Jaarbericht Resultaten 2012
Description
Description
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Resultaten</strong> <strong>2012</strong>
<strong>Jaarbericht</strong><br />
1. Profiel en kerncijfers 5<br />
2. Zelfstandig en gezond 7<br />
3. Financiële gang van zaken 11<br />
4. Netwerken15<br />
5. Energie en Multimedia 19<br />
6. Afvalverwerking25<br />
7. Bericht van de Raad van Commissarissen 28<br />
8. Corporate governance 30<br />
9. Risico’s en risicobeheersing 32<br />
10. Personalia36<br />
11. Jaarrekening <strong>2012</strong> 41
“DELTA levert<br />
niet alleen energie<br />
maar bouwt ook een<br />
nieuw hoogspanningsverdeelstation<br />
voor ons.<br />
Zij kennen het net,<br />
bieden goede<br />
dienstverlening en<br />
weten scherpe prijzen<br />
neer te zetten.”<br />
4<br />
Lloyd Filemon is manager Egineering Department bij Zeeland Refinery in Vlissingen.<br />
Zeeland Refinery maakt van ruwe aardolie brandstoffen, zoals benzine, kerosine en diesel.<br />
Bij Zeeland Refinery werken ongeveer 400 mensen.
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Profiel<br />
en kerncijfers 1<br />
DELTA is een zelfstandige multi-utility onderneming op het gebied van energie, netwerken en afvalverwerking.<br />
De aandelen zijn in het bezit van Zeeuwse, Brabantse en Zuid-Hollandse gemeenten en de provincie Zeeland.<br />
Het hoofdkantoor van DELTA is gevestigd in Middelburg. Bij het bedrijf werken ongeveer 3.000 mensen.<br />
Energie<br />
Naast de opwekking van elektriciteit en de handel in energie<br />
levert DELTA gas en elektriciteit aan particuliere en zakelijke<br />
klanten. In Zeeland biedt DELTA behalve energie ook digitale<br />
diensten (internet, telefonie, tv- en radiosignalen) en water<br />
via de deelneming in Evides. Met deze multi-utility benadering<br />
bedient de onderneming een groot deel van de huishoudens<br />
en de zakelijke markt in Zeeland en in toenemende mate ook<br />
daarbuiten.<br />
Netwerken<br />
DELTA Netwerkbedrijf B.V. (DNWB) en DELTA Infra B.V.<br />
maken deel uit van het segment Netwerken. DNWB is de<br />
regionale netbeheerder in de zin van de elektriciteits- en<br />
gaswet. Het bedrijf is verantwoordelijk voor het beheer van<br />
de distributienetwerken voor gas en elektriciteit. DELTA<br />
Infra zorgt voor de aanleg van en het onderhoud aan deze<br />
netten. Daarnaast verzorgt deze divisie de aanleg van en het<br />
onderhoud aan de waterleidingnetten van Evides waterbedrijf<br />
en het kabelnetwerk van DELTA. Verder voert DELTA Infra<br />
activiteiten uit op het gebied van onder andere hoogspanning<br />
en meettechniek, zowel in Zeeland als in de rest van Nederland.<br />
Kerncijfers <strong>2012</strong> 2011<br />
Levering elektriciteit 1.084 1.002<br />
Levering gas 337 424<br />
Transport elektriciteit & gas 112 105<br />
Kabel, internet, telecommunicatie 75 72<br />
Afvallogistiek en milieudiensten 505 499<br />
Overige omzet 59 83<br />
Totaal Netto omzet 2.172 2.185<br />
Netto resultaat toekomend aan aandeelhouders 81 83<br />
in miljoenen €<br />
Apart MVO-verslag<br />
Medio 2013 publiceert DELTA een apart MVO-verslag.<br />
Daarin worden de belangrijkste prestaties vermeld op<br />
het gebied van ‘mens, milieu en resultaat’.<br />
Afvalverwerking<br />
Alle bedrijfsactiviteiten op het gebied van afvalverwerking<br />
zijn samengebracht in dochteronderneming Indaver N.V., 75%<br />
eigendom van DELTA. Indaver richt zich op overheden (vooral<br />
in Nederland, België en Ierland), medische instellingen en<br />
industriële bedrijven (Noordwest-Europa). Indaver verwerkt het<br />
afval voor het grootste deel in eigen installaties, maar ook in<br />
installaties van andere partijen. De onderneming beschikt over<br />
meerdere afvalverwerkingstechnieken waaronder recycling,<br />
verwerking tot biomassa en Waste-to-Energy: afvalverbranding<br />
gecombineerd met energieproductie.<br />
5
“We zijn al<br />
jaren bij DELTA.<br />
Alles doet<br />
het gewoon<br />
en als dat<br />
even niet zo is,<br />
worden we<br />
snel geholpen.<br />
Daar gaat het<br />
toch om?”<br />
6<br />
Emke de Heus woont in Westkapelle en neemt gas en elektriciteit af bij DELTA.<br />
Ook voor tv, internet en telefonie rekent ze op DELTA en ZeelandNet.
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Zelfstandig<br />
en gezond 2<br />
Het uitblijven van economisch herstel en overcapaciteit<br />
op de elektriciteitsmarkt hadden een negatief effect op de<br />
elektriciteitsproducenten. DELTA deed het dankzij de multiutility<br />
strategie relatief goed. Binnen het segment netwerken<br />
werd goed gepresteerd, DNWB en DELTA Infra realiseerden in<br />
<strong>2012</strong> een uitstekend financieel resultaat. Bij DNWB is dat ten<br />
dele het gevolg van de door de Energiekamer gereguleerde<br />
tariefontwikkeling voor het transport van elektriciteit en<br />
gas. DELTA Infra wist enkele belangrijke nieuwe opdrachten<br />
te verwerven. Ondanks de gelijk gebleven leveringsprijzen<br />
behaalde ook dochteronderneming Evides een goed<br />
resultaat. Afvalverwerkingsbedrijf Indaver, waarin DELTA een<br />
belang heeft van 75%, sloot <strong>2012</strong> eveneens af met positieve<br />
cijfers. Vooral buiten België steeg de omzet op het gebied<br />
van afvalverwerking. De bezettingsgraad van bestaande<br />
afvalverwerkingsinstallaties nam verder toe en ook de nieuwe<br />
installatie in Ierland droeg bij aan de goede resultaten.<br />
Binnen het business-segment multimedia vond een verdere<br />
verschuiving plaats van analoge naar digitale dienstverlening<br />
waardoor ook daar het jaar met goede cijfers kon worden<br />
afgesloten. Dankzij de goede resultaten van de niet-energie<br />
gerelateerde bedrijfsonderdelen is het groepsresultaat vrijwel<br />
gelijk aan dat van 2011.<br />
De voortdurende ongunstige energiemarkt en de gewijzigde<br />
opvatting over de kernenergieplannen vormden voor de directie<br />
aanleiding om de bedrijfsstrategie van DELTA in <strong>2012</strong> te herzien.<br />
Met als thema: ‘Zelfstandig en gezond’ is ervoor gekozen om<br />
een aantal aanpassingen door te voeren. Een zelfstandige<br />
toekomst met een multi-utility-servicepakket heeft de meeste<br />
kans van slagen als daarbij de aandacht wordt gericht op de<br />
kernactiviteiten en de organisatie wordt gewijzigd. Structurele<br />
kostenverlaging, een kleinere holdingorganisatie en meer<br />
beslissingsbevoegdheid bij de bedrijfssegmenten (netwerken,<br />
energie & multimedia en afvalverwerking) moeten ervoor<br />
zorgen dat DELTA de komende moeilijke periode kan doorstaan<br />
zonder onze duurzaamheidsdoelstellingen op te geven. Onze<br />
voornaamste doelstelling op dit gebied is het reduceren van de<br />
CO 2<br />
-uitstoot (in 2050 CO 2<br />
–neutraal) die gepaard gaat met de<br />
opwekking van elektriciteit.<br />
Als onderdeel van de gewijzigde strategie werden in het<br />
verslagjaar voorbereidingen getroffen om een kleinere<br />
holdingorganisatie mogelijk te maken en werd een vacaturestop<br />
afgekondigd. Verder werden dochterondernemingen Triqua/<br />
DELTA MBR (afvalwaterzuivering) en DELTA Industriële<br />
Reiniging verkocht en is gestopt met activiteiten op het gebied<br />
van lichttechniek. Het verscherpte financiële beleid leverde<br />
het afgelopen jaar een aanmerkelijke verbetering op van de<br />
schuldpositie. De netto schuld nam met EUR 84 miljoen af tot<br />
EUR 538 miljoen per ultimo <strong>2012</strong>.<br />
Maatschappelijk verantwoord ondernemen<br />
Veiligheid staat bij DELTA voorop. Daarbij gaat het niet alleen<br />
om persoonlijke veiligheid, maar ook om het veiliger maken van<br />
werk- en productieprocessen. Door trainingen en andere acties<br />
neemt het veiligheidsbewustzijn verder toe. Dat blijkt onder<br />
andere uit het toenemend aantal leermomenten, een ruime<br />
verdubbeling, dat wordt gemeld via de HSE-portal. In 2013<br />
wordt de variabele beloningscomponent van leidinggevenden<br />
afhankelijk gemaakt van een actieve bijdrage aan een veiliger<br />
organisatie.<br />
Dankzij de herinrichting van het windpark Kreekraksluis<br />
neemt het aandeel windenergie in Zeeland toe met 25%. In<br />
maart begon de herinrichting met de demontage van de oude<br />
turbines. DELTA realiseert het windpark samen met andere<br />
partners, zelf exploiteren we 16 turbines. Vanaf augustus<br />
2013 is het nieuwe windpark operationeel. Met de bestaande<br />
duurzame elektriciteitsproductie van DELTA ging het goed in<br />
<strong>2012</strong>. Voor de Biomassacentrale in Moerdijk was <strong>2012</strong> het beste<br />
jaar sinds de start in 2008, zowel qua beschikbaarheid als<br />
productievolume.<br />
7
2. Zelfstandig en gezond<br />
Door de kolencentrale in Borssele volledig geschikt te maken<br />
voor biomassa wordt getracht het aandeel duurzame energie<br />
verder te vergroten. In het verslagjaar werd gewerkt aan<br />
de voorbereidingen en het verkrijgen van draagvlak om dit<br />
project van de grond te krijgen. Als de kolencentrale volledig<br />
zou omschakelen op biomassa, betekent dat dat de duurzame<br />
elektriciteitsproductie in Nederland met 20% wordt vergroot.<br />
Ook op het vlak van kleinschalige opwekking werd gewerkt<br />
aan vergroting van het aandeel duurzame energie, want in het<br />
najaar van <strong>2012</strong> introduceerde DELTA ‘Zon Garant’, een aanbod<br />
waarmee consumenten zelf elektriciteit kunnen opwekken.<br />
In <strong>2012</strong> werd voor de tweede maal verslag uitgebracht over<br />
ons beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord<br />
ondernemen. In de transparantie-benchmark van het Ministerie<br />
van EZ werd DELTA met name genoemd als ‘grootste stijger’.<br />
Een mooie erkenning voor de kwaliteitswinst van onze<br />
verslaglegging over de gevolgen van onze bedrijfsactiviteiten<br />
voor mens, milieu en resultaat.<br />
Service en vernieuwing<br />
De klantenservice van DELTA en ZeelandNet boekte in april een<br />
glansrijk succes. Uit onderzoek van Intomart GfK onder 15.000<br />
huishoudens bleek dat onze dienstverlening bovengemiddeld<br />
wordt gewaardeerd. DELTA weet het hoge serviceniveau - ook<br />
vorig jaar konden we rekenen op hoge posities in de ranglijsten<br />
van Consumentenbond en andere onderzoekspanels - te<br />
handhaven. Het bleek een van de redenen waarom onze klanten<br />
ons trouw blijven, want opnieuw was het overstappercentage<br />
uitzonderlijk laag. Om onze klanten nog beter te bedienen werd<br />
in <strong>2012</strong> hard gewerkt aan een omvangrijk IT-project. Door een<br />
nieuw geautomatiseerd systeem worden alle klantgegevens,<br />
die nu nog in verschillende systemen staan, samengevoegd.<br />
Met het systeem kan DELTA ook voldoen aan nieuwe werkwijzen<br />
vanuit de sector, hebben we beter zicht op de behoeften van<br />
onze klanten en kunnen we overzichtelijker factureren. Het<br />
project wordt in 2013 afgerond.<br />
In april werd bekendgemaakt dat DELTA een open Wifi-netwerk<br />
gaat aanleggen. Op 80 locaties in Zeeland komt daardoor<br />
gratis internet beschikbaar voor toeristen en bewoners.<br />
Een belangrijk project voor recreatieprovincie Zeeland, die<br />
daarmee landelijk voorop loopt. Door de introductie van<br />
mobiele telefonie in mei laat DELTA zien dat het bedrijf oog<br />
heeft voor de belangen van de Zeeuwse consument, want<br />
met het vernieuwende mobiele abonnement bellen abonnees<br />
onderling gratis en kan voordelig van België naar Nederland<br />
worden gebeld. Ook op de zakelijke markt wordt gewerkt<br />
aan eigentijdse dienstverlening. Zo gaat in februari DELTA<br />
Management Informatie van start. Daarmee krijgen klanten<br />
heel eenvoudig online inzicht in hun energieverbruik, een<br />
eerste stap op weg naar besparing. Voor veel bedrijven wordt<br />
dat steeds belangrijker in het kader van maatschappelijk<br />
verantwoord ondernemen.<br />
Vooruitzichten<br />
Een zelfstandige positie, gebaseerd op de businesssegmenten<br />
energie, afvalverwerking en gereguleerde<br />
bedrijfsactiviteiten, biedt DELTA de beste basis voor een<br />
gezonde toekomst. De komende periode hanteren we een<br />
terughoudend investeringsbeleid en blijven we nauwlettend<br />
onze kasstroom in de gaten houden. Wel is er ruimte voor<br />
initiatieven die samenhangen met de energietransitie naar<br />
duurzame opwekking van elektriciteit. Zo worden de netwerken<br />
beter geschikt gemaakt voor het faciliteren van decentrale<br />
opwekking en zal de verdere toepassing van slimme meters<br />
bijdragen aan bewuster verbruik van energie. DELTA heeft als<br />
multi-utility bedrijf daarvoor de kennis en kunde in huis. In 2013<br />
zal het vernieuwde windpark Kreekraksluis duurzame energie<br />
gaan leveren en wordt verder gewerkt aan de plannen om de<br />
kolencentrale in Borssele volledig geschikt te maken voor<br />
biomassa. De komende periode staat ook in het teken van het<br />
project rond de bedrijfsduurverlenging van de kerncentrale in<br />
Borssele. Met gericht onderhoud, inspecties en vervangingen<br />
zal de kerncentrale tot 2034 bij de 25 procent veiligste<br />
kerncentrales in de westerse wereld blijven behoren, want dat<br />
is een van de belangrijkste voorwaarden die is gesteld aan de<br />
langere bedrijfsduur.<br />
Op organisatorisch vlak wordt verdere verbetering gerealiseerd<br />
door de bedrijfsonderdelen DNWB en Infra dichter bij elkaar te<br />
brengen. Op het hoofdkantoor in Middelburg zal een kleinere<br />
staf overblijven en de bedrijfsonderdelen die zich bezighouden<br />
met energie en multimedia zullen efficiënter worden ingericht.<br />
Dankzij de aangepaste bedrijfsstrategie ‘Zelfstandig en gezond’<br />
zijn de voorwaarden aanwezig om onze aandeelhouders<br />
een marktconform dividend te kunnen bieden en blijft de<br />
8
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
werkgelegenheid in de regio grotendeels in stand. Ook de<br />
komende periode kunnen we onze zakelijke en particuliere<br />
klanten een betrouwbaar en vernieuwend multi-utility aanbod<br />
bieden. Dat is mogelijk dankzij de inzet en toewijding van onze<br />
medewerkers, waarvoor wij onze dank uitspreken.<br />
De ingezette koers, gericht op kostenbesparing en verdere<br />
stroomlijning van de organisatie, wordt in 2013 verder<br />
voortgezet. Maar door de ongunstige omstandigheden binnen<br />
de energiemarkt zal het operationeel resultaat uit normale<br />
bedrijfsvoering naar verwachting lager uitvallen dan dat in<br />
<strong>2012</strong>.<br />
Rob Frohn<br />
CEO<br />
Frank Verhagen<br />
CFO<br />
9
“Wij kunnen het<br />
stroomverbruik van alle<br />
afzonderlijke winkels en<br />
zendmasten in de gaten<br />
houden en vergelijken.<br />
De facturering is daarop<br />
aangepast.<br />
Dat stimuleert<br />
zuiniger gebruik.<br />
Zo helpt DELTA ons<br />
duurzaamheidsbeleid<br />
concreet te maken.”<br />
10<br />
Hennie de Koning is Corporate Energy Manager bij T-Mobile.<br />
Met bijna 5 miljoen klanten is T-Mobile Netherlands,<br />
onderdeel van Deutsche Telekom, één van de grootste mobiele<br />
telecommunicatiebedrijven voor consumenten en het midden- en kleinbedrijf.
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Financiële<br />
gang van zaken 3<br />
DELTA heeft <strong>2012</strong> met een mooi resultaat afgesloten. De business-segmenten Netwerken en Afvalverwerking presteerden<br />
boven verwachting en ook de dienstverlening op het gebied van multimedia droeg bij aan de gunstige cijfers. Daarnaast<br />
was sprake van goede resultaten bij de deelnemingen en kon een aantal eenmalige baten worden bijgeschreven. De<br />
situatie op de elektriciteitsmarkt is onverminderd zorgelijk door de bestaande overcapaciteit en de neerwaartse druk<br />
op de marges door de haperende economie. De resultaten in dit segment werden echter positief beïnvloed door de<br />
gedeeltelijke vrijval van de vorig jaar gevormde voorzieningen.<br />
Omzet en resultaat<br />
DELTA wist de omzet in het verslagjaar te handhaven op het<br />
niveau van 2011. Het netwerksegment profiteerde van gunstige<br />
tarifering van het gereguleerde transport van elektriciteit<br />
en gas. Hierdoor nam de omzet met 8% toe. Het infrabedrijf<br />
verwierf een aantal grote contracten, de omzet en brutomarge<br />
bleven op het niveau van 2011. Binnen het energiesegment nam<br />
het salesvolume toe, ondanks het verlies van een aantal grote<br />
klanten door faillissementen. Strikter debiteurenbeheer zorgde<br />
voor een aanzienlijke vermindering van het werkkapitaalbeslag.<br />
Door de introductie van nieuwe diensten en de toename van het<br />
aandeel digitale tv-kijkers steeg de omzet in het kabelsegment<br />
met 4%.<br />
Afvalverwerkingsbedrijf Indaver behaalde voor het eerst in<br />
zijn bestaan een omzet van meer dan EUR 500 mln. De hoge<br />
bezettingsgraad van de installaties en de ingebruikname<br />
van de nieuwe verbrandingsinstallatie voor medisch afval in<br />
Antwerpen droegen bij aan het gunstige resultaat. De nieuwe<br />
afvalverbrandingsinstallatie in Meath (Ierland) heeft een<br />
eerste volledige kalenderjaar naar verwachting gedraaid. De<br />
brutomarge bij Indaver steeg met 6%.<br />
De daling van de resultaten bij de productie van elektriciteit<br />
is tekenend voor de situatie waarin de Noordwest-Europese<br />
energiemarkt zich bevindt. In dit bedrijfssegment daalde de<br />
brutomarge met meer dan 30% (inclusief een gedeeltelijke<br />
vrijval van de in 2011 gevormde voorziening voor verlieslatende<br />
contracten). De waardemutatie van de handelsportefeuille<br />
bedroeg EUR 5 mln. negatief, in 2011 was dat EUR 13 mln.<br />
negatief.<br />
Ten opzichte van het vorig boekjaar is de totale brutomarge<br />
afgenomen met EUR 6 mln. (- 1%).<br />
De bedrijfslasten bleven onder controle door het<br />
kostenbesparingsprogramma en de efficiencyverbeteringen.<br />
In het verslagjaar zijn een aantal buitengewone<br />
waardeverminderingen doorgevoerd op productiemiddelen,<br />
mede door het faillissement van een belangrijke multi-utility<br />
klant in het zakelijke segment en de noodzakelijke verhoging<br />
van de voorziening voor dubieuze debiteuren als gevolg van de<br />
economische crisis.<br />
Het aantal medewerkers is gedurende het verslagjaar licht<br />
gedaald. Ultimo <strong>2012</strong> waren 2.954 medewerkers in dienst bij de<br />
verschillende groepsmaatschappijen, ten opzichte van 2.977<br />
eind 2011. De afname is het gevolg van strikt aannamebeleid,<br />
ingevoerde efficiencyprogramma’s en het vertrek van<br />
medewerkers bij verkoop van bedrijfsactiviteiten.<br />
Het resultaat uit deelnemingen steeg naar EUR 77,7 mln; in<br />
2011 bedroeg dit EUR 71,8 mln. Waterbedrijf Evides boekte<br />
een even goed resultaat als vorig jaar, onder andere door<br />
een eenmalige boekhoudkundige winst bij de verwerking<br />
van een acquisitie. Ook de verkoop van de deelneming in<br />
N.V. KEMA droeg bij aan het resultaat. EPZ werd dit jaar voor<br />
70% meegenomen in de resultaten, nadat in 2011 een extra<br />
20%-belang werd verworven. Omdat het extra 20%-belang<br />
onder ‘resultaat deelnemingen’ is verwerkt, zijn de fair value<br />
afschrijvingen eveneens hieronder verantwoord. Dit verlaagt<br />
het resultaat uit deelnemingen met EUR 20 mln. EPZ profiteerde<br />
van de terugontvangen ’Landsbanki-gelden’ en de verwachte<br />
verdere uitkeringen op deze claim. De produktie-eenheden<br />
Sloe en Elsta draaiden conform verwachting, maar zijn beperkt<br />
ingezet als gevolg van de situatie op de elektriciteitsmarkt.<br />
De vrijval van de in 2011 gevormde voorzieningen voor<br />
verlieslatende contracten in het energiesegment die een<br />
11
3. Financiële gang van zaken<br />
causaal verband hebben met enkele deelnemingen hebben<br />
een drukkend effect op de resultaten uit deelnemingen. De<br />
biomassacentrale in Moerdijk boekte de hoogste energetische<br />
output tot nu toe, bij gelijkblijvende kosten nam het resultaat<br />
toe. De afvalverbrandingsoven Sleco blijft goede resultaten<br />
opleveren, het resultaat van AZN (20% deelneming) bleef achter<br />
bij de verwachtingen omdat de afvalverwerker kampte met<br />
operationele problemen.<br />
Ten opzichte van 2011 is de financieringsbehoefte in het<br />
verslagjaar gereduceerd. Extra aandacht voor de beheersing<br />
van werkkapitaal, minder investeringen en eenmalige baten,<br />
zoals de verkoop van het minderheidsbelang in KEMA, droegen<br />
daaraan bij. De rentedragende schulden onder aftrek van de<br />
beschikbare liquiditeiten daalden in het verslagjaar met<br />
EUR 84 mln. naar EUR 538 mln. ultimo <strong>2012</strong>. Hierdoor daalden<br />
de intrestlasten met EUR 1,8 mln. naar EUR 21,9 mln. in <strong>2012</strong>.<br />
De rentedotatie aan de voorzieningen steeg met EUR 6,3 mln.<br />
De financieringslasten in het verslagjaar namen hierdoor toe.<br />
De hoogte van de vennootschapsbelastinglast werd sterk<br />
beïnvloed door de vrijval van de gevormde latentie voor<br />
verliescompensatie en verlieslatende energiecontracten.<br />
Dochteronderneming Triqua/DELTA MBR is in <strong>2012</strong> verkocht.<br />
De verkoop van DELTA Industriële Reiniging zal begin<br />
2013 worden afgewikkeld. De operationele resultaten en<br />
de verwachte verkoopopbrengst van beide bedrijven zijn<br />
verantwoord onder ‘resultaat na belastingen uit beëindigde<br />
bedrijfsactiviteiten’.<br />
Per saldo wordt <strong>2012</strong> afgesloten met een winst na belastingen<br />
van EUR 81,1 mln. (2011: EUR 82,7 mln), toekomende aan de<br />
aandeelhouders van DELTA N.V.<br />
Kasstroom en investeringen<br />
Met uitzondering van het energiesegment zijn de kasstromen<br />
uit de bedrijfsactiviteiten positief. De operationele kasstroom<br />
werd sterk positief beïnvloed door de beheersing van het<br />
werkkapitaal. Vooral in het zakelijke energiesegment heeft dit<br />
tot goede resultaten heeft geleid. In totaal was sprake van een<br />
operationele kasstroom van EUR 222 mln.<br />
De investeringskasstroom bedroeg EUR 98 mln. Hiervan<br />
heeft EUR 38 mln. betrekking op het segment Netwerken<br />
(uitbreiding en vervanging netwerken en equipment) en<br />
EUR 52 mln. op afvalverwerkingsactiviteiten (naast reguliere<br />
vervangingsinvesteringen werd een nieuwe roosteroven in<br />
bedrijf genomen). De uitgaven voor ICT bedroegen EUR 13 mln.<br />
In het verslagjaar waren de uitgaven voor investeringen in<br />
evenwicht met de afschrijvingen. De verkoopopbrengst van het<br />
minderheidsaandeel KEMA is onder de investeringskasstroom<br />
opgenomen.<br />
Indaver heeft EUR 5 mln. dividend aan zijn aandeelhouders<br />
uitgekeerd.<br />
De financiering van DELTA zag er per eind <strong>2012</strong> solide uit en<br />
weerspiegelt de goede bedrijfsresultaten van de verschillende<br />
bedrijfsonderdelen, de eenmalige baten, de beperking van<br />
de investeringen en de verbetering van het werkkapitaal.<br />
Door opname van lange leningen is de verhouding tussen<br />
langlopende schuld en kortlopende schuld verbeterd.<br />
Na uitkering van het dividend aan onze aandeelhouders van<br />
EUR 40 mln over het boekjaar 2011 is de netto schuldpositie met<br />
EUR 84 mln. verbeterd ten opzichte van eind 2011.<br />
12
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Vermogenspositie en solvabiliteit<br />
Het saldo van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten<br />
in <strong>2012</strong> bedraagt EUR 48 mln. Door de toevoeging van dit<br />
resultaat aan de reserves, de waardetoename van de putoptie<br />
Indaver van EUR 6 mln. en de uitkering van dividend aan<br />
onze aandeelhouders van EUR 40 mln. is het eigen vermogen<br />
toegenomen tot EUR 1.188 mln.<br />
De solvabiliteit is verbeterd en komt uit op 38,8%, naast<br />
de versterking van het eigen vermogen vooral door<br />
balansverkorting door de verbetering van het ingezette<br />
werkkapitaal en de ontwikkelingen in de derivatenpositie.<br />
De solvabiliteit bedroeg vorig jaar 36,7%.<br />
Het behaalde resultaat in <strong>2012</strong> stelt ons in staat om<br />
EUR 40 mln. dividend uit te keren, in lijn met het dividend over<br />
2011. Dit voorstel zal in de aandeelhoudersvergadering worden<br />
gebracht.<br />
Vooruitzichten<br />
De marktsituatie voor productie en handel van energie zal<br />
in 2013 naar verwachting niet verbeteren. Voor de overige<br />
bedrijfsonderdelen gelden gunstiger vooruitzichten. Het<br />
gediversifieerde bedrijfsportfolio en de multi-utility-aanpak<br />
bieden ons vertrouwen in gunstige totaalresultaten de<br />
komende jaren.<br />
Om de slechte resultaten in het energiesegment op te kunnen<br />
vangen gaat DELTA door met de invoering van een nieuwe<br />
organisatiestructuur, waarbij de bedrijfsactiviteiten in vier<br />
segmenten worden georganiseerd en vanuit een kleine holding<br />
worden aangestuurd. Ondersteunende diensten, staven en<br />
shared service centra worden dicht bij de business geplaatst.<br />
In combinatie met heroverweging van activiteiten en processen<br />
en optimalisatie binnen de segmenten moet hiermee een<br />
aanzienlijke kostenreductie worden gerealiseerd. Beperking<br />
van investeringen en beheersing van kredietrisico’s, kosten<br />
en werkkapitaal blijven belangrijk om DELTA ‘recessieproof’ te<br />
houden.<br />
13
“We nemen<br />
communicatiediensten<br />
en<br />
energie af<br />
bij DELTA.<br />
En omdat we<br />
samen met<br />
andere Zeeuwse<br />
zorginstellingen<br />
inkopen, kunnen we<br />
scherpe tarieven<br />
afspreken.”<br />
14<br />
Gabrielle Davits is directievoorzitter bij SVRZ.<br />
Vanuit acht zorgcentra biedt SVRZ verpleeghuiszorg en revalidatie en vanuit vele kleinschalige groepswoningen<br />
zorg aan mensen met dementie of lichamelijke beperkingen. Bij SVRZ werken ongeveer 2700 mensen.
