeling
Communicatie en Public
Affairs van DELTA N.V.
Redactie:
Luppo Huizenga
Mariska van der Hulst
Coördinatie:
Dymph Wortelboer
Vormgeving:
Miriam de Vos
Fotografie:
Ton Stanowicki
Drukwerk:
Drukkerij LNO, Zierikzee

Van afval naar stroom
Het thema van dit verslag is ‘Van afval naar stroom’. DELTA en
dochteronderneming Indaver produceren op uiteenlopende
manieren elektriciteit. Naast ‘reguliere’ elektriciteitscentrales
die worden gestookt met bijvoorbeeld gas en kolen, zijn er
ook installaties die stroom produceren uit afvalmateriaal:
huishoudelijk afval, bedrijfsafval, organische afvalstromen en
bijvoorbeeld pluimveemest. In dit verslag een korte toelichting
op het thema en een beknopte beschrijving van enkele
installaties die worden gevoed met afval (vanaf blz. 14).
4

Profiel en kerncijfers
1
2
in
houd
3
Resultaten over 2011
Focus en consolidatie
4
5
Delta in 2011:
Netwerken
DELTA in 2011:
Energie
DELTA in 2011:
Afvalverwerking
6
‘DELTA van dichtbij’ is een uitgave van
DELTA N.V. en wordt verspreid onder klanten,
relaties en andere betrokkenen bij DELTA.
Deze publicatie verschijnt medio april en
bevat op hoofdlijnen de resultaten over
2011. Het volledige jaarverslag, inclusief
de jaarrekening, verschijnt later in het jaar.
Beide uitgaven worden ook via het internet
(www.DELTA.nl) gepubliceerd.
5

Profiel en
1
kerncijfers
DELTA is een zelfstandige multi-utilityonderneming
op het gebied van netwerken,
energie en afvalverwerking. De aandelen zijn voor
het grootste gedeelte (96,55%) in het bezit van
de Zeeuwse gemeenten en de provincie Zeeland.
Het hoofdkantoor van DELTA is gevestigd in
Middelburg. Bij het bedrijf werken ongeveer
3.000 mensen.
Energie
Naast de opwekking van elektriciteit en de handel in energie
levert DELTA gas en elektriciteit aan particulieren en zakelijke
klanten. Op de consumentenmarkt in Zeeland biedt DELTA
behalve energie ook digitale diensten (internet, telefonie, tv- en
radiosignalen) en water via de deelneming in Evides. Met deze
multi-utility-benadering bedient de onderneming een groot deel
van de huishoudens in Zeeland.
Netwerken
DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) en DELTA Infra maken deel uit van
het segment Netwerken. DNWB is het Zeeuwse netwerkbedrijf
en voert binnen DELTA zijn wettelijke taken uit. Het bedrijf is
verantwoordelijk voor het beheer van de distributienetwerken
voor gas en elektriciteit. DELTA Infra zorgt voor de uitvoering van
de aanleg van en het onderhoud aan deze netten. Daarnaast
verzorgt deze divisie de aanleg van en het onderhoud aan de
waterleidingnetten van Evides waterbedrijf en het kabelnetwerk
van DELTA. Verder voert DELTA Infra activiteiten uit op het gebied
van onder andere hoogspanning en meettechniek.
Afvalverwerking
Alle bedrijfsactiviteiten op het gebied van afvalverwerking
zijn samengebracht in dochteronderneming Indaver, 75%
eigendom van DELTA. Indaver richt zich op overheden (vooral
in Nederland, België en Ierland) en industriële bedrijven
(Noordwest-Europa). Indaver verwerkt het afval voor het
grootste deel in eigen installaties, maar ook in installaties
van andere partijen. De onderneming beschikt over meerdere
afvalverwerkingstechnieken waaronder recycling, verwerking tot
biomassa en Waste-to-Energy: afvalverbranding gecombineerd
met energieproductie.
6

DELTA vandichtbij
Kerncijfers 2011
Omzet € 2.185 miljoen
Brutomarge € 655 miljoen
Netto resultaat € 82,7 miljoen
Omzet naar categorie (in mln €)
Levering elektriciteit 1.002
Levering gas 415
Transport elektriciteit & gas 113
Kabel, internet, telecommunicatie 83
Afvalverwerking 509
Overig 63
Brandstofmix 2011
(Levering aan consumenten en zakelijke klanten.)
2,4%
28,3%
22,6%
46,6%
Kolen
Aardgas
Overig
CO 2
-neutraal
28,3% CO 2
-neutraal:
CO 2
-neutraal
Nucleair: 18,0%
Hernieuwbaar: 10,3
(Wind: 2,4%, Zon: 0,0%,
Waterkracht: 2,3%, Biomassa: 5,6%)
7

Resultaten
2
over 2011
DELTA laat over 2011 goede cijfers zien, ondanks
de stagnerende economie. Het nettoresultaat
over het afgelopen jaar bedraagt bijna 83 miljoen
euro. De omzet groeide met ongeveer 5% naar 2,2
miljard euro. Door dalende elektriciteitsprijzen
en stijgende brandstofkosten is het operationeel
resultaat van het energiesegment beduidend
lager dan in 2010. Daar staat tegenover dat de
operationele resultaten binnen het afvalsegment
en het segment netwerken veel beter waren.
De elektriciteitsprijzen staan onder druk door overcapaciteit
en economische tegenslag in Europa. Vanuit de groeieconomiën
in Azië en Zuid-Amerika neemt de vraag naar
brandstoffen echter toe met stijgende prijzen als gevolg. De
marges van de elektriciteitsproducenten worden hierdoor
geringer. Desondanks slaagde DELTA er in de brutomarge
met enkele miljoenen te verbeteren. Deze verbetering is
volledig toe te schrijven aan de gunstige resultaten in het
afval- en netwerksegment. De bedrijfsactiviteiten binnen
het segment afval presteerden goed door een uitstekende
bezettingsgraad van de beschikbare verbrandingscapaciteit.
Aan de netwerkkant gingen de resultaten omhoog dankzij de
positieve tariefontwikkeling en de goede kostenbeheersing.
Het resultaat uit joint ventures en geassocieerde
deelnemingen was in 2011 eveneens beduidend hoger dan in
2010. Een belangrijk deel van dit resultaat is toe te schrijven
aan de goede resultaten van waterbedrijf Evides. DELTA is
50%-aandeelhouder van Evides.
Versterking financiële positie
Het afgelopen jaar stond in het teken van de versterking
van de financiële positie van het bedrijf. Uit de verbetering
van de creditrating (van BBB naar BBB+) blijkt dat deze
koers vertrouwen wekt. Kredietbeoordelaar Standard &
Poor’s maakte in juni de opwaardering bekend en noemde
onder meer de stabiele resultaten op het gebied van water
en afvalverwerking als gunstige factoren. Restrictief
investering- en aannamebeleid, kostenreductie en het
lopende efficiencyprogramma droegen ook bij aan de goede
beoordeling. De netto bedrijfslasten zijn bijna 8 miljoen euro
lager dan in het voorgaande jaar.
CEO Frank Verhagen: “DELTA leverde in 2011 goede
financiële prestaties. Een groeiende omzet en een
uitstekend nettoresultaat zijn in de huidige economische
omstandigheden meer uitzondering dan regel in onze sector.
Dat hebben we te danken aan onze multi-utility benadering
en aan het feit dat we niet alleen afhankelijk zijn de
energieresultaten. Hierdoor is onze financiële weerbaarheid
vergroot en dat is belangrijk omdat de komende jaren minder
gunstig zullen zijn.”
Vooruitblik
Door het additionele belang van 20% in EPZ neemt de omzet
in 2012 toe. Daar staat tegenover dat minder wordt verdiend
aan de verkoop van energie. De wereldwijd stijgende
brandstofkosten kunnen niet worden doorvertaald in hogere
elektriciteitsprijzen. Dit komt door overcapaciteit op de
Noordwest-Europese elektriciteitsmarkt. Hierdoor worden de
marges voor de elektriciteitsproducenten kleiner.
DELTA zet de koers voort die is gericht op kostenbeheersing
en de verdere versterking van de hoofdactiviteiten: energie,
afval en netwerken. Waar mogelijk en bedrijfseconomisch
verantwoord, geven wij verdere invulling aan onze duurzame
ambities. Als gevolg van ongunstige marktomstandigheden,
vooral in het energiesegment, moet voor 2012 rekening
worden gehouden met een operationeel resultaat uit
normale bedrijfsvoering dat lager uitvalt dan dat van
2011. Dat zal naar verwachting voor een belangrijk deel
worden gecompenseerd door verdere groei in de andere
bedrijfsonderdelen van DELTA.
8