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Netwerken4<br />
De afgelopen jaren konden huishoudens, industrie en bedrijfsleven in Zeeland rekenen op betrouwbare dienstverlening:<br />
het aantal storingsminuten ligt in Zeeland, vergeleken met het landelijk gemiddelde, laag. Dit is vooral het gevolg van<br />
consistent investeringsbeleid in de afgelopen jaren waardoor de huidige infrastructuur op orde is. Ook de efficiënte<br />
samenwerking tussen netwerkbedrijf en service provider en een adequaat opererende storingsorganisatie dragen bij aan<br />
het goede resultaat.<br />
Ook in financieel opzicht presteerden DNWB en DELTA Infra<br />
goed in <strong>2012</strong>. De omzetstijging bij DNWB is vooral het gevolg<br />
van de door de Energiekamer gereguleerde tariefontwikkeling<br />
voor het transport van elektriciteit en gas. DELTA Infra wist<br />
het afgelopen jaar de relatie met bestaande opdrachtgevers<br />
verder te optimaliseren en belangrijke nieuwe opdrachten te<br />
verwerven.<br />
DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) heeft binnen DELTA een<br />
eigen status die wettelijk is vastgelegd. DNWB zorgt voor<br />
veilig, betrouwbaar en efficiënt beheer van de gas- en<br />
elektriciteitsnetten. De Raad van Commissarissen van<br />
DNWB houdt toezicht. DELTA Infra zorgt voor de uitvoering<br />
van het onderhoud aan deze netten en legt nieuwe<br />
voorzieningen aan. Daarnaast verzorgt DELTA Infra het<br />
onderhoud van het waterleiding- en het kabelnetwerk in<br />
Zuidwest-Nederland. DELTA Infra levert ook diensten aan<br />
onder andere industriële opdrachtgevers.<br />
Soepeler energiemarkt<br />
In de loop van 2013 treedt naar verwachting het nieuwe<br />
marktmodel voor de energiesector in werking. Dit nieuwe model<br />
is wettelijk verankerd en heeft als doel om de geliberaliseerde<br />
elektriciteitsmarkt soepeler te laten functioneren. Daarvoor<br />
moeten administratieve processen worden vereenvoudigd<br />
en verschuiven de verantwoordelijkheden van marktpartijen<br />
zoals netbeheerders en leveranciers. Het resultaat is dat<br />
alle kleinverbruikers in Nederland nog maar één rekening<br />
ontvangen voor alle kosten die samenhangen met de<br />
levering van elektriciteit. De meeste leveranciers, waaronder<br />
DELTA, hanteerden dit model overigens al. Onder andere<br />
voor de netbeheerders is dit een ingrijpende verandering<br />
omdat nieuwe informatiesystemen en -processen werden<br />
ingevoerd, waaronder het Centraal Aansluitingen register<br />
(C-AR). Dit register vervangt het huidige decentrale systeem<br />
waarbij alle netbeheerders een eigen register hebben. De<br />
Zeeuwse netbeheerder heeft in <strong>2012</strong> hard gewerkt om deze<br />
omschakeling mogelijk te maken. Eind juni was het zover:<br />
als een van de eerste Nederlandse Netbeheerders lukte het<br />
DNWB om het C-AR in gebruik te nemen. EDSN, de beheerder<br />
van het register, meldde daar toen over: “Sinds het afgelopen<br />
weekend heeft het centraal aansluitingenregister (C-AR) een<br />
tweede gebruiker. DELTA Netwerkbedrijf heeft de ruim 400.000<br />
aansluitingen vlot weten te migreren en sinds maandagochtend<br />
werken medewerkers en achterliggende systemen succesvol<br />
samen met het C-AR.”<br />
Veiligheid<br />
Ook op een heel ander vlak realiseerde DNWB in <strong>2012</strong> goede<br />
resultaten. In december behaalde het bedrijf als eerste het<br />
ISO 27001-certificaat. ISO 27001 bevat specificaties voor<br />
een gedocumenteerd ‘Information Security Management<br />
System’ (ISMS). DNWB laat daarmee zien dat het bedrijf grip<br />
heeft op de informatiebeveiliging van de databestanden en<br />
informatieprocessen. Het belang van veilige informatiestromen<br />
zal de komende jaren alleen maar toenemen, bijvoorbeeld door<br />
de verdere invoering van de slimme meter. De ISO 27001-<br />
certificering biedt klanten van DNWB vertrouwen in solide<br />
dienstverlening.<br />
DNWB: netbeheerder<br />
DNWB beheert in Zeeland de 10 kV-, 20 kV- en 50 kV-netten<br />
voor het transport en de aansluiting van grootverbruikers.<br />
Ook beheert DNWB de laagspanningsnetten voor<br />
huishoudens, kleinzakelijke gebruikers en openbare<br />
verlichting. DNWB is daarnaast verantwoordelijk voor<br />
de regionale gasnetten met een druk van 4 en 8 bar (ten<br />
behoeve van transport en grootverbruikers) en 30-100 mbar<br />
voor de huishoudens. Verder is een een extra hogedruknet in<br />
beheer waarmee gas wordt getransporteerd naar industriële<br />
afnemers en tuinders. Deze Midden Zeeland leiding is<br />
gekoppeld aan het gasnetwerk van ZEBRA Gasnetwerk B.V.<br />
dat van Zelzate (B) naar Moerdijk loopt. DNWB is gevestigd in<br />
Goes, bij het bedrijf werken 132 mensen.<br />
15
4. Netwerken<br />
Naast de beveiliging van informatiestromen wordt ook gewerkt<br />
aan voortdurende verbetering van de fysieke veiligheid.<br />
Zo behaalde DNWB in december het VCO certificaat. VCO<br />
(Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Opdrachtgevers)<br />
is bedoeld om opdrachtgevers zodanig met aannemers te laten<br />
samenwerken, dat een optimale situatie wordt bereikt op de<br />
aspecten veiligheid, gezondheid en milieu. Vertegenwoordigers<br />
van DELTA Infra en van DNWB vormen samen een permanente<br />
veiligheidscommissie die werkt op basis van de zogenaamde<br />
‘Hudson-ladder’. Deze methode helpt organisaties om de<br />
veiligheidscultuur verder te verbeteren. Juist de gezamenlijke<br />
aanpak zorgt daarbij voor efficiency en een optimaal resultaat.<br />
Sinds april <strong>2012</strong> is een deeltijdmedewerker in dienst die<br />
zich volledig toelegt op het verder versterken van een aantal<br />
strategische trajecten op het gebied van veiligheid.<br />
Vernieuwingen en duurzaamheid<br />
Op het gebied van netwerkinnovatie werden in <strong>2012</strong> nieuwe<br />
stappen gezet. Zo werd aan het eind van het jaar op Tholen<br />
voor het eerst een kleinschalig ‘slim netwerk’ in gebruik<br />
genomen. Door deze pilot wordt ervaring opgedaan met het op<br />
afstand schakelen, waardoor storingen in de toekomst sneller<br />
verholpen kunnen worden. De vernieuwingen rond de slimme<br />
meter lopen op schema. In het verslagjaar werden 13.556<br />
nieuwe meters geplaatst, ruim boven de planning van 9.700.<br />
Vanaf 2014 zal dit nieuwe type meter, dat moet bijdragen aan<br />
bewuster energieverbruik, grootschalig worden ingevoerd.<br />
Op het gebied van duurzaamheid werkt DNWB mee aan een<br />
onderzoek van de Hogeschool Zeeland naar het verduurzamen<br />
van de energiehuishouding op Schouwen-Duiveland met<br />
behulp van slimme netwerken. DNWB verzamelt op deze manier<br />
kennis over de rol van slimme netwerken bij het veranderende<br />
energie-aanbod door de energietransitie, zoals het gebruik van<br />
zonnepanelen en windenergie.<br />
Netwerk van de toekomst in Goes<br />
Samen met de divisie Consument en Zakelijk van DELTA werkt<br />
DELTA Netwerkbedrijf ook aan een proeftuin in Goes waarin<br />
wordt geëxperimenteerd met de energievoorziening van de<br />
toekomst. De verwachting is dat de vraag naar elektriciteit zal<br />
toenemen, bijvoorbeeld door gebruik van elektrische auto’s<br />
en warmtepompen. Tegelijkertijd neemt ook de decentrale<br />
opwekking van elektriciteit een vlucht door toenemend<br />
gebruik van onder andere zonnepanelen en windturbines.<br />
Deze veranderingen stellen hoge eisen aan de infrastructuur:<br />
het net wordt intensiever belast en er is meer sprake van<br />
tweerichtingsverkeer. Daardoor wordt het steeds complexer om<br />
vraag en aanbod van elektriciteit in balans te houden.<br />
Om deze vernieuwingen mogelijk te maken zonder al te grote<br />
investeringen wordt de infrastructuur ‘slimmer’ gemaakt.<br />
Zo gaat bijvoorbeeld de wasmachine aan als de zon schijnt<br />
en worden de elektrische auto’s in de straat niet allemaal<br />
tegelijkertijd opgeladen. Het uitgangspunt is wel dat het woonen<br />
leefcomfort van de consument op het vertrouwde niveau<br />
wordt gehandhaafd.<br />
Deze proeftuin maakt deel uit van het Smart Energy Collective<br />
(www.smartenergycollective.nl). In dit collectief werken<br />
25 toonaangevende bedrijven samen om oplossingen te<br />
realiseren om het energielandschap slimmer te maken.<br />
DELTA maakt deel uit van dit collectief. In de proeftuin in Goes<br />
wordt samengewerkt met woningcorporatie RWS Wonen,<br />
projectontwikkelaar Marsaki en Heijmans.<br />
16
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Organisatie-ontwikkeling<br />
Onder de noemer ‘Plug & Perform’ is DNWB in <strong>2012</strong> gestart met<br />
een nieuwe manier van werken. Een deel van het personeel<br />
kreeg hierdoor meer ruimte om zelf te bepalen op welke manier<br />
het werk wordt uitgevoerd (‘flexwerken’). Aanpassingen aan<br />
het kantoorgebouw werden gecombineerd met een programma<br />
dat is gericht op samenwerking, feedback geven en persoonlijk<br />
leiderschap.<br />
Op uiteenlopende terreinen, zoals veiligheid,<br />
netwerkinnovaties en sectorbrede vernieuwingen, werkten de<br />
professionals van DNWB in <strong>2012</strong> aan betere dienstverlening.<br />
Ondertussen ging de reguliere dienstverlening gewoon door<br />
en werd een gunstig financieel resultaat geboekt: ‘business as<br />
usual’, maar wel met oog voor verbetering en vernieuwing.<br />
Ook DELTA Infra boekte in <strong>2012</strong> een gunstig financieel resultaat<br />
en combineerde dat met goede cijfers op het gebied van<br />
veiligheid. Daarnaast wist de service provider omvangrijke<br />
nieuwe opdrachten te verwerven.<br />
DELTA Infra: full service dienstverlener<br />
DELTA Infra biedt zakelijke opdrachtgevers full service<br />
dienstverlening. De klantengroep is divers en bestaat uit<br />
beheerders van (distributie)netten, overheden, industriële<br />
klanten en andere ondernemingen, bijvoorbeeld in de<br />
toeristenindustrie. DELTA Infra is gevestigd in Goes, bij het<br />
bedrijf werken 487 mensen.<br />
Veiligheid: training en opleiding<br />
In januari maakte de directie van DELTA Infra bekend dat <strong>2012</strong><br />
een ‘top veiligheidsjaar’ moest worden. De leden van het<br />
management team bekrachtigden de ‘Top 10 Veiligheidsregels’<br />
door hun handtekening te zetten onder deze prioriteitenlijst.<br />
Hoewel er nog steeds sprake is van veiligheidsissues,<br />
concludeerde DELTA-CFO Frank Verhagen tijdens de<br />
nieuwjaarsreceptie begin 2013 dat “Infra een jaar achter de<br />
rug heeft zonder ernstige veiligheidsincidenten”. Daaraan<br />
heeft ook het hercertificeringsprogramma bijgedragen. Twee<br />
jaar geleden werden alle personeelsleden getraind om het<br />
veiligheidsbewustzijn verder te vergroten. In het verslagjaar<br />
vond opnieuw een omvangrijk trainingsprogramma plaats<br />
vanuit Stipel (Stichting Persoonscertificatie Energietechniek).<br />
Een medewerker met een persoonscertificaat van Stipel op zak<br />
is vakbekwaam en heeft alles in huis om zijn werk goed<br />
en zonder risico’s uit te voeren. Begin december hadden<br />
160 medewerkers de benodigde certificaten behaald, een groep<br />
van ongeveer 90 collega’s zal nog volgen. Naast de uitvoerige<br />
trainingsprogramma’s werd in <strong>2012</strong> ook de opzet van de<br />
zogenaamde toolboxmeetings (personeelsbijeenkomsten rond<br />
het thema veiligheid) gewijzigd: een interactieve opzet zorgt<br />
voor meer betrokkenheid bij de deelnemers.<br />
Nieuwe aanwas<br />
In samenwerking met opleidingsbedrijf InstallatieWerk<br />
Brabant-Zeeland en het Markiezaat College in Bergen op Zoom<br />
startte DELTA Infra in <strong>2012</strong> een eigen tweejarige vakopleiding:<br />
de DELTA Infra vakopleiding (DIVO). Van de 100 aanmeldingen<br />
werden 17 studenten geselecteerd: zij zijn intussen op weg<br />
en kunnen zich straks Monteur data/elektra of Monteur gas/<br />
water noemen. Als het opleidingprogramma succesvol wordt<br />
doorlopen, kunnen de deelnemers rekenen op een baan bij<br />
DELTA Infra. Op deze manier wordt niet alleen de verwachte<br />
uitstroom van personeel de komende jaren gecompenseerd,<br />
door deze ‘on-the-job-training’ wordt ook de vakkennis van de<br />
oude garde overgedragen op de jonge monteurs in spé.<br />
Organisatieveranderingen<br />
In het verslagjaar werd gewerkt aan de voorbereidingen<br />
voor een nieuw organisatiemodel. De bestaande<br />
indeling in marktsegmenten (Technische Infrastructuur,<br />
Hoogspanningstechniek, Meettechniek en Utility<br />
Services) wordt losgelaten en maakt plaats voor drie<br />
bedrijfsonderdelen: Projects, Operations en Total Utility<br />
& Metering Services (TUMS). Deze indeling sluit logischer<br />
aan op de bedrijfsprocessen. Daarmee wordt beoogd de<br />
klanttevredenheid verder te vergroten. In <strong>2012</strong> werd besloten<br />
te stoppen met de activiteiten rond Lichttechniek omdat deze<br />
onvoldoende aansloten bij de kernactiviteiten van het bedrijf.<br />
De 20 medewerkers van deze afdeling werden ondergebracht<br />
bij andere afdelingen van DELTA Infra.<br />
17
“Wij werken aan<br />
verduurzaming<br />
van ons woningbestand.<br />
Dat is goed voor<br />
het milieu natuurlijk,<br />
maar het verlaagt<br />
ook de woonlasten<br />
van onze huurders.<br />
DELTA blijkt<br />
een prima partner<br />
op dat gebied.”<br />
Richard de Jager is manager financieel-administratieve en ondersteunende<br />
dienstverlening bij l’escaut woonservice. Bij l’escaut werken 115 mensen.<br />
Het bedrijf beheert een woningbestand van ongeveer 6.500 huizen en<br />
appartementen in Vlissingen en Oost-Souburg.<br />
18
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Energie en<br />
multimedia5<br />
DELTA produceert energie met eigen installaties en door centrales in gezamenlijk bezit met partners.<br />
DELTA handelt daarnaast op verschillende markten in brandstoffen (gas, kolen, olie), elektriciteit en emissierechten<br />
en levert aan zakelijke klanten en consumenten. Ongeveer driekwart van de omzet van DELTA hangt samen met de<br />
energie-activiteiten van het bedrijf.<br />
Naast energie levert DELTA multimediadiensten, zoals interneten<br />
telefoniediensten via dochteronderneming ZeelandNet.<br />
DELTA biedt via het kabelnet ook doorgifte van televisie- en<br />
radiozenders. De multimediadienstverlening van DELTA en<br />
ZeelandNet richt zich op consumenten en de zakelijke markt in<br />
Zeeland.<br />
In <strong>2012</strong> boekte DELTA minder goede resultaten binnen het<br />
energiesegment. Jarenlang nam de vraag naar elektriciteit<br />
toe met 2 à 3% per jaar, maar door de ongunstige<br />
economische situatie stagneert deze groei. Daarnaast zijn<br />
de elektriciteitsprijzen op de groothandelsmarkt laag door<br />
overcapaciteit en de prijzen van sommige brandstoffen zijn juist<br />
hoog waardoor de marges teruglopen.<br />
5.1 Energie op de zakelijke markt<br />
Vooral op de zakelijke energiemarkt zijn de matige economische<br />
omstandigheden voelbaar. Desondanks wist DELTA Zakelijk in<br />
<strong>2012</strong> een stevige positie te handhaven en nieuwe klanten te<br />
werven. Door strikt contract- en debiteurenbeheer werden de<br />
resultaten binnen het huidige klantenbestand verbeterd.<br />
Voor zakelijke afnemers weet DELTA een goed serviceniveau<br />
te combineren met vernieuwende dienstverlening. Op de<br />
zakelijke energiemarkt introduceerde DELTA in <strong>2012</strong> DELTA<br />
Management Informatie. Via een webbased applicatie krijgen<br />
klanten gespecificeerd inzicht in hun energieverbruik. Inzicht<br />
in verbruik is een eerste stap op weg naar bewuster en zuiniger<br />
verbruik, vooral voor de energie-intensieve bedrijven en<br />
industrie is dat van groot belang.<br />
Om klanten te adviseren op het gebied van duurzamer<br />
energieverbruik werd in de zomer van <strong>2012</strong> de samenwerking<br />
beklonken met BAM Techniek, Tebodin en SunSolutions.<br />
Vanuit een onafhankelijke positie kunnen deze bedrijven<br />
industrie en overheden adviseren over technische<br />
aanpassingen waardoor energie-efficiency fors kan worden<br />
verhoogd.<br />
De klanttevredenheid is de afgelopen jaren gestaag<br />
gestegen en kwam in <strong>2012</strong> uit op 7,6. Vergeleken met<br />
andere leveranciers blijft de switchrate - net als op de<br />
consumentenmarkt - laag. Nieuwe service-initiatieven dragen<br />
bij aan de hogere klanttevredenheid. De maandelijkse market<br />
reports en de publicatie van white papers bieden klanten<br />
achtergrondinformatie en inzicht in actuele prijsontwikkelingen<br />
op de energiemarkten.<br />
5.2 Energie voor huishoudens<br />
Net als in voorgaande jaren is de ‘switchrate’ laag: DELTA<br />
weet zijn klanten vast te houden, minder dan 2% koos een<br />
andere aanbieder in <strong>2012</strong>. Bij andere aanbieders ligt het<br />
aantal overstappers bijna 10% hoger. Aan het einde van het<br />
verslagjaar heeft DELTA meer huishoudens als klant dan aan<br />
het begin van het jaar, de gunstige tariefstelling en goede<br />
service dragen daaraan bij.<br />
Dat hoge serviceniveau werd ook in <strong>2012</strong> vastgesteld door<br />
bureau Intomart Gfk in opdracht van het Ministerie van<br />
Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Uit het onderzoek<br />
bleek dat DELTA-klanten de dienstverlening beoordeelden met<br />
een rapportcijfer 8,2.<br />
19
5. Energie en Multimedia<br />
In het najaar introduceerde DELTA Zon Garant, de eerste<br />
zonne-installatie voor particulieren met gegarandeerde<br />
elektriciteitsopbrengst gedurende 10 jaar. Alle zorg wordt uit<br />
handen genomen: van installatie tot garantie kunnen Zeeuwse<br />
huishoudens rekenen op service van DELTA.<br />
5.3 Multimedia<br />
In <strong>2012</strong> konden consumenten rekenen op vernieuwde<br />
dienstverlening en nieuwe producten binnen het businesssegment<br />
multimedia. Zo werd in oktober kwaliteitszender HBO<br />
aan het tv-aanbod toegevoegd en internetters konden vanaf dat<br />
moment rekenen op de snelste verbindingen van Nederland:<br />
160 Mb/seconde voor downloaden en 10 Mb/seconde voor<br />
uploaden. Met een iets minder uitgebreid abonnement kan<br />
nog altijd een downloadsnelheid van 50 Mb/seconde en een<br />
uploadsnelheid van 5 Mb/seconde worden behaald.<br />
De hoge snelheden zijn mogelijk doordat DELTA/ZeelandNet<br />
gebruikmaakt van de nieuwste techniek op het gebied van<br />
data over kabel. In Zeeland zijn de concurrenten aangewezen<br />
op dataverkeer via DSL-verbindingen. Het ‘oude’ ADSL maakt<br />
weliswaar - ook in Zeeland - steeds meer plaats voor het<br />
nieuwere VDSL, maar de snelheid blijft substantieel achter<br />
bij die van de kabel, zeker voor klanten die wat verder van de<br />
telefooncentrale wonen.<br />
In het voorjaar leverde ZeelandNet Zakelijk, in opdracht van de<br />
stichting ZIEN (Zeeuws Initiatief Educatief Netwerk) de tweede<br />
fase op van het glasvezelnetwerk voor het Zeeuwse onderwijs.<br />
In deze tweede fase werden 76 basisschoollocaties voorzien<br />
van een snelle glasvezelverbinding. In de eerste fase werden<br />
al 27 basisscholen op het netwerk aangesloten: alle locaties<br />
in het voortgezet onderwijs, MBO, HBO en alle Zeeuwse<br />
bibliotheken. Door het nieuwe netwerk kunnen de Zeeuwse<br />
basisscholen moderne leer- en werkomgevingen inrichten en<br />
beter samenwerken.<br />
Service op niveau<br />
In oktober riep de Consumentenbond DELTA en ZeelandNet<br />
voor de 11e keer uit tot beste provider voor internet, bellen en<br />
digitale televisie. Sinds februari 2011 is DELTA/ZeelandNet in<br />
de zogenaamde Providermonitor van de Consumentenbond<br />
de beste aanbieder op het gebied van internet en telefonie,<br />
sinds mei <strong>2012</strong> wordt ook digitale televisie in de uitslag<br />
meegenomen.<br />
Ook uit het eerder genoemde onderzoek van Intomart Gfk bleek<br />
service een van onze pluspunten. In dat onderzoek werd onder<br />
meer gekeken naar de vriendelijkheid van de medewerker,<br />
de wachttijd, de kosten en de manier waarop de klacht werd<br />
afgehandeld. Van de 12 aanbieders behaalde ZeelandNet op<br />
alle negen gemeten onderdelen de beste score. ZeelandNet<br />
kreeg van zijn klanten het rapportcijfer 7,8. Dat de goede<br />
service z’n vruchten afwerpt bleek onder andere uit de toename<br />
van het aantal bellers: in mei verwelkomde ZeelandNet de<br />
50.000e klant voor digitale telefonie, een mijlpaal voor de<br />
Zeeuwse provider.<br />
5.4 Opwekking van elektriciteit<br />
Naast fossiele brandstoffen en hernieuwbare energie gebruikt<br />
DELTA kernenergie om elektriciteit te produceren. Ruwweg een<br />
derde van de stroom wordt - via joint ventures in exploitatiemaatschappijen<br />
- CO 2<br />
-neutraal opgewekt. DELTA streeft ernaar<br />
om In 2050 CO 2<br />
-neutraal elektriciteit te produceren. Een<br />
overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen op het gebied<br />
van elektriciteitsproductie in <strong>2012</strong>.<br />
20
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Biomassacentrale presteert goed<br />
De biomassacentrale in Moerdijk (BMC) draait steeds beter.<br />
Het afgelopen jaar liep de beschikbaarheid op tot 95%.<br />
De centrale startte in september 2008. In het daaropvolgende<br />
jaar werd 182.998 MWh geproduceerd, in <strong>2012</strong> was dat<br />
ca. 296.000 MWh. Dat komt neer op stroom voor 70.000<br />
huishoudens. Vooral door de meer homogene samenstelling<br />
van de brandstof, pluimveemest, is het rendement van de<br />
biomassacentrale ook het afgelopen jaar verder verbeterd.<br />
Tweede leven voor de kolencentrale?<br />
In <strong>2012</strong> werd gewerkt aan de plannen om de kolencentrale in<br />
Borssele volledig geschikt te maken voor biomassa. Als deze<br />
centrale volledig zou draaien op biomassa komt dat neer op een<br />
toename van de Nederlandse duurzame elektriciteitsproductie<br />
met 20%. Daarmee zou de centrale een belangrijke bijdrage<br />
leveren aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de regering,<br />
want in 2020 moet het aandeel duurzame energie 16%<br />
bedragen, nu is dat ongeveer 4%. Ook zou de centrale daarmee<br />
een tweede leven zijn gegund, want stoken op kolen wordt te<br />
duur onder de huidige marktomstandigheden. In het verslagjaar<br />
draaide de kolencentrale met verlies, door overcapaciteit<br />
op de elektriciteitsmarkt zijn de prijzen ongunstig. In 2013<br />
wordt bekend in welke mate er politiek draagvlak is om de<br />
kolencentrale volledig te laten omschakelen op biomassa.<br />
Kerncentrale: levensduurverlenging<br />
In september werd de aanvraag voor vergunningwijziging<br />
ingediend bij het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw<br />
en Innovatie, waardoor de kerncentrale in Borssele langer<br />
open kan blijven. De beoogde bedrijfsduur was in 1973 veertig<br />
jaar. Deze periode zou in 2013 aflopen. Omdat de technische<br />
conditie van de centrale en de economische omstandigheden<br />
Oproep: meer biomassa…<br />
In september deed CEO Rob Frohn een oproep aan de<br />
Haagse politiek, hij pleitte voor efficiënte inzet van<br />
duurzaamheidssubsidies. “DELTA pleit voor meer<br />
inzet van biomassa. De huidige marktcondities zorgen<br />
ervoor dat investeringen in CO 2<br />
-arme stroomopwekking<br />
zonder ondersteuning niet rendabel en verantwoord<br />
zijn. Dat geldt voor windenergie, voor zonne-energie<br />
en ook voor biomassa. Maar het kan anders. Door een<br />
stabiel langetermijnbeleid komt de haalbaarheid van de<br />
doelstellingen alsnog binnen handbereik. Daarbij moeten<br />
we alle schone energie-opties voor ogen houden.”<br />
“Een megawatt uit biomassa is op dit moment 30%<br />
goedkoper dan een megawatt uit wind op zee. Omdat de<br />
prijs van ‘biomassastroom’ relatief gunstig is, houden we<br />
de betaalbaarheid van onze energievoorziening op peil. De<br />
toepassing van biomassa moet daarom prioriteit krijgen.<br />
Deze opwekmethode is op korte termijn te realiseren,<br />
is stabiel en draagt fors bij aan de reductiedoelstelling.<br />
Grootschalige, 100%-biomassa gestookte energieproductie<br />
wordt al wel in België en het Verenigd Koninkrijk met steun<br />
van de overheid toegepast, maar nog niet in Nederland.”<br />
een langere bedrijfsduur toestaan, sloten de Nederlandse<br />
regering en de aandeelhouders van EPZ in 2006 een convenant.<br />
Hierin werd afgesproken dat de centrale onder voorwaarden in<br />
bedrijf mag blijven tot 2034. Eén van die voorwaarden is dat de<br />
kerncentrale tot 2034 bij de 25 procent veiligste kerncentrales<br />
in de westerse wereld moet blijven behoren.<br />
21
5. Energie en Multimedia<br />
Gasgestookte centrales: Elsta en Sloecentrale<br />
In het voorjaar van <strong>2012</strong> nam de import van stroom in<br />
Nederland enorm toe. Niet eerder werd er zoveel elektriciteit<br />
geïmporteerd, onder andere in Duitsland werd veel stroom<br />
gekocht voor Nederlands gebruik. De afgelopen jaren<br />
hebben onze oosterburen fors geïnvesteerd in zonne- en<br />
windenergie. Vooral overdag is er daardoor sprake van een<br />
elektriciteitsoverschot in Duitsland. Dat overschot komt in<br />
Nederland terecht, waardoor de elektriciteitsprijs daalt.<br />
Nederland produceert veel elektriciteit met behulp van<br />
aardgascentrales, zo’n 60% van onze stroomvoorziening<br />
is daarop gebaseerd. De aardgasprijs, gekoppeld aan de<br />
prijs van olie, steeg in 2011 en <strong>2012</strong>. De prijs van olie stijgt<br />
door de wereldwijd toenemende vraag naar deze brandstof.<br />
Hoge brandstofprijzen en lagere verkoopprijzen van<br />
elektriciteit zorgen voor een mager resultaat van Nederlandse<br />
aardgascentrales. DELTA heeft belangen in twee gasgestookte<br />
centrales: de Sloecentrale in Vlissingen en de ELSTA centrale in<br />
Hoek (Zeeuws-Vlaanderen).<br />
Windenergie: herinrichting Kreekrak<br />
In maart begon de uitvoering van de herinrichting van het<br />
windpark Kreekraksluis in de gemeente Reimerswaal. De<br />
oude turbines werden gedemonteerd en afgevoerd. Er is<br />
gekozen voor herinrichting van het huidige park omdat met een<br />
beperkt aantal extra turbines een hoger rendement behaald<br />
kan worden. De 31 nieuwe windturbines leveren een totale<br />
energieopbrengst die zeven tot tien keer hoger is dan de<br />
elektriciteitsopbrengst van de huidige windturbines. De nieuwe<br />
exemplaren zorgen voor een beter rendement, terwijl er gebruik<br />
wordt gemaakt van een bestaande locatie.<br />
In het oude park stonden alle turbines langs de Kreekraksluis<br />
aan de noordzijde van de A58. Bij de herinrichting komen<br />
13 van de 31 windturbines aan de zuidzijde van de A58 te<br />
staan. Dat is nodig omdat de nieuwe exemplaren hoger zijn<br />
en daardoor meer ruimte nodig hebben. Alle windturbines<br />
op het park zullen 80 meter hoog worden. Samen heeft het<br />
park een vermogen van 77,5 MW, dat komt neer op stroom<br />
voor ongeveer 55.000 huishoudens. De realisatie van dit park<br />
zorgt voor forse uitbreiding van het aandeel windenergie in<br />
Zeeland, een toename van 25% ten opzichte van de bestaande<br />
windenergieproductie. Windpark Kreekraksluis wordt<br />
gerealiseerd door DELTA, Eneco, Scheldewind en Winvast.<br />
DELTA exploiteert 16 windturbines, Eneco 7, Scheldewind 6 en<br />
Winvast 2. Het park zal vanaf medio 2013 energie gaan leveren.<br />
Opwekcapaciteit DELTA<br />
EPZ (70% eigendom)<br />
Brandstof kerncentrale: uranium<br />
Vermogen: 512 MW (DELTA: 70%)<br />
Brandstof kolencentrale: kolen en biomassa<br />
Vermogen: 426 MW (DELTA: 70%)<br />
ELSTA (25% eigendom)<br />
Brandstof: gas<br />
Vermogen: 405 MW (DELTA: 50% van de reststroom)<br />
Sloecentrale (50% eigendom)<br />
Brandstof: gas<br />
Vermogen: 870 MW (DELTA: 50%)<br />
Biomassacentrale (50% eigendom)<br />
Brandstof: pluimveemest<br />
Vermogen: 36,5 MW (DELTA 100%)<br />
Windparken (eigendom, deelnemingen en contracten)<br />
DELTA eigendom: 30 MW<br />
Deelnemingen: 42 MW<br />
Contracten: 27 MW<br />
Totaalvermogen: 99 MW<br />
Warmtekrachtkoppeling<br />
Totaalvermogen: 60 MW (DELTA: 100%)<br />
Zonne-energie<br />
Zonnepark Willebroek (B) (49% eigendom)<br />
Totaalvermogen: 2,6 MWp (DELTA: 100%)<br />
22
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Beschikbaarheid van centrales<br />
De beschikbaarheid van de Sloecentrale in Vlissingen en<br />
Elstacentrale in Hoek was goed in <strong>2012</strong>. Toch lag de productie<br />
van beide centrales beduidend lager dan gepland door<br />
de ongunstige marge-ontwikkeling voor gascentrales. De<br />
biomassacentrale Moerdijk voldeed ruimschoots aan de<br />
verwachtingen met een goede beschikbaarheid en een hoge<br />
energieproductie. De beschikbaarheid van de kolencentrale in<br />
Borssele was minder dan gepland. Dit had te maken met een<br />
aantal ketellekkages en trillingen in de lagedrukgenerator.<br />
Desondanks kwam de stroomproductie uit op een heel<br />
behoorlijke opbrengst van 2640 GWh. De splijtstofwisselstop<br />
van de kerncentrale duurde langer dan gepland, hierdoor<br />
was ook de beschikbaarheid van deze centrale minder dan<br />
verwacht, de productie kwam uit op ruim 3700 GWh.<br />
Ook in <strong>2012</strong> is een aantal WKK-installaties verkocht of<br />
verwijderd vanwege de afloop van de economische levensduur.<br />
De windturbines produceerden een normale hoeveelheid<br />
elektriciteit bij een vrij constant windniveau, met een<br />
uitschieter naar beneden in maart en naar boven in december.<br />
Het zonnepark in Willebroek (België) produceerde volgens<br />
verwachting.<br />
5.5 Trading<br />
Elektriciteit, brandstoffen (gas, olie en kolen) en<br />
emissierechten verwisselen via verschillende markten dagelijks<br />
van eigenaar. Bij DELTA verzorgt de afdeling Trading onder meer<br />
de verkoop van elektriciteit en de aankoop van brandstoffen<br />
voor de centrales. Er wordt gehandeld op markten in Nederland,<br />
België en Frankrijk. Door deze handel worden de risico’s die<br />
samenhangen met fluctuerende energieprijzen beperkt en de<br />
levering van energie veiliggesteld.<br />
In <strong>2012</strong> vertoonden de elektriciteitsprijzen een dalende trend<br />
door de stagnerende economische groei en de verplaatsing<br />
van energie-intensieve industrieën van Europa naar Azië en<br />
Amerika. Aan de aanbodzijde speelde, vooral in Duitsland, de<br />
explosieve groei van hernieuwbare energie (wind- en zonneenergie),<br />
als gevolg van het omvangrijke subsidiebeleid van<br />
de Duitse overheid. Dit heeft een sterk prijsdrukkend effect op<br />
de Duitse stroomprijs gehad. Door import van Duitse stroom<br />
leidde dat ook tot een lagere stroomprijs in Nederland. Ook de<br />
dalende prijzen van kolen en CO 2<br />
-emissierechten hebben aan<br />
een lagere stroomprijs bijgedragen. De lagere kolenprijzen<br />
zijn onder meer het gevolg van teruglopende vraag vanuit<br />
China en een groter aanbod van de Verenigde Staten. Door<br />
de toegenomen schaliegasproductie kunnen de VS hun<br />
kolenoverschot exporteren.<br />
Mede als gevolg van de toegenomen vraag naar gas vanuit<br />
Azië stegen de gasprijzen in <strong>2012</strong> licht, in lijn met de eveneens<br />
licht gestegen olieprijzen. De prijs van CO 2<br />
-emissierechten is<br />
in <strong>2012</strong> gedaald onder invloed van de economische crisis en<br />
de toegenomen duurzame elektriciteitsproductie. Vanwege de<br />
gestegen gasprijzen en gedaalde elektriciteit- en CO 2<br />
-prijzen<br />
zijn met name de marges voor gasgestookte centrales sterk<br />
onder druk komen te staan, zodanig dat deze centrales steeds<br />
minder produceren, ten gunste van productie op basis van<br />
hernieuwbare energiebronnen en kolenverbranding.<br />
23
“Lekker<br />
overzichtelijk,<br />
één Zeeuwse<br />
leverancier<br />
voor alles wat<br />
ik nodig heb.”<br />
24<br />
Dennis de Paauw woont in Vlissingen.<br />
Hij neemt naast energie ook internetdiensten af bij DELTA en ZeelandNet.
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Afvalverwerking6<br />
Indaver heeft in <strong>2012</strong> z’n internationale ambities verder kunnen waarmaken. Werd voorheen het merendeel van de<br />
omzet in België gerealiseerd, intussen leveren alle businessregio’s (België, Nederland, Ierland & UK en Duitsland)<br />
een substantiële bijdrage aan het resultaat van de onderneming.<br />
Indaver is voor 75% eigendom van DELTA. Het hoofdkantoor is gevestigd in het Belgische Mechelen en richt zich<br />
op overheden (vooral in België, Nederland en Ierland) en industrie (Noordwest Europa) met een volledig aanbod<br />
afvalverwerkingsmethoden. Indaver is vooral in de volgende sectoren actief: chemie, farmacie, automotive en elektronica.<br />
Door overnames en de ontwikkeling van nieuwe activiteiten is<br />
het werkterrein van Indaver in Noordwest Europa de afgelopen<br />
jaren flink uitgebreid. In <strong>2012</strong> stond consolidatie centraal:<br />
het creëren van één merk en één bedrijf dat met een tweetal<br />
eenduidige marktconcepten (zie inzet) groei wil realiseren.<br />
De nadruk lag sterk op internationale samenwerking op alle<br />
niveaus: management, binnen de business-segmenten en ook<br />
bij de ondersteunende diensten vond kennisuitwisseling plaats.<br />
Indaver is in Europa intussen de nummer twee op het gebied<br />
van de verwerking van gevaarlijk afval.<br />
In <strong>2012</strong> is de dispatching van afvalverwerking naar<br />
een hoger niveau getild: het aanbod van afval wordt<br />
centraal geregistreerd en uitgezet, zodat de beschikbare<br />
verwerkingscapaciteit optimaal wordt benut. Het<br />
afgelopen jaar resulteerde dat al in betere bezetting van de<br />
verwerkingsinstallaties. Voorheen gebeurde deze planning<br />
decentraal, binnen de vier afzonderlijke businessregio’s.<br />
Ondanks de matige economische omstandigheden boekte<br />
Indaver in <strong>2012</strong> zeer goede resultaten. De bezettingsgraad van<br />
de bestaande installaties nam verder toe en ook de nieuwe<br />
verwerkingsinstallatie in Ierland droeg bij.<br />
Ierland<br />
In september 2011 ging de nieuwe verwerkingsinstallatie in<br />
het Ierse Meath, niet ver van Dublin, van start. In <strong>2012</strong> heeft<br />
de Waste-to-Energy-plant zijn eerste volledige operationele<br />
jaar achter de rug. De installatie verwerkte in <strong>2012</strong> 207.000<br />
ton afval. De aanvoer van materiaal naar de installatie verliep<br />
boven verwachting, de contractportefeuille was zelfs zo groot<br />
dat een deel (40.000 ton) in Nederland werd verwerkt.<br />
Twee dienstverleningsconcepten<br />
Indaver onderscheidt twee dienstverleningsconcepten voor<br />
twee aparte markten. In het businesssegment Industrieel<br />
& Gevaarlijk afval neemt het bedrijf een leidende positie<br />
in op de Noordwest Europese markt met het Total Waste<br />
Management-concept en de thermische verwerking van<br />
gevaarlijk afval. Dat concept houdt in dat een totaalpakket<br />
wordt geboden dat begint bij advies en preventie<br />
van afval en eindigt bij verwerking en, desgewenst,<br />
volledige exploitatie van installaties. In verschillende<br />
typen installaties wordt zoveel als mogelijk materiaal<br />
teruggewonnen. Het overige materiaal wordt verbrand en<br />
tegelijkertijd wordt energie opgewekt.<br />
Public waste PartnershipS is het dienstverleningsconcept<br />
waarmee de markt voor huishoudelijk en vergelijkbaar<br />
bedrijfsafval wordt benaderd. In België, Nederland en<br />
Ierland is Indaver op dit terrein een belangrijke partner voor<br />
overheden. De belangrijkste verwerkingsmethoden binnen<br />
dit segment zijn recycling en verbranding in combinatie met<br />
energieproductie.<br />
Ook de aansluiting op het elektriciteitsnet in Ierland is nu<br />
volledig operationeel, zodat ook deze productie maximaal<br />
rendement oplevert. De turbine levert 20 MW, voldoende om<br />
20.000 huishoudens van stroom te voorzien.<br />
De behoefte aan verwerkingscapaciteit in Ierland is gegroeid<br />
doordat de Europese Unie de lidstaten verplicht het storten van<br />
afval terug te brengen. Tegelijkertijd dringt bij bedrijven het<br />
25
6. Afvalverwerking<br />
besef door dat duurzamer afvalbeheer bijdraagt aan gezondere<br />
bedrijfsvoering. Daarnaast biedt de verwerkingsinstallatie<br />
in Meath de Ierse ‘toeleveranciers’ gemak: het te verwerken<br />
materiaal kan snel en gemakkelijk worden aangeleverd,<br />
terwijl het storten van materiaal omslachtiger is en - vanwege<br />
het Europese beleid - boetes met zich meebrengt. Tenslotte:<br />
de Ierse industriële sector draait goed en Indaver profiteert<br />
daarvan mee.<br />
Duitsland<br />
Ook in Duitsland is in <strong>2012</strong> sprake van relatief gunstige<br />
economische ontwikkeling, met ook in die businessregio een<br />
gezond financieel resultaat als gevolg. Het afgelopen jaar stond<br />
in het teken van de verdere integratie van de twee bedrijven<br />
die onderdeel uitmaken van de groep die Indaver in 2008 heeft<br />
overgenomen: HIM, met zijn hoofdzetel in Biebesheim, en<br />
AVG, gevestigd in Hamburg. De twee bedrijven exploiteren vier<br />
afvalverbrandingsinstallaties en beschikken daarnaast over<br />
andere afvalverwerkingsinstallaties, op verschillende locaties<br />
in het noorden en zuidwesten van Duitsland. Deze zijn nu onder<br />
één naam in de Duitse markt actief: Indaver Deutschland en dat<br />
is positief in de markt ontvangen.<br />
Het bedrijf kan zich nu profileren als een nationale<br />
dienstverlener, terwijl voorheen sprake was van een meer<br />
regionale positionering. Vooral bij de grote chemiebedrijven<br />
pakt dit goed uit; het bedrijf wordt meer en meer gezien<br />
als een partner op het gebied van duurzaam afvalbeheer<br />
in plaats van een technisch georiënteerde leverancier van<br />
verwerkingscapaciteit. Het dienstverleningsconcept Total<br />
Waste Management dat in de Benelux en Ierland intussen wordt<br />
toegepast, zal ook worden vermarkt in Duitsland.<br />
De deelname van Indaver aan de IFAT beurs in München in mei<br />
markeert deze overgang: voor het eerst werd Indaver’s aanpak<br />
breed in de markt gezet. De beurs is een van de belangrijkste<br />
platforms binnen de sector en trekt meer dan 100.000<br />
bezoekers.<br />
Nederland<br />
In Nederland groeide de markt voor gevaarlijk afval in <strong>2012</strong>,<br />
Indaver Nederland weet zijn positie binnen dit marktsegment<br />
verder te versterken. De markt voor huishoudelijk afval is,<br />
ondanks de turbulente economische omstandigheden, relatief<br />
stabiel. Indaver Nederland is op dat gebied vooral in de<br />
provincie Zeeland actief.<br />
Door de overname van HIM en AVG in 2008 kan Indaver<br />
efficiënter inspelen op de behoeften van klanten in de<br />
Europese markt. De belangrijkste klanten zijn<br />
multinationals in de chemie, de petrochemie, farma en de<br />
automobielindustrie. Bedrijven in deze sectoren vragen<br />
een integrale aanpak voor hun gevaarlijk en niet-gevaarlijk<br />
afval op al hun vestingen in Europa. Het aanbieden van deze<br />
aanpak vereist voldoende eigen verwerkingscapaciteit en<br />
een voldoende geografische spreiding. Door de overname in<br />
Duitsland werd aan die strategie verder vormgegeven.<br />
De bedrijfsstructuur van Indaver Nederland werd in <strong>2012</strong><br />
vereenvoudigd, het aantal BV’s werd teruggebracht. De<br />
portfolio-organisatie, waarbij iedere business op zichzelf<br />
stond, is aan het verdwijnen en een nieuwe, integrale<br />
dienstverlener ontstaat. Op die manier kunnen de afzonderlijke<br />
activiteiten zichzelf én elkaar versterken: iedere klant<br />
wordt een compleet verwerkingsportfolio (waste-to-energy,<br />
compostering, stort) voorgehouden. Dat levert de organisatie<br />
als geheel het meeste rendement op.<br />
26