DELTA vandichtbij
Financiële highlights (in € mln) 2011 2010
Netto-omzet 2.185 2.073
Bruto marge 655 651
EBITDA 282 258
Netto resultaat 82,7 (177,8)
Investeringen in (im)materiële vaste activa 165 141
Investeringen in groepsmaatschappijen 137 14
Net Debt 622 498
Medewerkers (in FTE) 2.960 2.927
Biomassacentrale Moerdijk
9

CEO Frank Verhagen
In het najaar van 2010 is DELTA zich nadrukkelijk gaan toeleggen op de
kernactiviteiten: netwerken, energie en afvalverwerking. Het organisatiemodel
is meer gericht op een logische clustering van activiteiten binnen deze drie
bedrijfssegmenten. De aansturing vindt voornamelijk plaats binnen de
segmenten, zo dicht mogelijk bij de business. Bedrijfsactiviteiten buiten de drie
segmenten werden afgestoten. Zo werd besloten tot volledige afbouw van de
activiteiten op het gebied van zonne-energie. In 2011 is dit besluit daadwerkelijk
uitgevoerd. In juli werd Solland Solar, de zonnecelfabriek in Heerlen, verkocht
aan het management van het Limburgse bedrijf. Ook de andere activiteiten in
het solarsegment werden in de loop van 2011 beëindigd.
10

DELTA vandichtbij
Focus en
3
consolidatie
Bedrijfseconomisch
fundament versterkt
In 2011 werd gewerkt aan een
optimalisatie van de financiële
structuur. Uit de verbetering van de
creditrating (van BBB naar BBB+)
blijkt dat deze koers vertrouwen wekt.
Kredietbeoordelaar Standard & Poors
maakte in juni de opwaardering bekend
en noemde onder meer de stabiele
resultaten op het gebied van energie,
water en afvalverwerking als gunstige
factoren. Restrictief investeringsbeleid,
een sterke focus op management van het
werkkapitaal, kostenreductie en het al
lopende efficiencyprogramma droegen
ook bij aan de goede beoordeling.
Marges onder druk
Na het eerste halfjaar werd een gunstig
operationeel resultaat gemeld uit
normale bedrijfsvoering: op het gebied
van energie lag het resultaat in lijn met
de minder gunstige verwachtingen. Dit
komt voornamelijk door de relatief lage
prijzen van elektriciteit. Deze zijn het
gevolg van de huidige overcapaciteit in
Noordwest-Europa. Deze overcapaciteit
valt samen met de met economische
tegenslag in Europa en groeiende
economieën in Azië en Zuid Amerika.
Als gevolg van deze groei buiten Europa
blijven de brandstofprijzen hoog.
Deze combinatie van factoren leiden
tot een forse druk op de marges. De
daling binnen het energiesegment werd
echter gecompenseerd door beter dan
verwachte resultaten binnen het afvalen
netwerksegment. Ook waterbedrijf
Evides presteerde in 2011 zeer goed.
In de zaak rond de afsplitsing van het
netwerkbedrijf zal DELTA Netwerkbedrijf
vooralsnog deel blijven uitmaken van
DELTA. De Hoge Raad is nog niet aan een
eindoordeel toe omdat de Raad eerst
een beoordeling van het Europees Hof
wil afwachten.
DELTA beschouwt kernenergie
als belangrijke bron van CO 2
-
arme elektriciteit op weg naar een
samenleving die vooral gebruikmaakt
van duurzame energie. Maar
als voorwaarde geldt wel dat er
voldoende vertrouwen moet zijn in
het investeringsklimaat en daarvoor is
ook politiek draagvlak nodig. Omdat
het hieraan nog ontbreekt, worden de
plannen voor een nieuwe kerncentrale
voorlopig uitgesteld.
Ook rond de bestaande kerncentrale
was er in 2011 nieuws. DELTA
vergrootte zijn aandeel - van 50%
naar 70% - in NV EPZ, de exploitant
van de kerncentrale in Borssele. Het
afgelopen jaar bereikten de betrokken
partijen, Essent, RWE en DELTA,
overeenstemming over de kwestie rond
het eigendom van de kerncentrale.
Als meerderheidsaandeelhouder kan
DELTA nu het publieke belang in de
kerncentrale adequaat zekerstellen.
Prijs en kwaliteit
DELTA wist zijn toppositie op het gebied
van dienstverlening in 2011 verder uit
te bouwen. Meerdere onafhankelijke
organisaties roemden de service van
het bedrijf, zowel op het gebied van
internet als binnen het energiesegment.
De Consumentenbond bewaakt de
kwaliteit van internetproviders met een
gebruikerspanel. De 10.000 leden geven
tweemaandelijks hun ervaringen door.
De bond constateerde op basis van dit
onderzoek: “Net als vorige keer staat
ZeelandNet bovenaan met een 8,2.
De provider weet nu al enige tijd flink
hoger te scoren dan de eerstvolgende
providers (Solcon, Tele2 en XS4All) die
alle een 7,7 halen.” Ook in de kwaliteit
van de infrastructuur werd aanzienlijk
geïnvesteerd in 2011. Om snellere
verbindingen mogelijk te maken en
nieuwe diensten te kunnen leveren,
werd de technische ruggengraat van het
Zeeuwse netwerk in 2011 grotendeels
vernieuwd. In 2012 wordt hieraan de
laatste hand gelegd.
Naast een hoog serviceniveau
hanteert DELTA heel bewust gunstige
energietarieven voor de Zeeuwse
consumenten. In november werden
de nieuwe prijzen voor 2012
bekendgemaakt. Ten opzichte van de
grote concurrenten (Eneco, Nuon en
Essent) biedt DELTA de
scherpste prijzen.
11

Focus en consolidatie
Lage CO 2
-uitstoot
DELTA’s gemiddelde CO 2
-uitstoot bedroeg 0,33 ton
per megawattuur in 2010. De gemiddelde uitstoot van
energiebedrijven in Nederland ligt op ongeveer 0,40 ton CO 2
per megawattuur. Deze cijfers werden op 11 november 2011,
de Dag van de Duurzaamheid, gepubliceerd in het verslag over
maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De lage
CO 2
-uitstoot van DELTA is in de eerste plaats een gevolg van de
toepassing van kernenergie en wordt daarnaast veroorzaakt
door het gebruik van biomassa. In de kolencentrale in
Borssele wordt biomassa bijgestookt (maximaal 20%) en de
Biomassacentrale in Moerdijk draait volledig op pluimveemest.
Tenslotte wekt DELTA CO 2
-arme stroom op met windenergie en
WKK-installaties. Met dit eerste verslag over maatschappelijk
verantwoord ondernemen legde DELTA verantwoording af over
beleidskeuzen en strategie. Naast milieuaspecten kwamen de
maatschappelijke positie van DELTA en het sociaal beleid aan
de orde.
Vooruitzichten
Door het additionele belang van 20% in EPZ neemt de omzet
in 2012 toe. Daar staat tegenover dat minder wordt verdiend
op de verkoop van energie door krimpende marges als gevolg
van de lage prijzen van elektriciteit en wereldwijd stijgende
brandstofkosten.
DELTA wil het aantal particuliere energieklanten behouden.
Het marktaandeel in Zeeland is fors, de uitdaging is om dat te
handhaven met het multi-utility-aanbod. Door de introductie
van nieuwe diensten op het gebied van digitale tv en mobiele
telefonie zullen de resultaten in het multi-mediasegment
toenemen. DELTA Zakelijk zal naar verwachting gestaag groeien
door vernieuwing van contracten waarbij de marges goed in het
oog worden gehouden.
De verwerkingsmarkt voor industrieel afval is, in tegenstelling
tot de markt voor huishoudelijk afval, gevoelig voor
economische op- en neergang. Ook de toename van hergebruik
van materialen en de reductie van afval verminderen de vraag
naar verwerking. Daar staat tegenover dat Indaver’s nieuwe
afvalverwerkingsinstallatie in het Ierse Meath en de start van
Medipower, een installatie voor de verwerking van medisch
afval in Antwerpen, zullen zorgen voor omzetverhoging.
Het netwerksegment zal naar verwachting goed presteren.
DELTA Netwerkbedrijf boekt een beter resultaat, vooral doordat
de kosten die de afgelopen jaren gemaakt werden als gevolg
van de zogenaamde splitsingswet, in 2012 niet langer in die
omvang gemaakt hoeven te worden.
DELTA zet de koers voort die is gericht op kostenbeheersing en
de verdere versterking van de hoofdactiviteiten energie, afval en
netwerken. Als gevolg van ongunstige marktomstandigheden,
vooral in het energiesegment, moet voor 2012 rekening
worden gehouden met een operationeel resultaat uit normale
bedrijfsvoering dat lager uitvalt dan dat van 2011.
In 2012 wordt vastgehouden aan de lijn die inzet op verdere
verbetering van interne processen met als uitgangspunt:
optimale dienstverlening aan onze klanten. ‘Operational
Excellence’ moet leiden tot een voor klanten goed product,
aantrekkelijk geprijsd. Verdere uitbouw en doorvoering
van de multi-utility-strategie zorgt daarbij niet alleen voor
onderscheid ten opzichte van andere aanbieders, maar ook
voor extra binding met onze afnemers. Deze strategie en het
gediversifieerde productportfolio moeten ervoor zorgen dat
DELTA de ongunstige marktontwikkelingen de komende jaren
het hoofd kan bieden.
Frank Verhagen
CEO
12