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Indaver Nederland is in 2010 ontstaan door de<br />
samenvoeging van drie bedrijven: DELTA Milieu B.V, AROC<br />
B.V. (zoutzuurregeneratie) en Indaver Gevaarlijk Afval<br />
B.V.. Het Nederlandse hoofdkantoor staat in Nieuwdorp<br />
(Zeeland). Indaver Nederland heeft ruim 300 medewerkers,<br />
verspreid over meer dan 30 locaties in Nederland,<br />
voornamelijk in Zeeland en Zuid-Holland.<br />
In <strong>2012</strong> werden ook de voorbereidingen getroffen om de<br />
naamsverandering, per 1 januari 2013, mogelijk te maken.<br />
Sinds 2010 voerde het bedrijf twee merken naast elkaar,<br />
namelijk Indaver en DELTA Milieu. Belangrijkste reden voor de<br />
wijziging is dat Indaver het volledige dienstenaanbod sterker wil<br />
positioneren in de Nederlandse markt: Indaver kan de volledige<br />
afvalketen voor industrie en overheid verzorgen. Per 1 januari<br />
gaat de onderneming in Nederland verder onder de naam<br />
Indaver.<br />
Sinds 28 december <strong>2012</strong> wordt er geen afval meer gestort op de<br />
Derde Merwedehaven in Dordrecht, een van de stortplaatsen<br />
van Indaver Nederland. Oorspronkelijk zou de exploitatie van<br />
de afvalberging op 1 januari 2017 gestaakt worden. Na overleg<br />
met verschillende stakeholders kwamen de provincie Zuid-<br />
Holland, de gemeente Dordrecht, exploitant DELTA Milieu en het<br />
provinciaal afvalbedrijf Proav N.V. eind 2010 overeen om dat te<br />
vervroegen, mede als gevolg van geluiden uit de samenleving.<br />
Met de gemeente en provincie is afgesproken de voormalige<br />
afvalberging om te vormen tot een parkachtig recreatiegebied<br />
van ongeveer 55 hectare groot. In de buurt van de voormalige<br />
stortplaats blijft aan de kade een kleinschalig bedrijventerrein<br />
van ongeveer vier hectare bestaan. Het nieuwe recreatiegebied is<br />
naar verwachting in 2022 klaar. Deze lange duur heeft te maken<br />
met de vereiste rusttijd die nodig is om het gestorte materiaal te<br />
laten inklinken. In de periode 2020-2021 kan dan de bovenlaag<br />
worden gerealiseerd. Er ontstaat een parkachtig natuurgebied<br />
dat geschikt is voor recreatie.<br />
België<br />
Op 9 oktober werd de hypermoderne MediPower-installatie in<br />
Antwerpen officieel geopend, in aanwezigheid van de heer Kris<br />
Peeters, minister-president van de Vlaamse regering. Dankzij<br />
MediPower kan Indaver een duurzame en veilige oplossing<br />
bieden voor de verwerking van risicohoudend medisch afval<br />
(RMA). In Vlaanderen alleen produceert de zorgsector 7.000 ton<br />
RMA per jaar, 20.000 kg per dag. MediPower zal jaarlijks zo’n<br />
30 000 ton afval verwerken door gecontroleerde verbranding te<br />
combineren met de opwekking van elektriciteit.<br />
De warmte die tijdens de verbranding vrijkomt, wordt<br />
omgezet in stoom en stroom voor de eigen gebouwen en<br />
productieprocessen. Daarnaast wordt elektriciteit geleverd<br />
aan het publieke net: de installatie biedt genoeg stroom voor<br />
ongeveer 14.000 gezinnen. De installatie is uniek omdat dit<br />
energierendement zeer hoog ligt en omdat de manier waarop<br />
het afval in de installatie wordt gebracht vrijwel volledig is<br />
geautomatiseerd. Dat bevordert niet alleen de snelheid waarmee<br />
het materiaal kan worden verwerkt, het is ook veel veiliger voor<br />
het personeel. Indaver heeft op dezelfde locatie in Antwerpen<br />
al twee draaitrommelovens. De drie installaties vormen elkaars<br />
back-up, waardoor klanten kunnen rekenen op continuiteit van<br />
dienstverlening.<br />
Het najaar van <strong>2012</strong> was voor MediPower een opstartfase waarbij<br />
de installatie nauwkeurig kon worden afgesteld en kinderziektes<br />
werden aangepakt. In 2013 zal de installatie volledig<br />
operationeel zijn. Op dezelfde locatie in Beveren werd in <strong>2012</strong><br />
voor het eerst meer dan een miljoen ton afval verwerkt. Dat werd<br />
mogelijk doordat een nieuwe, derde turbine werd geïnstalleerd.<br />
Er is nu voldoende capaciteit beschikbaar om op ieder gewenst<br />
moment afval te verwerken en om te zetten in elektriciteit of<br />
stoom.<br />
27
De Raad van Commissarissen brengt hiermee verslag uit<br />
over de activiteiten die in <strong>2012</strong> zijn ondernomen.<br />
Ook over de manier waarop wij onze toezichthoudende en<br />
adviserende taak hebben ingevuld wordt gerapporteerd.<br />
Samenstelling<br />
De Raad van Commissarissen van DELTA bestond in <strong>2012</strong><br />
uit de volgende leden:<br />
• de heer ir. D. van Doorn (president-commissaris);<br />
• de heer drs. ing. J. Bout;<br />
• de heer drs. R.J. Frohn (tot en met 31 mei <strong>2012</strong>);<br />
• de heer J. G. van der Werf;<br />
• de heer B.P.T. de Wit, MA.<br />
Vergaderingen en overige activiteiten Raad van<br />
Commissarissen<br />
De Raad van Commissarissen is in <strong>2012</strong> vijf maal bij elkaar<br />
geweest in aanwezigheid van de statutaire directie.<br />
Tijdens deze vergaderingen zijn onder meer de volgende<br />
onderwerpen behandeld.<br />
• Vaststelling van functies binnen de Raad en de commissies.<br />
In 2010 is besloten de RvC in aantal terug te brengen tot<br />
vijf leden. Daaraan gekoppeld is de filosofie dat vrijwel<br />
alle onderwerpen besproken zullen worden in de voltallige<br />
RvC. Vanuit een collectieve verantwoordelijkheid is in<br />
de visie van de RvC dan ook geen plaats voor tal van<br />
commissies samengesteld uit haar leden die primaire<br />
verantwoordelijkheid zouden dragen op deelterreinen. Een<br />
uitzondering heeft de RvC gemaakt voor de audit commissie<br />
in lijn met de Nederlandse Corporate Governance Code.<br />
• Nadat eind 2011 in overleg met de voormalig algemeen<br />
directeur was besloten om zijn dienstverband te beëindigen,<br />
is in <strong>2012</strong> besloten het RvC-lid de heer Frohn te benoemen tot<br />
directeur van DELTA. De daarmee ontstane vacature in de RvC<br />
is ingevuld met een vrouwelijke kandidate.<br />
• Financiële onderwerpen, zoals kwartaalrapportages, de<br />
jaarrekening en het ondernemingsplan met de operationele<br />
en financiële doelstellingen van de vennootschap.<br />
• Strategische kwesties, waaronder acquisities en (des)<br />
investeringen. Belangrijk onderwerp in dit kader was het<br />
directiebesluit tot het vaststellen van de DELTA strategie<br />
2013 e.v. Deze strategie is in nauw en goed overleg met de<br />
RvC opgesteld. Naast zaken van strategische aard kwamen<br />
ook de belangrijkste risico’s van het gevoerde beleid ter<br />
sprake.<br />
• Dividendbeleid, investerings- en financieringsbeleid,<br />
risicomanagement en corporate governance.<br />
• Er werd aandacht besteed aan hoe de onderneming de<br />
aandeelhouders kan assisteren bij de formulering van de<br />
aandeelhoudersstrategie, binnen de governance.<br />
• Ontwikkelingen in verband met de Wet Onafhankelijk<br />
Netbeheer en gesprekken met aandeelhouders over<br />
ontwikkelingen in verband met het aandeelhouderschap in<br />
waterbedrijf N.V. Evides.<br />
• Ontwikkelingen terzake de inpassing van NV EPZ in de DELTA<br />
organisatie waarbij vooral aspecten rondom veiligheid en<br />
governance de aandacht kregen. In dat kader heeft een<br />
delegatie uit de RvC op 30 oktober <strong>2012</strong> een werkbezoek<br />
gebracht aan EPZ om zich te laten informeren over aspecten<br />
die de nucleaire veiligheid betreffen.<br />
Buiten aanwezigheid van de statutaire directie heeft de<br />
Raad van Commissarissen het eigen functioneren geëvalueerd.<br />
Daarbij werd stilgestaan bij de belangrijkste taken en<br />
verantwoordelijkheden van de Raad (toezicht, advies) en komen<br />
ook cultuur- en gedragsaspecten aan de orde.<br />
Audit Committee<br />
Sinds 1 januari 2011 is het aantal comités van de RvC beperkt tot<br />
de Audit Committee. Overige onderwerpen worden plenair in de<br />
RvC besproken.<br />
De Audit Committee is teruggebracht naar twee personen en<br />
is in het verslagjaar viermaal bijeengekomen. De volgende<br />
onderwerpen zijn besproken: management letter, groepsplan,<br />
kwartaalrapportages, halfjaarbericht, jaarrekening, financiële<br />
uitkomsten van projecten en investeringen, risicomanagement,<br />
IFRS en enkele andere (des)investeringsvoorstellen.<br />
28
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Bericht van de Raad<br />
van Commissarissen 7<br />
De Audit Committee bestond uit drs. R. Frohn (voorzitter) en<br />
drs. ing. J. Bout. De vacature van de heer Frohn is ingevuld<br />
met de benoeming in de AC van RvC lid P. de Wit MA. Tevens<br />
woonden de directie en de adjunct directeur F&C alsmede de<br />
externe accountant de bijeenkomsten bij.<br />
Samenstelling Statutair Bestuur<br />
Tot 1 juni <strong>2012</strong> bestond de statutaire directie als gevolg van het<br />
vertrek van de heer Boerma uit de heer drs. F. Verhagen RA.<br />
Daarna werd de statutaire directie aangevuld met de heer drs.<br />
R. Frohn als algemeen directeur. De heer Verhagen hernam zijn<br />
positie als CFO binnen de statutaire directie.<br />
Bezoldiging Statutair Bestuur<br />
Het beloningsbeleid voor de statutaire bestuurders is op<br />
voorstel van de Raad van Commissarissen vastgesteld door de<br />
Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het uitgangspunt<br />
voor het beloningsbeleid is dat DELTA een zodanige beloning<br />
toekent dat de juiste mensen aangetrokken kunnen worden<br />
en voor het bedrijf kunnen worden behouden. De Raad van<br />
Commissarissen stelt jaarlijks, binnen de kaders van het beleid,<br />
de bezoldiging van de statutaire bestuurders vast.<br />
Jaarrekening<br />
De Raad van Commissarissen heeft met instemming<br />
kennisgenomen van het door de statutaire directie voorgelegde<br />
jaarverslag over het boekjaar <strong>2012</strong>, de jaarrekening en de<br />
toelichting daarop. Op grond daarvan is door de directie<br />
de jaarrekening <strong>2012</strong> opgemaakt en is door de RvC aan de<br />
Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgesteld deze<br />
zonder voorbehoud vast te stellen.<br />
Het dividendvoorstel, dat ter goedkeuring aan de<br />
aandeelhouders wordt voorgelegd in de AvA, is om<br />
EUR 40 mln. uit te keren en het overige deel van de netto winst<br />
aan de reserves toe te voegen.<br />
Namens de Raad van Commissarissen van DELTA N.V.<br />
Ir. D. van Doorn,<br />
Voorzitter<br />
De Raad van Commissarissen stelde binnen de kaders van het<br />
beloningsbeleid de bezoldiging vast voor de beide statutaire<br />
directieleden. De beloning van de nieuwe CEO werd met de<br />
aandeelhouderscommissie afgestemd.<br />
29
Goed ondernemerschap, integer handelen, respect, toezicht, transparante verslaglegging<br />
en het anderszins afleggen van verantwoording vormen de belangrijkste leidraad voor het<br />
corporate governancebeleid van DELTA. Het bedrijf gaat zorgvuldig om met maatschappelijke<br />
belangen. DELTA volgt de Nederlandse Corporate Governance Code, die is opgesteld voor<br />
in Nederland aan de beurs genoteerde vennootschappen, ook al is een aantal bepalingen<br />
niet direct van toepassing op de onderneming. De best practice-bepalingen worden gevolgd<br />
voor zover van toepassing op DELTA, een naamloze vennootschap waarvan de aandelen<br />
op naam zijn uitgegeven. Dit betekent dat de bepalingen ten aanzien van onder andere<br />
beschermingsconstructies niet van toepassing zijn.<br />
30<br />
Structuur, beleid en naleving<br />
DELTA N.V. is een structuurvennootschap in de zin van<br />
artikel 2:154 van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek.<br />
De consequenties die het Burgerlijk Wetboek hieraan verbindt<br />
zijn in de governance van DELTA als niet geheel passend<br />
ervaren. De betrokkenheid van de (Algemene vergadering van)<br />
Aandeelhouders (AvA) en Raad van Commissarissen (RvC) bij<br />
de gang van zaken van de onderneming heeft haar weerslag<br />
gevonden in statuten en diverse reglementen. Daarin is ook<br />
vastgelegd waar (aanvullende) goedkeuring nodig is van hetzij<br />
de RvC dan wel de AvA op voorgenomen directiebesluiten met<br />
betrekking tot investeringen en/of overnames of bij het afstoten<br />
van (delen) van de onderneming. Als het hiermee gemoeide<br />
bedrag de som van vijf miljoen euro te boven gaat, is voor<br />
voorgenomen besluiten de instemming vereist van de RvC. Gaat<br />
het om investeringen met een waarde van meer dan 55 miljoen<br />
euro, dan is de voorafgaande instemming van de aandeelhouders<br />
van DELTA vereist.<br />
Directie<br />
De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de DELTAdirectie<br />
zijn vastgelegd in het directiereglement. Hierin zijn onder<br />
de leden van de directie de diverse bestuurstaken verdeeld, zijn<br />
de interne procuraties geformuleerd, is de besluitvorming binnen<br />
de directie vormgegeven en zijn de uit de Nederlandse Corporate<br />
Governance Code voortvloeiende regels neergelegd, zoals regels<br />
betreffende tegenstrijdige belangen van directieleden.<br />
DELTA onderschrijft de nieuwe regelgeving terzake van de<br />
evenwichtige verdeling in de directie conform art. 391.7 titel 9<br />
Boek 2 BW zoals deze per 1 januari 2013 van kracht geworden is.<br />
In voorkomende gevallen zal rekening worden gehouden met de<br />
nieuwe richtlijnen.<br />
Raad van Commissarissen<br />
De RvC van DELTA houdt toezicht op het totale functioneren van<br />
de onderneming inclusief de nagestreefde beleidsregels en<br />
de behaalde resultaten door de directie, de financiële positie<br />
en het risicoprofiel van de vennootschap en de financiële<br />
verslaglegging. Daarnaast vervult de RvC de rol van sparring<br />
partner van de directie. Om die rol goed in te vullen, heeft de RvC<br />
een profiel dat aansluit bij dat van de onderneming.<br />
De profielschets zoals die in de loop van 2010 door de RvC is<br />
opgesteld, geeft inzicht in de kwaliteiten die (kandidaat-)leden<br />
dienen te bezitten, een en ander met inachtneming van het<br />
versterkte voordrachtrecht van de Centrale Ondernemingsraad<br />
(COR). Tegen de achtergrond van het gestelde in de profielschets<br />
is door de in juni 2010 nieuw aangetreden voorzitter van de<br />
RvC het proces ingezet en gerealiseerd om te komen tot de<br />
samenstelling van een vrijwel geheel vernieuwde RvC.<br />
Deze is per 1 januari 2011 aangetreden.<br />
Ook op het punt van de samenstelling (onafhankelijkheid,<br />
diversiteit naar leeftijd, achtergrond en expertise) voldoet<br />
deze RvC aan de Code. De diversiteit naar geslacht blijft nog<br />
een aandachtspunt zeker in verband met de Wet Bestuur &<br />
Toezicht die per 1 januari 2013 in werking is getreden en die een<br />
inspanning op DELTA legt om te komen tot een hoger aandeel<br />
van vrouwen in de directie en RvC. De RvC heeft dan ook zijn<br />
voorkeur uitgesproken voor een vrouw in de huidige vacature<br />
binnen de Raad. Taken en bevoegdheden, evenals interne<br />
besluitvormingsprocessen en de rol van de voorzitter van de RvC<br />
zijn neergelegd in een RvC-reglement.<br />
Daarin zijn ook zaken neergelegd zoals de periodieke evaluatie<br />
van het eigen functioneren, conform het gestelde in de Code.<br />
Naast dit reglement bestaan ook reglementen voor de Audit<br />
Committee. De Audit Committee rekent naast onderwerpen van<br />
financiële en fiscale aard ook het toezicht op de risico’s die de<br />
vennootschap wenst te lopen tot zijn taak. Risicomanagement en<br />
rapportage over het gevoerde beleid staan dan ook regelmatig<br />
op de agenda van de Audit Committee maar ook op die van de<br />
voltallige RvC.
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Corporate<br />
governance8<br />
Aandeelhouders<br />
De rol van de aandeelhouders van DELTA en de bevoegdheden<br />
van de algemene vergadering zijn vastgelegd in de statuten.<br />
Aandeelhouders van DELTA zijn betrokken en gedreven,<br />
mede ingegeven door hun publieke karakter (allen zijnde<br />
gemeenten of provincies). Zoals de Code aangeeft, geldt<br />
ook voor DELTA-aandeelhouders dat zij bij hun handelen in<br />
beginsel hun eigenbelang mogen nastreven, binnen het kader<br />
van de wettelijke maatstaven van redelijkheid en billijkheid.<br />
Maar zeker door de ruime bevoegdheden die de AvA van DELTA<br />
krachtens de statuten heeft, is de wijze waarop aandeelhouders<br />
hun stemrecht uitoefenen van grote invloed op de gang van<br />
zaken binnen de onderneming.<br />
De commissie-Frijns constateerde dit in bredere zin in tal<br />
van andere vennootschappen in Nederland en beveelt ook<br />
aan een beleid te voeren ter zake bilaterale contacten tussen<br />
de vennootschap en haar aandeelhouders. Bij DELTA heeft<br />
een dergelijk beleid vorm gekregen in gemaakte afspraken<br />
over periodiek, informeel overleg tussen de directie en de<br />
aandeelhouders hetgeen ook met grote regelmaat in het<br />
verslagjaar heeft plaatsgevonden.<br />
Ondernemingsraad<br />
In het geheel van statuten, reglementen en andersoortige<br />
overeenkomsten mag tenslotte de relatie met de (C)OR van de<br />
DELTA Groep niet onvermeld blijven. Een relatie die ingegeven<br />
is door wederzijds respect heeft vorm gekregen in een<br />
gestructureerd overleg tussen bestuurder/ondernemer en de<br />
(C)OR op basis van overeenstemming ter zake van te raadplegen<br />
onderwerpen en faciliteiten van de leden van de C(OR) alsmede<br />
in 2009 ingestelde E-OR. In de COR heeft sedert de verwerving<br />
door DELTA van de meerderheid van de aandelen in NV EPZ,<br />
nu ook een vertegenwoordiger vanuit EPZ plaats.<br />
Op divisieniveau vindt een gestructureerd overleg plaats met de<br />
op dat niveau ingestelde ondernemingsraden.<br />
Compliance<br />
DELTA heeft een door de RvC vastgesteld<br />
‘Klokkenluidersreglement’ dat medewerkers, in aanvulling<br />
op de activiteiten van de compliance officer, de gelegenheid<br />
geeft om vermoedens van een misstand bij de directie en/<br />
of vertrouwenspersoon te melden zonder het risico te lopen<br />
van enige benadeling in zijn positie als werknemer. Een extern<br />
functionaris is beschikbaar voor het doen van meldingen.<br />
Betrekkingen met externe belanghebbenden<br />
Gezien het belang en de positie van de onderneming publiceert<br />
DELTA regelmatig zijn resultaten en belangrijke gebeurtenissen<br />
door middel van persberichten en publicaties via zijn website.<br />
Reglementen<br />
DELTA kent verschillende reglementen die de kaders aangeven<br />
voor het functioneren van de verschillende organen, dan wel<br />
inhoud geven aan binnen DELTA geldende regels. De regelingen<br />
worden van tijd tot tijd getoetst en zo nodig aangepast.<br />
Het betreft:<br />
• Statuten<br />
• Directiereglement<br />
• Gedragscode, die in <strong>2012</strong> is vernieuwd en via de interne<br />
website Insite nog beter bereikbaar is.<br />
• procedure voor het omgaan met een vermoeden van<br />
ongewenst gedrag (‘Klokkenluidersregeling’)<br />
Voorts zijn geplaatst op de website:<br />
• reglement voor de Raad van Commissarissen<br />
• rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen<br />
31
DELTA is actief op verschillende markten en wordt daarbij geconfronteerd<br />
met een groot aantal risico’s. Het gaat om risico’s die voortkomen uit de<br />
samenstelling van de handelsportefeuille en risico’s die voortkomen uit<br />
economische, financiële en juridische ontwikkelingen.<br />
Deze risico’s zijn inherent aan de strategische keuzes en de activiteiten<br />
van DELTA en behoren daarom tot het risicoprofiel van de onderneming.<br />
DELTA tracht deze risico’s al in een vroegtijdig stadium<br />
te onderkennen. Het COSO Enterprise Risk Management<br />
framework (COSO-ERM) wordt als referentiekader gebruikt.<br />
Risico’s worden systematisch geïdentificeerd en gewogen en<br />
beheersmaatregelen worden gedefinieerd. Hierbij maakt DELTA<br />
een bewuste afweging: welke risico’s draagt het bedrijf zelf en<br />
welke risico’s kunnen beter door anderen worden gedragen?<br />
De directie van DELTA is verantwoordelijk voor de<br />
inrichting en effectieve werking van het systeem van<br />
interne risicobeheersing. In het verslagjaar is de<br />
risicomanagementstructuur verder uitgebouwd door de<br />
implementatie van een organisatiebreed Internal Control<br />
Framework. Het risicomanagementbeleid is volledig<br />
geactualiseerd en de organisatiebreed uit te voeren<br />
werkzaamheden op het gebied van risicomanagement zijn<br />
beschreven in een handleiding.<br />
De risicobeheersing zoals die door de divisies wordt uitgevoerd,<br />
wordt periodiek besproken met de DELTA-directie en is<br />
onderwerp van periodieke audits die door de onafhankelijke<br />
afdeling Internal Audit worden uitgevoerd. Hierbij worden onder<br />
andere het kwaliteitsmanagementsysteem en de procedures<br />
rondom risicomanagement, control en compliance beoordeeld.<br />
De compliance officer ziet erop toe dat DELTA voldoet aan weten<br />
regelgeving en dat juridische risico’s worden geïdentificeerd<br />
en zoveel mogelijk worden beheerst.<br />
De bedrijfsactiviteiten van DELTA hebben een sterke relatie met<br />
overheidsregulering, subsidies en wet- en regelgeving. DELTA<br />
onderkent de risico’s die samenhangen met deze activiteiten<br />
op het scheidsvlak van publiek en privaat, en beheerst deze<br />
mede door een actieve participatie in het publieke debat en<br />
door de intensieve band die DELTA heeft met zijn publieke<br />
aandeelhouders.<br />
DELTA handelt op internationale gas- en elektriciteitsmarkten.<br />
De prijzen op deze markten bewegen voortdurend.<br />
Elektriciteitsproducenten opereren momenteel op een markt<br />
met overcapaciteit waardoor de verkoopprijs onder druk staat.<br />
Door de aanhoudende moeizame economische situatie vormt<br />
ook het afzetvolume een onzekere factor en is er een verhoogd<br />
risico dat handelspartijen en producenten hun verplichtingen<br />
tegenover DELTA niet kunnen nakomen. De Risk Management<br />
Committee, onder voorzitterschap van de CFO, ziet er op toe dat<br />
de energiehandelsactiviteiten van DELTA binnen de gestelde<br />
risicomarges blijven.<br />
Gezien het grote maatschappelijk belang van een belangrijk<br />
deel van de activiteiten van DELTA, worden hoge wettelijke<br />
eisen gesteld aan de kwaliteit en de veiligheid van de geleverde<br />
diensten. Teneinde hieraan te voldoen, investeert DELTA veel in<br />
adequate processen en systemen.<br />
Op de retailmarkt voor energie- en multimediadiensten heeft<br />
DELTA in het afgelopen jaar een stabiele positie kunnen<br />
behouden. Door succesvolle investeringen in Ierland en België<br />
is de positie in het segment Afval verder versterkt.<br />
DELTA-breed is voortdurend aandacht voor kostenbeheersing<br />
en het verlagen van risico’s. De laatste risicovolle activiteiten<br />
die niet behoren tot de core-business van DELTA zijn in het<br />
verslagjaar afgestoten.<br />
Met name in het zakelijke segment is de werkkapitaalbehoefte<br />
fors verlaagd.<br />
Dankzij de voortdurende aandacht voor schuldbeheersing en<br />
risicoreductie, is het financiële en operationele risicoprofiel<br />
- ondanks de moeilijke economische omstandigheden - niet<br />
verslechterd.<br />
Hierdoor blijft DELTA voldoen aan de eisen van<br />
kredietwaardigheid die door de financiële markten en<br />
energiemarkten aan DELTA worden gesteld. De goede prestaties<br />
op dit terrein zijn bevestigd door rating agency S&P dat de<br />
rating van DELTA in <strong>2012</strong> heeft gehandhaafd op BBB+ met een<br />
‘stable outlook’.<br />
32
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Risico’s<br />
en risicobeheersing 9<br />
In control-verklaring<br />
De directie van DELTA is verantwoordelijk voor de inrichting<br />
en effectieve werking van het systeem van interne<br />
risicobeheersing. Dit systeem is erop gericht om:<br />
• steeds tijdig op de hoogte te zijn van de mate waarin DELTA<br />
zijn strategische, operationele en financiële doelstellingen<br />
bereikt;<br />
• een betrouwbare financiële verslaglegging te waarborgen;<br />
• te handelen in overeenstemming met de wet- en regelgeving.<br />
DELTA draagt zorg voor duurzaam inzetbare medewerkers.<br />
Het mitigeren van veiligheidsrisico’s staat daarom hoog op<br />
de agenda van het management. DELTA werkt samen met<br />
gelijkgestemde leveranciers en externe dienstverleners om<br />
haar doelstellingen te realiseren en de bedrijfsvoering continu<br />
te verbeteren. Binnen DELTA geldt: “Ik werk veilig of ik werk<br />
niet”.<br />
Iedere medewerker van DELTA N.V. moet kunnen rekenen op een<br />
veilige sociale omgeving waarin hij/zij zich beschermd voelt.<br />
Dit uit zich in respectvol en integer gedrag van en tegenover de<br />
leidinggevenden en overige collega’s, alsmede in het zich vrij<br />
kunnen uiten en bewegen zonder angst te hoeven hebben voor<br />
maatregelen.<br />
Risico’s nemen is onlosmakelijk verbonden met<br />
ondernemen en met het uitvoeren van de strategie.<br />
Het risicobeheersingsysteem stelt DELTA in staat<br />
ondernemingsrisico’s te onderkennen, beheerst te nemen,<br />
actief te volgen en daar waar nodig passende actie te nemen.<br />
Er wordt naar gestreefd de kans op en de impact van fouten,<br />
verkeerde beslissingen en onvoorziene omstandigheden zo<br />
veel mogelijk te reduceren. Geen enkel systeem van interne<br />
risicobeheersing kan een absolute zekerheid bieden voor het<br />
realiseren van ondernemingsdoelstellingen; noch kan het alle<br />
onjuistheden, verlies, fraude en overtredingen van wetten en<br />
regels geheel voorkomen.<br />
In het kader van de jaarrekeningcontrole beoordeelt de<br />
externe accountant de opzet, het bestaan en de werking van<br />
maatregelen van interne beheersing gericht op financiële<br />
verslaglegging. De externe accountant rapporteert zijn<br />
bevindingen aan de directie, Audit Committee en de Raad van<br />
Commissarissen. De controleverklaring is opgenomen in de<br />
jaarrekening.<br />
De directie van DELTA rapporteert en legt verantwoording af<br />
over de opzet en de effectieve werking van het systeem van<br />
interne risicobeheersing aan de Audit Committee en de Raad<br />
van Commissarissen.<br />
Op basis van de door haar uitgevoerde evaluatie met behulp<br />
van de Nederlandse Corporate Governance Code, is de directie<br />
van oordeel dat het systeem van interne beheersing ten<br />
aanzien van de financiële verslagleggingrisico’s gedurende het<br />
verslagjaar naar behoren heeft gefunctioneerd en een redelijke<br />
mate van zekerheid verschaft dat de jaarrekening over het<br />
verslagjaar geen materiële onjuistheden bevat.<br />
De directie blijft zich ook in 2013 inzetten voor een verdere<br />
versterking en professionalisering van het systeem van interne<br />
risicobeheersing, onder andere door uitbreiding en versterking<br />
van het Internal Control Framework.<br />
33
Risicobeheer<br />
DELTA onderkent verschillende risico’s: risico’s verbonden aan<br />
financiële instrumenten, marktrisico’s, liquiditeitsrisico’s en<br />
kredietrisico’s.<br />
DELTA handelt op de internationale gas- en<br />
elektriciteitsmarkten. De prijzen op deze markten bewegen<br />
sterk. Door gebruik te maken van financiële instrumenten<br />
mitigeert DELTA commodity marktrisico’s, valutarisico’s,<br />
renterisico’s, liquiditeitsrisico en kredietrisico’s. Hiervoor zijn<br />
de randvoorwaarden vastgelegd in het Risk Policy Document en<br />
in het Treasury Statuut.<br />
De Risk Management Committee heeft – onder<br />
verantwoordelijkheid van het statutair bestuur – algemene<br />
procedures en limieten vastgesteld en ziet er op toe dat de<br />
energiehandel- en verkoopactiviteiten van DELTA binnen de<br />
gestelde risicomarges blijven.<br />
Hierna worden de verschillende soorten risico’s en de wijze<br />
waarop DELTA daarmee omgaat toegelicht.<br />
Marktrisico’s<br />
Commodity prijsrisico’s<br />
Marktrisico’s vloeien voort uit prijsbewegingen in de inkoop- en<br />
verkoopmarkten waarin DELTA actief is (gas, elektriciteit, kolen,<br />
olie, CO2, valuta, transportcapaciteit, import/exportcapaciteit,<br />
etc). Het beleid van DELTA is erop gericht om op korte termijn de<br />
gevolgen van prijsbewegingen te beperken en op lange termijn<br />
de vigerende marktprijzen te volgen. Voor deze systematische<br />
beheersing bepaalt DELTA, afhankelijk van de verwachte<br />
prijsontwikkelingen, de inzet van haar activa en welke posities<br />
worden ingenomen. Deze posities worden op dagelijkse<br />
basis gevolgd. Handelsrisico’s worden beperkt door strikte<br />
toepassing van een stelsel van limieten.<br />
Value-at-Risk<br />
DELTA hanteert in de commoditymarkten waarin het opereert<br />
de Value-at-Risk-methodiek (VaR) om de marktrisico’s te<br />
berekenen en te beoordelen. Hierbij wordt een aantal aannames<br />
voor diverse veranderingen in marktomstandigheden<br />
gehanteerd. Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument<br />
voor de toetsing van het marktrisico. De VaR geeft, met een<br />
betrouwbaarheid van 95%, de maximale daling van de waarde<br />
van de portefeuille aan als gevolg van prijsveranderingen over<br />
een periode van drie dagen (derhalve kan in 5% van de gevallen<br />
de waardedaling van de portefeuille de VaR overstijgen).<br />
De VaR wordt bepaald via Monte Carlo simulatie op basis<br />
van historische volatiliteit en correlaties. Doordat portfolio’s<br />
tegengestelde posities bevatten en er een onderlinge correlatie<br />
is, is de VaR op de totale portfolio kleiner dan de som van de<br />
individuele portfolio’s.<br />
Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor het beheer<br />
van de portfolio’s en deze wordt daarom dagelijks berekend en<br />
gerapporteerd.<br />
Cashflow hedges<br />
DELTA gebruikt financiële instrumenten om fluctuaties in<br />
verwachte cashflows zoveel mogelijk te beperken. Om de<br />
gevolgen van toekomstige veranderingen in marktprijzen<br />
te beheersen maakt DELTA gebruik van derivaten zoals<br />
termijncontracten, opties en swaps. De hedging instrumenten<br />
zijn derivaten in de door DELTA verhandelde commodities welke<br />
afgesloten worden om het cashflow-, prijs- en valutarisico te<br />
beperken. Hedge-accounting wordt toegepast om de totale<br />
waardemutatie van deze derivaten te dempen.<br />
Waar toegestaan neemt DELTA deze financiële instrumenten en<br />
fysieke aankoop- en verkoopcontracten boekhoudkundig op in<br />
een cashflow hedge-relatie onder IAS 39. Hierbij is het hedged<br />
item de toekomstige aankooptransactie (centrales, lange<br />
termijn sourcing) of verkooptransactie (sales) van gas.<br />
34
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Valutarisico’s<br />
Valutarisico’s hebben betrekking op het prijsrisico dat<br />
samenhangt met de wijziging van wisselkoersen.<br />
Het risicobeleid van DELTA is er op gericht om valutarisico’s op<br />
ingenomen posities in vreemde valuta af te dekken. Voor het<br />
afdekken van de risico’s gebruikt DELTA financiële instrumenten<br />
(forward-transacties) om fluctuaties in verwachte kasstromen<br />
zoveel mogelijk te voorkomen. Ingenomen valutaposities,<br />
welke voortvloeien uit afgesloten (commodity)contracten,<br />
worden dagelijks gerapporteerd aan de afdeling Treasury<br />
en op groepsniveau aldaar afgedekt. Valutarisico limieten<br />
worden periodiek in overleg met de Risk Management Comittee<br />
vastgesteld en vervolgens bewaakt door de afdeling Treasury.<br />
Renterisico’s<br />
Het risicobeleid van DELTA met betrekking tot renterisico’s is er<br />
op gericht om de invloed van renteschommelingen te beperken.<br />
Voor het afdekken van de risico’s maakt DELTA gebruik van<br />
derivaten zoals interest rate swaps. Met behulp van deze swaps<br />
wordt bewerkstelligd dat de variabele rente wordt omgezet in<br />
een vaste rente.<br />
DELTA heeft een aantal renteswaps. Deze swaps zijn alle<br />
effectief per balansdatum. Over de rente derivaten wordt geen<br />
Value-at-Risk (VaR) berekend.<br />
Liquiditeitsrisico<br />
Liquiditeitsrisico is het risico dat DELTA onvoldoende financiële<br />
middelen ter beschikking heeft om aan zijn verplichtingen te<br />
voldoen.<br />
Het beleid van DELTA op het gebied van kapitaalbeheer is er op<br />
gericht om het aantrekken en aflossen van financiële middelen<br />
en het beheer van de liquide middelen zo veel mogelijk te<br />
centraliseren in de holdingmaatschappij DELTA N.V. Op basis<br />
van het ondernemingsplan wordt jaarlijks het financieringsplan<br />
opgesteld dat richting geeft aan de activiteiten van de afdeling<br />
Treasury van DELTA N.V.<br />
Een onderdeel hiervan is de jaarlijkse vaststelling van de<br />
verhouding tussen kort en lang vreemd vermogen.<br />
Daarnaast stuurt DELTA gericht op het in ruime mate voldoen<br />
aan bancaire ratio’s en ratio’s die gerelateerd zijn aan het<br />
behoud van de corporate credit rating en het optimaliseren van<br />
werkkapitaalbeheer. Daarnaast geldt een zeer restrictief beleid<br />
ten aanzien van het afgeven van garanties en het storten van<br />
cash collateral.<br />
DELTA beschikt om te kunnen voorzien in zijn<br />
werkkapitaalbehoefte, de noodzakelijke flexibiliteit in verband<br />
met seizoensmatige kasfluctuaties en de voorfinanciering van<br />
projecten en acquisities over een standby kredietfaciliteit.<br />
Voor zelfstandige projecten, onderdelen waar DELTA geen<br />
100% aandelenbezit heeft en onderdelen waarvoor op<br />
basis van vigerende wetgeving vereist is zijn zelfstandige<br />
kredietlijnen ingeregeld, zonder regres op DELTA NV.<br />
De creditrating van DELTA afgegeven door Standard & Poor’s is<br />
in <strong>2012</strong> ongewijzigd gebleven: BBB+ met een stable outlook.<br />
35
RAAD VAN COMMISSARISSEN<br />
Dhr. ir. D. (Daan) van Doorn (1948),<br />
president-commissaris<br />
Nationaliteit: Nederlandse<br />
In functie: per 21 juni 2010<br />
Lopende termijn: 20 juni 2014<br />
Beroep/hoofdfunctie: voormalig<br />
voorzitter directie<br />
VION Food Group<br />
Nevenfuncties:<br />
lid RvC Brunel International,<br />
voorzitter Fundraising Committee<br />
Universiteit Wageningen, voorzitter<br />
Raad van Advies Science Groep<br />
Universiteit Wageningen,<br />
voorzitter Producentenorganisatie<br />
Nederlandse Mosselcultuur,<br />
voorzitter Commissie van Doorn,<br />
voorzitter Strategic Board<br />
Zuid-West Nederland,<br />
voorzitter RvC Rabobank<br />
Oosterschelde,<br />
lid RvC A-ware Food Group<br />
Dhr. drs. ing. J.(Jan) Bout (1946)<br />
Nationaliteit: Nederlandse<br />
In functie: per 1 januari 2011<br />
Lopende termijn: tot eind 2014<br />
Beroep/hoofdfunctie: voormalig<br />
bestuursvoorzitter Royal Haskoning<br />
Nevenfuncties: lid van de RvC van<br />
Ballast - Nedam N.V.; lid van de RvC<br />
van Brunel International NV, tevens<br />
voorzitter van de Audit Committee;<br />
lid van de RvC van de Koninklijke<br />
Haskoning DHV Groep B.V., tevens<br />
lid van de Audit Committee; lid<br />
van de RvT van Deltares, tevens<br />
lid van de Audit Committee; vice<br />
voorzitter van de Comissie Mer;<br />
Mede oprichter van Bout & Co<br />
Advies Bureau voor samenwerking;<br />
voorzitter van de Adviesraad voor<br />
duurzame zorg van het UMCN St<br />
Radboud; voorzitter van de High Level<br />
Groep Exportfinanciering; lid van<br />
het Algemeen Bestuur van het Ubbo<br />
Emmius Fonds.<br />
Dhr. J.G. (Johan) van der Werf (1952),<br />
vicevoorzitter<br />
Nationaliteit: Nederlandse<br />
In functie: sinds 2001<br />
Lopende (en laatste) termijn: 3 juni 2014<br />
Beroep/hoofdfunctie: voormalig lid RvB<br />
AEGON N.V.<br />
Nevenfuncties: voorzitter RvC Ordina,<br />
voorzitter RvT NOS, voorzitter RvC<br />
Blauwtrust Groep, vice voorzitter RvT<br />
UMC Utrecht, lid RvC De Lotto, lid<br />
RvC ONVZ, voorzitter Pensioenfonds<br />
Cultuur, lid RvA SVB, vice voorzitter<br />
RvT Nederlands DansTheater<br />
36
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
Personalia10<br />
DIRECTIE<br />
Dhr. B.P.T. (Peter) de Wit, MA (1949)<br />
Nationaliteit: Nederlandse<br />
In functie: per 1 januari 2011<br />
Lopende termijn: tot eind 2014<br />
Beroep/hoofdfunctie:<br />
voormalig President Directeur<br />
Shell Nederland B.V.<br />
Nevenfunctie: non executive board<br />
director Caithness Petroleum, London,<br />
lid Raad van Advies van Energy Delta<br />
Gas Research (EDGaR)<br />
Dhr. drs. R.J.(Rob) Frohn (1960),<br />
algemeen directeur (CEO)<br />
Nationaliteit: Nederlandse<br />
Indiensttreding: 1 juni <strong>2012</strong>, benoemd<br />
voor vier jaar<br />
Nevenfuncties:<br />
lid van de RvC Nutreco N.V.,<br />
lid van de RvT van de Hogeschool<br />
Arnhem en Nijmegen,<br />
lid RvC Havenbedrijf Rotterdam N.V.<br />
Tevens voorzitter van de Audit<br />
Committee van genoemde<br />
organisaties.<br />
Rob Frohn was tot 1 juni lid van de Raad<br />
van Commissarissen bij DELTA.<br />
Met ingang van die datum is de heer<br />
Frohn benoemd tot CEO.<br />
Dhr. drs. F. (Frank) Verhagen RA (1961),<br />
financieel directeur (CFO)<br />
Nationaliteit: Nederlandse<br />
Indiensttreding: 1 februari 2009,<br />
herbenoemd voor vier jaar tot 1<br />
februari 2017<br />
Nevenfunctie: lid RvT Admiraal de<br />
Ruiter Ziekenhuizen, bestuurslid<br />
Werkgeversvereniging WENb<br />
37
10. Personalia<br />
CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD<br />
Dagelijks Bestuur<br />
Dhr. A. (Bram) Nonnekes,<br />
voorzitter, GOR OTS-AD&O<br />
Dhr. H.A.M. (Harrie) Martens,<br />
secretaris, OR Infra<br />
Dhr. B. (Bart) van Houte,<br />
vicesecretaris, OR C&Z<br />
Dhr. H.E.A. (Huub) Knoors,<br />
vice voorzitter, OR EPZ<br />
Overige leden<br />
Dhr. S. (Stephan) de Beer,<br />
GOR OTS-AD&O<br />
Dhr. L. (Leen) Boer,<br />
OR Infra<br />
Mevr. A.P. (Tonny) Jobse-Griep,<br />
OR EPZ<br />
Dhr. C. (Kees) Joosse,<br />
OR Concern Staf<br />
Dhr. B. (Bojan) Loncaric,<br />
OR C&Z (tot maart <strong>2012</strong>)<br />
Dhr. L. (Leon) Fondse ,<br />
OR C&Z (vanaf mei <strong>2012</strong>)<br />
Dhr. P. (Peter) Maljers,<br />
OR EPZ<br />
Dhr. J.G.T. (Theo) Nieuwburg,<br />
OR Infra<br />
Dhr. E.Y.M. (Etienne) Poppe,<br />
OR IR<br />
Dhr. J. (Joop) Janse,<br />
ambtelijk secretaris<br />
Werkgeversdelegatie<br />
Dhr. R. (Rob) Frohn,<br />
CEO DELTA N.V.<br />
Dhr. M. (Michel) van Neutigem,<br />
directeur HRM DELTA N.V.<br />
38
DELTA <strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
EUROPESE ONDERNEMINGSRAAD<br />
Werknemersdelegatie<br />
Dhr. S. (Stephan) de Beer,<br />
COR DELTA N.V. Nederland<br />
Dhr. L. (Leen) Boer,<br />
COR DELTA N.V. Nederland<br />
Dhr. A. (Bram) Nonnekes,<br />
COR DELTA N.V. Nederland, voorzitter<br />
Dhr. H. (Huub) Knoors,<br />
COR DELTA N.V. Nederland<br />
Werkgeversdelegatie<br />
Dhr. R. (Rob) Frohn,<br />
CEO DELTA N.V.<br />
Dhr. P. (Paul) de Bruycker,<br />
CEO Indaver N.V.<br />
Dhr. M. (Michel) van Neutigem,<br />
directeur HRM DELTA N.V.<br />
Dhr. A.J. (André) van Os,<br />
Ambtelijk secretaris DELTA N.V.<br />
Mw. K. (Karin) Aspeslagh,<br />
OR Indaver Nederland B.V.<br />
Dhr. E. (Eric) De Maertelaere,<br />
OR Indaver N.V.<br />
Dhr. G. (Guy) Smits,<br />
OR IndaverN.V., secretaris<br />
Dhr. R. (Rainer) Martens,<br />
OR Indaver Deutschland GmbH<br />
Dhr. R. (Rudi) Wachtel,<br />
OR Indaver Deutschland GmbH<br />
39
“Op bijna alle<br />
vakantieparken van<br />
Roompot in Nederland<br />
levert DELTA<br />
elektriciteit,<br />
gas, warmte én<br />
multimediadiensten.<br />
We werken nu<br />
aan de verdere invoering<br />
van internet voor<br />
onze gasten in al<br />
onze gebouwen.”<br />
David Hannewijk is operationeel directeur bij Roompot Vakanties.<br />
Deze onderneming is de afgelopen 45 jaar uitgegroeid van een<br />
eenvoudige camping tot marktleider met een internationaal aanbod van 200<br />
vakantieparken in voornamelijk Nederland, België Duitsland en Frankrijk.
Jaarrekening<br />
<strong>2012</strong>11<br />
Geconsolideerde jaarrekening 42<br />
Geconsolideerde balans per 31 december <strong>2012</strong> (voor resultaatverdeling)42<br />
Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 43<br />
Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten 44<br />
Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen 45<br />
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 46<br />
Grondslagen voor de financiële verslaglegging 47<br />
Toelichting op de geconsolideerde balans 60<br />
Toelichting op de geconsolideerde winst‐en-verliesrekening 98<br />
Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht 108<br />
Gebeurtenissen na balansdatum 109<br />
Geconsolideerde deelnemingen 110<br />
Niet-geconsolideerde deelnemingen 112<br />
Vennootschappelijke jaarrekening 114<br />
Vennootschappelijke balans per 31 december <strong>2012</strong> (voor resultaatverdeling)114<br />
Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 115<br />
Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening 116<br />
Toelichting op de vennootschappelijke balans 117<br />
Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 125<br />
Overige gegevens 128<br />
Winstbestemming128<br />
Controleverklaring130<br />
DELTA in cijfers, geconsolideerd 132<br />
DELTA kengetallen 133<br />
41
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Geconsolideerde balans per 31 december <strong>2012</strong> (voor resultaatverdeling)<br />
(x EUR 1.000)<br />
Ref. no. 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Vaste Activa<br />
Immateriële vaste activa 1 390.232 394.801<br />
Materiële vaste activa 2 1.010.059 1.035.754<br />
Joint ventures, deelnemingen en financiële instrumenten 3 826.459 867.809<br />
Leningen u/g deelnemingen 4 14.352 14.370<br />
Uitgestelde belastingvorderingen 4 63.122 75.851<br />
Overige financiële vaste activa 4 9.337 9.305<br />
Derivaten 5 101.232 68.007<br />
Financiële vaste activa 1.014.502 1.035.342<br />
Totaal vaste activa 2.414.793 2.465.897<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden 6 16.916 17.303<br />
Handelsvorderingen 7 370.792 390.303<br />
Actuele belastingvorderingen 7 2.949 7.324<br />
Overige vorderingen 7 71.212 46.629<br />
Derivaten 5 136.557 230.250<br />
Totaal vorderingen 581.510 674.506<br />
Activa aangehouden voor verkoop 24 1.743 2.647<br />
Totaal vlottende activa 600.169 694.456<br />
Liquide middelen 8 48.931 52.390<br />
Totaal activa 3.063.893 3.212.743<br />
Eigen vermogen 1.052.889 1.043.039<br />
Netto resultaat lopend jaar 81.084 82.690<br />
Vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders DELTA N.V. 1.133.973 1.125.729<br />
Minderheidsbelang derden 53.892 54.091<br />
Groepsvermogen 1.187.865 1.179.820<br />
Voorzieningen 9 230.088 236.824<br />
Pensioenverplichting 9 22.158 21.869<br />
Langlopende financiële verplichtingen 10 429.087 588.606<br />
Uitgestelde belastingverplichtingen 11 51.939 57.470<br />
Vooruitontvangen omzet 11 77.286 70.999<br />
Overige langlopende verplichtingen 11 177.691 25.472<br />
Derivaten 5 101.283 77.149<br />
Langlopende verplichtingen 1.089.532 1.078.389<br />
Handelscrediteuren 12 311.725 324.381<br />
Actuele belastingverplichtingen 12 73.414 59.191<br />
Vooruitontvangen omzet 12 13.172 13.401<br />
Onderhanden projecten voor derden 12 3.603 -<br />
Kortlopend deel van voorzieningen 12 12.254 15.876<br />
Overige kortlopende verplichtingen 12 133.020 247.082<br />
Bankkrediet 12 98.303 66.429<br />
Derivaten 5 139.344 223.724<br />
Subtotaal Vlottende passiva 784.835 950.084<br />
Passiva aangehouden voor verkoop 24 1.661 4.450<br />
Vlottende passiva 786.496 954.534<br />
Totaal passiva 3.063.893 3.212.743<br />
42
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Geconsolideerde winst-en-verliesrekening<br />
(x EUR 1.000)<br />
Ref. no. <strong>2012</strong> 2011<br />
Netto omzet 13 2.171.793 2.185.099<br />
Inkoopwaarde van de omzet 14 (1.551.017) (1.549.359)<br />
Operationele bruto marge 620.776 635.740<br />
Overige bedrijfsopbrengsten (derden) 15 33.431 32.408<br />
Reële waardemutatie handelsportefeuille 16 (5.002) (12.955)<br />
Bruto marge 649.205 655.193<br />
Diensten van derden 17 240.862 242.771<br />
Personeelskosten 18 204.054 211.606<br />
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 19 131.835 114.002<br />
Overige bedrijfskosten 20 17.113 9.801<br />
Totaal netto bedrijfslasten 593.864 578.180<br />
Bedrijfsresultaat 55.341 77.013<br />
Resultaat uit verkrijging 20% belang N.V. EPZ - 153.979<br />
Dotatie voorziening tollingcontracten - (140.544)<br />
Resultaat deelnemingen 21 77.674 71.778<br />
Operationeel resultaat 133.015 162.226<br />
Financiële baten en lasten 22 (29.783) (24.315)<br />
Resultaat voor belastingen 103.232 137.911<br />
Vennootschapsbelasting 23 (13.901) (35.541)<br />
Resultaat na belastingen uit voortgezette bedrijfsactiviteiten 89.331 102.370<br />
Resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten 24 (1.385) (11.665)<br />
Resultaat in het jaar 87.946 90.705<br />
Resultaat toe te rekenen aan:<br />
Minderheidsbelangen 6.862 8.015<br />
Aandeelhouders van DELTA N.V. 81.084 82.690<br />
43
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten<br />
(x EUR 1.000)<br />
Gerealiseerd resultaat in het jaar na<br />
vennootschapsbelasting<br />
Niet-gerealiseerde resultaten:<br />
Effectieve deel van winsten en verliezen<br />
op afdekkingsinstrumenten in een<br />
kasstroomafdekking<br />
Ref. no. <strong>2012</strong> 2011<br />
87.946 90.705<br />
5<br />
Energiederivaten 3.407 (21.340)<br />
Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar<br />
177 (45.976)<br />
gerealiseerd resultaat<br />
3.584 (67.316)<br />
Rentederivaten (1.130) (970)<br />
Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar<br />
2.980 5.168<br />
gerealiseerd resultaat<br />
1.850 4.198<br />
(Latente) winstbelastingen (1.408) 15.701<br />
4.026 (47.417)<br />
Aandeel in niet-gerealiseerde resultaten van<br />
joint ventures en geassocieerde deelnemingen<br />
Aandeel in niet-gerealiseerde resultaten<br />
(14.025) (10.736)<br />
van joint ventures en geassocieerde<br />
deelnemingen<br />
Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar<br />
- (591)<br />
gerealiseerd resultaat<br />
(14.025) (11.327)<br />
Translatiereserve verschillen<br />
Translatiereserve verschillen 4 139<br />
Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar<br />
-<br />
(506)<br />
gerealiseerd resultaat<br />
4 (367)<br />
Overige mutaties<br />
Overige mutaties - 23.115<br />
Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar<br />
(22.890) (372)<br />
gerealiseerd resultaat<br />
(22.890) 22.743<br />
Totaal van niet-gerealiseerde resultaten (32.885) (36.368)<br />
Totaal van gerealiseerde en niet -<br />
gerealiseerde resultaten<br />
55.061 54.337<br />
Totaal van gerealiseerde en niet -<br />
gerealiseerde resultaten toe te rekenen aan:<br />
Minderheidsbelangen 6.817 8.422<br />
Aandeelhouders van DELTA N.V. 48.244 45.915<br />
Voor toelichting van de mutaties in energie- en rentederivaten wordt verwezen naar hoofdstuk 5.<br />
Het aandeel in niet-gerealiseerde resultaten van joint ventures betreft een stelselwijziging in de verantwoording van een voorziening<br />
bij de joint venture EPZ. De herclassificatie van niet-gerealiseerde naar gerealiseerde resultaten komt voornamelijk voort uit de verkoop<br />
van het aandelenbelang van 7,6% in N.V. KEMA in <strong>2012</strong>.<br />
44
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal<br />
Wettelijke<br />
reserve<br />
Gestort<br />
aandelenkapitaal<br />
Hedgereserve<br />
Herwaarderingsreserve<br />
deelneming<br />
Overige<br />
reserves<br />
Onverdeeld<br />
resultaat<br />
Aandeel<br />
derden<br />
Boekwaarde per 31 december 2010 1.183.084 6.937 87.812 41.837 - 1.167.395 (174.167) 53.270<br />
Resultaatverdeling 2010 - - - - - (174.167) 174.167 -<br />
Dividendbetaling (50.000) - - - - (50.000) - -<br />
Overboeking naar verplichtingen<br />
(7.601) - - - - - - (7.601)<br />
agv putopties<br />
Totaal van gerealiseerde en nietgerealiseerde<br />
54.337 - (11.327) (47.881) 23.115 (682) 82.690 8.422<br />
resultaten<br />
Resultaatverdeling 2011 - - 125.522 - - - (125.522) -<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 1.179.820 6.937 202.007 (6.044) 23.115 942.546 (42.832) 54.091<br />
Resultaatverdeling 2011 - - - - - (42.832) 42.832 -<br />
Dividendbetaling (40.000) - - - - (40.000) - -<br />
Overige mutaties - - (1.849) - - 1.849 - -<br />
Overboeking naar verplichtingen<br />
(7.016) - - - - - - (7.016)<br />
agv putopties<br />
Totaal van gerealiseerde en nietgerealiseerde<br />
55.061 - (13.851) 4.122 (23.115) 4 81.084 6.817<br />
resultaten<br />
Resultaatverdeling <strong>2012</strong> - - 7.126 - - - (7.126) -<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 1.187.865 6.937 193.433 (1.922) - 861.567 73.958 53.892<br />
De wettelijke reserve betreft de niet-uitgekeerde winsten van deelnemingen; dientengevolge is de wettelijke reserve niet vrij<br />
uitkeerbaar. Dit geldt evenzeer voor de hedge-reserve welke in relatie moet worden gezien met de niet-gerealiseerde resultaten uit de<br />
reële waardemutatie van de derivaten, gebruikt voor hedge-doeleinden.<br />
De veranderingen in de reële waarde na belastingen van de derivaten vormen onderdeel van de hedge-reserve; dit is een niet vrij<br />
uitkeerbare reserve. Voor nadere toelichting zie 5. Grondslagen voor de waardering van financiële instrumenten 5, en 5.1.3. van de<br />
Toelichting op de geconsolideerde balans. Ook de herwaarderingsreserve deelneming, voortvloeiend uit activa bestemd voor verkoop,<br />
is een reserve die niet voor uitkering in aanmerking komt.<br />
De overige reserves omvatten met name de winstreserves.<br />
De overboeking naar verplichtingen als gevolg van putopties heeft betrekking op het minderheidsbelang van derden in Indaver N.V.<br />
Aan deze aandeelhouders, die 25% van de aandelen Indaver N.V. bezitten, is een putoptie verstrekt. Deze is opgenomen onder<br />
langlopende verplichtingen.<br />
Het aandeel derden in het geconsolideerde eigen vermogen van DELTA heeft met name betrekking op het minderheidsbelang van NEIF<br />
(NIBC European Infrastructure Fund) in het Duitse afvalverwerkingsbedrijf Indaver Deutschland GmbH.<br />
45
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Geconsolideerd kasstroomoverzicht<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Uit operationele activiteiten<br />
Bedrijfsresultaat 55.341 77.013<br />
Reële waardemutaties handelsportefeuille 5.002 12.955<br />
Correctie vooruitontvangen omzet 6.058 3.289<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen 131.835 114.002<br />
Voorzieningen (34.301) (19.089)<br />
Voorraden 3.990 (3.292)<br />
Handelsvorderingen 19.511 (80.124)<br />
Handelsschulden 3.014 81.408<br />
Overige vorderingen/schulden (15.595) (31.122)<br />
Overige mutaties 2.497 (8.263)<br />
Uit bedrijfsactiviteiten 177.352 146.777<br />
Kasstromen voortvloeiend uit ontvangen dividenden uit deelnemingen 69.873 59.311<br />
Kasstromen voortvloeiend uit financiële baten en lasten (18.136) (17.264)<br />
Kasstromen voortvloeiend uit winstbelastingen (7.041) 6.845<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten 222.048 195.669<br />
Uit investeringsactiviteiten<br />
Investeringen en desinvesteringen in<br />
(im)materiële vaste activa (122.995) (149.055)<br />
Investeringen in groepsmaatschappijen en deelnemingen (na aftrek van verworven liquide<br />
(2.739) (137.226)<br />
middelen)<br />
Vervreemding van groepsmaatschappijen en deelnemingen (na aftrek van afgestane liquide<br />
28.235 1.358<br />
middelen)<br />
Overige financiële vaste activa (218) 12.881<br />
Kasstroom uit investeringsactiviteiten (97.717) (272.042)<br />
Uit financieringsactiviteiten<br />
Bankkrediet 31.874 1.100<br />
Opgenomen leningen 239.331 174.532<br />
Aflossingen op leningen (358.995) (46.279)<br />
Uitgekeerde dividenden (40.000) (50.000)<br />
Kasstroom uit financieringsactiviteiten (127.790) 79.353<br />
Ontwikkeling kaspositie in het jaar (3.459) 2.980<br />
Saldo liquide middelen begin boekjaar 52.390 49.410<br />
Ontwikkeling kaspositie in het jaar (3.459) 2.980<br />
Eindsaldo liquide middelen volgens balans 48.931 52.390<br />
46
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Grondslagen voor de financiële verslaglegging<br />
DELTA N.V. is een naar Nederlands recht opgerichte naamloze<br />
vennootschap en is de moedermaatschappij van een aantal<br />
groepsmaatschappijen die zich bezig houden met:<br />
• opwekken, transporteren, handelen in en leveren van energie,<br />
• verrichten van milieudiensten m.b.t. afvalverwerking en<br />
industriële reiniging,<br />
• leveren van kabeldiensten, zowel met betrekking tot analoge<br />
en digitale televisie alsook internet, mobiele en digitale<br />
telefonie,<br />
• ontwikkelen en produceren van duurzame energie, onder<br />
andere op het gebied van windenergie,<br />
• wateractiviteiten.<br />
Mede in dit kader heeft de groep belangen in een aantal joint<br />
ventures en geassocieerde deelnemingen.<br />
De aandeelhouders van DELTA N.V. zijn de provincie Zeeland, de<br />
Zeeuwse gemeentes, enige Zuid-Hollandse en Noord-Brabantse<br />
gemeentes en de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant.<br />
DELTA N.V. is statutair gevestigd in Middelburg aan de<br />
Poelendaelesingel 10.<br />
In <strong>2012</strong> hebben de volgende wijzigingen zich voorgedaan in de<br />
groep:<br />
1. Frassur GmbH Umweltschutz-Dienstleistungen is per<br />
21 februari <strong>2012</strong> verkocht;<br />
2. AVA Abwasser- und Verwertungsanlagen GmbH is eveneens<br />
per 21 februari <strong>2012</strong> verkocht;<br />
3. Aandelen N.V. KEMA (7,6%) zijn per 28 februari <strong>2012</strong> verkocht;<br />
4. v.o.f. Diepp is per 3 mei <strong>2012</strong> opgeheven;<br />
5. WT I BV is op 24 mei <strong>2012</strong> opgericht;<br />
6. Internetservices Zeeland B.V. en Internetplatform Zeeland<br />
B.V. zijn gefuseerd met Zeelandnet B.V. per 31 augustus <strong>2012</strong>;<br />
7. DELTA/Essent Lighting v.o.f. is per 1 oktober <strong>2012</strong> opgeheven;<br />
8. Alle aandelen in Fesil Sunergy AS (NOR) zijn per 8 oktober<br />
<strong>2012</strong> verkocht;<br />
9. Sloe Centrale 3 B.V. is per 10 oktober <strong>2012</strong> opgericht;<br />
10. Spanin N.V. is per 23 oktober <strong>2012</strong> verkocht;<br />
11. Solsilc Development Company AS is in november <strong>2012</strong><br />
geliquideerd;<br />
12. Alle aandelen in DECU Beheer B.V. en DECU C.V. zijn per<br />
7 november <strong>2012</strong> verkocht;<br />
13. Alle aandelen in DELTA MBR B.V. zijn per 14 december <strong>2012</strong><br />
verkocht;<br />
14. DELTA Energy B.V. verkrijgt op 19 december <strong>2012</strong> 50% van<br />
Windpark Kloosterboer B.V.;<br />
15. Indaver verkrijgt per 21 december <strong>2012</strong> de resterende 50%<br />
aandelen van Depmer B.V.<br />
De functionele valuta is de Euro. Alle bedragen zijn, tenzij anders<br />
vermeld, opgenomen in duizenden Euro’s.<br />
DELTA N.V. heeft gebruik gemaakt van de optie in Titel 9<br />
Boek 2 BW om de vennootschappelijke jaarrekening op te<br />
stellen volgens de IFRS grondslagen die worden gehanteerd<br />
in de geconsolideerde jaarrekening, met uitzondering<br />
van de groepsmaatschappijen en deelnemingen welke<br />
worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De<br />
vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is op basis van<br />
artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven.<br />
Deze jaarrekening <strong>2012</strong> is op 29 maart 2013 ondertekend en<br />
vrijgegeven voor publicatie door de Raad van Commissarissen.<br />
De Raad van Commissarissen zal de jaarrekening ter vaststelling<br />
voorleggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders<br />
op 17 mei 2013.<br />
47
Geconsolideerde jaarrekening<br />
1. Overeenstemmingsverklaring IFRS en samenvatting van wijzigingen in de waarderingsregels IFRS<br />
De geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap is<br />
opgesteld in overeenstemming met de International Financial<br />
Reporting Standards (IFRS), uitgegeven door de International<br />
Accounting Standards Board (IASB), en de interpretaties<br />
uitgegeven door de IFRS Interpretations Committee<br />
(IFRS IC) van de IASB die door de Europese Commissie (EC) zijn<br />
goedgekeurd tot en met 31 december <strong>2012</strong>.<br />
Ten opzichte van het voorgaande boekjaar zijn de volgende<br />
nieuwe richtlijnen of aanvullingen / verbeteringen door de<br />
IASB uitgegeven en door de EC goedgekeurd voor gebruik<br />
binnen de Europese Unie. De nog niet door de EC goedgekeurde<br />
wijzigingen zijn niet in onderstaand overzicht meegenomen.<br />
1.1 Richtlijnen en verbeteringen door DELTA toegepast<br />
in de jaarrekening <strong>2012</strong><br />
IFRS 7 Wijzigingen in IFRS 7 Financiële instrumenten:<br />
informatieverschaffing – Overdrachten van financiële activa.<br />
Deze wijzigingen moeten gebruikers van jaarrekeningen in<br />
staat stellen een betere inschatting te maken van de risico’s<br />
die zijn verbonden aan overdrachten van financiële activa en<br />
de gevolgen van die risico’s voor de financiële positie van een<br />
entiteit.<br />
1.2 Richtlijnen en verbeteringen door DELTA nog niet<br />
toegepast in de jaarrekening <strong>2012</strong> (officieel van<br />
toepassing vanaf 1 januari 2013 of later):<br />
IAS 1 Presentatie van de jaarrekening – Presentatie van posten<br />
van niet–gerealiseerde resultaten (eerste boekjaar dat op of na 1<br />
juli <strong>2012</strong> van start gaat).<br />
De wijzigingen moeten de presentatie van het toenemende<br />
aantal posten van niet–gerealiseerde resultaten verduidelijken<br />
en gebruikers van jaarrekeningen helpen bij het maken van een<br />
onderscheid tussen de posten van niet-gerealiseerde resultaten<br />
die daarna naar winst of verlies kunnen worden overgeboekt en<br />
die nooit naar winst of verlies zullen worden overgeboekt.<br />
IAS 19 Personeelsbeloningen (eerste boekjaar dat op of na 1<br />
januari 2013 van start gaat).<br />
Herziening van IAS 19 moet gebruikers van jaarrekeningen een<br />
beter inzicht helpen verwerven in de wijze waarop toegezegdepensioenregelingen<br />
de financiële positie, financiële prestatie<br />
en kasstromen van een entiteit beïnvloeden.<br />
De belangrijkste wijzigingen zijn:<br />
a) Het uitstellen van de verwerking van actuariële winsten en/<br />
of verliezen middels de corridor methodiek is niet langer<br />
toegestaan, deze dienen nu direct te worden verwerkt in het<br />
eigen vermogen (niet-gerealiseerde resultaten);<br />
b) “Interest cost” en “Expected return on assets” verdwijnen<br />
uit de pensioenlast en worden vervangen door één post:<br />
“Net interest”. Deze post is gebaseerd op de IAS 19 discount<br />
rate en de (un)funded status;<br />
c) In het algemeen is het gemakkelijker geworden om onder<br />
IAS 19 herzien een pensioenregeling te kunnen classificeren<br />
als toegezegde-bijdrageregeling;<br />
d) In de bepaling van de pensioenverplichting mogen ook<br />
componenten meegenomen worden die zien op risicodeling<br />
en gedeelde financiering.<br />
48
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
IFRS 13 Waardering tegen reële waarde (eerste boekjaar dat<br />
op of na 1 januari 2013 van start gaat, in dit geval per 1 januari<br />
2013).<br />
IFRS 13 bevat één enkel IFRS-kader voor het bepalen van de<br />
reële waarde en een uitvoerige leidraad voor de waardering<br />
tegen reële waarde van zowel financiële en niet-financiële<br />
activa en verplichtingen. IFRS 13 is van toepassing wanneer<br />
een andere IFRS waarderingen tegen reële waarde of<br />
informatieverschaffingen over waarderingen tegen reële<br />
waarde voorschrijft of toestaat.<br />
IFRS 7 Wijzigingen in IFRS 7 Financiële instrumenten:<br />
informatieverschaffing - Saldering van financiële vaste activa en<br />
financiële verplichtingen (eerste boekjaar dat op of na 1 januari<br />
2013 van start gaat).<br />
Met de wijziging van IFRS 7 wordt beoogd de verstrekking van<br />
aanvullende kwantitatieve informatie verplicht te stellen, zodat<br />
gebruikers de uit hoofde van de IFRS verstrekte gegevens en<br />
de uit hoofde van de Generally Accepted Accounting Principles<br />
van de Verenigde Staten verstrekte gegevens beter met elkaar<br />
kunnen vergelijken en op elkaar kunnen doen aansluiten.<br />
IAS 32 Wijzigingen in IAS 32 Financiële instrumenten:<br />
presentatie - Saldering van financiële vaste activa en financiële<br />
verplichtingen (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van<br />
start gaat).<br />
IAS 32 is gewijzigd om aanvullende leidraden te verschaffen,<br />
zodat de standaard meer consequent wordt toegepast in de<br />
praktijk.<br />
IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening (eerste boekjaar dat op of<br />
na 1 januari 2014 van start gaat).<br />
Doel van IFRS 10 is in één enkel consolidatiemodel te voorzien<br />
waarbij zeggenschap als grondslag voor de consolidatie van<br />
alle soorten entiteiten wordt vastgesteld. IFRS 10 vervangt IAS<br />
27 Geconsolideerde jaarrekening en enkelvoudige jaarrekening<br />
en interpretatie SIC 12 Consolidatie – Voor een bijzonder doel<br />
opgerichte entiteiten.<br />
IFRS 11 Gezamenlijke overeenkomsten (eerste boekjaar dat op of<br />
na 1 januari 2014 van start gaat).<br />
IFRS 11 stelt grondslagen vast voor de financiële verslaggeving<br />
door partijen bij een gezamenlijke overeenkomst en vervangt<br />
IAS 31 Belangen in joint ventures en interpretatie SIC 13<br />
Entiteiten waarover gezamenlijke zeggenschap wordt<br />
uitgeoefend - Niet-monetaire bijdragen door deelnemers in een<br />
joint venture.<br />
IFRS 12 Informatieverschaffing over belangen in andere<br />
entiteiten (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van start<br />
gaat).<br />
IFRS 12 combineert, versterkt en vervangt de voor<br />
dochterondernemingen, gezamenlijke overeenkomsten,<br />
geassocieerde deelnemingen en niet-geconsolideerde<br />
gestructureerde entiteiten geldende eisen inzake<br />
informatieverschaffing.<br />
IAS 27 Enkelvoudige jaarrekening (eerste boekjaar dat op of na 1<br />
januari 2014 van start gaat).<br />
Als gevolg van de nieuwe IFRS 10, IFRS 11 en IFRS 12 is IAS 27<br />
herzien.<br />
IAS 28 Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint<br />
ventures (eerste boekjaar dat op of na 1 januari 2014 van start<br />
gaat).<br />
Als gevolg van de nieuwe IFRS 10, IFRS 11 en IFRS 12 is IAS 28<br />
herzien.<br />
IFRS 10, 11 en 12 zijn van toepassing met ingang van het<br />
verslagjaar 2014. DELTA beraadt zich op vervroegde toepassing<br />
van deze aangepaste IFRS’s met ingang van het verslagjaar<br />
2013.<br />
49
Geconsolideerde jaarrekening<br />
2. Algemene grondslagen<br />
2.1 Schattingen en veronderstellingen<br />
Het opstellen van een jaarrekening brengt met zich mee dat<br />
gebruik wordt gemaakt van schattingen en veronderstellingen<br />
die zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en op factoren<br />
die naar het oordeel van het management aanvaardbaar zijn.<br />
Deze schattingen hebben voornamelijk betrekking op de<br />
opbrengsten uit levering en transport van elektriciteit en gas<br />
aan kleinverbruikers in verband met gespreide meteropname,<br />
op uitgestelde belastingvorderingen en op de hoogte van<br />
voorzieningen.<br />
Deze schattingen en veronderstellingen hebben invloed op<br />
de jaarrekeninggegevens, waarbij de werkelijke gegevens<br />
kunnen afwijken. De effecten van schattingswijzigingen<br />
worden prospectief verwerkt in de winst-en-verliesrekening.<br />
Schattingswijzigingen kunnen eveneens leiden tot wijzigingen<br />
in activa en verplichtingen of in componenten van het<br />
eigen vermogen. Dergelijke schattingswijzigingen worden<br />
verwerkt in de periode waarin een schattingswijziging heeft<br />
plaatsgevonden.<br />
Bij de toelichtingen van de balans en winst-en-verliesrekening<br />
zijn eventuele bijzonderheden met betrekking tot schattingen<br />
en veronderstellingen separaat vermeld.<br />
2.2 Bijzondere waardevermindering van activa<br />
Gedurende het verslagjaar wordt beoordeeld of er aanwijzingen<br />
zijn voor een bijzondere waardevermindering van activa.<br />
Indien dit het geval is, wordt een schatting gemaakt van de<br />
realiseerbare waarde van het actief; deze is gelijk aan de<br />
hoogste van de reële waarde minus verkoopkosten (fair value<br />
less costs to sell) en de bedrijfswaarde (value in use).<br />
Als de reële waarde minus verkoopkosten leidt tot niet<br />
vermijdbare uitgaven, zal hiervoor een verplichting worden<br />
opgenomen.<br />
De bedrijfswaarde wordt bepaald door de contante waarde<br />
van de geschatte toekomstige kasstromen, gebaseerd<br />
op de intern opgestelde en door de statutaire directie<br />
goedgekeurde ondernemingsplannen, gebruik makend van<br />
een disconteringsvoet vóór belastingen die zowel de actuele<br />
marktrente als de specifieke risico’s met betrekking tot het<br />
actief weergeeft. Ten aanzien van verantwoorde goodwill wordt<br />
jaarlijks een impairmentberekening opgemaakt.<br />
Een bijzondere waardevermindering wordt verwerkt indien<br />
de boekwaarde van een actief of de kasstroomgenererende<br />
eenheid waartoe het actief behoort, hoger is dan de<br />
realiseerbare waarde.<br />
Bijzondere waardeverminderingen van aan kasstroomgenererende<br />
eenheden toegewezen activa worden<br />
eerst in mindering gebracht op de boekwaarde van aan<br />
kasstroomgenererende eenheden (of groepen van eenheden)<br />
toegerekende goodwill en vervolgens naar rato in mindering<br />
gebracht op de boekwaarde van de overige activa van de<br />
eenheid (groep van eenheden). De betreffende activa worden<br />
niet lager gewaardeerd dan de eigen (individuele) realiseerbare<br />
waarde.<br />
50
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
3. Grondslagen voor de consolidatie<br />
Een bijzondere waardevermindering wordt teruggenomen<br />
indien vastgesteld wordt dat de uitgangspunten zijn veranderd<br />
op basis waarvan in het verleden de realiseerbare waarde is<br />
bepaald. Een bijzondere waardevermindering wordt alleen<br />
teruggenomen voor zover de resterende boekwaarde van<br />
het actief niet hoger is dan de boekwaarde die, na aftrek van<br />
afschrijvingen, zou zijn bepaald in de veronderstelling dat<br />
geen bijzondere waardevermindering had plaatsgevonden.<br />
Een bijzondere waardevermindering of terugname hiervan<br />
wordt ten laste of ten gunste van het resultaat gebracht.<br />
Bijzondere waardeverminderingen van goodwill worden niet<br />
teruggenomen.<br />
2.3 Overheidssubsidies<br />
Overheidssubsidies worden opgenomen zodra het<br />
redelijkerwijs zeker is dat aan de voorwaarden voor verkrijging<br />
is of wordt voldaan en dat de subsidies zijn of zullen worden<br />
ontvangen.<br />
Bij activering van investeringsprojecten worden ontvangen<br />
subsidies, evenals ontvangen bijdragen in de aanlegkosten,<br />
in mindering gebracht op de aanschafwaarde van de activa.<br />
Exploitatiesubsidies worden veelal in mindering gebracht op<br />
de inkoopkosten.<br />
Fiscale subsidieregelingen worden opgenomen bij de<br />
berekening van de belastingplicht.<br />
2.4 Vreemde valuta<br />
De activa en passiva welke in vreemde valuta worden<br />
gehouden, worden omgerekend tegen de valutakoersen welke<br />
gelden aan het einde van de verslagperiode. De verschillen die<br />
verband houden met de wijziging van valutakoersen worden<br />
verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover deze geen<br />
betrekking hebben op de netto investering in buitenlandse<br />
deelnemingen; deze laatste leiden als onderdeel van de nietgerealiseerde<br />
resultaten tot een mutatie in het eigen vermogen.<br />
In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten en opbrengsten<br />
luidend in vreemde valuta, omgerekend naar Euro’s tegen de<br />
koers op het moment van de transactie.<br />
De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens<br />
van DELTA N.V. en zijn groepsmaatschappijen.<br />
Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en<br />
vennootschappen waarin beslissende zeggenschap ter zake<br />
van het bestuur en het operationele en financiële beleid wordt<br />
uitgeoefend. Bij de bepaling of er sprake is van beslissende<br />
zeggenschap worden de bestaande en potentiële stemrechten,<br />
die op balansdatum uitoefenbaar of converteerbaar zijn,<br />
meegewogen. Daarnaast wordt hierbij beoordeeld in hoeverre<br />
andere overeenkomsten aanwezig zijn die DELTA N.V. de<br />
mogelijkheid bieden het operationele en financiële beleid te<br />
bepalen.<br />
Groepsmaatschappijen worden in de consolidatie betrokken<br />
vanaf het moment waarop van beslissende zeggenschap sprake<br />
is. Anderzijds wordt vanaf de datum waarop van beslissende<br />
zeggenschap geen sprake meer is, de consolidatie beëindigd.<br />
De groepsmaatschappijen zijn geconsolideerd volgens de<br />
integrale methode, waarbij vermogen en resultaat voor 100% in<br />
de consolidatie worden opgenomen. In het geval dat het belang<br />
in een groepsmaatschappij minder bedraagt dan 100% wordt<br />
het aandeel van derden afzonderlijk in de balans en de winsten-verliesrekening<br />
tot uiting gebracht.<br />
Purchase accounting wordt toegepast bij de verwerking van<br />
verwerving van groepsmaatschappijen.<br />
De waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen<br />
worden, indien nodig, aangepast teneinde een uniforme<br />
toepassing binnen DELTA te realiseren. In het geval<br />
van putopties wordt het hiermee samenhangende<br />
minderheidsbelang geclassificeerd onder langlopende dan wel<br />
kortlopende verplichtingen. De uitoefening van de putoptie<br />
(verworven in 2007) wordt gezien als onderdeel van de<br />
acquisitieprijs, waardoor uiteindelijk de goodwill zal muteren.<br />
51
Geconsolideerde jaarrekening<br />
4. Grondslagen voor de balanswaardering<br />
De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten,<br />
met uitzondering van de waardering op reële waarde van<br />
derivaten (financiële instrumenten) en hieronder aangegeven<br />
verschillen. Alle transacties in financiële instrumenten worden<br />
verantwoord op transactiedatum.<br />
4.1 Immateriële vaste activa<br />
De immateriële vaste activa hebben betrekking op betaalde<br />
goodwill, ontwikkelingskosten, software, klantenbestanden<br />
alsmede gekochte transportrechten.<br />
Goodwill<br />
De goodwill vertegenwoordigt het positieve verschil tussen de<br />
verwervingsprijs van groepsmaatschappijen en de reële waarde<br />
van de verwerving.<br />
Goodwill betaald bij de overname van groepsmaatschappijen<br />
wordt verantwoord onder immateriële vaste activa. Goodwill<br />
betaald bij de overname van een joint venture of geassocieerde<br />
deelneming wordt inbegrepen in de verkrijgingprijs van de<br />
betreffende deelnemingen. Indien de overnameprijs lager is dan<br />
de reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa,<br />
verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen (negatieve<br />
goodwill), dan wordt dit verschil direct in het resultaat verwerkt.<br />
De boekwaarde van goodwill omvat de historische<br />
kostprijs verminderd met de cumulatieve bijzondere<br />
waardeverminderingen. Op goodwill wordt niet afgeschreven.<br />
Jaarlijks wordt door middel van impairmenttests vastgesteld of<br />
sprake is van noodzaak tot een bijzondere waardevermindering<br />
van goodwill. Bij het uitvoeren van de impairmenttests wordt<br />
goodwill toegewezen aan kasstroomgenererende eenheden.<br />
Indien een transactie kan worden aangemerkt als een transactie<br />
tussen aandeelhouders, zal het verschil tussen de aankoopprijs<br />
en de reële waarde worden verwerkt in het eigen vermogen.<br />
Ontwikkelingskosten<br />
Ontwikkelingskosten worden gewaardeerd tegen<br />
verkrijgingprijs en worden afgeschreven over een periode<br />
van 10 jaar volgens het patroon van de extra kasstromen die<br />
gegenereerd worden door de verworven proceskennis.<br />
Software<br />
De geactiveerde software is gewaardeerd tegen historische<br />
kostprijs onder aftrek van afschrijvingen. Zij wordt in<br />
beginsel over een periode van 5 jaar lineair afgeschreven.<br />
De gebruiksduur wordt jaarlijks beoordeeld. Eventuele<br />
aanpassingen worden prospectief verwerkt.<br />
Klantencontracten<br />
Klantencontracten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs<br />
en worden afgeschreven volgens het patroon van de extra<br />
kasstromen, die gegenereerd worden door de overgenomen<br />
klantencontracten.<br />
Transportrechten<br />
Transportrechten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en<br />
worden lineair afgeschreven over een periode van<br />
20 jaar. De gebruiksduur wordt jaarlijks beoordeeld.<br />
Eventuele aanpassingen worden prospectief verwerkt.<br />
4.2 Materiële vaste activa<br />
De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs,<br />
onder aftrek van gecumuleerde lineaire afschrijvingen op<br />
basis van een geschatte levensduur, welke op technischeconomische<br />
maatstaven wordt bepaald, rekening houdend<br />
met een geschatte restwaarde en onder aftrek van (eventuele)<br />
gecumuleerde bijzondere waardeverminderingen. Op terreinen<br />
wordt niet afgeschreven.<br />
Ontvangen bijdragen van derden in aanlegkosten van<br />
vaste bedrijfsmiddelen zijn, in navolging van IFRIC 18, met<br />
terugwerking naar 1 januari 2009 niet meer in mindering<br />
gebracht op de waarde van de activa maar gepassiveerd als<br />
vooruitontvangen omzet.<br />
Onder de materiële vaste activa is ook opgenomen het<br />
gedisconteerde bedrag dat naar verwachting benodigd is<br />
voor eindafdichting van de stortplaatsen aan het einde van de<br />
stortperiode. De afschrijving is gebaseerd op de werkelijk in de<br />
periode verbruikte stortcapaciteit. Wijzigingen in de eindwaarde<br />
als gevolg van technische of economische ontwikkelingen en<br />
gevolgen van hantering van een gewijzigde disconteringsvoet<br />
worden gemuteerd onder de vaste activa en worden via de<br />
afschrijvingen in de toekomstige jaren ten gunste/laste van het<br />
resultaat gebracht. Indien het activum is afgeschreven, wordt<br />
het verschil direct in het resultaat verantwoord.<br />
52
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Kosten van externe financiering van activa (bouwrente) worden<br />
in de kostprijs opgenomen indien deze rechtstreeks aan het<br />
activum kunnen worden toegerekend.<br />
Als een actief uit meerdere componenten met verschillende<br />
afschrijvingstermijnen en restwaarden bestaat, worden deze<br />
componenten afzonderlijk verantwoord. Investeringen t.b.v.<br />