DELTA vandichtbij
Sloecentrale in het Vlissingse havengebied
Naast een hoog serviceniveau hanteert DELTA heel
bewust gunstige energietarieven voor de Zeeuwse
consumenten. In november werden de nieuwe prijzen
voor 2012 bekendgemaakt. Ten opzichte van de
grote concurrenten (Eneco, Nuon en Essent) biedt
DELTA de scherpste prijzen.
13

Afvalstroom
DELTA ontving meer dan 250 tekeningen van
Zeeuwse basisschoolleerlingen na een oproep
ZEELAND Magazine. De opdracht was: ‘Teken
je eigen stroomfabriek’. Een deel van de
kindertekeningen is verwerkt in dit verslag.
14

DELTA vandichtbij
Afvalverwerking en energieproductie maken deel uit
van het samenhangende pakket services van DELTA.
Beide bedrijfsactiviteiten zijn ook inhoudelijk met elkaar
verbonden. Want ‘waste-to-energy’, de verbranding van afval
gecombineerd met energieproductie, is een van de methoden
om verantwoord om te gaan met de enorme hoeveelheid afval
die we met z’n allen produceren.
Stroom uit afval: DELTA gebruikt verschillende afvalstromen
om elektriciteit te produceren. Pluimveemest, huishoudelijk
afval en bedrijfsafval worden rechtstreeks gebruikt om
te verbranden onder gecontroleerde omstandigheden in
stroomproducerende installaties. Afval wordt ook indirect
ingezet als brandstof. Zo wordt van een deel van het GFTen
groenafval biomassa gemaakt dat wordt bijgestookt
in kolencentrales. En door vergisting van organische
afvalstromen ontstaat gas dat via WKK-installaties
elektriciteit oplevert.
Het voorkomen en recyclen van afval heeft voor de huidige
regering prioriteit. Is dat niet haalbaar, dan wordt ingezet
op het verbranden van afval met energieterugwinning. Het
storten van afval wordt als laatste mogelijkheid beschouwd.
Daarmee hanteert de Nederlandse overheid de ‘Ladder van
Lansink’, genoemd naar politicus Ad Lansink die al in 1979 in
de Tweede Kamer een motie rond deze werkwijze indiende.
15

Afvalstroom
Ladder van Lansink
De Ladder van Lansink bestaat uit de volgende vier stappen.
• Preventie
• Hergebruik (recycling van producten en materialen)
• Verbranden
• Storten
De Ladder van Lansink houdt in dat zo hoog mogelijk wordt
ingezet. Met andere woorden: preventie heeft altijd de
voorkeur en hergebruik van producten en van materialen
is een goede tweede. Als dat niet mogelijk blijkt, kan
het ontstane afval zorgvuldig worden verbrand met
terugwinning van energie. Pas als laatste moet storten
worden overwogen. Het beleid is erop gericht zo veel
mogelijk de Ladder van Lansink te ‘beklimmen’.
Oud-kamerlid Ad Lansink lanceerde
in de jaren 70 de ‘Ladder van Lansink’.
Afval in Europa
In Europees verband wordt een soortgelijk principe toegepast: de Europese
afvalhiërarchie bestaat uit dezelfde stappen als de Ladder van Lansink
plus de stap ‘geschikt maken voor hergebruik’. Deze extra stap zet in op
het zodanig ontwerpen en produceren van producten dat ze veel langer
mee kunnen. De EU verplicht de lidstaten om plannen op te stellen voor
afvalpreventie en afvalmanagement. In 2020 moet 50% van het huishoudelijk
afval gerecycled worden. In 2008 werd in de Europese Unie 38% van het afval
gerecycled en 40% gestort. De nieuwe verwerkingsinstallatie van Indaver
in Meath werd mogelijk door nieuwe wetgeving in Ierland, als gevolg van de
Europese richtlijn die storten moeilijker maakt.
16

DELTA vandichtbij
Afvalverwerking in Nederland
Nederland loopt voorop als het gaat om afvalbeheer; de groei
van onze afvalproductie is gestopt, het afval wordt hoogwaardig
verwerkt en de afvalsector is een duurzame en innovatieve
sector. De cijfers bevestigen dit: 50% van ons huishoudelijk
afval wordt gerecycled en uit 16% van ons afval wordt energie
gewonnen. Maar 4% van ons afval belandt op de stortplaats.
Jaarlijks produceert Nederland 60 miljard kilo afval.
Kiaora de Quelery
10 jaar
17

Afvalstroom
Mirthe Swarte
10 jaar
18

DELTA vandichtbij
Afval bij DELTA
Een groot deel van het afval dat DELTA verwerkt
wordt omgezet in energie. De biomassacentrale
in Moerdijk is een toonaangevend voorbeeld
van een centrale die pluimveemest omzet in
elektriciteit en bruikbare meststoffen. Daarmee is
een mestprobleem opgelost én wordt voorzien in
de elektriciteitsbehoefte van 70.000 huishoudens.
Dochteronderneming Indaver verwerkt
verschillende typen afval - huishoudelijk en
industrieel - op meerdere locaties en combineert
deze verwerking ook met de productie van
stroom en stoom. Met de opgewekte elektriciteit
wordt voorzien in de eigen energiebehoefte, het
overschot wordt geleverd aan het publieke net.
Paul de Bruycker (CEO van Indaver): “Onze
verwerkingscijfers laten zien dat we goede
milieuprestaties leveren. Het afval dat wij
verwerken gaat voor 40% naar waste-toenergy:
afval dat wordt omgezet in energie door
verbranding. Van het afval krijgt nog eens 40%
op een of andere manier een tweede bestemming.
Bijvoorbeeld door recyclage. Van 20% van het
afval dat wij verwerken is de eindbestemming
berging. We streven ernaar om dat laatste
percentage met de helft te verminderen.”
België en Nederland lopen voorop
“België, Nederland en Duitsland lopen voorop als het gaat om de verwerking van
afval volgens de ladder van Lansink”, zegt Ad Lansink, naar wie de afvalhiërarchie
is genoemd. “Van die drie springt Vlaanderen eruit door de mate waarin afval daar
gescheiden wordt ingezameld.” Eind jaren 70 introduceerde CDA-kamerlid Ad Lansink
zijn ladder. “Ik had ontdekt dat er nog geen duidelijk kader was om ons afvalbeleid
in te plaatsen. Ik diende daarom destijds een motie in waarin werd gepleit om een
voorkeursvolgorde te hanteren op het gebied van afvalbeleid. Mede door mijn
natuurwetenschappelijke achtergrond was ik geïnteresseerd in afvalverwerking
en milieu.” Later, in 1993, werd Lansinks ladder wettelijk verankerd in Nederland.
“Er zijn intussen afgeleide varianten bedacht voor bouwbeleid en duurzame
ontwikkeling, maar mijn model staat nog overeind. Het is de afvalstandaard geworden
en opgenomen in de wet Milieubeheer.” In 2008 werd de ladder opgenomen in de
Europese kaderrichtlijn afvalstoffen.
19