vervanging van componenten worden geactiveerd onder<br />
gelijktijdige afwaardering van de te vervangen componenten.<br />
De geschatte levensduur en de geschatte restwaarde worden<br />
jaarlijks ten tijde van het opstellen van het ondernemingsplan<br />
beoordeeld. Indien op basis van impairment berekeningen<br />
sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt de<br />
waardering aangepast.<br />
De materiële vaste activa in aanbouw zijn in de balans<br />
opgenomen tegen de per balansdatum bestede kosten van<br />
materiaal en diensten, kosten van directe manuren, een<br />
passend gedeelte van de direct toerekenbare overheadkosten<br />
en de rechtstreeks aan het activum toe te kennen<br />
financieringskosten.<br />
Indaver heeft in 1999 een cross border lease overeenkomst<br />
afgesloten met een Amerikaanse investeerder met betrekking<br />
tot het gebruik van lijn 1 en 2 van de verbrandingsoven in<br />
Doel. In deze transacties is het juridische en economisch<br />
eigendom bij de vennootschap behouden gebleven. Derhalve<br />
zijn deze activa in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen<br />
overeenkomstig de waarderingsgrondslagen die worden<br />
toegepast voor de materiële vaste activa.<br />
4.3 Financiële vaste activa<br />
Algemeen<br />
Een bedrijfscombinatie is het samenbrengen van afzonderlijke<br />
entiteiten of bedrijfsactiviteiten in één verslaggevende entiteit.<br />
Een bedrijfscombinatie die in het toepassingsgebied valt wordt<br />
verwerkt volgens de overnamemethode, waarbij de volgende<br />
stappen genomen worden:<br />
1. Identificatie van de overnemende partij;<br />
2. Bepalen van de kostprijs van de bedrijfscombinatie;<br />
3. Toerekenen van de kostprijs van de bedrijfscombinatie op de<br />
overnamedatum.<br />
De kostprijs van een bedrijfscombinatie is het totaal van<br />
de reële waarde, op de datum van de ruil, van afgestane<br />
activa, aangegane of overgenomen verplichtingen en door de<br />
overnemende partij uitgegeven eigen vermogen instrumenten.<br />
Hieraan werden onder IFRS 3 (goedgekeurd in 2004 door de<br />
EU) de rechtstreeks aan de bedrijfscombinatie toe te schrijven<br />
kosten toegevoegd. Sinds de herziening van IFRS 3 (vanaf<br />
2009 toegepast) worden de rechtstreeks aan de verwerving<br />
toe te rekenen kosten niet langer verwerkt als onderdeel van<br />
de kostprijs van de bedrijfscombinatie, maar direct ten laste<br />
van het resultaat gebracht. Goodwill wordt gewaardeerd als<br />
de waarde waarmee de kostprijs van de bedrijfscombinatie<br />
het belang van de overnemende partij in de netto reële<br />
waarde van de identificeerbare activa, verplichtingen en<br />
voorwaardelijke verplichtingen overschrijdt. Negatieve goodwill<br />
wordt direct in de winst-en-verliesrekening opgenomen en<br />
minderheidsbelangen in het eigen vermogen.<br />
Joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige<br />
deelnemingen<br />
Joint ventures zijn contractuele overeenkomsten waarbij DELTA<br />
N.V. tezamen met één of meerdere partijen activiteiten uitvoert<br />
waarbij alle partijen gezamenlijk de zeggenschap uitoefenen.<br />
Geassocieerde deelnemingen zijn die entiteiten waarin DELTA<br />
N.V. direct of indirect invloed van betekenis heeft, maar geen<br />
beslissende zeggenschap. In het algemeen is hiervan sprake<br />
indien DELTA N.V. tussen 20% en 50% van de stemrechten kan<br />
uitoefenen.<br />
Investeringen in joint ventures en geassocieerde deelnemingen<br />
worden in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt volgens<br />
de “equity methode”. Volgens deze methode vindt de initiële<br />
waardering plaats tegen kostprijs, i.e. de reële waarde van<br />
de onderliggende activa en passiva, waarbij derhalve ook de<br />
betaalde goodwill in dit bedrag is opgenomen. Indien de<br />
reële waarde hoger is dan de kostprijs, wordt het positieve<br />
resultaat bij de deelneming verantwoord. Jaarlijks wordt<br />
het aandeel in het resultaat bij- of afgeboekt en worden<br />
dividenduitkeringen op de waardering in mindering gebracht.<br />
Indien de (gecumuleerde) verliezen van de joint venture<br />
of geassocieerde deelneming zouden leiden tot een negatieve<br />
boekwaarde, dan worden deze verliezen niet meer verwerkt,<br />
tenzij DELTA N.V. de verplichting heeft, of betalingen heeft<br />
gedaan, om deze verliezen aan te zuiveren.<br />
53
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Overige deelnemingen zijn niet-geassocieerde deelnemingen<br />
waarin DELTA N.V. een belang heeft dat kleiner is dan 20%. In<br />
de geconsolideerde jaarrekening worden deze gewaardeerd<br />
tegen reële waarde. Mutaties worden geboekt in de nietgerealiseerde<br />
resultaten tenzij sprake is van een duurzame<br />
waardevermindering; deze wordt direct ten laste van het<br />
resultaat geboekt. Indien onvoldoende informatie beschikbaar<br />
is, dan vindt waardering plaats tegen kostprijs.<br />
Niet-uitgekeerde resultaten van joint ventures en<br />
geassocieerde deelnemingen alsmede rechtstreekse<br />
vermogensvermeerderingen betreffende deelnemingen waarvan<br />
uitkering niet zonder beperking kan worden bewerkstelligd,<br />
worden toegevoegd aan de wettelijke reserve.<br />
Leningen u/g overige deelnemingen<br />
Verstrekte leningen aan deelnemingen of aan externe partijen<br />
worden bij eerste waardering gewaardeerd tegen de reële<br />
waarde en vervolgens tegen de geamortiseerde kostprijs. Door<br />
de korte looptijd is de geamortiseerde kostprijs in de regel gelijk<br />
aan de nominale waarde van de lening. Waar nodig wordt een<br />
voorziening getroffen in verband met mogelijke oninbaarheid,<br />
die in mindering wordt gebracht op deze waarde.<br />
Uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen<br />
Onder financiële vaste activa zijn ook uitgestelde<br />
belastingvorderingen opgenomen. Deze zijn een gevolg van<br />
het verschil in commerciële en fiscale waardering, alsmede<br />
verrekenbare verliezen. Uitgestelde belastingvorderingen en<br />
–verplichtingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd<br />
op basis van vennootschapsbelastingtarieven waarvan het<br />
wetgevingsproces materieel is afgesloten per balansdatum.<br />
Uitgestelde belastingvorderingen worden opgenomen als<br />
redelijkerwijs kan worden aangenomen dat verrekening kan<br />
plaatsvinden met toekomstige fiscale resultaten. Jaarlijks wordt<br />
een herbeoordeling gedaan voor de opname van de uitgestelde<br />
belastingvordering.<br />
4.4 Voorraden<br />
Voorraden worden gewaardeerd tegen een gewogen gemiddelde<br />
kostprijs, gebaseerd op basis van de FIFO-methode (first in<br />
first out) of tegen de netto opbrengstwaarde als deze lager<br />
is, onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. De<br />
waardeverminderingen op voorraden worden ten laste van het<br />
resultaat geboekt en afzonderlijk vermeld.<br />
4.5 Vorderingen<br />
De handelsvorderingen worden bij eerste opname verwerkt<br />
tegen reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen<br />
geamortiseerde kostprijs, onder aftrek van bijzondere<br />
waardeverminderingen. Door de korte looptijd is de<br />
geamortiseerde kostprijs in de regel gelijk aan de nominale<br />
waarde van de vorderingen.<br />
4.6 Onderhanden projecten in opdracht van derden<br />
DELTA hanteert de methode ‘percentage of completion’ voor<br />
de onderhanden projecten in opdracht van derden om de<br />
kosten en opbrengsten te bepalen die in het resultaat van de<br />
verslagperiode worden verwerkt. Voor het bepalen van het<br />
stadium van voltooiing worden de productiemetingen gebruikt.<br />
Onderhanden projecten in opdracht van derden worden<br />
gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek van een voorziening<br />
voor waarschijnlijke verliezen en reeds gefactureerde termijnen.<br />
Indien de gerealiseerde winst naar rato van de voortgang van<br />
het project betrouwbaar kan worden vastgesteld, wordt deze<br />
opgenomen in de waardering.<br />
4.7 Vaste activa aangehouden voor verkoop en<br />
bedrijfsbeëindiging<br />
DELTA classificeert een activum (of een groep van activa) als<br />
aangehouden voor verkoop indien de boekwaarde hoofdzakelijk<br />
door een verkooptransactie zal worden gerealiseerd en niet<br />
door het voortgezette verbruik ervan. Hiervoor dient het actief<br />
in de huidige staat onmiddellijk beschikbaar te zijn voor verkoop<br />
en de verkoop dient ook zeer waarschijnlijk te zijn en naar<br />
verwachting binnen één jaar plaats te vinden.<br />
Bij de (voorgenomen) afstotingen van een groep van activa<br />
zullen ook de rechtstreeks daaraan verbonden verplichtingen<br />
worden opgenomen in de waardering. Direct na de classificatie<br />
als aangehouden voor verkoop wordt de waardering van de<br />
activa gesteld op de laagste waarde van de boekwaarde en de<br />
reële waarde minus verkoopkosten en wordt de afschrijving<br />
stopgezet. Bijzondere waardeverminderingen worden<br />
opgenomen in de winst-en-verliesrekening.<br />
54
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
4.8 Liquide middelen<br />
Onder de liquide middelen worden niet alleen de geldmiddelen<br />
opgenomen maar ook kasequivalenten, die zonder materieel<br />
risico van waardeverandering in liquide middelen kunnen<br />
worden omgezet. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen<br />
reële waarde.<br />
4.9 Eigen vermogen<br />
In het mutatieoverzicht eigen vermogen wordt het verloop van<br />
het eigen vermogen toegelicht.Het maatschappelijk kapitaal van<br />
de vennootschap bedraagt EUR 9.080.000,- en is verdeeld<br />
in 20.000 aandelen met een nominale waarde van elk<br />
EUR 454,-. Per 31 december <strong>2012</strong> is EUR 6.937.120,- geplaatst en<br />
volgestort. Dividenden worden opgenomen als een verplichting<br />
in de periode waarover ze worden toegekend. Gedurende het<br />
verslagjaar is hierin geen wijziging opgetreden. Alle aandelen<br />
kennen geen voorkeursrechten of beperkingen.<br />
4.10 Voorzieningen<br />
Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare<br />
feitelijke verplichtingen welke samenhangen met de<br />
bedrijfsactiviteiten. De voorzieningen worden opgenomen tegen<br />
de contante waarde van de te verwachten uitgaven.<br />
De contante waarde wordt berekend met behulp van een<br />
disconteringsvoet vóór belasting waarin de actuele marktbeoordeling<br />
van de tijdswaarde van geld tot uitdrukking komt.<br />
De verwachte uitgaven binnen één jaar na balansdatum worden<br />
opgenomen onder de kortlopende verplichtingen.<br />
4.11 Personeelsverplichtingen<br />
Daar waar deze voorzieningen betrekking hebben op<br />
pensioenverplichtingen en ziektekosten, zijn deze berekend op<br />
basis van actuariële grondslag. Deze verplichtingen worden<br />
apart zichtbaar gemaakt op de balans. Dit is alleen het geval bij<br />
de groepsmaatschappij Indaver. Indaver voorziet in<br />
vergoedingen na uitdiensttreding voor de meeste van haar<br />
medewerkers. Deze vergoedingen worden verstrekt onder<br />
toegezegde-bijdrageregelingen en toegezegd-pensioenregelingen<br />
via een verzekeringsplan of via een ongefinancierde<br />
regeling. De betaalde bijdrage op basis van de toegezegde<br />
bijdrageregeling wordt onmiddellijk in de winst-enverliesrekening<br />
opgenomen.<br />
De voorziening uit hoofde van de toegezegde pensioenregeling<br />
wordt afzonderlijk bepaald, waarbij gebruik gemaakt wordt van<br />
de actuariële “Projected Unit Credit” waarderingmethode.<br />
De onderneming neemt een gedeelte van de actuariële winsten/<br />
verliezen op als opbrengsten/kosten indien de gecumuleerde,<br />
niet opgenomen winsten/verliezen op het einde van het<br />
voorgaande boekjaar de 10% overschrijden met betrekking tot:<br />
• De contante waarde van de in rechte afdwingbare en feitelijke<br />
verplichtingen uit hoofde van toegezegde pensioenrechten op<br />
die datum;<br />
• De reële waarde van de fondsbeleggingen op die datum.<br />
Het overschot danwel tekort wordt opgenomen in de winsten-verliesrekening<br />
over de verwachte gemiddelde resterende<br />
dienstperiode van de werknemers die deelnemen aan de<br />
regeling.<br />
4.12 Langlopende verplichtingen<br />
De langlopende verplichtingen worden gewaardeerd<br />
tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de<br />
effectieve rentemethode. De binnen één jaar vervallende<br />
aflossingsverplichtingen op langlopende verplichtingen worden<br />
opgenomen onder de kortlopende verplichtingen.<br />
Bij financiële leases (alle aan het eigendom verbonden<br />
voordelen en risico’s zijn voor rekening van de lessee) wordt bij<br />
aanvang van een leaseperiode de financiële lease als activum en<br />
de verplichtingen onder de passiva opgenomen tegen de reële<br />
waarde. De afschrijving van het actief wordt bepaald conform de<br />
geldende regels voor materiële vaste activa.<br />
Bij operationele lease (alle aan het eigendom verbonden<br />
voordelen en risico’s zijn voor rekening van de lessor) worden<br />
de leasebetalingen op tijdsevenredige basis in de winst-enverliesrekening<br />
opgenomen.<br />
Het langlopende deel van de vooruit ontvangen omzet wordt<br />
onder langlopende verplichtingen geclassificeerd. Het gedeelte<br />
dat het eerstvolgende jaar vrijvalt wordt onder de kortlopende<br />
verplichtingen opgenomen. Het gedeelte dat betrekking heeft<br />
op het huidige verslagjaar is verwerkt in de omzet.<br />
4.13 Putopties<br />
Putopties worden tegen reële waarde opgenomen, toekomend<br />
aan de desbetreffende putoptiehouder, minus eventueel<br />
uitgekeerd dividend. Deze waarde wordt gebaseerd op<br />
de indirecte opbrengstwaarde van het desbetreffende<br />
minderheidsbelang.<br />
55
Geconsolideerde jaarrekening<br />
5. Grondslagen voor de waardering van financiële instrumenten<br />
5.1 Financiële instrumenten<br />
DELTA maakt gebruik van financiële instrumenten om de<br />
normale marktrisico’s die samenhangen met zijn energie-,<br />
valuta- en renteposities te beheersen en te optimaliseren.<br />
DELTA past de richtlijnen IAS 32 ‘Financial Instruments:<br />
Presentation’, en IAS 39 ‘Financial Instruments: Recognition<br />
and Measurement’ toe. Op grond van deze richtlijnen worden<br />
derivaten (afgeleide financiële instrumenten) gewaardeerd<br />
tegen reële waarde (fair value) en worden handelscontracten in<br />
de winst-en-verliesrekening verwerkt op basis van “fair value<br />
through P&L”.<br />
Definiëring<br />
Een derivaat is een financieel instrument of ander contract dat<br />
binnen het toepassingsgebied van IAS 39 valt en dat de drie<br />
volgende kenmerken bezit:<br />
• de waarde verandert als gevolg van veranderingen in een<br />
bepaalde rentevoet, prijs van een financieel instrument,<br />
commodityprijs, valutakoers, index van prijzen of rentevoeten<br />
of andere variabele, mits, in geval van een niet financiële<br />
variabele, de variabele niet specifiek voor een contractpartij<br />
geldt (soms ‘de onderliggende waarde’ genoemd);<br />
• er is geen of slechts een geringe netto aanvangsinvestering<br />
benodigd in verhouding tot andere soorten contracten<br />
die op vergelijkbare wijze reageren op veranderingen in<br />
marktfactoren;<br />
• de afwikkeling vindt in de toekomst plaats.<br />
5.2 Derivaten<br />
DELTA handelt in contracten voor elektriciteit, gas, kolen,<br />
olie, CO 2<br />
-certificaten en valuta met betrekking tot het lopende<br />
kalenderjaar en de drie opvolgende jaren. DELTA beschouwt<br />
de markten voor deze producten als liquide voor deze<br />
periode; hiervoor zijn betrouwbare prijzen beschikbaar via<br />
brokers, beurzen en dataleveranciers. De reële waarde van<br />
commodity-contracten wordt berekend op basis van deze<br />
gepubliceerde prijzen; er wordt geen gebruik gemaakt van<br />
eigen waarderingsmodellen.<br />
De gepubliceerde maand-, kwartaal- en jaarprijzen worden<br />
slechts bewerkt om aan te sluiten op de relatieve perioden in de<br />
handelssystemen. Ook heeft DELTA derivaten als interest rate<br />
swaps. De reële waarde van interest rate swaps wordt berekend<br />
op basis van yield curves beschikbaar via o.a. brokers en De<br />
Nederlandsche Bank N.V.<br />
Rubricering en saldering<br />
Derivaten worden onder de kortlopende, respectievelijk<br />
langlopende activa geclassificeerd indien de reële waarde<br />
positief is en onder de kort-, respectievelijk langlopende<br />
verplichtingen indien de reële waarde negatief is. Vorderingen<br />
en verplichtingen uit hoofde van derivaten voor verschillende<br />
transacties met dezelfde tegenpartij worden gesaldeerd indien<br />
er een contractueel of juridisch recht tot saldering bestaat en<br />
DELTA de desbetreffende kasstromen eveneens op gesaldeerde<br />
basis verrekent.<br />
Verwerking reële waarde mutaties<br />
Onder IAS 39 worden energie commodity-contracten<br />
(elektriciteit, gas, kolen, olie en CO 2<br />
-certificaten alsmede de<br />
daaraan gerelateerde posities in vreemde valuta) en renteswap<br />
contracten als derivaat aangemerkt. Onder IAS 32 en 39 en<br />
onder IFRS 7 worden alle derivaten vanaf eerste opname<br />
gewaardeerd tegen reële waarde.<br />
Als algemeen uitgangspunt geldt dat aanpassingen in de<br />
reële waarde van derivaten in het resultaat dienen te worden<br />
verwerkt. Ten aanzien van dit algemene uitgangspunt bestaan<br />
twee uitzonderingen:<br />
1. Own use behandeling: voor commodity-contracten voor<br />
eigen gebruik, productie en in- en verkoopcontracten die<br />
bestemd zijn voor fysieke levering aan eindgebruikers<br />
past DELTA accrual accounting toe, hetgeen impliceert dat<br />
tussentijdse waardestijgingen niet in het resultaat worden<br />
verwerkt. Dergelijke transacties worden op het moment van<br />
effectuering tegen de dan geldende prijzen verwerkt als<br />
aan- of verkoop;<br />
2. Hedge-accounting: dit biedt de mogelijkheid om het effect<br />
van fair value mutaties op het resultaat te beperken,<br />
doordat bij hedge-accounting rekening wordt gehouden<br />
met tegengestelde effecten op het resultaat van fair value<br />
mutaties van de hedge-transacties en van de afgedekte<br />
positie; de fair value mutaties van derivaten worden in<br />
dit geval (via het overzicht van de niet–gerealiseerde<br />
resultaten) in het eigen vermogen verwerkt tot het moment<br />
dat de afgedekte positie/transactie wordt afgewikkeld.<br />
56
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Hedge-accounting<br />
DELTA maakt gebruik van derivaten om prijs- en valutarisico’s<br />
die voortvloeien uit energie commodity-contracten<br />
(elektriciteit, gas, kolen en olie) af te dekken. Door afgesloten<br />
renteswaps wordt het risico van fluctuaties in de kasstroom als<br />
gevolg van rentemutaties afgedekt.<br />
DELTA past hiervoor cashflow hedging (kasstroomafdekking)<br />
toe, waarbij door middel van hedge-transacties het risico<br />
van schommelingen in (toekomstige) kasstromen die het<br />
resultaat kunnen beïnvloeden, worden afgedekt. De hedges<br />
zijn toewijsbaar aan een specifiek risico dat is gerelateerd<br />
aan een balanspost of een toekomstige transactie die hoogst<br />
waarschijnlijk is. Het effectieve deel van de wijzigingen in de<br />
reële waarde wordt (via het overzicht van de niet-gerealiseerde<br />
resultaten) in het eigen vermogen onder de hedge-reserves<br />
verwerkt. Het niet-effectieve deel wordt verwerkt in het<br />
resultaat.<br />
De cumulatieve bedragen die in het eigen vermogen zijn<br />
verwerkt, worden overgeheveld naar het resultaat in dezelfde<br />
periode waarin de afgedekte transactie in het resultaat wordt<br />
verwerkt.<br />
Criteria voor toepassing van hedge-accounting<br />
Voor het toepassen van hedge-accounting gelden strikte regels<br />
ten aanzien van noodzakelijke documentatie en effectiviteitmeting.<br />
Een derivaat kan onder hedge-accounting worden<br />
gebracht indien het voldoet aan de volgende criteria:<br />
1. bij het aangaan van de transactie dient het derivaat<br />
formeel als hedge te worden aangemerkt en moeten de<br />
hedge-relatie, de doelstellingen van de hedge en de<br />
risicomanagement strategie worden gedocumenteerd;<br />
2. voor cash flow hedges geldt dat ingedekte verwachte<br />
toekomstige transacties hoogst waarschijnlijk dienen te<br />
zijn en dat voornoemde verwachte toekomstige transacties<br />
de onderneming blootstellen aan schommelingen in<br />
(toekomstige) kasstromen die invloed op het resultaat<br />
kunnen hebben;<br />
3. de effectiviteit van de hedge-transactie kan betrouwbaar<br />
worden vastgesteld;<br />
4. de hedge-transactie is naar verwachting in hoge mate<br />
effectief;<br />
5. de hedge-transactie wordt periodiek beoordeeld op<br />
effectiviteit.<br />
Effectiviteitmeting van hedges<br />
DELTA beoordeelt formeel, zowel bij het aangaan van de<br />
hedge-relatie als gedurende de looptijd daarvan, of de<br />
derivaten waarvan gebruik is gemaakt ten behoeve van hedgetransacties,<br />
effectief zijn voor het opvangen van veranderingen<br />
in de reële waarde of kasstromen van de afgedekte positie.<br />
Hiertoe beoordeelt en bepaalt DELTA of veranderingen in de<br />
reële waarde of kasstromen van de afgedekte positie worden<br />
gecompenseerd door veranderingen in de reële waarde of<br />
kasstromen van het hedge-instrument.<br />
Hierbij wordt een bandbreedte van 80% tot 125% gehanteerd.<br />
Het ineffectieve deel van een hedge-relatie wordt bepaald door<br />
de mate waarin de veranderingen in de reële waarde van het<br />
derivaat verschillen van de veranderingen in de reële waarde<br />
van de afgedekte positie in een reële waarde hedge of de mate<br />
waarin veranderingen in de reële waarde van het derivaat<br />
afwijken van de reële waardeverandering van de verwachte<br />
kasstroom in een kasstroom hedge.<br />
Ineffectieve hedges en winsten en verliezen op componenten<br />
van een derivaat die bij de beoordeling van de effectiviteit<br />
van de hedge-transactie buiten beschouwing worden gelaten,<br />
worden direct in het resultaat verwerkt. DELTA beëindigt de<br />
hedge-accounting indien de hedge-relatie niet langer effectief<br />
is of indien niet langer verwacht wordt dat deze effectief zal<br />
blijven.<br />
57
Geconsolideerde jaarrekening<br />
6. Grondslagen voor de resultaatbepaling<br />
6.1 Netto omzet<br />
Onder de netto omzet worden de direct toerekenbare<br />
opbrengsten verantwoord van aan derden geleverde goederen<br />
en diensten, onder aftrek van kortingen en over de omzet<br />
geheven en af te dragen belastingen zoals de omzetbelasting<br />
en regulerende energiebelasting.<br />
Opbrengsten worden opgenomen als de wezenlijke risico’s en<br />
voordelen van eigendom van de goederen zijn overgedragen<br />
aan de koper. Opbrengsten van diensten worden opgenomen<br />
naar rato van de verrichte prestaties aan het einde van de<br />
verslagperiode.<br />
De verantwoording van de opbrengsten uit hoofde van<br />
transportdiensten en levering van elektriciteit en gas is<br />
gebaseerd op de verrichte leveringen in het kalenderjaar.<br />
De opbrengst van leveringen aan kleinverbruikers is voor<br />
een deel geraamd in verband met de over het jaar gespreide<br />
meteropnames.<br />
Voor de verantwoording van de omzet van elektriciteit wordt er<br />
van de promesse uitgegaan dat de geproduceerde elektriciteit<br />
uit de eigen productiemiddelen (incl. joint ventures) aan derden<br />
wordt verkocht, terwijl de aan eindverbruikers geleverde<br />
elektriciteit volledig bij derden wordt ingekocht.<br />
Inkoop- en verkoopwaarden van handelscontracten<br />
met betrekking tot gas en elektriciteit die geen fysieke<br />
levering betreffen zijn gesaldeerd, mits dit contractueel<br />
overeengekomen is.<br />
De omzet die wordt verantwoord onder telecommunicatie<br />
betreft naast de abonnementsgelden voor signaallevering<br />
ook de opbrengsten uit internetdiensten en overige<br />
datatransmissieactiviteiten.<br />
De baten binnen het afval segment worden toegerekend aan de<br />
periode waarin de activiteiten plaatsvinden.<br />
Opbrengsten uit projecten in opdracht van derden worden in<br />
het resultaat verwerkt volgens de methode van winstneming<br />
naar rato van de verrichte prestaties.<br />
6.2 Netto bedrijfslasten<br />
De netto bedrijfslasten worden bepaald op basis van verkregen<br />
prestaties en op basis van de hiervoor reeds gememoreerde<br />
grondslagen met betrekking tot waardering en afschrijving.<br />
De kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop<br />
zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het<br />
jaar waarin zij daadwerkelijk worden geëffectueerd; verliezen<br />
worden genomen in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn.<br />
6.3 Financiële baten en lasten<br />
De financiële baten en lasten worden toegerekend aan de<br />
periode waarop zij betrekking hebben volgens de effectieve<br />
rente methode. Kosten van externe financiering, gerelateerd<br />
aan de vervaardiging of verwerving van vaste activa<br />
(bouwrente) worden door DELTA in voorkomende gevallen<br />
geactiveerd.<br />
6.4 Vennootschapsbelasting<br />
Vennootschapsbelasting over het resultaat wordt berekend<br />
door toepassing van het nominaal geldende tarief op het in<br />
de jaarrekening getoonde resultaat voor belasting, rekening<br />
houdend met permanente verschillen tussen dit resultaat en<br />
het resultaat op basis van fiscale grondslagen.<br />
Binnen de fiscale eenheid van DELTA N.V. hanteert DELTA<br />
de no-settlement methode; dit met uitzondering voor<br />
de verrekening van voorvoegingsverliezen. Voor het<br />
netwerkbedrijf wordt vanwege het speciaal toezichtregiem de<br />
separate return approach gevolgd.<br />
6.5 Beëindigde bedrijfsactiviteiten<br />
In de winst-en-verliesrekening zijn alle financiële consequenties<br />
die voortvloeien uit de besluitvorming met betrekking tot<br />
de verkoop en beëindiging van activiteiten, alsmede het<br />
reguliere resultaat over <strong>2012</strong>, verantwoord onder “resultaat na<br />
belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten”.<br />
58
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
7. Grondslagen voor het kasstroomoverzicht<br />
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte<br />
methode en op basis van de werkelijke balansmutaties.<br />
Onderscheid is aangebracht tussen de operationele,<br />
investerings- en financieringsactiviteiten. Het kortlopend deel<br />
van de langlopende verplichtingen is in de balans weliswaar<br />
opgenomen als onderdeel van de overige (kortlopende)<br />
verplichtingen, echter de mutatie op het kortlopende deel van<br />
de langlopende verplichtingen is in het kasstroomoverzicht<br />
verantwoord onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.<br />
Kasstromen, gerelateerd aan minderheidsdeelnemingen<br />
(uitkering van dividenden), financiële baten en lasten en<br />
winstbelastingen (belastingaanslagen) zijn gebaseerd op de<br />
werkelijke ontvangsten en betalingen.<br />
59
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Toelichting op de geconsolideerde balans<br />
1. Immateriële vaste activa<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal Goodwill Ontwikkeling Software Klant<br />
contracten<br />
Transport<br />
rechten<br />
2011<br />
Boekwaarde per 1 januari 2011 419.949 340.147 125 49.710 4.477 8.820 16.671<br />
Investeringen 16.507 - - 14.188 - - 2.319<br />
Afschrijvingen (25.894) - - (24.138) (745) (1.011) -<br />
Bijzondere waardeverminderingen (125) - (125) - - - -<br />
Desinvesteringen (251) - - - - - (251)<br />
Earn Out (149) (149) - - - - -<br />
Overige mutaties (15.236) - - (939) - - (14.297)<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 394.801 339.998 - 38.821 3.732 7.809 4.442<br />
Cumulatieve afschrijvingen en impairments 303.946 99.458 15.530 151.963 21.760 11.499 3.736<br />
Aanschafwaarde per 31 december 2011 698.747 439.456 15.530 190.784 25.492 19.308 8.178<br />
Overig<br />
<strong>2012</strong><br />
Boekwaarde per 1 januari <strong>2012</strong> 394.801 339.998 - 38.821 3.732 7.809 4.442<br />
Investeringen 13.208 - - 13.208 - - -<br />
Afschrijvingen (17.111) - - (15.622) (478) (1.011) -<br />
Bijzondere waardeverminderingen (298) (298) - - - - -<br />
Desinvesteringen (402) - - - - - (402)<br />
Earn Out 620 620 - - - - -<br />
Wijziging consolidatiekring 298 298 - - - - -<br />
Overige mutaties (884) - - (884) - - -<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 390.232 340.618 - 35.523 3.254 6.798 4.040<br />
Cumulatieve afschrijvingen en impairments 304.244 99.756 15.530 151.963 21.760 11.499 3.736<br />
Aanschafwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 694.476 440.374 15.530 187.486 25.014 18.297 7.776<br />
Afschrijvingstermijnen in jaren n.v.t. divers 5 divers 20 divers<br />
(x EUR 1.000)<br />
Goodwill per kasstroom genererende eenheid 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Indaver 329.385 328.765<br />
Kreekraksluis 1.390 1.390<br />
Zeelandnet 9.843 9.843<br />
Totaal Goodwill 340.618 339.998<br />
60
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Algemeen<br />
In <strong>2012</strong> hebben, net als in 2011, geen noemenswaardige<br />
afwaarderingen plaatsgevonden.<br />
Goodwill<br />
Software<br />
In het kader van uitbreiding en vervanging van enkele<br />
belangrijke software applicaties, met name met betrekking<br />
tot de commerciële activiteiten, heeft in 2011 versnelde<br />
afschrijving van ICT plaatsgevonden. Hierdoor is het niveau van<br />
de afschrijvingen op ICT in <strong>2012</strong> lager dan in voorgaand jaar.<br />
IFRS schrijft voor dat voor die groepsmaatschappijen waarvoor<br />
in het verleden goodwill is betaald, jaarlijks een berekening van<br />
de bedrijfswaarde dient te worden gemaakt om vast te stellen<br />
of een impairment op de geactiveerde goodwill dient plaats te<br />
vinden.<br />
Indaver<br />
Met betrekking tot de activiteiten van Indaver zijn<br />
impairment-berekeningen gemaakt op het niveau van haar<br />
kasstroom genererende eenheden. Het management heeft<br />
de kasstroomvoorspellingen daarbij gebaseerd op de<br />
ondernemingsplannen voor de jaren 2013-2015 en in enkele<br />
gevallen voor een langere zichtperiode. Na de zichtperiode<br />
is een eeuwigdurende reeks gehanteerd. Hierbij is rekening<br />
gehouden met de beschikbare informatie met betrekking<br />
tot marktontwikkelingen. Er is geen gebruik gemaakt van<br />
extrapolaties met groeipercentages welke uitgaan boven<br />
inflatie.<br />
De impairmentberekeningen zijn uitgevoerd op basis van<br />
een disconteringsvoet per entiteit. Rekening houdend met<br />
de verhoudingen eigen vermogen / vreemd vermogen welke<br />
gebruikelijk zijn in de markt en de risicopercepties per land<br />
en per branche, is met betrekking tot de disconteringvoet<br />
een aantal scenario’s uitgewerkt; hierbij is uitgegaan van<br />
een disconteringsvoet per entiteit in een range van 7,6% tot<br />
9,1% vóór belastingen. Vanuit deze berekeningen is er geen<br />
aanleiding tot een impairment.<br />
61
Geconsolideerde jaarrekening<br />
2. Materiële vaste activa<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal<br />
Gebouwen en<br />
terreinen<br />
Machines en<br />
installaties<br />
Andere vaste<br />
bedrijfsmid.<br />
Activa in<br />
aanbouw<br />
Het investeringsniveau is ten opzichte van 2011 lager. De investeringen in machines en installaties (inclusief de mutaties in activa<br />
in aanbouw) hebben met name betrekking op de uitbreiding en vervanging in elektriciteit- en gasnetwerken (netwerkbedrijf) en de<br />
uitbreiding en renovatie van afvalverwerkinginstallaties (Indaver). Daarnaast is gestart met de bouw van een nieuw windpark bij de<br />
Kreekraksluis (Zeeland).<br />
De bijzondere waardevermindering betreft voornamelijk een afwaardering van warmtekracht koppelingen (WKK) en de afwaardering<br />
van een transportaansluiting van een industrieel bedrijventerrein. Op basis van de portfolio van de WKK’s, met bijbehorende<br />
contractuele looptijden en de verwachte ontwikkeling van de energieprijzen is een impairmentbeoordeling opgesteld. De reden voor de<br />
impairmentbeoordeling van de transportaansluiting is een sterk verminderde afname door de bedrijven op het betreffende industrieel<br />
bedrijventerrein. Voor beide beoordelingen is een disconteringsvoet van 7,9% vóór belastingen gehanteerd. Uit deze beoordelingen<br />
bleek een lagere bedrijfswaarde in vergelijking met de boekwaarde.<br />
In verband met de geplande verkoop van DELTA Industriële Reiniging B.V. in 2013, zijn alle activa vanuit dit bedrijfsonderdeel<br />
overgebracht naar activa bestemd voor verkoop.<br />
Bijdrage van<br />
derden<br />
2011<br />
Boekwaarde per 1 januari 2011 977.407 178.566 791.637 14.081 153.983 (160.860)<br />
Investeringen 151.329 4.236 20.723 160 127.122 (912)<br />
Geactiveerde financieringskosten 249 - - - 249 -<br />
Afschrijvingen (83.567) (10.931) (76.451) (2.850) - 6.665<br />
Bijzondere waardeverminderingen (6.245) (1.218) (2.054) 1.104 (4.077) -<br />
Desinvesteringen (3.243) (372) (221) (60) (3.054) 464<br />
Overige mutaties / Activeringen (176) 21.294 166.292 1.862 (190.104) 480<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 1.035.754 191.575 899.926 14.297 84.119 (154.163)<br />
Boekwaarde voor aftrek bijdragen 1.189.917 191.575 899.926 14.297 84.119<br />
Cumulatieve afschrijvingen en impairments 1.300.413 163.079 1.076.528 56.328 4.478<br />
Aanschafwaarde per 31 december 2011 2.490.330 354.654 1.976.454 70.625 88.597<br />
<strong>2012</strong><br />
Boekwaarde per 1 januari <strong>2012</strong> 1.035.754 191.575 899.926 14.297 84.119 (154.163)<br />
Investeringen 95.955 1.073 30.002 22 67.287 (2.429)<br />
Geactiveerde financieringskosten 513 - - - 513 -<br />
Afschrijvingen (92.186) (10.706) (85.133) (2.612) - 6.265<br />
Bijzondere waardeverminderingen (23.932) (655) (24.507) (789) - 2.019<br />
Desinvesteringen (1.974) (339) (1.116) (519) - -<br />
Wijziging consolidatiekring (846) 7 (853) - - -<br />
Naar activa aangehouden voor verkoop (1.600) - - (1.600) - -<br />
Overige mutaties / Activeringen (1.625) 855 81.187 1.529 (87.618) 2.422<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 1.010.059 181.810 899.506 10.328 64.301 (145.886)<br />
Boekwaarde voor aftrek bijdragen 1.155.945 181.810 899.506 10.328 64.301<br />
Cumulatieve afschrijvingen en impairments 1.424.815 174.440 1.186.168 59.729 4.478<br />
Aanschafwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 2.580.760 356.250 2.085.674 70.057 68.779<br />
Afschrijvingstermijnen in jaren 0 - 40 7 - 40 5 - 15 n.v.t.<br />
Conform IFRIC 18 worden met ingang van 1 januari 2009 de in het kader van aanleg van vaste bedrijfsmiddelen ontvangen bijdragen van<br />
derden niet meer in mindering gebracht op de activa (waarvoor de bijdrage is ontvangen), maar verantwoord als vooruit ontvangen omzet.<br />
62
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
3. Joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal Joint Ventures Geassocieerde<br />
Deelnemingen<br />
Overige<br />
Deelnemingen<br />
Boekwaarde per 1 januari 2011 521.563 466.090 47.294 8.179<br />
Fair Value aanpassingen 23.115 - - 23.115<br />
Acquisities 137.226 137.000 226 -<br />
Negatieve goodwill 153.979 153.979 - -<br />
Investeringen/Verkopen (1.300) - - (1.300)<br />
Ontvangen dividenden (59.311) (48.505) (5.217) (5.589)<br />
Resultaat 71.778 60.901 10.602 275<br />
Overige mutaties 20.759 7.046 (78) 13.791<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 867.809 776.511 52.827 38.471<br />
Boekwaarde per 1 januari <strong>2012</strong> 867.809 776.511 52.827 38.471<br />
Acquisities 16 9 7 -<br />
Investeringen/Verkopen (22.663) - - (22.663)<br />
Ontvangen dividenden (69.873) (58.129) (6.726) (5.018)<br />
Resultaat 77.674 49.815 6.618 21.241<br />
IAS39 mutatie (23.115) - - (23.115)<br />
Overige mutaties (3.389) (5.440) (92) 2.143<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 826.459 762.766 52.634 11.059<br />
De aandelen van KEMA zijn in 2011 tegen reële waarde opgenomen; de afronding van de verkoop in <strong>2012</strong> heeft geleid tot afboeking<br />
van het belang en boeking van de gerealiseerde verkoopwaarde. Deze posten zijn verwerkt onder “Overige Deelnemingen”. Daarnaast<br />
heeft verkoop plaatsgevonden van de deelneming DECU.<br />
De hogere ontvangsten uit hoofde van dividenduitkeringen zijn met name toe te rekenen aan het waterbedrijf Evides, aan<br />
energieproductie eenheden die werken op basis van een tollingovereenkomst met onder andere DELTA en een slotdividend bij verkoop<br />
van een van de overige deelnemingen.<br />
In het verslagjaar heeft een schattingswijziging plaatsgevonden aangaande de levensduur van een joint venture die activiteiten<br />
uitvoert op het gebied van afvalverbranding. De hiermee verband houdende afschrijvingen zijn verantwoord onder resultaat<br />
deelnemingen. Daarnaast heeft beoordeling plaatsgevonden van de fair value, ontstaan bij de aankoop van de joint venture.<br />
Dit heeft geleid tot een geringe impairment.<br />
De fair value verbonden aan de tollingrechten verkregen bij acquisities wordt afgeschreven over de resterende levensduur van<br />
de betreffende activiteiten. Dit heeft in het verslagjaar geleid tot een afschrijvingslast van EUR 20 mln. opgenomen in het resultaat<br />
deelnemingen. Bovendien wordt de post resultaat deelnemingen voor EUR 14 mln. beïnvloed door mutaties in het jaar en actualisatie<br />
van de voorziening verlieslatende contracten.<br />
De overige mutaties hebben met name betrekking op een terugbetaling van agio van EUR 5,5 mln. van een joint venture.<br />
63
Geconsolideerde jaarrekening<br />
3.1 Joint ventures<br />
Samenvattende balans- en resultaatinformatie met betrekking tot de belangrijkste joint ventures (op basis van 100%):<br />
(x EUR 1.000)<br />
Balans 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Materiële vaste activa 1.863.016 1.836.685<br />
Financiële vaste activa 284.624 196.999<br />
Vlottende activa 226.495 210.212<br />
Liquide middelen 262.648 330.891<br />
Totaal activa 2.636.783 2.574.787<br />
Eigen vermogen 560.971 531.242<br />
Voorzieningen 701.975 620.961<br />
Langlopende schulden 815.595 923.570<br />
Kortlopende schulden 558.242 499.014<br />
Totaal passiva 2.636.783 2.574.787<br />
Resultaat <strong>2012</strong> 2011<br />
Totaal baten 837.351 875.504<br />
Totaal lasten 678.523 738.541<br />
Saldo 158.828 136.963<br />
Bovenstaande informatie heeft betrekking op de belangrijkste joint ventures waarin DELTA participeert:<br />
de elektriciteitsproductiebedrijven N.V. EPZ, Elsta B.V. en Sloe Centrale Holding B.V., het waterbedrijf Evides N.V.<br />
en afvalverbrandingbedrijf Sleco-Centrale N.V.<br />
64
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
3.2 Geassocieerde deelnemingen<br />
Samenvattende balans- en resultaatinformatie met betrekking tot de belangrijkste geassocieerde deelnemingen (op basis van 100%):<br />
(x EUR 1.000)<br />
Balans 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Materiële vaste activa 303.426 302.605<br />
Financiële vaste activa 635 635<br />
Vlottende activa 16.765 17.570<br />
Liquide middelen 20.362 19.631<br />
Totaal activa 341.188 340.441<br />
Eigen vermogen 176.304 154.644<br />
Voorzieningen 6.789 6.034<br />
Langlopende schulden 84.367 106.421<br />
Kortlopende schulden 73.728 73.342<br />
Totaal passiva 341.188 340.441<br />
Resultaat <strong>2012</strong> 2011<br />
Totaal baten 151.915 150.647<br />
Totaal lasten 131.079 126.687<br />
Saldo 20.836 23.960<br />
Deze informatie heeft betrekking op de belangrijkste geassocieerde deelnemingen waarin DELTA participeert: afvalbergingsbedrijf<br />
Intercommunale Hooge Maey cvba en afvalverbrandingsbedrijf AZN Holding B.V.<br />
De cijfers van het jaar 2011 zijn gebaseerd op vastgestelde jaarrekeningcijfers van de betreffende bedrijven, terwijl de cijfers van <strong>2012</strong><br />
zijn gebaseerd op de bij DELTA laatst bekende informatie.<br />
65
Geconsolideerde jaarrekening<br />
3.3 Overige deelnemingen<br />
Alle participaties die gerapporteerd worden onder de overige<br />
deelnemingen zijn opgenomen in het overzicht van nietgeconsolideerde<br />
deelnemingen. Het belang in Decu Beheer<br />
B.V. (60%) en Decu C.V. (60%) zoals in 2011 geclassificeerd als<br />
“financieel instrument” is verkocht.<br />
In het licht van het Borssele convenant is in 2007 het<br />
Sustainable Energy Technology Fund opgericht (SET-Fund I<br />
C.V.), waarin de toenmalige energiebedrijven DELTA (via DELTA<br />
Investeringsmaatschappij B.V. als stille vennoot) en Essent<br />
beide voor 50% participeren. Gelet op de statuten van dit fonds<br />
en de gewijzigde aandelenverhouding in N.V. EPZ is per 23<br />
december 2011 een nieuw SET-Fund II C.V. opgericht, waarin<br />
DELTA voor 69,65 % en Essent (RWE) voor 29,85% participeerde<br />
in een initieel kapitaal van EUR 10 mln. Gezien de beperkte<br />
zeggenschap worden beide ondernemingen gekwalificeerd als<br />
“financiële instrumenten” en gewaardeerd tegen reële waarde.<br />
66
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
3.4 Transacties met verbonden partijen<br />
(x EUR 1.000)<br />
Verkochte<br />
goederen<br />
Ingekochte<br />
goederen<br />
Debiteuren Crediteuren Verstrekte<br />
leningen<br />
Betaalde<br />
rente<br />
% Deelneming <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Elsta B.V en Co C.V.<br />
24,75% 103 3.524 25.065 27.107 12 359 2.481 2.757 132 132 - -<br />
Elsta B.V.<br />
25,00%<br />
}<br />
N.V. EPZ 70,00% 20.049 18.421 224.850 184.775 2.433 262 20.244 3.084 - - - -<br />
Sloe Centrale Holding B.V. 50,00% 19 524 38.419 32.616 - 47 12.098 10.021 - - - -<br />
BMC Moerdijk B.V. 50,00% 1.732 2.473 5.819 5.014 484 441 1.137 1.334 14.320 14.823 1.552 1.087<br />
Zebra Gasnetwerk B.V. 33,33% 786 830 3.360 3.808 397 403 - 375 - - - 570<br />
IC Hooge Maey cvba 30,00% 856 825 166 771 178 115 61 299 - - - -<br />
Sleco Centrale N.V. 50,00% 22.037 18.730 59.032 55.986 6.165 3.153 6.790 4.948 5.000 4.000 112 -<br />
Evides N.V. 50,00% 27.148 33.786 - - 1.536 2.750 - - - - - -<br />
Totaal 72.730 79.113 356.710 310.077 11.205 7.530 42.811 22.818 19.452 18.955 1.664 1.657<br />
Transacties met verbonden partijen, N.V. EPZ, Elsta B.V. en Sloe Centrale Holding B.V. zijn gebaseerd op tolling-overeenkomsten<br />
(cost-plus methodiek). Sleco Centrale N.V. hanteert intern afgesproken tarieven die niet altijd in relatie zijn tot vigerende marktprijzen.<br />
De overige transacties zijn marktconform.<br />
Ten behoeve van de vorderingen op verbonden partijen zijn geen voorzieningen voor oninbaarheid opgenomen in verband met het<br />
ontbreken van de noodzaak daartoe.<br />
De aandeelhouders van DELTA (provincies en gemeentes) zijn weliswaar verbonden partijen maar er vinden geen significante<br />
transacties plaats tussen DELTA en zijn aandeelhouders.<br />
67
Geconsolideerde jaarrekening<br />
4. Overige financiële vaste activa<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal<br />
Leningen u/g<br />
deelnemingen<br />
Uitgestelde Belasting<br />
vordering<br />
Overige financiële<br />
vaste activa<br />
Boekwaarde per 1 januari 2011 127.126 13.775 91.056 22.295<br />
Terugboeking kortlopend gedeelte 4.029 1.150 - 2.879<br />
Nieuwe vorderingen 5.407 4.818 - 589<br />
Resultaat (30.761) - (30.761) -<br />
Ontvangen aflossingen (14.555) (23) - (14.532)<br />
Ten laste van eigen vermogen ivm hedge-reserve 16.098 - 16.098 -<br />
Bijzondere afwaardering (2.300) - - (2.300)<br />
Overige mutaties (128) - (542) 414<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 104.916 19.720 75.851 9.345<br />
Kortlopend gedeelte (5.390) (5.350) - (40)<br />
Boekwaarde per 1 januari <strong>2012</strong> (langlopend) 99.526 14.370 75.851 9.305<br />
Terugboeking kortlopend gedeelte 5.390 5.350 - 40<br />
Nieuwe vorderingen 2.380 2.185 - 195<br />
Resultaat (11.320) - (11.320) -<br />
Ontvangen aflossingen (1.229) (618) - (611)<br />
Ten gunste van eigen vermogen ivm hedge-reserve (1.408) - (1.408) -<br />
Overige mutaties (3) (450) (1) 488<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 93.336 20.837 63.122 9.377<br />
Kortlopend gedeelte (6.525) (6.485) - (40)<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> (langlopend) 86.811 14.352 63.122 9.337<br />
4.1 Leningen u/g deelnemingen<br />
De vorderingen op deelnemingen betreffen leningen u/g<br />
aan joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige<br />
deelnemingen. De leningen zijn gewaardeerd op nominale<br />
waarde. Voor een bedrag van EUR 13,8 mln. is sprake van<br />
achtergestelde leningen.<br />
De gewogen gemiddelde rentevoet bedraagt per ultimo <strong>2012</strong>:<br />
7,2% (2011: 7,3%).<br />
68
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
4.2 Uitgestelde belastingvordering<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
(Im)materiële vaste activa (9.683) 50.090<br />
Financiële vaste activa 6.437 (55.718)<br />
Voorzieningen 44.618 53.882<br />
Verrekenbare verliezen 20.307 24.567<br />
Hedge-reserve ingevolge IAS39 / derivaten 1.414 2.674<br />
Overig 29 356<br />
Totaal uitgestelde belastingvordering 63.122 75.851<br />
De latente belastingvorderingen staan in relatie tot de<br />
waardering van (im)materiële vaste activa en gevormde<br />
voorzieningen. De vordering inzake (im)materiële vaste activa is<br />
voor een belangrijk deel het gevolg van de tijdelijke verschillen<br />
die zijn ontstaan door:<br />
• de verschillen tussen de fiscale waardering en de<br />
bedrijfseconomische boekwaarde in de jaarrekening per<br />
1 januari 1998 (fiscale openingsbalans voor DELTA);<br />
• de verwerving van het additioneel 20% belang in N.V. EPZ; en<br />
• de commercieel in aanmerking genomen voorziening voor<br />
onrendabele contracten welke fiscaal niet is gevormd.<br />
Voorts is voor verrekenbare verliezen, die naar verwachting<br />
in de komende jaren kunnen worden gecompenseerd,<br />
een uitgestelde belastingvordering opgenomen. Per<br />
balansdatum is nog overleg met de Belastingdienst gaande<br />
over het vaststellen van de omvang van deze verrekenbare<br />
verliezen. Afhankelijk van de uitkomst van deze gesprekken<br />
kan de latente belastingvordering wijzigen. De uitgestelde<br />
belastingvorderingen inzake verliescompensatie worden<br />
jaarlijks beoordeeld en worden opgenomen voor zover, naar<br />
verwachting, verrekening kan plaatsvinden met toekomstige<br />
fiscale resultaten.<br />
Sinds 2006 wordt een hedge-reserve gevormd voor<br />
niet gerealiseerde waardemutaties op derivaten en<br />
handelscontracten ingevolge IAS 39/32. In relatie tot<br />
deze ongerealiseerde resultaten wordt eveneens een<br />
belastinglatentie gevormd. Ultimo <strong>2012</strong> is de betreffende<br />
hedge-reserve negatief (debet), hetgeen resulteert in een<br />
toename van de (uitgestelde) belastingvordering.<br />
Ultimo <strong>2012</strong> is een latente belastingvordering ten bedrage<br />
van EUR 26,7 mln. niet in de balans opgenomen vanwege het<br />
feit dat het onzeker is of en op welke termijn de (in binnen- en<br />
buitenland) compensabele verliezen c.q. de belastingvoordelen<br />
gerealiseerd kunnen worden. Van de compensabele verliezen<br />
vervalt EUR 5,1 mln. binnen 5 jaar; het restant heeft een<br />
compensatieperiode van langer dan 5 jaar.<br />
4.3 Overige financiële vaste activa<br />
De overige financiële activa bestaan ultimo <strong>2012</strong> voornamelijk<br />
uit vooruitbetalingen.<br />
In 2011 zijn sale/leaseback overeenkomsten beëindigd. De<br />
in 2011 ontvangen aflossingen hebben betrekking op de<br />
terugontvangen gelden uit deposito’s; in het kader van de<br />
sale/leaseback overeenkomsten waren de koopsommen als<br />
zekerheid in deposito verstrekt aan de lessor.<br />
69
Geconsolideerde jaarrekening<br />
5. Derivaten en risicomanagement<br />
DELTA handelt in contracten voor gas, elektriciteit, kolen, olie,<br />
CO 2<br />
-certificaten en valuta voor het lopende kalenderjaar plus<br />
de drie eerstvolgende jaren. DELTA beschouwt de markten<br />
voor deze producten als liquide voor deze periode: hiervoor<br />
zijn betrouwbare prijzen beschikbaar via brokers, beurzen en<br />
dataleveranciers. De reële waarde van commodity-contracten<br />
worden bepaald op basis van deze gepubliceerde prijzen; er<br />
wordt geen gebruik gemaakt van eigen waarderingsmodellen.<br />
De gepubliceerde maand-, kwartaal- en jaarprijzen worden<br />
slechts bewerkt om aan te sluiten op de relatieve perioden in de<br />
trade-systemen.<br />
Voor het afdekken van de renterisico’s maakt DELTA gebruik van<br />
derivaten zoals interest rate swaps. Met behulp van deze swaps<br />
wordt bewerkstelligd dat de variabele rente wordt omgezet in<br />
een vaste rente.<br />
In dit hoofdstuk worden de volgende onderdelen behandeld:<br />
5.1. Derivaten<br />
5.1.1 Samenhang derivaten in de jaarrekening<br />
5.1.2 Derivatenpositie<br />
5.1.3 Verloop van de hedge-reserve<br />
5.1.4 Hiërarchie van financiële instrumenten<br />
5.2. Risicomanagement<br />
5.2.1 Risicobeheer<br />
5.2.2 Marktrisico’s<br />
5.2.3 Liquiditeitsrisico<br />
5.2.4 Kredietrisico’s<br />
70
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
5.1 Derivaten<br />
5.1.1 Samenhang derivaten in de jaarrekening<br />
(x EUR 1.000)<br />
Activa<br />
<strong>2012</strong><br />
Stand derivaten<br />
Activa<br />
2011<br />
Passiva<br />
<strong>2012</strong><br />
Passiva<br />
2011<br />
Mutatie derivaten<br />
Mutatie <strong>2012</strong><br />
activa<br />
Derivaten op de balans (zie 5.1.2)<br />
Vaste Activa 101.232 68.007 33.225<br />
Vlottende Activa 136.557 230.250 (93.693)<br />
237.789 298.257 (60.468)<br />
Mutatie <strong>2012</strong><br />
passiva<br />
Langlopende Verplichting 101.283 77.149 24.134<br />
Kortlopende Verplichting 139.344 223.724 (84.380)<br />
240.627 300.873 (60.246)<br />
Overige balansposities gerelateerd aan derivaten<br />
Hedge-reserve (zie 5.1.3) (1.922) (6.044) 4.122<br />
Belastinglatentie (zie 5.1.3) (1.266) (2.674) 1.408<br />
Minderheidsbelang ivm swaps (zie 5.1.3) (1.000) (904) (96)<br />
Subtotaal - - (4.188) (9.622) - 5.434<br />
Rentederivaten netwerkbedrijf 2.250 2.250 -<br />
Gecumuleerde ineffectiviteit (2.106) (1.453) (653)<br />
Gecumuleerde ineffectiviteit (MtM) 1.206 6.209 (5.003)<br />
- - (2.838) (2.616) - (222)<br />
Totaal 237.789 298.257 237.789 298.257 (60.468) (60.468)<br />
71
Geconsolideerde jaarrekening<br />
5.1.2 Derivatenpositie<br />
(x EUR 1.000)<br />
Activa Verplichtingen Per saldo<br />
Vaste activa Vlottende activa Langlopend Kortlopend<br />
<strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Commodity contracten<br />
Gas 24.774 23.194 52.123 152.004 (37.335) (33.408) (56.284) (145.584) (16.722) (3.794)<br />
Elektriciteit 57.358 27.101 57.229 27.446 (39.918) (19.508) (47.781) (28.277) 26.888 6.762<br />
Kolen 1.805 428 1.596 5.523 (3.168) (1.733) (8.228) (11.219) (7.995) ( 7.001)<br />
Olie 1.243 2.013 4.037 5.368 - (623) (709) (2.498) 4.571 4.260<br />
Overige 2.847 1.306 5.205 10.592 (10.440) (13.722) (14.193) (16.218) (16.581) (18.042)<br />
Overige derivaten<br />
Valuta contracten 13.061 13.167 16.367 29.176 (8.262) (5.667) (10.694) (16.807) 10.472 19.869<br />
Renteswaps 144 798 - 141 (2.163) (2.488) (1.455) (3.121) (3.474) (4.670)<br />
Totaal 101.232 68.007 136.557 230.250 (101.283) (77.149) (139.344) (223.724) (2.841) (2.616)<br />
Van de waardemutaties is een bedrag van EUR 5,4 mln. positief (2011: EUR 63,1 mln. negatief) verwerkt via de hedge-reserve.<br />
72
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
5.1.3 Verloop van de hedge-reserve<br />
De veranderingen in de reële waarde na belastingen van de derivaten vormen onderdeel van de hedge-reserve; dit is een niet vrij<br />
uitkeerbare reserve.<br />
De hedge-reserve vertoonde het volgende verloop over de afgelopen twee jaar.<br />
(x EUR 1.000)<br />
Commodity contracten<br />
Swaps<br />
Gas Elek- Kolen Olie CO 2<br />
Valuta Totaal Rente Totaal<br />
triciteit<br />
swaps<br />
2011<br />
Hedge-reserve 1-1-2011 bruto 61.042 (8.772) 10.037 (125) (4.023) 5.003 63.162 (9.666) 53.496<br />
Mutaties 2011<br />
Opgenomen in Eigen Vermogen (22.373) 9.530 (8.196) 1.645 (14.482) 12.536 (21.340) (970) (22.310)<br />
Vrijval naar resultaat (37.560) 1.517 (5.649) 1.386 (3.007) (2.663) (45.976) 5.168 (40.808)<br />
Totaal mutaties 2011 (59.933) 11.047 (13.845) 3.031 (17.489) 9.873 (67.316) 4.198 (63.118)<br />
Hedge-reserve 31-12-2011 bruto 1.109 2.275 (3.808) 2.906 (21.512) 14.876 (4.154) (5.468) (9.622)<br />
Uitgestelde belasting (277) (569) 952 (726) 5.378 (3.719) 1.039 1.636 2.674<br />
Minderheid 904 904<br />
Hedge-reserve 31-12-2011 832 1.706 (2.856) 2.180 (16.134) 11.157 (3.115) (2.928) (6.044)<br />
<strong>2012</strong><br />
Hedge-reserve 1-1-<strong>2012</strong> bruto 1.109 2.275 (3.808) 2.906 (21.512) 14.876 (4.154) (5.468) (9.622)<br />
Mutaties <strong>2012</strong><br />
Opgenomen in Eigen Vermogen (4.875) 11.178 (5.755) 3.213 (4.552) 4.197 3.407 (1.130) 2.277<br />
Vrijval naar resultaat (7.367) 5.245 2.723 (107) 7.532 (7.848) 177 2.980 3.157<br />
Totaal mutaties <strong>2012</strong> (12.242) 16.423 (3.032) 3.106 2.980 (3.651) 3.584 1.850 5.434<br />
Hedge-reserve 31-12-<strong>2012</strong> bruto (11.133) 18.698 (6.840) 6.012 (18.532) 11.225 (570) (3.618) (4.188)<br />
Uitgestelde belasting 2.783 (4.714) 1.710 (1.503) 4.633 (2.806) 103 1.163 1.266<br />
Minderheid (72) (72) 1.072 1.000<br />
Hedge-reserve 31-12-<strong>2012</strong> (8.350) 13.912 (5.130) 4.509 (13.899) 8.419 (539) (1.383) (1.922)<br />
73
Geconsolideerde jaarrekening<br />
De opbouw van de bruto hedge-reserve ultimo <strong>2012</strong> met betrekking tot de commodities kan als volgt worden toegewezen aan de<br />
komende jaren:<br />
Stand Hedge-reserve commodities bruto<br />
(x EUR 1.000)<br />
COMMODITIES<br />
Gas Elektriciteit Kolen Olie CO 2<br />
Valuta Totaal<br />
2013 (1.872) 4.989 (6.753) 4.488 (10.811) 6.628 (3.331)<br />
2014 (8.730) 12.125 (87) 1.524 (6.186) 3.892 2.538<br />
2015 (531) 1.584 - - (1.535) 705 223<br />
2016 - - - - - - -<br />
Totaal (11.133) 18.698 (6.840) 6.012 (18.532) 11.225 (570)<br />
De vrijval uit de hedge-reserve naar het resultaat komt ten gunste van de operationele bruto marge.<br />
De verwachte kasstromen vallen niet altijd samen met het<br />
moment van opname in het resultaat. De reden hiervoor is dat<br />
in sommige hedges een zogenaamd tijdsverschuivend effect zit.<br />
Dit is bijvoorbeeld het geval bij de meeste gashedges waarbij<br />
de gasprijs voor het eerste kwartaal van een jaar bepaald<br />
kan worden door de gemiddelde olie prijs over het halve jaar<br />
voorafgaand aan dat kwartaal. De waarde van de swaps die<br />
gebruikt worden in zo’n hedge-relatie en die settelen in het<br />
halve jaar voorafgaande aan het kwartaal van levering, wordt<br />
tot het kwartaal van levering meegenomen in de hedge-reserve<br />
en wordt ten gunste of ten laste van het resultaat gebracht<br />
ten tijde van het eerste kwartaal van levering. De maximale<br />
tijdsverschuiving bij contracten die in een hedge-relatie worden<br />
gebracht bedraagt 9 maanden.<br />
Er is in het afgelopen jaar geen sprake geweest van hedgerelaties<br />
die gediscontinueerd zijn in verband met het niet<br />
doorgaan van een verwachte transactie.<br />
74
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
5.1.4 Hiërarchie van financiële instrumenten<br />
De financiële instrumenten, gewaardeerd tegen reële waarde, zijn geclassificeerd volgens onderstaande hiërarchie zoals vereist<br />
door IFRS 7 “Toelichting Financiële Instrumenten”:<br />
Niveau 1: Genoteerde prijzen (niet-aangepast) op actieve markten voor identieke activa of verplichtingen;<br />
Niveau 2: Andere inputs dan de in niveau 1 ondergebrachte genoteerde prijzen die voor het actief of de verplichting waarneembaar<br />
zijn, hetzij direct (bijvoorbeeld als prijzen) hetzij indirect (bijvoorbeeld afgeleid van prijzen);<br />
Niveau 3: Inputs voor het actief of de verplichting die niet zijn gebaseerd op waarneembare marktgegevens (niet-waarneembare<br />
inputs).<br />
Activa en Passiva gewaardeerd tegen reële waarde<br />
(x EUR 1.000)<br />
Reële waarde hiërarchie<br />
Totaal 31 december Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3<br />
<strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Activa<br />
Derivaten 237.789 298.257 - - 237.789 298.257 - -<br />
Deelnemingen < 20% 11.795 38.471 - - - - 11.795 38.471<br />
Totaal activa 249.584 336.728 - - 237.789 298.257 11.795 38.471<br />
Passiva<br />
Derivaten 240.627 300.873 - - 240.627 300.873 - -<br />
Putoptie 152.277 146.511 - - - - 152.277 146.511<br />
Totaal passiva 392.904 447.384 - - 240.627 300.873 152.277 146.511<br />
De reële waarde van de overige deelnemingen (< 20%) is t.o.v.<br />
ultimo 2011 met name afgenomen door de verkoop van de<br />
participaties in N.V. KEMA en Decu C.V./Decu Beheer B.V.<br />
De putopties zijn verstrekt aan de minderheidsaandeelhouder<br />
in het kader van de overname van Indaver in 2007 en kunnen<br />
worden uitgeoefend gedurende het kalenderjaar 2015.<br />
Het aan de minderheidsaandeelhouders in Indaver toe te<br />
rekenen aandeel in het resultaat van de vennootschap wordt<br />
toegerekend aan de verplichtingen met betrekking tot de<br />
putopties.<br />
De uitoefenprijs van de opties is te bepalen op basis van een<br />
discounted cashflow methodiek, waarbij diverse schattingen<br />
aan de orde zijn. Om deze reden hanteert DELTA een<br />
bandbreedte ten aanzien van de bepaling van de fair value van<br />
de putopties. De waardering van de putopties per balansdatum<br />
past binnen deze bandbreedte.<br />
Er hebben gedurende <strong>2012</strong> geen herclassificaties<br />
plaatsgevonden tussen de drie niveaus van de reële<br />
waardehiërarchie.<br />
75
Geconsolideerde jaarrekening<br />
5.2 Risicomanagement<br />
5.2.1 Risicobeheer<br />
DELTA handelt op de internationale gas- en<br />
elektriciteitsmarkten. De prijzen op deze markten bewegen<br />
sterk. Door gebruik te maken van financiële instrumenten<br />
mitigeert DELTA commodity marktrisico’s, valutarisico’s,<br />
renterisico’s, liquiditeitsrisico en kredietrisico’s. Hiervoor zijn<br />
de randvoorwaarden vastgelegd in het Risk Policy Document en<br />
in het Treasury Statuut.<br />
De Risk Management Committee heeft – onder<br />
verantwoordelijkheid van het statutair bestuur – algemene<br />
procedures en limieten vastgesteld en ziet er op toe dat de<br />
energiehandel- en verkoopactiviteiten van DELTA binnen de<br />
gestelde risicomarges blijven.<br />
5.2.2 Marktrisico’s<br />
5.2.2.1 Commodity prijsrisico’s<br />
Marktrisico’s vloeien voort uit prijsbewegingen in de inkoop- en<br />
verkoopmarkten waarin DELTA actief is (gas, elektriciteit, kolen,<br />
olie, CO 2<br />
, valuta, transportcapaciteit, import/exportcapaciteit,<br />
etc). Het beleid van DELTA is erop gericht om op korte termijn de<br />
gevolgen van prijsbewegingen te beperken en op lange termijn<br />
de vigerende marktprijzen te volgen. Voor deze systematische<br />
beheersing bepaalt DELTA, afhankelijk van de verwachte<br />
prijsontwikkelingen, de inzet van haar activa en welke posities<br />
worden ingenomen. Deze posities worden op dagelijkse<br />
basis gevolgd. Handelsrisico’s worden beperkt door strikte<br />
toepassing van een stelsel van limieten.<br />
Hierna worden de verschillende soorten risico’s en de wijze<br />
waarop DELTA daarmee omgaat toegelicht.<br />
76
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
5.2.2.2 Value-at-Risk<br />
DELTA hanteert in de commoditymarkten waarin het opereert<br />
de Value-at-Risk-methodiek (VaR) om de marktrisico’s te<br />
berekenen en te beoordelen. Hierbij wordt een aantal aannames<br />
voor diverse veranderingen in marktomstandigheden<br />
gehanteerd. Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument<br />
voor de toetsing van het marktrisico. De VaR geeft, met een<br />
betrouwbaarheid van 95%, de maximale daling van de waarde<br />
van de portefeuille aan als gevolg van prijsveranderingen over<br />
een periode van drie dagen (derhalve kan in 5% van de gevallen<br />
de waardedaling van de portefeuille de VaR overstijgen). De<br />
VaR wordt bepaald via Monte Carlo simulatie op basis van<br />
historische volatiliteit en correlaties. Doordat portfolio’s<br />
tegengestelde posities bevatten en er een onderlinge correlatie<br />
is, is de VaR op de totale portfolio kleiner dan de som van de<br />
individuele portfolio’s.<br />
Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor het beheer<br />
van de portfolio’s en deze wordt daarom dagelijks berekend<br />
en gerapporteerd. Op basis van deze dagelijkse rapportage is<br />
bovenstaande specificatie opgesteld.<br />
De VaR voor de Asset Book en voor de totale portfolio wordt<br />
wel dagelijks gerapporteerd maar is geen sturingsparameter.<br />
De Asset Book wordt gehedged via een vooraf vastgesteld<br />
afbouwschema om de gemiddelde marktwaarde te incasseren.<br />
Afwijkingen van dit afbouwschema vallen binnen de Trade<br />
Books, waarvoor VaR wel de leidende risicomaatstaf is. Deze<br />
bevond zich gedurende het jaar binnen de daaraan gestelde<br />
limiet.<br />
Value at Risk<br />
(x EUR 1.000)<br />
Value at Risk<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Asset Book 12.977 11.436<br />
Trade Books 2.546 2.097<br />
Diversificatie over Books (2.665) (2.105)<br />
Totaal 12.858 11.428<br />
77
Geconsolideerde jaarrekening<br />
5.2.2.3 Cashflow hedges<br />
DELTA gebruikt financiële instrumenten om fluctuaties in<br />
verwachte cashflows zoveel mogelijk te beperken. Om de<br />
gevolgen van toekomstige veranderingen in marktprijzen<br />
te beheersen maakt DELTA gebruik van derivaten zoals<br />
termijncontracten, opties en swaps. De hedging instrumenten<br />
zijn derivaten in de door DELTA verhandelde commodities welke<br />
afgesloten worden om het cashflow-, prijs- en valutarisico te<br />
beperken. Hedge-accounting wordt toegepast om de totale<br />
waardemutatie van deze derivaten te dempen.<br />
Waar toegestaan neemt DELTA deze financiële instrumenten<br />
en fysieke aankoop- en verkoopcontracten boekhoudkundig<br />
op in een cashflow hedge-relatie onder IAS 39. Hierbij is het<br />
hedged item de toekomstige aankooptransactie (centrales,<br />
lange termijn sourcing) of verkooptransactie (sales) van gas of<br />
elektriciteit.<br />
(x EUR 1.000)<br />
Cashflow hedges<br />
<strong>2012</strong> 2013 2014 2015 2016 en later Totaal Gemiddelde prijs Contract waarde<br />
Gas forwards (1.484) (11.075) (1.023) - (13.582) 0,266 (268.713)<br />
Forwards<br />
3.168 9.742 1.612 - 14.522 53,461 98.521<br />
elektriciteit<br />
Kolen swaps (3.216) (758) - - (3.974) 82,993 (29.304)<br />
Olie swaps 2.860 1.243 - - 4.103 660,307 (106.573)<br />
CO 2<br />
forwards (10.294) (4.458) (815) - (15.567) 11,015 (40.975)<br />
Valutaswaps 3.993 7.471 740 - 12.204 0,921 (291.213)<br />
Totaal (4.973) 2.165 514 - (2.294)<br />
2011 <strong>2012</strong> 2013 2014 2015 en later Totaal Gemiddelde prijs Contract waarde<br />
Gas forwards (3.805) 752 (10.561) - (13.614) 0,249 (379.492)<br />
Forwards<br />
(505) 1.549 9.811 - 10.855 56,043 194.225<br />
elektriciteit<br />
Kolen swaps (1.622) (687) - - (2.309) 89,742 (67.092)<br />
Olie swaps 1.781 658 368 - 2.807 664,125 (151.765)<br />
CO 2<br />
forwards (5.903) (8.189) (4.747) - (18.839) 14,476 (42.423)<br />
Valutaswaps 9.070 3.694 3.070 - 15.834 0,865 (357.443)<br />
Totaal (984) (2.223) (2.059) - (5.266)<br />
78
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
In de hedge-reserve is de waardeontwikkeling van<br />
onderliggende derivaten opgenomen in de periode dat deze<br />
opgenomen zijn in een effectieve hedge-relatie. De in het<br />
overzicht ‘cashflow hedges’ weergegeven derivaten betreffen<br />
de derivaten die per balansdatum opgenomen zijn in een<br />
hedge-relatie.<br />
Een mismatch ontstaat doordat:<br />
• in het overzicht ‘cashflow hedges’ ook het ineffectieve deel<br />
van de hedge-instrumenten is opgenomen;<br />
• de waardeontwikkeling in de hedge-instrumenten tot het<br />
aangaan van een hedge relatie ook is opgenomen in het<br />
overzicht ‘cashflow hedges’;<br />
• in de hedge-reserve de waardeontwikkeling ook is<br />
opgenomen van de hedge-instrumenten welke in het verleden<br />
waren opgenomen in een hedge relatie, doch per einde<br />
boekjaar niet daarin zijn opgenomen.<br />
De in de hedge-reserve gerapporteerde waarden houden<br />
rekening met de toewijzingsdatum van een instrument in<br />
een hedge-relatie; deze kan afwijken van de handelsdatum.<br />
Daarnaast wordt in de hedge-reserve alleen het effectieve<br />
gedeelte van de totale in de hedge toegewezen reële waarde<br />
van de hedge-instrumenten meegenomen.<br />
5.2.2.4 Valutarisico’s<br />
Valutarisico’s hebben betrekking op het prijsrisico dat<br />
samenhangt met de wijziging van wisselkoersen. Het<br />
risicobeleid van DELTA is er op gericht om valutarisico’s op<br />
ingenomen posities in vreemde valuta af te dekken. Voor het<br />
afdekken van de risico’s gebruikt DELTA financiële instrumenten<br />
(forward-transacties) om fluctuaties in verwachte kasstromen<br />
zoveel mogelijk te voorkomen. Ingenomen valutaposities,<br />
welke voortvloeien uit afgesloten (commodity)contracten,<br />
worden dagelijks gerapporteerd aan de afdeling Treasury<br />
en op groepsniveau aldaar afgedekt. Valutarisico limieten<br />
worden periodiek in overleg met de Risk Management Comittee<br />
vastgesteld en vervolgens bewaakt door de afdeling Treasury.<br />
Ten behoeve van de omrekening van in de balans begrepen<br />
valutaposities zijn de volgende koersen gebruikt:<br />
31-12-<strong>2012</strong> 30-12-2011<br />
Middenkoersen<br />
Amerikaanse dollar 1,3175 1,2933<br />
Britse pond 0,8150 0,8353<br />
79
Geconsolideerde jaarrekening<br />
5.2.2.5 Renterisico’s<br />
Het risicobeleid van DELTA met betrekking tot renterisico’s is er<br />
op gericht om de invloed van renteschommelingen te beperken.<br />
Voor het afdekken van de risico’s maakt DELTA gebruik van<br />
derivaten zoals interest rate swaps.<br />
Afgedekte leningen<br />
DELTA heeft een aantal renteswaps. Deze swaps zijn alle<br />
effectief per balansdatum. De gevoeligheid is berekend door de<br />
floating spot met 10% te verhogen respectievelijk te verlagen.<br />
Enkele van deze rentederivaten zijn te classificeren als<br />
optiecontracten waarvoor de uitzondering genoemd in IAS 39,<br />
alinea 74, geldt. De verandering in de intrinsieke waarde wordt<br />
verwerkt in de hedge-reserve, de verandering in de tijdswaarde<br />
wordt verwerkt in de winst-en-verliesrekening. In onderstaande<br />
tabel is het verschil van de 10% stijging, dan wel 10% daling<br />
weergegeven ten opzichte van de boekwaarde per 31 december<br />
<strong>2012</strong>. Over de rente derivaten wordt geen Value-at-Risk (VaR)<br />
berekend.<br />
Gevoeligheidsanalyse renterisico’s<br />
(x EUR 1.000)<br />
Positie<br />
31 december<br />
Waarde t.o.v.<br />
yieldcurve<br />
Stijging 10% Daling 10%<br />
Waardestijging<br />
t.o.v. actuele balans<br />
Waarde t.o.v.<br />
yieldcurve<br />
Waardedaling t.o.v.<br />
actuele balans<br />
<strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Derivaat<br />
Derivaat (3.474) (4.670) (3.338) (4.103) 136 568 (3.601) (5.196) (127) (526)<br />
Uitgestelde belasting 1.163 1.636 1.135 1.545 (28) (91) 1.191 1.728 28 92<br />
Totaal (2.311) (3.034) (2.203) (2.558) 108 477 (2.410) (3.468) (99) (434)<br />
Renteswaps<br />
Hedge-reserve 1.383 2.928 1.355 2.757 (29) (171) 1.412 3.100 28 172<br />
Minderheid 1.072 904 1.037 854 (34) (50) 1.105 955 34 50<br />
Totaal 2.455 3.832 2.392 3.611 (63) (221) 2.517 4.055 62 222<br />
Resultaat swaps<br />
Totaal 2.106 1.453 2.061 1.198 (45) (255) 2.144 1.665 37 212<br />
80
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
De rentederivaten laten per 31 december <strong>2012</strong> een schuldpositie<br />
zien. Bij een hogere yieldcurve neemt deze schuldpositie af.<br />
De hedge-reserve in verband met renteswaps heeft per 31<br />
december <strong>2012</strong> een debetstand binnen het eigen vermogen. Bij<br />
een hogere yieldcurve ontstaat een lagere debetstand binnen<br />
het eigen vermogen.<br />
Niet-afgedekte leningen<br />
Als de interestpercentages op niet-afgedekte rentedragende<br />
leningen met een variabele rente 10% hoger dan wel lager<br />
zouden zijn dan de stand op 31 december <strong>2012</strong> en alle andere<br />
variabelen constant worden gehouden, zou het resultaat (voor<br />
minderheidsbelangen) dalen respectievelijk stijgen met<br />
EUR 0,4 mln. per jaar.<br />
5.2.3 Liquiditeitsrisico<br />
Liquiditeitsrisico is het risico dat DELTA onvoldoende financiële<br />
middelen ter beschikking heeft om aan zijn verplichtingen te<br />
voldoen.<br />
Het beleid van DELTA op het gebied van kapitaalbeheer is er op<br />
gericht om het aantrekken en aflossen van financiële middelen<br />
en het beheer van de liquide middelen zo veel mogelijk te<br />
centraliseren in de holdingmaatschappij DELTA N.V. Op basis<br />
van het ondernemingsplan wordt jaarlijks het financieringsplan<br />
opgesteld dat richting geeft aan de activiteiten van de afdeling<br />
Treasury van DELTA N.V.<br />
Een onderdeel hiervan is de jaarlijkse vaststelling van de<br />
verhouding tussen kort en lang vreemd vermogen.<br />
Daarnaast stuurt DELTA gericht op het in ruime mate voldoen<br />
aan bancaire ratio’s en ratio’s die gerelateerd zijn aan het<br />
behoud van de corporate credit rating en het optimaliseren van<br />
werkkapitaalbeheer. Daarnaast geldt een zeer restrictief beleid<br />
ten aanzien van het afgeven van garanties en het storten van<br />