Afvalstroom
Europa wil dat de lidstaten zo min mogelijk afval storten. In
Ierland werd het daardoor mogelijk een verwerkingsinstallatie
voor niet-gevaarlijk afval te realiseren.
Door die installatie vermindert de hoeveelheid afval die
moet wordt geborgen. Het afval wordt bovendien nuttig
toegepast: het materiaal dient als brandstof waarmee via
een generator elektriciteit wordt opgewekt. In de nieuwe
installatie in het Ierse Meath kan jaarlijks 200.000 ton afval
worden verwerkt. De turbine van 20 MW heeft voldoende
capaciteit om 20.000 huishoudens van stroom te voorzien.
Afval dat niet in aanmerking komt voor recycling gaat naar
de verbrandingsinstallatie die in september 2011 in gebruik
werd genomen. De installatie in Meath is zeer efficiënt:
26% van de energie die aanwezig is in het afval wordt
daadwerkelijk omgezet in elektriciteit.
John Ahern, regionaal manager Ierland & Verenigd Koninkrijk:
“Indaver was al 30 jaar actief in Ierland en greep de mogelijkheid aan om
zijn positie in het Noordwesten van Europa verder uit te bouwen. In augustus
2009 startte de bouw van de afvalverwerkingsinstallatie. Sinds september is
de Waste-to-Energy-plant operationeel. Door het afval te verbranden en niet
te storten voorkomen we uitstoot van het broeikasgas methaan. Bovendien
reduceert de toepassing van afval als brandstof het gebruik van fossiele
brandstoffen. De installatie draagt daardoor bij aan de verduurzaming van de
energievoorziening in Ierland.”
20

DELTA vandichtbij
Feiten & cijfers
Verwerkingsinstallatie
in Meath, Ierland
Input:
200.000 ton huishoudelijk
afval en
bedrijfsafval per jaar
Output: elektriciteit
voor ongeveer
20.000 huishoudens
Quinten van Unen
8 jaar
21

In 2011 bleek opnieuw dat het aantal storingsminuten in Zeeland
beduidend lager is dan in de rest van het land. De gemiddelde
uitvalduur bedroeg nog geen 15 minuten, terwijl landelijk sprake is
van ruim 20 minuten uitval. Huishoudens, bedrijfsleven en industrie
kunnen rekenen op betrouwbare energievoorziening, 24 uur per dag,
365 dagen per jaar. De hechte samenwerking tussen de netbeheerder
(DELTA Netwerkbedrijf) en uitvoerder (DELTA Infra), de relatief
beperkte schaalgrootte van beide organisaties en de uitvoerige
kennis over het regionale netwerk dragen bij aan dat succes.
22

DELTA vandichtbij
DELTA in 2011
4
Netwerken
DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) heeft binnen DELTA een eigen status
die wettelijk is vastgelegd. DNWB zorgt voor veilig, betrouwbaar
en efficiënt beheer van de gas- en elektriciteitsnetten. DELTA Infra
zorgt voor de uitvoering van het onderhoud aan deze netten en
legt nieuwe voorzieningen aan. Daarnaast verzorgt DELTA Infra het
onderhoud van het waterleiding- en het kabelnetwerk in Zuidwest-
Nederland. De service provider levert ook diensten aan onder
andere industriële opdrachtgevers.
Meer samenwerking, meer kwaliteit
In januari 2011 verhuisde DNWB van Middelburg naar Goes,
waar DELTA Infra al gevestigd was. De verhuizing zorgt voor
kortere lijnen en meer slagvaardigheid en maakt op die
manier intensievere samenwerking tussen beide organisaties
mogelijk. De toenadering bevordert de efficiency, ook omdat
in 2011 tegelijkertijd is gewerkt aan verdere verzakelijking.
Beide bedrijven sluiten nauw op elkaar aan als het gaat om
kennis en kunde, maar er is ook sprake van een opdrachtgever
-opdrachtnemer-relatie die baat heeft bij een zakelijke en
transparante benadering.
Ook op andere terreinen is in 2011 aan kwaliteitsverbetering
gewerkt. Zo ontving DNWB in september de NTA 8120-erkenning
van certificeringsorganisatie KIWA. NTA (Nederlands Technische
Afspraak) 8120 staat voor een pakket afspraken en regels
die de branche hanteert om onder andere de veiligheid en
kwaliteit van de distributienetten verder te vergroten. Ook
in oktober werd DNWB door KIWA gecertificeerd. Dit maal
ging het om ISO 9001 waarmee de netbeheerder liet zien
over een kwaliteitsmanagementsysteem te beschikken
waarin klanttevredenheid een centrale rol speelt. DELTA Infra
kwalificeerde zich het afgelopen jaar om mee te dingen naar
nieuwe opdrachten van landelijk netbeheerder TenneT en
regionaal netbeheerder Stedin. Verder wist de service provider
de VCA**-, VCA-P-, CKB- en ISO 9001-certificaten vast te houden.
23

DELTANetwerken
Het ‘zonnebos’ dat DELTA installeerde
bij Bio Base Europe in Terneuzen.

DELTA vandichtbij
Bestaande en nieuwe opdrachtgevers
Kort voor het begin van 2011 verwierf DELTA Infra enkele
belangrijke nieuwe opdrachten, waaronder het onderhoud
van de distributrienetwerken voor gas en elektriciteit van
netbeheerder Stedin op Goeree-Overflakkee. In 2011 stond
de implementatie van dit nieuwe werk op het Zuid-Hollandse
eiland centraal. Ook het werk dat voortvloeit uit het hernieuwde
contract met Waterbedrijf Evides werd in 2011 ingeregeld.
Verder verwierf DELTA Infra nieuwe opdrachtgevers, zoals
luchthaven Schiphol, waarvoor het bedrijf meetdiensten
verricht. Voor Zeeland Refinery werd een ontwerpstudie
gemaakt voor een nieuw 15/50 kV schakelstation, waardoor
in de toekomst minder gebruikgemaakt hoeft te worden
van elektriciteit die met dieselmotoren wordt opgewekt.
Hierdoor wordt de CO 2
-uitstoot beperkt. In 2011 is besloten
de werkzaamheden op het gebied van lichttechniek binnen
de Infradivisie af te bouwen. De medewerkers van deze unit
werden voor het grootste gedeelte ondergebracht binnen
andere afdelingen van het bedrijf.
Duurzaam
Bij Bio Base Europe in Terneuzen installeerde DELTA Infra
een ‘zonnebos’: negen bewegende zonnepanelen leveren
optimaal rendement omdat ze de stand van de zon volgen.
Ook DNWB liet zich van zijn duurzame kant zien in 2011.
Begin april werd het convenant getekend waarbij de Zeeuwse
gemeenten, het waterschap Scheldestromen en de Stichting
E-Laad overeenkomen in Zeeland 75 laadpalen te installeren
voor elektrische auto’s. DNWB is als mede-oprichter van
deze stichting een van de drijvende krachten geweest bij
de totstandkoming van dit convenant. In april verscheen
ook de publicatie ‘Net voor de toekomst’ waarin de
gezamenlijke netbeheerders verklaren bij te willen dragen
aan de energietransitie - de overgang naar een duurzamere
energiehuishouding - door de distributienetten daarvoor
geschikt te maken. De komende jaren wordt gewerkt aan
capaciteitsverzwaring van de netten om bijvoorbeeld
decentrale opwekking van elektriciteit en toenemend gebruik
van elektrische auto’s mogelijk te maken. Door toepassing
van slimmere energienetten zullen vraag en aanbod van
elektriciteit beter op elkaar worden afgestemd.
Apart en toch samen
Na ongeveer 2,5 jaar werk voldoen DNWB en DELTA Infra aan
de Wet Onfhankelijk Netbeheer. Met deze wet, die in 2006
werd aangenomen, beoogt de overheid een scheiding aan te
brengen tussen netbeheer aan de ene kant en productie- en
leveringsbedrijven aan de andere kant. Een omvangrijk karwei
omdat sprake was van meerdere geautomatiseerde systemen
die ontvlochten moesten worden. Nu dat is gerealiseerd kan
DNWB zelfstandig zijn taken uitvoeren.
Het zogenaamde groepsverbod uit de Wet Onafhankelijk
Netbeheer werd in 2010 niet geldig verklaard door het
Gerechtshof in Den Haag, waardoor DNWB wel deel kan blijven
uitmaken van DELTA. Overigens ging de Staat in cassatie
waardoor de zaak bij de Hoge Raad terechtkwam die de
behandeling heeft opgeschort in afwachting van een reactie
van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg.
25

Afvalstroom
Xander Joosse
10 jaar
Feiten & cijfers
Vergistingsinstallatie
Ecofuels in Well, Limburg
Input:
110.000 ton organisch
afval per jaar
Output:
elektriciteit voor
ongeveer 6.500
huishoudens
Nieuwe installatie
(2011):
2,5 miljoen kubieke
meter bio-aardgas
26

DELTA vandichtbij
In Nederland verwerkt Indaver op vijf plaatsen
groenafval tot compost en biomassa. In 2011 werd
ongeveer 200.000 ton groenafval verwerkt.
Van een groot deel van het groenafval wordt compost gemaakt, een ander deel van
het materiaal is geschikt voor de productie van biomassa. Dit materiaal wordt als
brandstof in energiecentrales gebruikt en vervangt brandstoffen zoals kolen. In
2011 werd ruim 23.000 ton biomassa geproduceerd. Daarmee werd voorkomen dat
bijna 20.000 ton CO 2
werd uitgestoten voor de productie van energie op basis van
fossiele brandstoffen.
Vergisting in Well
In het Limburgse Well wordt sinds 2006 door Ecofuels organisch afval vergist.
Ecofuels is een initiatief van Laarakker Groenteverwerking en DELTA Milieu,
onderdeel van Indaver. Het gas wordt gebruikt om via twee WKK-motoren
elektriciteit op te wekken en levert ongeveer 19.000 MWh. De vrijkomende warmte
wordt benut voor het vergistingsproces en de voorbehandeling van de biomassa.
In 2011 is er op deze locatie een nieuwe installatie in gebruik genomen voor de
productie van 2,5 miljoen kubieke meter bio-aardgas. Dit gas wordt teruggevoerd
naar het aardgasnetwerk. EcoFuels is hiermee één van de grootste GroenGasproducenten
van Nederland.
Regionaal manager Nederland Peter Louwman:
“De vergistingsinstallatie van EcoFuels is de eerste vergister in Nederland
waarbij het slib-watermengsel dat overblijft volledig wordt gezuiverd.
Een centrifuge scheidt het materiaal in een vaste stof en vloeistof. De
vaste stof wordt verwerkt tot een soort compost. De vloeistof krijgt een
vervolgbehandeling, waarbij fosfaat wordt verwijderd en ammonium
wordt omgezet in stikstof. Als laatste stap wordt het slib gescheiden van
het water. Na vergisting blijven dan drie bruikbare reststromen over:
composteerbaar vast materiaal, meststof en schoon water.”
27

DELTA in 2011
5
Energie
Ongeveer driekwart van de omzet van DELTA komt voort
uit energie-activiteiten. Die activiteiten zijn divers en
hebben betrekking op de hele energiewaardeketen.
DELTA produceert elektriciteit via deelnemingen in
exploitatiemaatschappijen, handelt op verschillende
markten in brandstoffen (gas, kolen, olie), elektriciteit
en emissierechten en levert aan zakelijke klanten
en consumenten.
28

DELTA vandichtbij
5.1 Levering aan zakelijke klanten
en consumenten
In 2011 werd de nieuwe divisie Consument & Zakelijk geïntroduceerd. De
bundeling van de op de eindgebruiker gerichte activiteiten zorgt voor een
logischer organisatiemodel met meer ruimte voor ondernemerschap. Deze
organisatorische wijziging wordt gevolgd door stroomlijning van enkele
automatiseringssystemen die eveneens zorgen voor meer integratie en
synergie. Hierdoor komt de strategie van Consument & Zakelijk beter tot zijn
recht: door goede service in combinatie met multi utilitydiensten een hechte
relatie creëren tussen leverancier en klant.
Service, service en nog eens service
DELTA onderscheidde zich ook in 2011 met een serviceniveau dat
eruit springt. Onafhankelijke organisaties maakten melding van
uitstekende resultaten op het gebied van dienstverlening. Zo maakte de
Consumentenbond in februari bekend dat DELTA een 7,5 scoort als het gaat
om service. Daarmee nam het bedrijf een vierde plaats in op de landelijke
serviceranglijst, de grote concurrenten achter zich latend.
In maart bereikte DELTA voor de tweede keer een hoge notering in de top
10 van de Customer Performance Award. Binnen de energiesector neemt
DELTA een tweede plaats in, na Shell. De Rijksuniversiteit Groningen reikt
deze prestigieuze prijs jaarlijks uit. Bij het bepalen van de winnaar speelt de
loyaliteit van de klanten een belangrijke rol en wordt rekening gehouden met
de manier waarop organisaties hun klanten bedienen.
29

DELTAEnergie
Op de consumentenmarkt in Zeeland biedt DELTA behalve
energie ook dienstverlening op het gebied van televisie,
internet en telefonie. In februari riep de Consumentenbond
dochteronderneming ZeelandNet uit tot de beste internetprovider
van Nederland. Dat was nog op een gedeelde eerste plaats,
maar sinds april komt ZeelandNet de eerste plaats alleen toe. De
kwaliteit van de internetverbinding van ZeelandNet kreeg een
8,2. Daarnaast is bij ZeelandNet het percentage ‘storingsvrij’ het
hoogst van alle providers: 84 procent.
De tevredenheid bleek ook uit trouwe energieklanten, minder
dan 2% particuliere DELTA-klanten stapte over naar een andere
energieleverancier. Landelijk is sprake van een veel hoger
overstappercentage (11%).
Website van het jaar:
Tijdens een feestelijk gala in de beurs van Berlage in Amsterdam
ontving ZeelandNet op 10 november de prijs voor beste website
van het jaar, een jaarlijks terugkerende publieksprijs. De titel
‘Website van het Jaar’ is het ultieme bewijs dat de site uitblinkt in
overzicht en gebruiksvriendelijkheid.
Dit jaar kon in 21 categorieën worden gestemd, waarbij stemmers
werd gevraagd hun mening te geven over de inhoud, de navigatie
en het ontwerp van de deelnemende websites. Er werden meer
dan 700.000 stemmen uitgebracht.
Consumentenbond:
ZeelandNet beste
provider van Nederland
87.000 keer
bedankt!
ZeelandNet is de beste provider
volgens de Consumentenbond.*
Wij zijn enorm blij met trouwe klanten zoals u. U bent dan ook ónze nummer 1!
En om dit met u te vieren geven we vanaf 16 mei, 31 dagen lang, elke dag een Apple iMac weg !
Ga naar www.zeelandnet.nl en win die iMac !
* verkozen in april 2011
30
onderdeel van

DEL_SZS_poster_A2_3.indd 2 03/08/11 18:41
DELTA vandichtbij
DELTA verleidt…
“De wervingsmethoden van energieleveranciers
worden regelmatig als agressief of hinderlijk
bestempeld” (uit: De Consumentengids, maart 2011). De
consumentenbond is kritisch over de wervingsmethoden
van energiebedrijven. De bedrijven zijn steeds vaker
onderwerp van gesprek naar aanleiding van het
zoveelste verkooptelefoontje of colportagebezoek.
DELTA kiest heel bewust voor aan andere aanpak: geen
harde verkoop, wel ‘nuchtere verleiding’…
Commercieel directeur Jaap Rieter: “Het is belangrijk
dat je zichtbaar in de markt aanwezig bent, je moet er
actief aan werken om je naamsbekendheid in stand te
houden. Maar het is wel de vraag hoe je dat doet. DELTA
kiest voor minder agressieve methodes dan de meeste
andere bedrijven, we zetten in op het perfectioneren
van onze service. Het is kapitaalvernietiging om met
reclamecampagnes aan een fraai imago te timmeren
om vervolgens door harde verkooppraktijken en
haperende service die beeldvorming weer om zeep te
helpen. Wij kiezen voor een doordachte aanpak: geen
langdurige en dure reclamecampagnes op radio en tv,
maar kortlopende acties met een duidelijk doel. Via ons
consumentenmagazine ‘Zeeland’ geven we verder actief
vorm aan de relatie die we graag met onze klanten willen
onderhouden: dichtbij zijn met relevante informatie over
Zeeland, in combinatie met scherpe aanbiedingen op het
gebied van energie en internet”.
www.sjaakzoektsjakies.nl
Welke
Zeeuwse school
zorgt voor de meeste
energiebesparing?
U BENT VAN
ENERGIE
AANBOD
WELKOM
Kies voor Zeeuwse zekerheid, kies voor energie van DELTA!
www.DELTA.nl/energieuitzeeland
Superaanbod voor internet,
bellen en digitale TV
6 maanden
50% korting
Superaanbod voor DELTA DIGITALE TV
6 maanden
50% korting
ALTIJD
100%
SERVICE
Heel
veel succes!
Toolkit
• posters
• flyers
• velletjes
met deurstickers
• spaarlampen
“de Wegwijzer”
Competitie
handboek
zeelandnet.nl/actie
Ontdek welke kortingen we aanbieden op internet, bellen
en digitale TV. Het maakt niet uit of u iets nieuws neemt of
een upgrade. Zes maanden lang krijgt u op alles 50% korting!
ALTIJD
100%
SERVICE
zeelandnet.nl/actie
Ontdek welke korting we aanbieden op digitale TV.
Zes maanden lang krijgt u op elk nieuw extra pakket 50% korting!
onderdeel van
31
DEL_SZS_handleiding_waaier_10.indd 1