cash collateral.<br />
DELTA beschikt om te kunnen voorzien in zijn<br />
werkkapitaalbehoefte, de noodzakelijke flexibiliteit in verband<br />
met seizoensmatige kasfluctuaties en de voorfinanciering van<br />
projecten en acquisities over een standby kredietfaciliteit van<br />
EUR 500 mln. Eind <strong>2012</strong> is deze faciliteit benut voor een bedrag<br />
van EUR 34 mln. In <strong>2012</strong> heeft DELTA de trekkingen onder de<br />
kredietfaciliteit voor EUR 180 mln. geherfinancierd middels<br />
langlopende onderhandse plaatsingen. In 2013 zal de standby<br />
kredietfaciliteit worden verlengd.<br />
Twee onderdelen van de DELTA Groep hebben een eigen<br />
financieringslijn, te weten:<br />
1. De Indaver groep beheert het eigen liquiditeitsrisico<br />
en financieringsrisico binnen de kaders van het DELTA<br />
beleid middels het aanhouden van adequate reserves en<br />
voldoende gecommitteerde kredietlijnen. De Indaver groep<br />
heeft ultimo <strong>2012</strong> EUR 291 mln. aan (krediet)faciliteiten,<br />
waarvan EUR 97 mln. onbenut.<br />
2. DELTA Netwerkbedrijf B.V. heeft, in overeenstemming met<br />
de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON), eigen faciliteiten<br />
ter grootte van EUR 190 mln. per balansdatum. Deze<br />
faciliteiten zijn volledig benut.<br />
De creditrating van DELTA afgegeven door Standard & Poor’s is<br />
in <strong>2012</strong> ongewijzigd gebleven: BBB+ met een stable outlook.<br />
81
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Om inzicht te verschaffen in het liquiditeitsrisico zijn in de<br />
volgende tabel de contractuele looptijden weergegeven van de<br />
financiële verplichtingen:<br />
(x EUR 1.000)<br />
Contractuele looptijd van financiële verplichtingen ultimo <strong>2012</strong><br />
< 1 jaar 1-5 jaar > 5 jaar Totaal<br />
Crediteuren 311.725 - - 311.725<br />
Rentedragende leningen 184.542 312.400 89.915 586.857<br />
Derivaten 139.344 101.283 - 240.627<br />
Overige 174.895 255.766 1.973 432.634<br />
Totaal 810.506 669.449 91.888 1.571.843<br />
Te betalen rente 6.394 16.343 3.506 26.243<br />
Contractuele looptijd van financiële verplichtingen ultimo 2011<br />
< 1 jaar 1-5 jaar > 5 jaar Totaal<br />
Crediteuren 324.381 - - 324.381<br />
Rentedragende leningen 97.801 468.649 116.857 683.307<br />
Derivaten 223.724 77.149 - 300.873<br />
Overige 308.628 97.298 2.273 408.199<br />
Totaal 954.534 643.096 119.130 1.716.760<br />
Te betalen rente 13.100 39.222 9.393 61.716<br />
De contractuele looptijd van de financiële verplichtingen geeft<br />
de te verwachten uitgaande kasstromen weer met betrekking<br />
tot de op de balansdatum uitstaande schulden.<br />
Onder de post “overige” zijn met name de vooruit ontvangen<br />
omzet, de actuele belastingen en de putoptie Indaver verwerkt.<br />
82
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
5.2.4 Kredietrisico’s<br />
Kredietrisico betreft het verlies dat zou kunnen ontstaan<br />
indien een tegenpartij in gebreke blijft bij het voldoen aan<br />
de contractuele verplichting. DELTA heeft kredietlimieten<br />
opgesteld met betrekking tot haar externe tegenpartijen<br />
teneinde het kredietrisico te beperken.<br />
Een intern kredietbeoordelingssysteem stelt voor elke<br />
externe tegenpartij een kredietlimiet vast. Dit interne<br />
beoordelingssysteem is gebaseerd op beschikbare,<br />
gepubliceerde informatie over de betreffende onderneming<br />
of de garantsteller daarvan (jaarverslagen, creditratings,<br />
etc.). Indien de creditrating van een externe tegenpartij, of de<br />
garantsteller daarvoor, niet (langer) Investment grade is, wordt<br />
geen (additioneel) kredietrisico geaccepteerd.<br />
Naast de hierop gebaseerde kredietlimieten hanteert DELTA<br />
verschillende instrumenten om kredietrisico’s te beheersen,<br />
waaronder het handelen onder standaardcontracten en<br />
voorwaarden, het handelen via beurzen, het diversifiëren naar<br />
eindgebruikers en het vragen van aanvullende zekerheden.<br />
Voor eindgebruikers waaraan door DELTA energie wordt<br />
geleverd, wordt de kredietwaardigheid bepaald op basis van<br />
gegevens van externe informatieleveranciers. Bij bestaande<br />
klanten is ook het historische betaalgedrag een afweging voor<br />
het al dan niet aangaan van een leveringscontract. Zo nodig<br />
worden aanvullende zekerheden in de vorm van bankgarantie,<br />
waarborgsom of vooruitbetaling gevraagd.<br />
Ultimo <strong>2012</strong> ziet de procentuele verdeling van de creditrating<br />
van de externe tegenpartijen van DELTA over de verschillende<br />
ratingklassen er als volgt uit:<br />
Kredietbeoordeling tegenpartijen<br />
35%<br />
<strong>2012</strong><br />
2011<br />
30%<br />
25%<br />
20%<br />
15%<br />
10%<br />
5%<br />
0%<br />
AA+ AA AA- A+ A A- BBB+ BBB BBB- BB+<br />
83
Geconsolideerde jaarrekening<br />
6. Voorraden<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Grondstoffen 9.346 9.979<br />
Hulpmateriaal 4.442 4.429<br />
Eindprodukt 390 654<br />
Handelsgoederen 3.390 4.440<br />
Totaal 17.568 19.502<br />
af: Voorziening incourante voorraden (652) (2.199)<br />
Totaal Voorraden 16.916 17.303<br />
84
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
7. Vorderingen<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Handelsdebiteuren 370.792 390.303<br />
Actuele belastingsvorderingen 2.949 7.324<br />
Liquide middelen niet direct opeisbaar 49.300 19.075<br />
Kortlopend deel langlopende uitgegeven gelden 6.525 5.390<br />
Overige en overlopende activa 15.387 22.164<br />
Totaal overige vorderingen 71.212 46.629<br />
Totaal Vorderingen (exclusief derivaten) 444.953 444.256<br />
De liquide middelen die niet direct opeisbaar zijn,<br />
betreffen aangehouden geldmiddelen in het kader van de<br />
handelsactiviteiten op beurzen.<br />
Op de vorderingen op handelsdebiteuren is een voorziening in<br />
verband met mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht van<br />
EUR 20,2 mln. (2011: EUR 13,8 mln.).<br />
85
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Ouderdomsanalyse Handelsdebiteuren<br />
per 31-12<br />
Ouderdom <strong>2012</strong> 2011<br />
(dagen) (x EUR 1.000)<br />
< 30 341.574 365.520<br />
31-60 16.647 18.050<br />
61-90 6.791 2.827<br />
91-120 5.601 2.038<br />
> 120 20.427 15.663<br />
Operationele debiteuren (bruto) 391.040 404.098<br />
Voorziening voor dubieus (20.248) (13.795)<br />
Operationele debiteuren (netto) 370.792 390.303<br />
In de categorie “< 30 dagen” is voor een bedrag van<br />
EUR 145,9 mln. (in 2011: EUR 154,7 mln.) vorderingen<br />
voortvloeiend uit handelsactiviteiten op beurzen opgenomen.<br />
Deze debiteurenposities worden altijd binnen een maand<br />
tussen de partijen vereffend.<br />
Mutaties in voorziening voor dubieuze debiteuren<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Voorziening per 1 januari 13.794 15.216<br />
Onttrekking wegens oninbare vorderingen (1.711) (3.787)<br />
Dotaties/vrijval 8.165 2.365<br />
Voorziening per 31 december 20.248 13.794<br />
In <strong>2012</strong> zijn meerdere bedragen gedoteerd aan de voorziening<br />
als gevolg van het faillissement van een belangrijke multiutility<br />
klant.<br />
86
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
8. Liquide middelen<br />
Onder de liquide middelen zijn niet alleen de geldmiddelen<br />
opgenomen, maar ook kasequivalenten die zonder materieel<br />
risico van waardeverandering in liquide middelen kunnen<br />
worden omgezet.<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Deposito’s 24.288 29.308<br />
Kas/Bank 24.643 23.082<br />
Totaal Liquide Middelen 48.931 52.390<br />
De bedragen welke op deposito zijn geplaatst vallen vrij binnen<br />
een termijn van 3 maanden.<br />
87
Geconsolideerde jaarrekening<br />
9. Voorzieningen<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal<br />
Milieu<br />
gerelateerd<br />
Verlieslatende<br />
contracten<br />
Personeels<br />
kosten<br />
Amovering<br />
voorziening<br />
Overige<br />
voorzieningen<br />
Boekwaarde per 1 januari 2011 95.504 59.742 24.611 4.780 - 6.371<br />
Terugboeking kortlopend gedeelte van<br />
17.331 10.157 - 886 4.000 2.288<br />
voorzieningen<br />
Dotaties 159.265 - 158.954 311 - -<br />
Rentedotaties 3.717 3.262 - 114 - 341<br />
Vrijval (19.938) - (18.006) (390) (526) (1.016)<br />
Onttrekkingen (3.039) (440) - (816) - (1.783)<br />
Overige mutaties (140) (166) 1 201 - (176)<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 252.700 72.555 165.560 5.086 3.474 6.025<br />
Kortlopend gedeelte van voorzieningen (15.876) (9.710) - (830) (3.474) (1.862)<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 236.824 62.845 165.560 4.256 - 4.163<br />
Terugboeking kortlopend gedeelte van<br />
15.876 9.710 - 830 3.474 1.862<br />
voorzieningen<br />
Dotaties 11.188 4.256 4.339 939 - 1.654<br />
Rentedotaties 9.976 2.846 6.758 92 - 280<br />
Vrijval (25.769) - (24.106) (19) (2.104) 460<br />
Onttrekkingen (4.611) (484) - (844) - (3.283)<br />
Overige mutaties (1.143) (885) - 57 - (315)<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 242.341 78.288 152.551 5.311 1.370 4.821<br />
Kortlopend gedeelte van voorzieningen (12.253) (9.299) - (461) (1.370) (1.123)<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 230.088 68.989 152.551 4.850 - 3.698<br />
De vrijval van de voorzieningen die binnen een jaar is gepland<br />
ad EUR 12,3 mln. (2011: EUR 15,9 mln.) is opgenomen onder de<br />
kortlopende verplichtingen.<br />
88
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Milieu gerelateerde kosten<br />
Binnen Indaver zijn voorzieningen gevormd voor de<br />
eindafdichting en nazorg van de afvalbergingen welke<br />
thans in gebruik zijn. Er wordt verwacht dat gedurende de<br />
eerstvolgende 5 jaar een bedrag van ca. EUR 24,8 mln. aan<br />
de voorziening onttrokken zal worden. De kosten worden<br />
door het management geraamd volgens de ‘best estimate’<br />
methode op basis van de huidige technologie en de kennis<br />
aangaande technologische ontwikkelingen. Discontering heeft<br />
plaatsgevonden op basis van 4,67% (2011: 4,67%) voor de<br />
Belgische afvalbergingen en op basis van 5,0% voor de Duitse<br />
en Nederlandse afvalbergingen (2011: 5,0%).<br />
Voor de pré-nazorg, eindafdekking en recreatieve inrichting<br />
van de afvalberging Derde Merwedehaven is tot 2020 circa<br />
EUR 35,8 mln. benodigd (prijspeil <strong>2012</strong>). De onttrekkingen<br />
zullen plaatsvinden vanaf 2013.<br />
Voor de pré-nazorg en eindafdekking van de afvalberging<br />
Noord- en Midden Zeeland is tot 2025 circa EUR 22,4 mln.<br />
(prijspeil <strong>2012</strong>) benodigd. De onttrekkingen zullen plaatsvinden<br />
vanaf 2017.<br />
Het kortlopend gedeelte van de voorziening heeft met name<br />
betrekking op de in 2005 gesloten afvalberging Koegorspolder.<br />
Binnen Indaver zijn voor EUR 4 mln. voorzieningen opgenomen<br />
voor verwachte kosten als gevolg van vastgestelde<br />
verontreinigingen op bepaalde locaties.<br />
Verlieslatende contracten<br />
In het licht van de huidige marktprijzen voor elektriciteit die<br />
onder druk staan als gevolg van de economische ontwikkeling<br />
in relatie tot de beschikbare productiecapaciteit en anderzijds<br />
de stijging van de brandstofprijzen als gevolg van de wereldwijd<br />
toenemende vraag, zijn enkele in het verleden afgesloten<br />
energie inkoop/verkoopcontracten niet meer renderend.<br />
Daarnaast heeft ook de in het Regeerakkoord afgesproken<br />
Kolentax en de lopende emissiewetgeving een negatieve<br />
invloed op de kosten van enkele productiecentrales, hetgeen<br />
leidt tot een verdere negatieve impact op de bruto marge van<br />
leveringscontracten.<br />
Daarom is ter afdekking van het onrendabele deel van enkele<br />
contracten een voorziening voor verlieslatende contracten<br />
getroffen. Jaarlijks worden onttrekkingen gedaan ten gunste<br />
van de opgelopen negatieve bruto marge. Het eventuele<br />
resultaat van een betrokken productie-eenheid wordt jaarlijks<br />
toegevoegd aan deze voorziening, vanwege het causaal<br />
verband tussen het resultaat van de deelneming en de vorming<br />
van de voorziening. De voorzieningen worden ieder jaar<br />
opnieuw beoordeeld in het licht van de ontwikkelingen op de<br />
elektriciteits- en brandstofmarkten, de relevante wetgeving en<br />
de contractuele afspraken.<br />
In <strong>2012</strong> is als gevolg van marktontwikkelingen en de korte<br />
looptijd van de verplichtingen de disconteringsvoet voor<br />
berekening van deze voorziening gewijzigd naar 4,25%<br />
(2011: 4,5%).<br />
De ultimo <strong>2012</strong> resterende voorziening heeft voornamelijk<br />
betrekking op contracten met joint ventures.<br />
Personeelskosten<br />
Deze voorzieningen zijn gevormd om aan bestaande<br />
toekomstige financiële verplichtingen te kunnen voldoen.<br />
DELTA kent op basis van CAO-afspraken een diensttijdgebonden<br />
uitkering toe aan personeelsleden. Vanaf het moment van<br />
indiensttreding wordt voor deze uitkeringen een voorziening<br />
gevormd op basis van verstreken dienstjaren, verwachte<br />
prijs- en salarisstijgingen en kansen op ontslag, invaliditeit<br />
en sterfte. De disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2011: 4,5%).<br />
Vanwege het langlopende karakter van deze verplichtingen is<br />
de disconteringsvoet niet gewijzigd.<br />
Daarnaast is in het kader van de overgangsmaatregel m.b.t. de<br />
ziektekostenverzekering van IZA/IZR voor ex-medewerkers een<br />
voorziening gevormd. Deze maatregel is in 2006 met de sociale<br />
partners overeengekomen voor een periode van 10 jaar.<br />
89
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Pensioenverplichtingen<br />
DELTA heeft de pensioenverplichtingen ondergebracht bij<br />
pensioenfondsen in Nederland, met name bij het ABP. De<br />
pensioenpremies die DELTA afdraagt aan de pensioenfondsen<br />
zijn gebaseerd op verwachtingen aangaande de ontwikkeling<br />
van inflatie, de stijging van salarissen, de vergrijzing van het<br />
personeelsbestand, de sterftekansen en de rendementen van<br />
de beleggingsportefeuille van het betreffende pensioenfonds.<br />
Door het ABP branchepensioenfonds is aangegeven<br />
dat er geen consistente en betrouwbare basis is om de<br />
pensioenverplichting, fondsbeleggingen en kosten toe te<br />
rekenen aan de separate deelnemende partijen. Dientengevolge<br />
maakt DELTA gebruik van de vrijstelling onder IAS 19 om<br />
de toegezegde pensioenregeling te behandelen als een<br />
toegezegde bijdrageregeling.<br />
Pensioenverplichtingen inzake Indaver<br />
Indaver voert een “defined benefit plan” voor medewerkers<br />
van Indaver Holding en sommige deelnemingen die voor<br />
31 december 2007 onderdeel uitmaakten van de Indaver<br />
groep. Het betreft twee polissen afgesloten bij verschillende<br />
verzekeringsmaatschappijen.<br />
Daarnaast kent Indaver “unfunded defined benefit plans” voor<br />
de medewerkers van Indaver Deutschland GmbH in Duitsland.<br />
Voor nieuwe medewerkers die na 1 januari 2008 in dienst zijn<br />
getreden bij de holding en bij sommige deelnemingen in België<br />
als ook voor de medewerkers van Indaver Ierland voert Indaver<br />
“defined contribution plans”.<br />
Op basis van deze uitgangspunten resulteren voor Indaver<br />
onderstaande lange termijn verplichtingen:<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Pensioenverplichtingen 22.158 21.869<br />
Totaal Pensioenverplichtingen 22.158 21.869<br />
Daarnaast zijn onder kortlopende schulden<br />
pensioenverplichtingen opgenomen voor een bedrag van<br />
EUR 1,0 mln. (2011: EUR 1,0 mln.).<br />
90
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Pensioenvoorzieningen inzake Indaver<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
België Duitsland België Duitsland<br />
1. Netto verplichting<br />
Contante waarde van de bruto verplichting 31.460 15.594 24.189 12.877<br />
Reële waarde van de fondsbeleggingen (20.779) - (19.922) -<br />
Contante waarde van de netto verplichtingen 10.681 15.594 4.267 12.877<br />
Nog niet opgenomen pensioenkosten van verstreken jaren - - - -<br />
Actuariële winsten of verliezen 111 (4.018) 6.313 (1.526)<br />
Toegezegde bijdrage regeling met eenvoudige actuariële berekening 268 483 175 759<br />
Netto verplichting opgenomen in de balans 11.060 12.059 10.755 12.110<br />
2. Wijzigingen in de contante waarde<br />
Verplichting per 1 januari 24.189 12.877 21.908 13.543<br />
Betaalde bijdragen 1.714 254 1.579 329<br />
Interestkosten 1.258 688 1.031 651<br />
Actuariële winsten 5.836 2.520 1.007 (765)<br />
Bijdragen door deelnemers 260 - 263 -<br />
Betaalde kosten (55) - (55) -<br />
Betaalde premies (284) - (272) -<br />
Betaalde vergoedingen (1.433) (663) (1.267) (881)<br />
Netto transfer in/uit - (82) - -<br />
Inperkingen en afwikkelingen (25) - (5) -<br />
Overig - - - -<br />
Verplichting per 31 december 31.460 15.594 24.189 12.877<br />
3. Wijzigingen in de reële waarde<br />
Reële waarde per 1 januari 19.922 - 19.136 -<br />
Verwacht rendement 1.106 - 967 -<br />
Actuariële winsten of verliezen (174) - (224) -<br />
Bijdragen door werkgever 1.415 - 1.379 -<br />
Bijdragen door deelnemers 261 - 263 -<br />
Betaalde kosten (55) - (55) -<br />
Betaalde premies (284) - (272) -<br />
Betaalde vergoedingen (1.433) - (1.267) -<br />
Afwikkelingen (13) - (4) -<br />
Overige 34 - (1) -<br />
Reële waarde per 31 december 20.779 - 19.922 -<br />
4. Pensioenkosten<br />
Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten 1.714 270 1.579 329<br />
Rentekosten 1.258 688 1.031 651<br />
Verwacht rendement op fondsbeleggingen (1.106) - (967) -<br />
Actuariële winsten en verliezen (193) - (269) -<br />
Overig - 12 - 57<br />
Opgenomen in personeelskosten 1.673 970 1.374 1.037<br />
5. Actuariële veronderstellingen<br />
Verplichtingen voor personeelsbeloningen:<br />
Disconteringsvoet 4,3% 4,3% 5,5% 5,5%<br />
Verwacht rendement 4,3% - 5,5% -<br />
Toekomstige loonsverhogingen 3,5% 2,0% 3,5% 1,8%<br />
Ontwikkeling medische kosten (inflatiepercentage) 2,0% 2,0% 2,0% 2,0%<br />
6. Effectief rendement op fondsbeleggingen<br />
Het effectief rendement van de fondsbeleggingen in <strong>2012</strong> was EUR 0,9 mln. (2011: EUR 0,7 mln.)<br />
91
Geconsolideerde jaarrekening<br />
10. Mutatieoverzicht van langlopende financiële verplichtingen<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Waarde per 1 januari 610.907 482.474<br />
Opgenomen leningen 239.331 171.612<br />
Mutaties CBL (338) 3.100<br />
Aflossingen (358.995) (46.279)<br />
490.905 610.907<br />
Aflossingen in het volgend boekjaar (61.818) (22.301)<br />
Totaal langlopende financiële verplichtingen 429.087 588.606<br />
De schulden betreffen verplichtingen aan kredietinstellingen.<br />
De gemiddelde rentevoet van de schuld per 31 december <strong>2012</strong><br />
was 1,9% (2011: 2,3%). Van dit saldo heeft EUR 90,0 mln. een<br />
looptijd van meer dan vijf jaar.<br />
DELTA heeft met een vijftal banken een corporate stand-by<br />
kredietfaciliteit ter grootte van EUR 500 mln. Voor deze faciliteit<br />
zijn geen zekerheden verstrekt.<br />
In <strong>2012</strong> heeft herfinanciering van trekkingen onder deze<br />
kredietfaciliteit plaatsgevonden middels onderhandse<br />
plaatsingen met een (middel)lange looptijd voor een bedrag van<br />
EUR 180 mln.<br />
Als waarborg voor de negatieve fair value van de intrest rate<br />
swaps die in voorgaande jaren zijn aangegaan door Indaver<br />
Duitsland zijn zekerheden ter hoogte van EUR 1,8 mln. verstrekt.<br />
11. Overige langlopende verplichtingen<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Uitgestelde belastingverplichting 51.939 57.470<br />
Vooruitontvangen omzet 77.286 70.999<br />
Putoptie Indaver 152.277 -<br />
Overige langlopende verplichtingen 25.414 25.472<br />
Totaal overige langlopende verplichtingen 306.916 153.941<br />
92
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
De uitgestelde belastingverplichting vloeit voort uit acquisities.<br />
Bij de verwerving van een aandelenbelang worden de<br />
materiële en immateriële activa gewaardeerd tegen reële<br />
waarde. Aanpassingen naar reële waarde worden fiscaal niet<br />
erkend. Vandaar dat in relatie tot deze aanpassingen naar<br />
reële waarde van (im)materiële vaste activa een uitgestelde<br />
belastingverplichting wordt gevormd. Deze belastingverplichting<br />
neemt af naar rato van de afschrijvingen op de reële<br />
waardeaanpassingen dit met uitzondering van de reële<br />
waardeaanpassingen op grond.<br />
Evenzo wordt bij de vorming van een voorziening een uitgestelde<br />
belastingvordering opgenomen; deze muteert naar rato van de<br />
onttrekkingen aan de voorzieningen.<br />
De uitgestelde belastingverplichting vloeit voort uit:<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Immaterieel vast actief 2.943 4.014<br />
Materieel vast actief 47.975 51.399<br />
Overige activa 1.021 2.057<br />
Totaal 51.939 57.470<br />
De vooruit ontvangen omzet heeft deels betrekking op<br />
ontvangen vergoedingen voor nog te verwerken afval bij Indaver.<br />
Het oplopen van de vooruit ontvangen omzet wordt zowel in<br />
<strong>2012</strong> als in 2011 veroorzaakt door de ontvangen bijdragen<br />
van derden voor nieuwe investeringen van het netwerkbedrijf<br />
(conform IFRIC 18).<br />
DELTA heeft in 2007 zijn belang in Indaver uitgebreid naar<br />
75%. Aan de minderheidsaandeelhouder zijn in het kader van<br />
de overname van Indaver in 2007 putopties verstrekt; deze<br />
kunnen worden uitgeoefend gedurende het jaar 2015. Per<br />
balansdatum 31 december 2011 was de periode van uitoefening<br />
nog vastgesteld tussen maart <strong>2012</strong>-2014. Om deze reden<br />
is de putoptie ultimo <strong>2012</strong> opgenomen onder langlopende<br />
verplichtingen en is gewaardeerd tegen de reële waarde per 31<br />
december van dit jaar.<br />
Het aan de minderheidsaandeelhouders in Indaver toe te<br />
rekenen aandeel in het resultaat van de vennootschap en<br />
overige mutaties in de equity value worden toegerekend aan de<br />
verplichtingen met betrekking tot de putopties.<br />
De uitoefenprijs van de opties is te bepalen op basis van een<br />
discounted cashflow methodiek, waarbij diverse schattingen<br />
aan de orde zijn. Het management heeft de kasstroomvoorspellingen<br />
gebaseerd op de ondernemingsplannen voor<br />
de jaren 2013–2015 en in enkele gevallen voor een langere<br />
zichtperiode.<br />
Na de zichtperiode is een eeuwigdurende reeks gehanteerd.<br />
Hierbij is rekening gehouden met de beschikbare informatie<br />
met betrekking tot marktontwikkelingen. Er is geen gebruik<br />
gemaakt van extrapolaties met groeipercentages welke uitgaan<br />
boven inflatie.<br />
Vanwege diverse schattingen die hierbij aan de orde zijn<br />
hanteert DELTA een bandbreedte ten aanzien van de bepaling<br />
van de fair value van de putopties. De waardering van de<br />
putopties per balansdatum past binnen deze bandbreedte.<br />
Mutatieoverzicht overige langlopende verplichtingen<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Waarde per 1 januari 153.941 292.991<br />
Vrijval uitgestelde belastingverplichting (via resultaat) (5.530) (3.793)<br />
Overige mutaties in uitgestelde belastingverplichting - (1.425)<br />
Mutatie uitgestelde belastingverplichting (5.530) (5.218)<br />
Vrijval vooruitontvangen omzet (via resultaat) (8.143) (8.666)<br />
Vooruitontvangen omzet 14.430 10.822<br />
Mutatie putoptie Indaver 152.277 (138.913)<br />
Overige mutaties (59) 2.925<br />
Totaal overige langlopende verplichtingen 306.916 153.941<br />
93
Geconsolideerde jaarrekening<br />
12. Kortlopende verplichtingen<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Handelscrediteuren 311.725 324.381<br />
Actuele vennootschapsbelasting 10.218 9.148<br />
Overige actuele belastingverplichtingen 63.196 50.043<br />
Vooruitontvangen omzet 13.172 13.401<br />
Onderhanden projecten voor derden 3.603 -<br />
Kortlopend deel van voorzieningen 12.254 15.876<br />
Kortlopend deel van de langlopende verplichtingen 61.818 22.301<br />
Putoptie Indaver - 146.511<br />
Overlopende passiva 71.202 78.270<br />
Overige kortlopende verplichtingen 133.020 247.082<br />
Bankkrediet 98.303 66.429<br />
Totaal kortlopende verplichtingen (exclusief derivaten) 645.491 726.360<br />
De overige actuele belastingverplichtingen bestaan voor het<br />
grootste deel uit nog af te dragen omzetbelasting. Verder bestaan<br />
de actuele belastingverplichtingen uit te betalen loonbelasting<br />
en sociale lasten, vennootschapsbelasting en af te dragen<br />
energiebelasting.<br />
Onder kortlopende verplichtingen zijn naast de overige<br />
kortlopende schulden en transitorische posten, ook de voor 2013<br />
geplande aflossingen op langlopende leningen en onttrekkingen<br />
aan voorzieningen opgenomen.<br />
Zoals bij de langlopende verplichtingen toegelicht, is de putoptie<br />
die de minderheidsaandeelhouders van Indaver houden als<br />
gevolg van de wijziging in termijn van eventuele uitoefening,<br />
verplaatst van kortlopende naar langlopende verplichtingen.<br />
94
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen<br />
Hieronder is een overzicht opgenomen van de niet uit de balans<br />
blijkende rechten en verplichtingen, voor zover deze een belang<br />
van EUR 5 mln. overschrijden.<br />
A. Operationeel<br />
Portfolio handelscontracten DELTA Energy B.V.<br />
Het risicobeleid van DELTA is erop gericht om de uit de<br />
productieactiva en lange termijn inkoopcontracten resulterende<br />
risicoposities actief te beheersen. Uit handelstransacties<br />
voortvloeiende posities worden door middel van een<br />
strikt toegepast systeem van limieten in omvang beperkt.<br />
Daarbij wordt gebruik gemaakt van zowel financiële als<br />
energiederivaten, waaronder swaps, opties en forwards.<br />
De in de portfolio opgenomen verkoopcontracten hangen<br />
samen met de energieleveringen aan eindverbruikers en<br />
handelspartijen en de daaraan gerelateerde financiële<br />
instrumenten. Op balansdatum bedraagt de waarde van de<br />
verkoopcontracten EUR 1.040 mln. (2011: EUR 1.068 mln.).<br />
De in de portfolio opgenomen inkoopcontracten hebben<br />
betrekking op de productie- en inkoopovereenkomsten met<br />
handelspartijen en daaraan gerelateerde contracten aangaande<br />
financiële instrumenten. Op balansdatum bedraagt de waarde<br />
van de inkoopcontracten ultimo <strong>2012</strong> EUR 3.238 mln. (2011: EUR<br />
3.751 mln.).<br />
De waardering van de financiële instrumenten wordt in<br />
samenhang met transacties die zijn afgesloten in het kader<br />
van de fysieke goederenhandel op basis van marktwaarden<br />
vastgesteld.<br />
Voorraad CO 2<br />
-rechten<br />
DELTA heeft een aantal in <strong>2012</strong> verkregen CO 2<br />
-emissie rechten<br />
niet aangewend voor productie van energie noch verkocht<br />
gedurende <strong>2012</strong>.<br />
Investeringsverplichtingen<br />
Ultimo <strong>2012</strong> is de vennootschap financiële verplichtingen<br />
aangegaan voor een bedrag van ca. EUR 90,0 mln. (2011:<br />
EUR 59,9 mln.) met betrekking tot nog uit te voeren<br />
investeringswerken.<br />
Borssele convenant<br />
In 2006 is met de landelijke overheid een convenant gesloten<br />
met betrekking tot de openstelling van de kerncentrale tot<br />
ultimo 2033. In dit kader zijn ook afspraken gemaakt ten<br />
aanzien van de inspanningen welke DELTA (en Essent) zich<br />
zal getroosten om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van<br />
duurzame energie technisch en financieel ter hand te nemen en<br />
te ondersteunen.<br />
Naast participatie in Sustainable Energy Technology (SET)<br />
Fund C.V. betreft dit verplichtingen aangaande investeringen<br />
in Additionele Innovatieve Projecten. In <strong>2012</strong> is ook een<br />
participatie genomen in Sustainable Energy Technology (SET)<br />
Fund II C.V.<br />
Cross border lease verbrandingsoven<br />
Op 17 augustus 1999 heeft Indaver een cross border<br />
lease overeenkomst afgesloten met een Amerikaanse<br />
investeerder met betrekking tot het gebruik van lijn 1 en 2<br />
van de verbrandingsoven in Doel. De initiële leasetermijn<br />
heeft een looptijd van 25,4 jaar met de optie voor een<br />
onderhoudscontract voor een extra termijn van 13 jaar. Onder<br />
de afspraken van deze lease heeft Indaver op de ingangsdatum<br />
van de lease een bedrag ad USD 135 mln. ontvangen en hiervan<br />
USD 129,4 mln. op deposito geplaatst. Met het geplaatste<br />
deposito is bij banken met een hoge credit rating een vrijwel<br />
volledig gedekte betalingsovereenkomst afgesloten. In 2011<br />
is een additionele bankgarantie gesteld ten behoeve van de<br />
Amerikaanse tegenpartij.<br />
Lange termijn contracten voor de verwerking van afval<br />
Indaver heeft diverse lange termijn contracten afgesloten voor<br />
de verwerking van afval. Deze worden gedekt door up-front<br />
betalingen. Deze betalingen zijn opgenomen op de balans<br />
(<strong>2012</strong>: EUR 44,8 mln; 2011: EUR 48,9 mln).<br />
In enkele gevallen is aan klanten een putoptie toegekend die<br />
het recht verleent om een gedeelte van deze rechten terug<br />
te verkopen aan Indaver. Hiervoor wordt geen verplichting<br />
opgenomen, aangezien het niet aannemelijk wordt geacht dat<br />
deze putopties worden uitgeoefend.<br />
95
Geconsolideerde jaarrekening<br />
B. Zekerheden en garanties<br />
DELTA heeft een aantal financiële zekerheden verstrekt en<br />
ontvangen als waarborg voor aangegane transacties:<br />
(x EUR 1.000)<br />
Verstrekte zekerheden<br />
Termijn in jaren<br />
< 1 jaar 1 – 5 jaren > 5 jaar Totaal<br />
Zekerheden verstrekt voor geassocieerde deelnemingen en joint ventures 26.824,4 20.797,6 7.506,0 55.128,0<br />
Overige verstrekte zekerheden 91.841,7 10.731,0 48.213,7 150.786,4<br />
Totaal verstrekte zekerheden 118.666,1 31.528,6 55.719,7 205.914,4<br />
Ontvangen zekerheden<br />
Termijn in jaren<br />
< 1 jaar 1 – 5 jaren > 5 jaar Totaal<br />
Ontvangen zekerheden voor geassocieerde deelnemingen en joint ventures - - - -<br />
Overige ontvangen zekerheden 52.760,6 9.134,7 121.167,4 183.062,7<br />
Totaal ontvangen zekerheden 52.760,6 9.134,7 121.167,4 183.062,7<br />
Belangrijkste verstrekte zekerheden<br />
DELTA heeft zich borg gesteld ten behoeve van de provincie<br />
Zeeland voor de financiële verplichtingen die samenhangen<br />
met de eindafdichting van de afvalbergingen Koegorspolder<br />
en Noord en Midden Zeeland; deze borgtocht bedraagt in<br />
totaliteit EUR 22,3 mln. Evenzo heeft DELTA zich ten behoeve<br />
van de provincie Zuid-Holland borg gesteld tot financiële<br />
zekerheid voor de eindafdichting van de Afvalberging Derde<br />
Merwedehaven te Dordrecht; deze borgtocht bedraagt<br />
EUR 24,6 mln. Daarnaast heeft DELTA een garantie afgegeven<br />
met betrekking tot de bouw van windpark Kreekraksluis voor<br />
een bedrag van EUR 31,9 mln.<br />
Ook heeft Indaver zich garant gesteld voor bankleningen<br />
aangegaan door de joint venture Sleco Centrale.<br />
Per 31 december <strong>2012</strong> bedraagt deze garantie EUR 25 mln.<br />
Belangrijkste ontvangen zekerheden<br />
De ontvangen zekerheden hebben voor een bedrag van<br />
EUR 141,6 mln. betrekking op ontvangen garanties voor<br />
handelsactiviteiten van DELTA.<br />
Indaver heeft bankgaranties ontvangen van klanten en<br />
leveranciers voor een bedrag van EUR 18,8 mln.<br />
Indaver heeft voor een bedrag van EUR 88,8 mln. bankgaranties<br />
uitgegeven, waarvan EUR 51,9 mln. samenhangt met transport<br />
en behandeling van afvalstromen en EUR 36,9 mln. met een<br />
cross border lease die in het verleden is aangegaan.<br />
96
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
C. Juridische procedures en claims<br />
Splitsingsplan – Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON)<br />
De Minister heeft op 2 december 2009 het splitsingsplan<br />
goedgekeurd. Het Gerechtshof in ’s-Gravenhage heeft op<br />
22 juni 2010 de Splitsingswet op onderdelen onverbindend<br />
verklaard. In het licht van dit vonnis is de splitsing niet<br />
geëffectueerd; wel is zoveel mogelijk en zover als noodzakelijk<br />
voldaan aan de voorwaarden gesteld door de Minister. Tegen de<br />
uitspraak is cassatie ingesteld door de Staat. Op 24 februari<br />
<strong>2012</strong> heeft de Hoge Raad de zaak doorverwezen naar het Hof<br />
van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. Op 14 januari<br />
2013 vond mondelinge behandeling bij het Hof plaats.<br />
Naar verwachting volgt de uitspraak van het Europese Hof niet<br />
voor eind 2013. Na de uitspraak van het Europese Hof wordt de<br />
zaak terugverwezen naar de Hoge Raad.<br />
Gerechtelijke procedures<br />
Tegen DELTA is een procedure aangespannen door<br />
een voormalige minderheidsaandeelhouder in een<br />
groepsmaatschappij, waarbij deze claimt dat schade is<br />
toegebracht welke de betreffende partij vergoed wenst te zien<br />
door DELTA. Er is uitspraak gedaan waarbij DELTA volledig in het<br />
gelijk is gesteld. Inmiddels is hoger beroep ingesteld door de<br />
wederpartij.<br />
97
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Toelichting op de geconsolideerde winst‐en-verliesrekening<br />
13. Netto omzet<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Levering van en handel in elektriciteit 1.083.693 1.001.782<br />
Levering van en handel in gas 337.217 423.692<br />
Transport elektriciteit & gas 112.417 105.188<br />
Kabel, internet en telecommunicatie 75.076 72.216<br />
Afvallogistiek en milieudiensten 504.633 498.882<br />
Overige omzet 58.757 83.339<br />
Totaal 2.171.793 2.185.099<br />
Van de totale omzet elektriciteit en gas is een deel geraamd in<br />
relatie tot de over het kalenderjaar gespreide meteropneming<br />
bij de kleinverbruikers. Binnen het energiesegment nam<br />
het handelsvolume toe, ondanks het verlies van een aantal<br />
grote klanten door faillissementen. Afvalverwerker Indaver<br />
behaalde voor het eerst een omzet van meer dan EUR 500<br />
mln. Bestendige klantrelaties, de hoge bezettingsgraad<br />
van de installaties en de ingebruikname van de nieuwe<br />
verbrandingsinstallatie voor medisch afval in Antwerpen<br />
droegen bij aan de gunstige ontwikkeling. Door de introductie<br />
van nieuwe diensten en de toename van het aandeel digitale<br />
tv-kijkers steeg de omzet in het kabelsegment met 4%.<br />
De omzet kan als volgt worden gespecificeerd naar geografie:<br />
(x EUR 1.000)<br />
Omzet naar land<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Nederland 1.412.659 1.285.637<br />
België 204.651 220.375<br />
Groot-Brittannië & Ierland 354.836 265.257<br />
Duitsland 168.109 271.762<br />
Overige EU 28.708 142.068<br />
Buiten EU 2.830 -<br />
Totaal netto omzet 2.171.793 2.185.099<br />
De omzet per land bestaat uitsluitend uit externe opbrengsten.<br />
De omzet buiten Nederland wordt vrijwel geheel gerealiseerd<br />