DELTAEnergie
De afgelopen periode werd de ruggengraat
van het Zeeuwse kabelnetwerk vernieuwd.
32

DELTA vandichtbij
Marktontwikkelingen
Sinds de liberalisering van de
energiemarkt is een klant steeds minder
vanzelfsprekend ‘klant’. Een strikte
focus op de behoeften van de klant is
voorwaarde om de goede positie op
de consumentenmarkt in Zeeland te
handhaven en de positie op de zakelijke
markt verder te versterken, binnen en
buiten Zeeland. De instandhouding
van het hoge serviceniveau vergt
voortdurend en actief onderhoud. In
2011 gebeurde dat onder andere door
het zogenaamde ‘closed-loop-feedbackonderzoek’.
Alle klanten die contact
hebben gehad met de klantenservice
van DELTA worden nadien desgewenst
benaderd met de vraag of ze tevreden
zijn met de afhandeling van hun vraag
of klacht. Dat biedt DELTA de kans om
- bij onvoldoende adequate respons
- alsnog te voldoen aan het verzoek en
het levert informatie op over eventuele
verbetermogelijkheden.
Op de zakelijke energiemarkt
werken vooral de grotere afnemers
en leverancier steeds vaker samen
om te komen tot een optimaal
leveringscontract. Meer en meer is
sprake van strategisch partnerschap.
Binnen dit marktsegment gaat het niet
meer alleen om volume, maar ook om
toegesneden dienstverlening. Deze
aanpak en het midsize formaat van de
onderneming resulteren in korte lijnen
en flexibiliteit en daar profiteert de klant
van. Hierdoor versterkt DELTA ook zijn
positie op de zakelijke markt.
Binnen het multimedia-marktsegment
wordt zichtbaar dat huishoudens
en bedrijven in toenemende mate
gebruikmaken van internetdiensten
met behulp van meerdere apparaten
(mobiel, tablet, vaste pc). De vraag
naar snelle verbindingen groeit en dit
vergt een infrastructuur die up-to-date
is. De afgelopen periode werd daarom
de ruggengraat van het Zeeuwse
kabelnetwerk vernieuwd, begin 2012
werd daaraan de laatste hand gelegd.
Doordat internet, televisie en telefonie
(vast en mobiel) steeds meer naar
elkaar toegroeien, werd besloten om
voorbereidingen te treffen voor de
introductie van mobiele telefonie.
In 2012 start hiermee een pilot. Ook
werd gewerkt aan voorbereidingen
voor de introductie van interactieve
televisie. Hierdoor kan DELTA straks
een totaalpakket bieden en de
multi-utility-dienstverlening op de
consumentenmarkt compleet maken.
33

Afvalstroom
In het Belgische Doel, niet ver van Antwerpen, beschikt
Indaver over een uitgebreide locatie met verschillende
installaties voor de verwerking van afval.
Drie zogenaamde roosterovens, waarbij het afval wordt verbrand op een
rooster, zijn geschikt voor verwerking van niet-recyclebaar huishoudelijk en
bedrijfsafval. Nog eens drie wervelbedovens zorgen voor verbranding van
industrieel slib en andere stoffen. In deze ovens wordt het materiaal samen
met zand door luchtstromen in een werveling gebracht, boven een brander.
Het materiaal wordt daardoor optimaal verbrand. Meer weten over deze
manier van afvalverwerking? Zoek via Youtube op Indaver.
Regionaal manager België Rob Kruitwagen:
“Uiteindelijk blijft nog zo’n 3% materiaal over na
verwerking in de roosterovens, dit materiaal wordt
onder gecontroleerde omstandigheden geïsoleerd,
zodat het geen schade kan toebrengen aan het milieu.
Al het bruikbare materiaal, zoals schroot en zand, zijn
er intussen uit verwijderd. Bij de verbranding wordt
uitgebreide rookgasreiniging toegepast, zodat de
uitstoot voldoet aan de wettelijke normen.”
34

DELTA vandichtbij
Feiten & cijfers
Installaties bij Doel,
vlakbij Antwerpen
Input
wervelbedovens:
500.000 ton afval
per jaar
Input roosterovens:
400.000 ton afval
Totale output:
elektriciteit voor
ongeveer 160.000
huishoudens
Quinten Hessel van de Zoete Unen
8 ? jaar
35

DELTAEnergie
In 2011 werd DELTA
meerderheidsaandeelhouder van EPZ.
36

DELTA vandichtbij
5.2 Opwekking van elektriciteit
De prijs van elektriciteit is laag en
blijft naar verwachting de komende
periode laag; de matige economische
omstandigheden zorgen voor minder
vraag. Tegelijkertijd is de kostprijs
van sommige brandstoffen, zoals
gas, hoog door toenemende vraag uit
onder andere Azië. De marges staan
hierdoor onder druk en de noodzaak
om kostenbewust en efficiënt te
produceren wordt steeds groter. Dat
gebeurt door zorgvuldige inkoop
van brandstoffen, zo laag mogelijke
exploitatiekosten en flexibilisering
van de productiecapaciteit. Door die
flexibilisering wordt het mogelijk
in toenemende mate elektriciteit te
produceren op momenten dat dat het
meest rendabel is.
Kolencentrale
De kolencentrale van EPZ bevindt zich
in zwaar weer, omdat er na 2012 betaald
moet worden voor CO 2
-emissierechten.
Dit betekent een aanzienlijke verhoging
van de productiekosten, terwijl de
opbrengst uit de verkoop van stroom
nauwelijks stijgt. Hierdoor wordt de
centrale verliesgevend en is het een
reële optie om de centrale te sluiten.
De centrale is eventueel technisch
geschikt te maken voor het stoken
van biomassa omdat deze brandstof
duurzaam is en niet belast wordt met
CO 2
-emissierechten. Maar de kosten van
biomassa zijn zo hoog dat exploitatie
niet lonend is. De introductie van een
handelssysteem met groencertificaten
om opwekking van duurzame stroom
te stimuleren zou hierin verandering
kunnen brengen, maar over het
overheidsbeleid hierover bestaat nog
onduidelijkheid. Om het biomassaalternatief
een kans te geven, is eind
2011 besloten de kolencentrale niet
op korte termijn te sluiten, maar de
huidige bedrijfsvoering voort te zetten
tot uiterlijk eind 2015. Om de verliezen
in deze periode te reduceren, worden
kostenbeperkende maatregelen
genomen, waaronder een inkrimping van
het personeelsbestand met 35 fte.
Kerncentrale
Na de gebeurtenissen in Fukushima
in maart, is de kerncentrale door
exploitant EPZ getest op een
combinatie van risico’s, zoals
overstromingen, aardbevingen,
stroomuitval en aanslagen. Eenzelfde
‘robuustheidstest’ werd uitgevoerd bij
alle 143 kerncentrales in de Europese
Unie. De kerncentrale blijkt goed
bestand tegen de onderzochte risico’s.
Zo kan de kerncentrale bijvoorbeeld
overstromingen van 8,55 meter
weerstaan. De ontwerp-eis is 7,3 meter.
Minister Verhagen van Economische
Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I)
liet weten dat “De eerste resultaten
geen enkele aanleiding geven om te
twijfelen aan de veiligheid van de
kerncentrale Borssele”.
EPZ gaf in het rapport over de
test aan dat er boven de door de
overheid gestelde veiligheidseisen
mogelijkheden zijn om de marges
nog verder te vergroten. Daarom gaat
EPZ op korte termijn onder andere de
werkinstructies aanscherpen en extra
pompen aanschaffen. De Europese
Commissie brengt in juni 2012 definitief
rapport uit over de testen. De landen
van de Europese Unie besluiten dan of er
kerncentrales moeten worden gesloten
en waar eventueel maatregelen moeten
worden genomen.
In 2011 werd DELTA
meerderheidsaandeelhouder van EPZ.
DELTA en de oud-aandeelhouders van
Essent bereikten overeenstemming
en daarmee werd voorkomen dat de
impasse rondom de aandelenverdeling
van EPZ zou blijven voortbestaan. DELTA
vergrootte hierdoor zijn aandelenbezit
met 20% naar 70%. De resterende 30%
is, indirect, in bezit van het Duitse RWE.
Plannen nieuwe kerncentrale
Ondanks de gebeurtenissen in Japan
in maart 2011 blijft het draagvlak voor
een tweede kerncentrale in Borssele en
de rest van Zeeland behoorlijk groot.
De PZC schreef op 2 december: “De
kernramp in de Fukushima kerncentrale
in Japan lijkt relatief weinig invloed te
hebben gehad op de mening van de
Zeeuwen over een tweede kerncentrale
in Borssele. In december 2010 had
72% geen bezwaar tegen een tweede
kerncentrale in Borssele, want er staat
er toch al één. En nu, een jaar later,
heeft 66% van de Zeeuwen er geen
bezwaar tegen”.
In december werd duidelijk dat DELTA de
strategie rond de voorbereidingen voor
de nieuwe kerncentrale wijzigde. Niet
langer wil DELTA een leidende positie
innemen, maar eerder een faciliterende
rol spelen. DELTA beschouwt kernenergie
nog steeds als een onmisbare bron van
CO 2
-arme elektriciteit op weg naar een
samenleving die vooral gebruikmaakt
van duurzame energie. Maar als
voorwaarde geldt wel dat er voldoende
vertrouwen moet zijn in een gezond
investeringsklimaat en daarvoor is ook
politiek draagvlak nodig.
37

DELTAEnergie
Getijdencentrale
In 2011 werd duidelijk dat het technisch mogelijk is om in de Brouwersdam een getijdencentrale
te bouwen die genoeg energie kan opwekken voor 60.000 tot 70.000 huishoudens. Tegelijk kan
hierdoor de eb- en vloedbeweging terugkomen in het Grevelingenmeer, waardoor de kwaliteit
van water en natuur, die sinds de afsluiting in 1971 ernstig achteruit is gegaan, kan herstellen.
Als er doorlaatopeningen komen in de Brouwersdam, kunnen daarin turbines worden geplaatst
die met behulp van de eb- en vloedbeweging energie opwekken. Intussen is onderzoek gedaan
door de Technische Universiteit Delft. Hieruit blijkt dat een getijdencentrale al effectief kan
functioneren bij een waterpeilvariatie van één meter. De komende periode moet blijken of de
getijdecentrale ook voldoende financieel rendement kan opleveren.
38

DELTA vandichtbij
Windenergie
Eind 2011 werd de definitieve investeringsbeslissing genomen
om het windturbinepark bij Kreekrak ingrijpend te vernieuwen
en uit te breiden. In de zomer van 2011 werd de SDE-plussubsidie
toegekend, de stimuleringsregeling voor de productie
van duurzame energie. Eind 2012 zal het nieuwe park naar
verwachting operationeel zijn. Ongeveer 60.000 huishoudens
kunnen dan van stroom worden voorzien door het vernieuwde
park, dat is ongeveer vijf keer meer dan het oude park. In het
nieuwe windmolenpark komen 29 moderne molens te staan,
gedeeltelijk geëxploiteerd door DELTA. Daarvan worden er
zestien aan de noordkant van de A58 geplaatst en dertien ten
zuiden van de snelweg. De 29 nieuwe windturbines zijn groter
en de generatoren zijn moderner, waardoor ze veel meer stroom
kunnen opwekken dan voorheen.
De nabijheid van het militair vliegveld in Woensdrecht zorgde
aanvankelijk voor een probleem. Door de hoogte van de nieuwe
windmolens zou de radar van de vliegbasis niet meer voldoende
kunnen functioneren. DELTA maakte een innovatieve, technische
oplossing mogelijk waardoor dat probleem werd verholpen.
Een paar jaar geleden maakte de gemeente Woensdrecht
en bewoners van het buurtschap Volckerdorp nog bezwaar
tegen de plannen. De verplaatsing van een deel van het
park naar de zuidzijde van de A58 viel niet in goede aarde,
de bewoners vreesden voor geluidsoverlast en vervuiling
van de horizon. DELTA nam daarop het initiatief tot externe,
onafhankelijke bemiddeling. Intensief contact met de bewoners
en concrete maatregelen tegen bijvoorbeeld geluidsoverlast
en horizonvervuiling hebben ervoor gezorgd dat de bezwaren
werden ingetrokken. Door het intensieve contact is over en
weer vertrouwen ontstaan en dat heeft ertoe geleid dat het
eindresultaat in alle opzichten optimaal is.
Het huidige windturbinepark
bij Kreekrak wordt ontmanteld.
39

DELTAEnergie
Beschikbaarheid opwekcapaciteit
Over het algemeen verliep de beschikbaarheid van de centrales in 2011 zoals
gepland. De gasgestookte Sloecentrale in het Vlissingse havengebied produceerde
minder dan gepland door lagere beschikbaarheid als gevolg van problemen
met de luchtinlaat. Deze problemen zijn intussen verholpen. Ook de tijd dat de
biomassacentrale in Moerdijk operationeel kon zijn was iets minder dan gepland
vanwege enkele technische problemen.
In 2011 zijn een aantal WKK-installaties verkocht of verwijderd vanwege de afloop
van de economische levensduur. De windturbines produceerden een te verwachten
hoeveelheid elektriciteit, er was sprake van een vrij constant windniveau, alleen
in december waaide het aanzienlijk meer. Het zonnepark in Willebroek (België)
produceerde ruim (10%) boven verwachting.
Opwekcapaciteit DELTA
EPZ (70% eigendom)
Brandstof kerncentrale: uranium
Vermogen: 512 MW (DELTA: 70%)
Brandstof kolencentrale: kolen en biomassa
Vermogen: 426 MW (DELTA: 70%)
ELSTA (25% eigendom)
Brandstof: gas
Vermogen: 405 MW (DELTA: 50%)
Sloecentrale (50% eigendom)
Brandstof: gas
Vermogen: 870 MW (DELTA: 50%)
Biomassacentrale(50% eigendom)
Brandstof: pluimveemest
Vermogen: 36,5 MW (Delta 100%)
Windparken (eigendom, deelnemingen
en contracten)
DELTA eigendom: 30 MW
Deelnemingen: 42 MW
Contracten: 27 MW
Totaalvermogen: 99 MW
Warmtekrachtkoppeling
Totaalvermogen: 60 MW (DELTA: 100%)
De Sloecentrale in het
Vlissingse havengebied.
Zonnepark Willebroek (B) (49% eigendom)
Totaalvermogen: 2.6MWp (DELTA: 100%)
40

DELTA vandichtbij
5.3 Handel
Handel
Tot en met februari was er sprake van
een rustige prijsontwikkeling, daarna
steeg de olieprijs fors door de Arabische
lente. In het kielzog daarvan gingen
ook de kolen- en gasprijzen omhoog.
Dat gold in mindere mate ook voor
de stroomprijzen. De marges namen
hierdoor af.
Na de gebeurtenissen in Japan
besloot Duitsland de zeven oudste
kerncentrales uit bedrijf te nemen.
Hierdoor schoten de prijzen van gas,
kolen, stroom en CO 2
omhoog. De prijs
van CO 2
-emissierechten zakte in mei
door berichtgeving over Europese
maatregelen die energie-efficiency
moeten bevorderen.
De escalerende schuldencrisis in Europa
en de toenemende vrees voor een
nieuwe recessie zorgden in september
voor lagere energie- en emissieprijzen.
Ook de elektriciteitsprijzen daalden.
Deze trend zette aan het einde van het
jaar door. De marges komen hierdoor
verder onder druk te staan.
Bij DELTA wordt op verschillende
markten in energie en
grondstoffen gehandeld.
41

Afvalstroom
Feiten & cijfers
Biomassacentrale
Moerdijk
Input:
440.000 ton
pluimveemest
per jaar
Output: elektriciteit
voor ongeveer
90.000 huishoudens
Jochem Broekhoff
10 jaar
42

DELTA vandichtbij
De biomassacentrale Moerdijk (BMC) is een toonaangevend
voorbeeld van duurzame energieopwekking.
Eénderde van de jaarlijkse pluimveemestproductie in
Nederland, 450.000 ton, wordt hier omgezet naar elektriciteit.
De centrale produceert een hoeveelheid elektriciteit die
voldoende is om 70.000 huishoudens jaarlijks draaiende
te houden. Daarmee is deze biomassacentrale de grootste
elektriciteitscentrale in zijn soort in Europa.
De pluimveesector kampt met een mestoverschot en maakt
hoge kosten om de mest te laten verwerken. Tegelijkertijd
zoeken energieproducenten naar mogelijkheden om
duurzame energieteproduceren. Toen deze partijen elkaar
een aantal jaren geleden vonden, ontstond het idee om te
gaan samenwerken. Het resultaat is een energiecentrale
waarin pluimveemest als brandstof wordt toegepast.
De centrale is voor 50% in handen van DELTA en is sinds
september 2008 operationeel.
Directeur Hendrik Bosch:
“De centrale is zeer efficiënt. Het enige restant
dat na het verbrandingsproces overblijft, is de
as. Deze as zit vol mineralen als fosfor, kalium
en magnesium. De pluimveemest-as wordt in het
buitenland afgezet als bodemverbeteraar. Zo blijven
nuttige stoffen uit de pluimveemest toepasbaar voor
de groei van gewassen.”
43

DELTA in 2011
6
Afvalverwerking
Afvalverwerkingsinstallatie, Doel
44

DELTA vandichtbij
Alle bedrijfsactiviteiten op het gebied van
afvalverwerking zijn samengebracht in
dochteronderneming N.V. Indaver, 75% eigendom
van DELTA. Indaver, gevestigd in het Belgische
Mechelen, is uitgegroeid tot een internationale
groep met vestigingen en activiteiten binnen Europa.
Behalve in België is Indaver actief
in Nederland, Ierland, Portugal,
Italië en Duitsland. Het bedrijf richt
zich op overheden (vooral in België,
Nederland en Ierland) en de industrie
(Noordwest-Europa). Indaver is vooral
in de volgende sectoren actief: chemie,
farmacie, automotive en elektronica.
Het bedrijf beheert jaarlijks bijna
vijf miljoen ton afval, De verwerking
gebeurt voor het grootste deel in eigen
installaties, vooral in België, maar
ook in installaties van andere partijen.
Het bedrijf beschikt over meerdere
afvalverwerkingstechnieken waaronder
recycling, verwerking tot biomassa
en Waste-to-Energy: vuilverbranding
gecombineerd met energieproductie.
Afscheid CEO Ronny Ansoms
Ronny Ansoms droeg op 1 mei de
fakkel als CEO van Indaver over aan
Paul De Bruycker. Hij was een van de
sleutelfiguren achter de uitbouw van
Indaver tot een internationaal bedrijf op
het gebied van duurzaam afvalbeheer.
Tijdens het afscheidsevenement op 6
mei in Antwerpen voerden onder meer
Paul De Bruycker, Peter Boerma en
Vlaams minister-president Kris Peeters
het woord.
De Vlaamse minister-president
sprak lovend over de manier waarop
Indaver zijn maatschappelijke
verantwoordelijkheid genomen heeft.
“Gevaarlijk afval verwijderen door
verbranding, zonder intoxicatie van
de omgeving door vuile rookgassen,
blijft de specialiteit van Indaver. Maar
het opteerde niet voor zoveel mogelijk
verbranden of storten, om zo een
maximale winst te halen. Integendeel,
Indaver participeert vandaag ook nog in
diverse recyclage-initiatieven en toont
zo in de praktijk ook echt bezig te zijn
met het respecteren van de ‘Ladder
van Lansink’: storten en verbranden
zijn daarin de laatste en voorlaatste
optie bij de verwijdering van ons afval,
hergebruik en recyclage staan veel
hoger op de ladder.”
45

DELTAAfval
Indaver in Nederland:
DELTA Milieu, IGA en AROC
Indaver is in Nederland actief met drie organisaties:
DELTA Milieu, IGA en AROC. DELTA Milieu is
gespecialiseerd in afvalbeheer, vooral huishoudelijk en
niet-gevaarlijk afval van bedrijven en overheden. Het
bedrijf is actief op 30 locaties in Zeeland, Noord-Brabant
en Zuid-Holland. DELTA Milieu beheert jaarlijks ruim 1,5
miljoen ton afvalstoffen. Het bedrijf biedt uiteenlopende
verwerkingsoplossingen:
• composteren van GFT en groenafval tot
hoogwaardige compost;
• vergisten van organische afvalstromen;
• opwerken van groenafval tot biomassa;
• papierrecycling;
• waste-to-energy (verbranding in combinatie met
elektriciteitsproductie);
• afvalberging.
Voor de Zeeuwse gemeenten is DELTA Milieu de partner
op het gebied van afvalinzameling, -recycling en
-verwerking. Naast DELTA Milieu maken ook IGA en AROC
deel uit van Indaver Nederland. IGA (Indaver Gevaarlijk
Afval) is gevestigd in Terneuzen en de vestiging van AROC
(Acid Regeneration Operation Company) is gelokaliseerd
op het bedrijfsterrein van Tata Steel IJmuiden.
Nieuwe installaties
2010 stond voor Indaver in het teken van organisatieontwikkeling
en nieuwe projecten. De activiteiten van
DELTA Milieu werden in dat jaar in de Indaver-organisatie
ondergebracht en een nieuwe landenorganisatie werd
geïntroduceerd. In het verslagjaar konden deze vernieuwingen
verder vorm krijgen.
Een belangrijk nieuwbouwproject werd in 2011 afgerond:
de nieuwe verwerkingsinstallatie in het Ierse Meath, niet
ver van Dublin, ging in september van start. De installatie
verwerkt jaarlijks 200.000 ton huishoudelijk en vergelijkbaar
bedrijfsafval en combineert dat met de productie van
elektriciteit. De turbine levert 20 MW, voldoende om 20.000
huishoudens van stroom te voorzien.
In 2011 werd verder gewerkt aan de Medipower-installatie op de
locatie van Indaver in Antwerpen. De verwerking van medisch
afval en ziekenhuisafval vond voorheen plaats bij Indaver
Medical Services in Leuven. In april 2012 werd deze installatie
ontmanteld. Sindsdien wordt dit type afval uit Vlaanderen en
de rest van de Benelux verwerkt in de nieuwe installatie die ook
warmte en elektriciteit (2,5 MW) levert.
46

DELTA vandichtbij
Afvalverwerkingsinstallatie, Antwerpen
Twee dienstverleningsconcepten
Indaver onderscheidt twee
dienstverleningsconcepten voor twee aparte
markten. In het business-segment Industrieel &
Gevaarlijk afval wil het bedrijf een leidende positie
innemen op de Europese markt met het Total-
Waste-Management-concept. Dat concept houdt
in dat een totaalpakket wordt geboden dat begint
bij advies en preventie van afval en eindigt bij
verwerking en, desgewenst, volledige exploitatie
van installaties. In verschillende typen installaties
wordt zoveel als mogelijk materiaal teruggewonnen.
Het overige materiaal wordt verbrand en
tegelijkertijd wordt energie opgewekt.
Public waste PartnershipS is het
dienstverleningsconcept waarmee de markt voor
huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval wordt
benaderd. In België, Nederland en Ierland is
Indaver op dit terrein een belangrijke partner voor
overheden. De belangrijkste verwerkingsmethoden
binnen dit segment zijn recycling en verbranding in
combinatie met energieproductie.
47

Afvalstroom
Feiten & cijfers
Installaties bij
Antwerpen
Input:
ongeveer 100.000
ton afval per jaar
Output:
elektriciteit voor
ongeveer 9.000
huishoudens
Adrie Feijter
11 jaar
48

DELTA vandichtbij
Industrieel en gevaarlijk afval wordt
in twee draaitrommelovens op de
locatie in Antwerpen verwerkt.
Het materiaal wordt verbrand in grote, draaiende cilinders
bij een temperatuur van 1000 tot 1200 °C. Via generatoren
wordt met de vrijgekomen warmte elektriciteit opgewekt die
wordt gebruikt voor de eigen installatie. Het overschot wordt
geleverd aan het publieke net. Meer weten over deze manier
van afvalverwerking? Zoek via Youtube op Indaver.
Regionaal manager België Rob Kruitwagen:
“Bij de verbranding van het afval wordt het
gebruik van fossiele brandstoffen zoveel mogelijk
beperkt. Door een uitgekiende afvalmix kunnen de
afvalstoffen optimaal worden vernietigd. De energie
die vrijkomt bij het verbrandingsproces wordt
gebruikt voor de eigen installatie en wat resteert
wordt geleverd aan het publieke net. De vrijkomende
stoom wordt gebruikt door een buurbedrijf.”
49

Biomassacentrale, Moerdijk
50

DELTA N.V. | Poelendaelesingel 10 | 4335 JA Middelburg | T +31 (0)118 88 20 00 | F + 31 (0)118 88 21 00 | E info@DELTA.nl | W www.DELTA.nl
Ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Middelburg onder nummer 22031457.