binnen de segmenten Energie en Afval.<br />
98
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
14. Inkoopwaarde van de omzet<br />
17. Diensten van derden, materiaalkosten en<br />
andere externe kosten<br />
Een deel van de benodigde elektriciteit wordt ingekocht bij<br />
verbonden partijen EPZ, Sloe Centrale, Elsta en BMC Moerdijk,<br />
waarin DELTA een kapitaalbelang heeft. Deze inkoop vindt<br />
grotendeels plaats op cost-plus basis.<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Werkzaamheden en diensten van derden 165.428 167.045<br />
Materiaalverbruik 55.648 56.562<br />
Andere externe kosten 19.786 19.164<br />
Totaal diensten van derden etc. 240.862 242.771<br />
15. Overige bedrijfsopbrengsten<br />
De overige opbrengsten bestaan voornamelijk uit vergoeding<br />
door derde partijen voor verleende diensten.<br />
16. Waardering reële waardemutatie<br />
handelsportefeuille<br />
DELTA maakt gebruik van derivaten om prijs- en valutarisico’s<br />
die voortvloeien uit energie commodity-contracten<br />
(elektriciteit, gas, kolen en olie) af te dekken. DELTA past<br />
hiervoor cashflowhedging (kasstroom afdekking) toe,<br />
waarbij door middel van hedge-transacties het risico van<br />
schommelingen in (toekomstige) kasstromen die het resultaat<br />
kunnen beïnvloeden, wordt afgedekt.<br />
De hedges zijn toewijsbaar aan een specifiek risico dat is<br />
gerelateerd aan een balanspost dan wel een toekomstige<br />
transactie die hoogst waarschijnlijk is. Het effectieve deel van<br />
de wijzigingen in de reële waarde van de hedge-reserve wordt<br />
in het eigen vermogen onder de hedge-reserve verwerkt. De<br />
cumulatieve bedragen die in het eigen vermogen zijn verwerkt,<br />
worden overgeheveld naar het resultaat in dezelfde periode als<br />
waarin de afgedekte transactie in het resultaat wordt verwerkt.<br />
Het gedeelte van de waardemutatie van de contractenportfolio<br />
dat niet is afgedekt door hedge-contracten (de niet-effectieve<br />
hedges) wordt als reële waardemutatie in de resultatenrekening<br />
opgenomen.<br />
Een groot deel van de externe kosten is gerelateerd aan<br />
de operationele activiteiten van Indaver. De kosten voor<br />
materiaalverbruik door Indaver bedragen EUR 52,9 mln. in <strong>2012</strong>,<br />
de kosten voor werkzaamheden en diensten van derden<br />
EUR 97,0 mln. en overige externe kosten EUR 6,2 mln.<br />
De overige werkzaamheden door derden betreffen voornamelijk<br />
kosten in verband met elektriciteits-, gas- en digitale<br />
infrastructuur. Ook zijn de ICT-kosten onder werkzaamheden en<br />
diensten van derden opgenomen.<br />
De prijsontwikkelingen op de energiemarkten hebben in <strong>2012</strong><br />
geleid tot een negatieve ontwikkeling van de reële waarde van<br />
de contractenportfolio van EUR 1,4 mln., waarvan<br />
EUR 5,0 mln. ten laste van het resultaat is gekomen en<br />
EUR 3,6 mln. ten gunste van het eigen vermogen.<br />
99
Geconsolideerde jaarrekening<br />
18. Personeelskosten<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Salarissen 155.869 156.184<br />
Sociale lasten 25.643 24.631<br />
Pensioenlasten 17.095 16.420<br />
Overige personeelskosten 11.851 16.516<br />
Personeelskosten 210.458 213.751<br />
Geactiveerde personeelskosten (6.404) (2.145)<br />
Totaal personeelskosten 204.054 211.606<br />
Aantal medewerkers (FTE) per 31 december <strong>2012</strong> resp. 2011 2.954 2.977<br />
FTE m.b.t. beëindigde bedrijfsactiviteiten/aangehouden voor verkoop 128 17<br />
Aantal FTE gerelateerd aan bovenstaande personeelskosten 2.826 2.960<br />
Gemiddeld aantal FTE (gerelateerd aan bovenstaande personeelskosten) 2.824 2.993<br />
De FTE’s gerelateerd aan beëindigde bedrijfsactiviteiten hebben<br />
betrekking op DELTA Industriële Reiniging B.V.<br />
FTE gemiddeld per segment <strong>2012</strong><br />
Energie + Corporate 720<br />
Afval 1.478<br />
Netwerken 626<br />
Totaal 2.824<br />
FTE gemiddeld geografisch <strong>2012</strong><br />
Nederland 1.618<br />
Buiten Nederland 1.206<br />
Totaal 2.824<br />
100
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Bezoldiging statutaire bestuurders DELTA N.V. conform<br />
inschrijving Kamer van Koophandel<br />
Het beloningsbeleid voor de statutaire bestuurders is op<br />
voorstel van de Raad van Commissarissen vastgesteld door de<br />
Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het uitgangspunt<br />
voor het beloningsbeleid is dat DELTA N.V. een zodanige<br />
beloning toekent dat de mensen die beschikken over de juiste<br />
kennis en ervaring, uit de markt aangetrokken kunnen worden<br />
en voor DELTA N.V. kunnen worden behouden.<br />
De statutaire bestuurders hebben een arbeidsovereenkomst<br />
voor onbepaalde tijd en worden statutair voor een periode van<br />
vier jaar benoemd. Het arbeidscontract is daarop afgestemd<br />
en bevat naast een opzegtermijn een geclausuleerde<br />
beëindigingvergoeding van maximaal één jaar conform de<br />
Governance Code.<br />
De Raad van Commissarissen stelt jaarlijks de bezoldiging van<br />
de statutaire bestuurders vast. Vanaf 2010 geldt hiervoor het<br />
M-niveau van de bestuurdersmarkt in Nederland als het ijkpunt<br />
voor het vaststellen van het bruto vast salaris; dit betekent<br />
dat de helft van de vergelijkbare functies (middels een Hay<br />
waardering) in de markt hoger wordt beloond en de helft lager.<br />
De jaarlijkse beloning kent ook een variabel deel; dit wordt<br />
gerelateerd aan de realisatie van een aantal overeengekomen<br />
doelstellingen binnen het lopende jaar. Het maximum van deze<br />
variabele beloning bedraagt 30% van het bruto vast jaarsalaris.<br />
Jaarlijks worden de in dit kader te behalen doelstellingen<br />
door de Raad van Commissarissen en de CEO geformuleerd en<br />
vastgesteld; deels zijn deze doelstellingen van financiële van<br />
aard (netto resultaat en kasstromen) en deels gerelateerd aan<br />
persoonlijke doelstellingen, het persoonlijk functioneren en het<br />
leveren aan een bijdrage aan bedrijfsbrede HR doelstellingen.<br />
De statutaire bestuurders nemen ook deel aan de voor alle<br />
werknemers van de onderneming geldende pensioenregeling<br />
(Stichting Pensioenfonds ABP).<br />
Specificatie bezoldiging bestuurders<br />
(bedragen in euro’s)<br />
<strong>2012</strong> R.J. Frohn (CEO) F. Verhagen (CFO)<br />
Bruto vast jaarsalaris 218.750 280.000<br />
Pensioenlasten werkgever 60.853 64.821<br />
Variabele beloning - 79.125<br />
Totaal 279.603 423.946<br />
Per 1 juni <strong>2012</strong> is de heer Frohn benoemd als CEO van DELTA N.V.<br />
De eenmalige crisisheffing die verschuldigd is ten behoeve<br />
van bestuurders als gevolg van de in <strong>2012</strong> in werking getreden<br />
‘Wet uitwerking fiscale maatregelen Begrotingsakkoord 2013’<br />
bedraagt EUR 32.672,- . Gezien de aard van deze heffing is dit<br />
bedrag niet opgenomen in de post ‘bezoldiging bestuurders’.<br />
De bezoldiging bestuurders bedroeg in 2011 in totaal EUR 1,9<br />
mln. In deze bezoldiging is de ontslagvergoeding opgenomen<br />
voor de voormalige CEO. Daarnaast hadden gedurende een<br />
gedeelte van 2011 vier leden zitting in de Raad van Bestuur,<br />
voordat deze werd teruggebracht naar twee leden.<br />
101
Geconsolideerde jaarrekening<br />
19. Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Immateriële vaste activa<br />
Afschrijvingen op immateriële vaste activa 17.111 25.894<br />
Bijzondere waardeverminderingen 298 125<br />
Materiële vaste activa<br />
Afschrijvingen op materiële vaste activa 98.451 90.232<br />
Bijzondere waardeverminderingen 23.932 7.349<br />
Terugname impairments - (1.104)<br />
Vrijval bijdragen van derden (ontvangen voor 2009) (6.265) (6.665)<br />
Naar resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten (1.692) (1.829)<br />
Totaal 131.835 114.002<br />
De bijzondere waardevermindering op materiële vaste<br />
activa heeft met name betrekking op een afwaardering<br />
van warmtekracht koppeling (WKK) installaties en de<br />
afwaardering van een transportaansluiting van een industrieel<br />
bedrijventerrein.<br />
102
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
20. Overige bedrijfskosten<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Dotatie voorziening debiteuren 8.165 2.365<br />
Overige bedrijfskosten 3.003 7.125<br />
Dotaties overige voorzieningen 5.945 311<br />
Totaal overige bedrijfskosten 17.113 9.801<br />
De belangrijkste reden voor dotatie aan de voorziening<br />
debiteuren is het faillissement van een belangrijke multi-utility<br />
klant.<br />
Onder de overige bedrijfskosten worden ook de honoraria welke<br />
zijn uitgekeerd aan de leden van de Raad van Commissarissen<br />
van de vennootschap verantwoord.<br />
De dotaties aan de overige voorzieningen betreffen met name<br />
dotaties aan voorzieningen voor verlieslatende contracten.<br />
Beloning Raad van Commissarissen <strong>2012</strong><br />
Vanaf 1 januari 2011 bestaat de Raad van Commissarissen<br />
(RvC) uit de voorzitter en vier commissarissen. De bezoldiging<br />
bedraagt op jaarbasis:<br />
Voorzitter RvC EUR 41.000,-<br />
Lid RvC EUR 25.600,-<br />
Lid Audit Committee EUR 5.200,-<br />
Per 1 juni <strong>2012</strong> is de heer Frohn benoemd als CEO van DELTA<br />
N.V. en is dientengevolge uit de Raad van Commissarissen<br />
getreden. De hiermee ontstane vacature is per ultimo jaar nog<br />
niet ingevuld.<br />
De totale vergoeding aan de leden van de RvC bedroeg in <strong>2012</strong><br />
EUR 169.000,-, waarvan EUR 27.500,- betrekking had op een<br />
adviesvergoeding voor een voormalig commissaris.<br />
Over 2011 bedroeg de totale bezoldiging EUR 153.000,-.<br />
103
Geconsolideerde jaarrekening<br />
21. Resultaat uit deelnemingen<br />
Het resultaat uit deelnemingen betreft het resultaat dat<br />
toekomt aan DELTA vanuit de participatie in joint ventures en<br />
geassocieerde deelnemingen.<br />
In <strong>2012</strong> ligt het resultaat uit deelnemingen met EUR 78 mln.<br />
boven het niveau van 2011. Het resultaat van deelneming Evides<br />
kent ook in <strong>2012</strong> een incidentele bate, waardoor de winst op<br />
hetzelfde peil als in 2011 blijft.<br />
In <strong>2012</strong> is een boekwinst gerealiseerd op de verkoop van de<br />
participatie in N.V. KEMA. Daar staat tegenover dat in <strong>2012</strong> het<br />
eerste volledige jaar is, dat de afschrijving van de reële waarde<br />
van de vorig jaar verworven additionele 20% participatie in EPZ<br />
deels wordt afgeschreven.<br />
Het resultaat van Sloe Centrale is in <strong>2012</strong> beter dan in 2011,<br />
onder andere door ontvangen uitkering van in het verleden<br />
ingediende schadeclaims bij een verzekeringsmaatschappij.<br />
104
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
22. Financiële baten en lasten<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Financieringsbaten 3.562 5.669<br />
Financieringslasten (22.408) (23.727)<br />
Rente dotatie aan voorzieningen (9.977) (3.716)<br />
Overige financiële baten en lasten (1.473) (2.790)<br />
(30.296) (24.564)<br />
Geactiveerde rente 513 249<br />
Totaal van financiële baten en lasten (29.783) (24.315)<br />
De rentelasten zijn met EUR 22,4 mln. ongeveer EUR 1,3 mln.<br />
lager dan in 2011. Dit wordt met name veroorzaakt door de<br />
lagere schuldpositie in <strong>2012</strong>.<br />
De hogere rentedotatie aan voorzieningen is het gevolg<br />
van de in 2011 gevormde voorzieningen voor verlieslatende<br />
contracten. Dit zorgt de komende jaren voor een hoger niveau<br />
van rentedotaties.<br />
Het gehanteerde rentepercentage voor activering van de<br />
bouwrente bedroeg in <strong>2012</strong> 1,9% (2011: 2,3%).<br />
105
Geconsolideerde jaarrekening<br />
23. Vennootschapsbelasting<br />
(x EUR 1.000)<br />
Vennootschapsbelasting:<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Vennootschapsbelasting over boekjaar (5.995) (10.944)<br />
Mutaties uitgestelde belastingvorderingen/-verplichtingen (7.204) (24.772)<br />
Totaal belastingen (13.199) (35.716)<br />
Waarvan gerapporteerd onder beëindigde bedrijfsactiviteiten 702 (175)<br />
Belastingen gerapporteerd in de winst-en-verliesrekening (13.901) (35.541)<br />
Effectieve belastingdruk (inclusief beëindigde bedrijfsact.) 12,8% 28,3%<br />
Vennootschapsbelasting over boekjaar:<br />
De aansluiting tussen het resultaat voor belastingen en het feitelijk belastbaar bedrag met de hieruit<br />
voortvloeiende belastinglast is als volgt:<br />
Resultaat voor belastingen (incl. beëindigde bedrijfsactiviteiten) 103.395 126.421<br />
Deelnemingsvrijstelling (133.545) (237.255)<br />
EIA/MIA regeling - (1.857)<br />
Tijdelijke verschillen in verband met waardering van activa en voorzieningen (incl. VAMIL) 3.695 60.515<br />
Overige verschillen 646 458<br />
Belastbaar bedrag binnenland (25.809) (51.718)<br />
Vigerende belastingtarief Nederland vanaf 2011 25,00% 25,00%<br />
Belasting in het boekjaar - -<br />
Correctie voorgaande jaren 1.890 (728)<br />
Belasting buitenlandse meerderheidsdeelnemingen (7.885) (10.216)<br />
Vennootschapsbelasting over boekjaar (5.995) (10.944)<br />
Mutaties uitgestelde belastingvorderingen/-verplichtingen<br />
De bate vloeit voort uit verschillen tussen de commerciële en fiscale winstberekening alsmede uit<br />
toekomstige verliescompensatie.<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Toepasbare verliescompensatie 6.452 12.186<br />
Tijdelijke verschillen (4.493) (20.480)<br />
Mutaties in de latentie voor verrekenbare verliezen (10.757) (19.041)<br />
Correctie voorgaande jaren 1.594 440<br />
Mutaties belastingvoorzieningen bij buitenlandse meerderheidsdeelnemingen - 2.123<br />
Mutaties in de belastingvoorzieningen (7.204) (24.772)<br />
Geconsolideerd overzicht eigen vermogen<br />
Latente belastingen gerelateerd aan posten direct verwerkt in het eigen vermogen:<br />
Netto-waardering hedge-relaties (1.408) (16.098)<br />
(1.408) (16.098)<br />
106
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
24. Activiteiten aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten<br />
Op 6 maart <strong>2012</strong> heeft de directie van DELTA N.V. besloten om<br />
de activiteiten van DELTA Industriële Reiniging B.V. niet langer<br />
te continueren binnen de DELTA groep. Op 1 februari 2013 heeft<br />
de closing van de verkoop van de activiteiten plaatsgevonden.<br />
In november 2011 heeft de directie van DELTA besloten tot<br />
verkoop van de groepsmaatschappijen Triqua B.V. en DELTA<br />
MBR B.V. Per 14 december <strong>2012</strong> heeft overdracht van activa/<br />
passiva van Triqua B.V. plaatsgevonden. Van DELTA MBR B.V.<br />
zijn de aandelen overgedragen.<br />
Daarnaast zijn onder de beëindigde bedrijfsactiviteiten nog<br />
enkele kosten en opbrengsten opgenomen met betrekking tot<br />
DELTA Biovalue B.V. (in faillissement per 14 december 2010),<br />
Solland Solar (verkocht in juli 2011), activiteiten van Sunergy<br />
Investco B.V. en de in <strong>2012</strong> verkochte deelnemingen Fesil<br />
Sunergy AS en Solsilc Development Company AS.<br />
Op basis van bovenstaande ontwikkelingen zijn alle hieruit<br />
voortvloeiende financiële gevolgen in kaart gebracht; deze zijn<br />
in de winst-en-verliesrekening verantwoord onder “resultaat na<br />
belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten” en op de balans<br />
onder “activa/passiva aangehouden voor verkoop”.<br />
24.1 Winst-en-verliesrekening<br />
24.2 Balans<br />
De waarde van de “activa, aangehouden voor verkoop” is<br />
conform IFRS 5 per saldo vastgesteld op ongeveer EUR 2 mln.<br />
Dit bedrag is een inschatting van de directe opbrengstwaarde,<br />
rekening houdend met verkoopkosten.<br />
Zowel de activa als passiva aangehouden voor verkoop hebben<br />
met name betrekking op de afwikkeling van DELTA Industriële<br />
Reiniging B.V. per 1 februari 2013.<br />
24.3 Kasstroomoverzicht<br />
In het geconsolideerde kasstroomoverzicht van DELTA N.V.<br />
zijn de volgende bedragen opgenomen voor bovengenoemde<br />
activiteiten:<br />
In totaal is de operationele kasstroom van de beëindigde<br />
bedrijfsactiviteiten ongeveer EUR 1 mln. negatief. Deze uitgaven<br />
zijn verwerkt op de lijn “overige mutaties”.<br />
Onder de kasstroom uit “overige vorderingen en schulden”<br />
zijn de uitgaven ten laste van het ultimo 2011 voorziene bedrag<br />
verwerkt. Het totaalbedrag is ongeveer EUR 2 mln. negatief.<br />
Het gecombineerde resultaat van bovengenoemde activiteiten<br />
op de winst-en-verliesrekening van DELTA kan als volgt worden<br />
weergegeven:<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Resultaat voor belastingen (2.087) (11.490)<br />
Vennootschapsbelasting 702 (175)<br />
Netto Resultaat (1.385) (11.665)<br />
Het grootste aandeel in het negatieve resultaat uit beëindigde<br />
bedrijfsactiviteiten in <strong>2012</strong> is toe te rekenen aan DELTA<br />
Industriële Reiniging B.V. Triqua/DELTA MBR B.V. en ook<br />
Sunergy leverden een positieve bijdrage in <strong>2012</strong>.<br />
107
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht<br />
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Gezien het feit dat enkele posten in de winst-en-verliesrekening<br />
en de balans geen directe kasstroom effecten genereren, is voor deze bestanddelen de kasstroom geneutraliseerd. Dit betreft met<br />
name een drietal onderdelen:<br />
Behandeling derivaten<br />
De reële waardemutatie van handelscontracten leidt enerzijds tot (langlopende en kortlopende) mutaties op zowel de activa als<br />
op de passivazijde van de balans. Anderzijds worden deze mutaties deels verwerkt in het bedrijfsresultaat en deels in de hedgereserve,<br />
als onderdeel van het Groepsvermogen. Geen van deze wijzigingen heeft echter een directe kasstroom tot gevolg. Daarom<br />
zijn alle mutaties binnen de operationele kasstroom verwerkt, waardoor de positieve en negatieve mutaties elkaar neutraliseren.<br />
Resultaat uit deelnemingen<br />
Het resultaat uit deelnemingen wordt slechts gedeeltelijk uitgekeerd in de vorm van dividenden; het gedeelte dat niet wordt<br />
uitgekeerd leidt tot een toename van het eigen vermogen van de betreffende onderneming en daarmee tot een balansmutatie van de<br />
financiële vaste activa bij DELTA. Dientengevolge is er voor gekozen om in de kasstroom alleen de werkelijke dividendontvangsten<br />
te verwerken.<br />
Vennootschapsbelasting<br />
In het resultaat is niet alleen rekening gehouden met de te betalen vennootschapsbelasting, gerelateerd aan het belastbaar<br />
resultaat, maar ook met de latente belastingvorderingen en -verplichtingen welke voortvloeien uit compensabele verliezen en<br />
de overeenkomst met de Belastingdienst ten aanzien van de fiscale waardering van de openingsbalans 1998. Daar de mutaties in<br />
de latenties niet leiden tot een daadwerkelijke kasstroom zijn de mutaties in de latente belastingvorderingen en schulden uit de<br />
kasstroom geëlimineerd.<br />
De kasstroom uit bedrijfsactiviteiten is hoger dan in 2011. In <strong>2012</strong> is de werkkapitaalpositie verbeterd door gerichte sturing.<br />
In de operationele kasstroom zijn onder de “overige mutaties” de uitgaven verwerkt voor zover die ultimo 2011 niet waren voorzien<br />
voor de beëindigde bedrijfsactiviteiten, met name voor DELTA Industriële Reiniging B.V., Triqua B.V./DELTA MBR B.V. en Sunergy.<br />
Onder de mutaties in “overige vorderingen/schulden” zijn de uitgaven verwerkt die ultimo 2011 waren voorzien. De bedragen zijn<br />
EUR 1 mln. negatief respectievelijk EUR 2 mln. negatief. In 2011 was de kasstroom uit beëindigde bedrijfsactiviteiten EUR 35 mln.<br />
negatief.<br />
De investeringsuitgaven voor materieel en immaterieel vast actief zijn in <strong>2012</strong> lager dan in 2011. Er is een restrictief beleid gevoerd<br />
ten aanzien van investeringen. Daarnaast zorgen de verkoop van de aandelen N.V. KEMA en diverse activa voor een kasinstroom.<br />
Door het positieve saldo van operationele en investeringskasstroom heeft in <strong>2012</strong> aflossing van externe leningen plaatsgevonden.<br />
Bovendien heeft uitbetaling van het dividend van EUR 40 mln. aan de aandeelhouders plaatsgevonden.<br />
108
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Gebeurtenissen na balansdatum<br />
Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum te vermelden.<br />
109
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Geconsolideerde deelnemingen<br />
Deelneming<br />
Vestigingsplaats<br />
Aandeel in de deelneming 1)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Stem<br />
rechten<br />
DELTA Infra B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
Zeeuwse Netwerkholding N.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Netwerkbedrijf B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Energy B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Ficus Holding B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Pipe B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
Deltius B.V. Ritthem 100% 100% 100%<br />
Windpark Kreekraksluis B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Tolling Sloe B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Saefthinge N.V. Doel, België 99,9% 99,9% 99,9%<br />
Limo Energie Nederland B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
Litro Energie Nederland B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Comfort B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Kabelcomfort Netten B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
ZeelandNet B.V. Kamperland 100% 100% 100%<br />
Internetservices Zeeland B.V. Kamperland n.v.t. 100% n.v.t.<br />
Internetplatform Zeeland B.V. Kamperland n.v.t. 100% n.v.t.<br />
DELTA Energy Belgium N.V. Doel, België 99,9% 99,9% 99,9%<br />
DELTA Industriële Reiniging B.V. Bergen op Zoom 100% 100% 100%<br />
DELTA Investerings Maatschappij B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Onroerend Goed Ontwikkelingsmaatschappij B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
Stichting DELTA Zeeland Fonds Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA Development & Water B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
DELTA MBR B.V. Middelburg n.v.t. 100% n.v.t.<br />
Triqua B.V. Wageningen 100% 100% 100%<br />
DELTA Biovalue B.V. (in staat van faillissement) Eemshaven 100% 100% 100%<br />
DELTA Biovalue Nederland B.V. (in staat van faillissement) Eemshaven 100% 100% 100%<br />
DELTA Biopat B.V. (in staat van faillissement) Eemshaven 100% 100% 100%<br />
DELTA Solar B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
Sunergy Investco B.V. Middelburg 100% 100% 100%<br />
Solsilc Development Company AS Noorwegen n.v.t. 60% n.v.t.<br />
1) Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld.<br />
110
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Deelneming<br />
Vestigingsplaats<br />
Aandeel in de deelneming 1)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Stem<br />
rechten<br />
Indaver N.V. België 75% 75% 75%<br />
Indaver Participaties N.V. België 99,9% 99,9% 99,9%<br />
Indaver Logistics N.V. België 99,9% 99,9% 99,9%<br />
Indaver Medical Services N.V. België 99,9% 99,9% 99,9%<br />
Indaver Italia S.R.L. Italië 100% 100% 100%<br />
Indaver Ireland Ltd Ierland 100% 100% 100%<br />
Indaver Energy Ltd Ierland 100% 100% 100%<br />
Indaver Nederland B.V. Nederland 100% 100% 100%<br />
Indaver Gevaarlijk Afval B.V. Nederland 100% 100% 100%<br />
Indaver Personeel B.V. Nederland 100% 100% 100%<br />
AROC B.V. Nederland 100% 100% 100%<br />
DELTA Milieu B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
DELTA Milieu Compost en Biomassa B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
DELTA Milieu Biofuels B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
DELTA Milieu Groencompost B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
DELTA Milieu Composteren B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
DELTA Impex B.V. ‘s-Gravenpolder 100% 100% 100%<br />
Zeeuwse Reinigingsdienst B.V. Terneuzen 99% 99% 99%<br />
DELTA Milieu Verwerking B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
DELTA Milieu Recycling B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
Perex B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
DELTA Milieu Afvalbergingen B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
Derde Merwedehaven B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
Stortplaats Koegorspolder B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
Stortplaats Noord en Midden Zeeland B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
DELTA Milieu Verbranding & Handel B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
Depmer B.V. Terneuzen 100% n.v.t. 100%<br />
DELTA Milieu Personeel B.V. Terneuzen 100% 100% 100%<br />
Indaver Portugal SA Portugal 100% 100% 100%<br />
Indaver Schweiz AG Zwitserland 100% 100% 100%<br />
Indaver UK Ltd Groot-Brittannië 100% 100% 100%<br />
Indaver Deutschland GmbH Duitsland 51% 51% 51%<br />
SAV Zweite Beteiligungs GmbH & Co. KGHIM GmbH Duitsland 94,90% 94,90% 94,90%<br />
AVG Abfall-Verwertungs-Gesellschaft GmbH Duitsland 99,74% 99,74% 99,74%<br />
Gareg Umwelt-Logistik GmbH Duitsland 100% 100% 100%<br />
HIM GmbH Duitsland 93,83% 93,83% 93,83%<br />
Frassur GmbH Umweltschutz-Dienstleistungen Duitsland n.v.t. 100% n.v.t.<br />
Panse Wetzlar Entsorgung GmbH Duitsland 100% 100% 100%<br />
AVA Abwasser- und Verwertungsanlagen GmbH Duitsland n.v.t. 100% n.v.t.<br />
1) Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld.<br />
111
Geconsolideerde jaarrekening<br />
Niet-geconsolideerde deelnemingen<br />
Deelneming<br />
Vestigingsplaats<br />
Aandeel in de deelneming 1)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Stem<br />
rechten<br />
Joint Ventures<br />
DELTA Infra B.V.<br />
vof Diepp Etten-Leur n.v.t. 50,00% n.v.t.<br />
DELTA Energy B.V.<br />
N.V. EPZ Borssele 70,00% 70,00% 70,00%<br />
Sloewind B.V. Middelburg 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Windpark Distridam vof Terneuzen 50,00% 50,00% 50,00%<br />
PVNed Holding B.V. Middelburg 50,00% 50,00% 50,00%<br />
PVNed B.V. Middelburg 100,00% 100,00% 100,00%<br />
Arbel N.V. (België) Mechelen, België 99,90% 99,90% 99,90%<br />
BMC Moerdijk B.V. Moerdijk 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Sloe Centrale Holding B.V. Vlissingen 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Sloe Centrale B.V. Vlissingen 100,00% 100,00% 100,00%<br />
Sloe Centrale 3 B.V. Middelburg 50,00% n.v.t. 50,00%<br />
Windpark Kloosterboer B.V. Middelburg 50,00% n.v.t. 50,00%<br />
DELTA Industriële Reiniging B.V.<br />
Vedis Reiniging B.V. Terneuzen 50,00% 50,00% 50,00%<br />
DELTA Mourik Industrial Services (DEMIS) vof Terneuzen 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Indaver N.V.<br />
Sleco-Centrale N.V. België 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Svex N.V. België 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Wips N.V. België 50,00% 50,00% 50,00%<br />
HIM GmbH<br />
Gesellschaft fur die Verwertung<br />
von Sonderabfallen mbH& Co. KG<br />
Duitsland 50,00% 50,00% 50,00%<br />
DELTA Milieu Verbranding & Handel B.V.<br />
Depmer B.V. Dordrecht n.v.t. 50,00% n.v.t.<br />
DELTA Milieu Afvalbergingen B.V.<br />
Zeeuwgrond B.V. Nieuwdorp 50,00% 50,00% 50,00%<br />
DELTA Milieu Biofuels B.V.<br />
Ecofuels B.V. Well, Limburg 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Laarakker Landbouw B.V. Well, Limburg 100,00% 100,00% 100,00%<br />
DELTA N.V.<br />
Evides N.V. Rotterdam 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Elsta B.V. Middelburg 25,00% 25,00% 25,00%<br />
Elsta B.V. & Co C.V. Middelburg 24,75% 24,75% 24,75%<br />
DELTA/Essent Lighting vof Goes n.v.t. 50,00% n.v.t.<br />
Geassocieerde deelnemingen<br />
DELTA Netwerkbedrijf B.V.<br />
Zebra GasNetwerk B.V. Middelburg 33,33% 33,33% 33,33%<br />
Zebra Activa B.V. Middelburg 100,00% 100,00% 100,00%<br />
Zebra Pijpleiding vof Middelburg 33,33% 33,33% 33,33%<br />
Entrade Pipe B.V. Vught 100,00% 100,00% 100,00%<br />
Zebra Pijpleiding vof Middelburg 66,67% 66,67% 66,67%<br />
112 1) Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld.
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Deelneming<br />
Vestigingsplaats<br />
Aandeel in de deelneming 1)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Stem<br />
rechten<br />
DELTA Energy B.V.<br />
Windpark Neeltje-Jans B.V. Veere 40,00% 40,00% 40,00%<br />
Windpark Zeeland 1 B.V. Vlissingen/Kapelle-Schore 40,00% 40,00% 40,00%<br />
NPG Willebroek N.V. Antwerpen, België 49,00% 49,00% 49,00%<br />
WT I B.V. Amersfoort 40,00% n.v.t. 40,00%<br />
DELTA N.V.<br />
Sunergy Investco B.V.<br />
Fesil Sunergy AS Noorwegen n.v.t. 49,00% n.v.t.<br />
Partners Vliegveld Zeeland B.V. Middelburg 40,91% 40,91% 40,91%<br />
Zeeland Airport B.V. Middelburg 46,00% 46,00% 46,00%<br />
Indaver N.V.<br />
IHM cvba België 30,00% 30,00% 30,00%<br />
Ibogem cvba België 35,12% 35,12% 35,12%<br />
Intercommunale vereniging Verko N.V. België 39,90% 39,90% 39,90%<br />
Ecowest N.V. België 42,61% 42,61% 42,61%<br />
Indaver Participaties N.V.<br />
Sita Decontamination Services N.V. België 26,00% 26,00% 26,00%<br />
Ecov N.V. België 50,00% 50,00% 50,00%<br />
Ivago cvba België 50,00% 50,00% 50,00%<br />
N.V. Brussel Compost België 40,00% 40,00% 40,00%<br />
DELTA Milieu B.V.<br />
AZN Holding B.V. Wijster 20,00% 20,00% 20,00%<br />
B.V. Grondbezit AVI Moerdijk Moerdijk 100,00% 100,00% 100,00%<br />
B.V. Grondbezit AVI Moerdijk II Moerdijk 100,00% 100,00% 100,00%<br />
N.V. AZN Den Bosch 100,00% 100,00% 100,00%<br />
Overige deelnemingen<br />
DELTA Netwerkbedrijf B.V.<br />
Energie Data Services Nederland B.V. 1,65% 1,65% 1,65%<br />
DELTA Energy B.V.<br />
Decu Beheer B.V. n.v.t. 60,00% n.v.t.<br />
Decu C.V. n.v.t. 59,76% n.v.t.<br />
DELTA N.V.<br />
N.V. KEMA n.v.t. 7,60% n.v.t.<br />
Synergia Capital Partners B.V. 5,00% 5,00% 5,00%<br />
DELTA Investerings Maatschappij B.V.<br />
Sustainable Energy Technology Fund C.V. 49,93% 49,93% 49,93%<br />
Sustainable Energy Technology Fund II C.V. 60,28% 69,65% 60,28%<br />
Business Park Terneuzen B.V. 15,00% 15,00% 15,00%<br />
Indaver N.V.<br />
Vlar Papier N.V. 34,96% 34,96% 34,96%<br />
Spanin N.V. n.v.t. 50,00% n.v.t.<br />
Ecowest N.V.<br />
IVIO cvba 1,50% 1,50% 1,50%<br />
Ivvo cvba 3,46% 3,46% 3,46%<br />
1) Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld. 113
Vennootschappelijke jaarrekening<br />
Vennootschappelijke balans per 31 december <strong>2012</strong> (voor resultaatverdeling)<br />
(x EUR 1.000)<br />
ACTIVA<br />
Ref. no. 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Vaste activa<br />
Immateriële vaste activa 1 2.397 3.470<br />
Materiële vaste activa 2 24.584 26.681<br />
Financiële vaste activa<br />
Deelnemingen in groepsmaatschappijen 3 1.030.124 996.809<br />
Andere deelnemingen 3 318.001 327.997<br />
Vorderingen op groepsmaatschappijen 3 - 59.567<br />
Leningen u/g overige deelnemingen 3 600 418<br />
Overige leningen 3 288 360<br />
Uitgestelde belastingvorderingen 4 51.174 60.638<br />
1.400.187 1.445.789<br />
1.427.168 1.475.940<br />
Vlottende activa<br />
Vorderingen op groepsmaatschappijen 127.415 115.458<br />
Overige vorderingen 5 2.742 10.364<br />
130.157 125.822<br />
Liquide middelen 5.407 10.157<br />
Totaal activa 1.562.732 1.611.919<br />
PASSIVA<br />
Ref. no. 31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Eigen vermogen<br />
Eigen vermogen 6 1.052.889 1.043.039<br />
Netto Resultaat 6 81.084 82.690<br />
1.133.973 1.125.729<br />
Voorzieningen 7 2.920 2.822<br />
Langlopende verplichtingen<br />
Schulden aan groepsmaatschappijen 7.080 -<br />
Overige langlopende verplichtingen 8 209.805 306.533<br />
216.885 306.533<br />
Kortlopende verplichtingen<br />
Schulden aan groepsmaatschappijen 168.701 130.462<br />
Overige schulden 9 40.253 46.373<br />
208.954 176.835<br />
Totaal passiva 1.562.732 1.611.919<br />
114
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Resultaat uit eigen bedrijfsvoering (36.405) (75.500)<br />
Resultaat deelnemingen 117.489 158.190<br />
Resultaat 81.084 82.690<br />
115
Vennootschappelijke jaarrekening<br />
Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening<br />
DELTA N.V. is de naar Nederlands recht opgerichte<br />
houdstermaatschappij van een aantal groepsmaatschappijen<br />
die zich bezig houden met het opwekken, transporteren en<br />
leveren van energie alsmede het verrichten van milieu en<br />
kabeldiensten. De functionele valuta is de Euro. Alle bedragen<br />
zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in duizenden Euro’s.<br />
DELTA heeft gebruik gemaakt van de optie in Titel 9 Boek 2<br />
BW om de vennootschappelijke jaarrekening op te stellen<br />
volgens de IFRS grondslagen die worden gehanteerd<br />
in de geconsolideerde jaarrekening met uitzondering<br />
van de groepsmaatschappijen en deelnemingen welke<br />
worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De<br />
vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is op basis van<br />
artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven.<br />
Waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de<br />
resultaatbepaling<br />
De deelnemingen worden gewaardeerd volgens de<br />
equity methode; deze is bepaald op basis van de netto<br />
vermogenswaarde (op basis van de IFRS-grondslagen die<br />
worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening)<br />
gecorrigeerd voor de waarde van de betaalde goodwill<br />
bij overname, verminderd met eventuele bijzondere<br />
waardeverminderingsverliezen op goodwill. Tevens wordt geen<br />
rekening gehouden met een minderheidsbelang derden en<br />
de putoptie Indaver, die in de geconsolideerde jaarrekening<br />
is opgenomen onder de overige langlopende verplichtingen.<br />
Dit wordt gecorrigeerd op de waarde van de desbetreffende<br />
groepsmaatschappij.<br />
Voor de overige grondslagen wordt verwezen naar de<br />
toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening.<br />
116
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Toelichting op de vennootschappelijke balans<br />
1. Immateriële vaste activa<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal Software<br />
2011<br />
Boekwaarde per 1 januari 28.415 28.415<br />
Investeringen 688 688<br />
Afschrijvingen (14.145) (14.145)<br />
Herrubricering/overige mutaties (11.488) (11.488)<br />
Boekwaarde per 31 december 3.470 3.470<br />
Totaal Software<br />
<strong>2012</strong><br />
Boekwaarde per 1 januari 3.470 3.470<br />
Investeringen 427 427<br />
Afschrijvingen (1.500) (1.500)<br />
Boekwaarde per 31 december 2.397 2.397<br />
Afschrijvingstermijnen in jaren 5<br />
In 2011 zijn enkele IT-applicaties, die uitsluitend ten behoeve van één van de groepsmaatschappijen van DELTA zijn aangeschaft<br />
overgedragen aan die betreffende groepsmaatschappij. Hierdoor is de waarde van de activa op de balans van DELTA N.V. afgenomen<br />
en zijn de afschrijvingskosten in <strong>2012</strong> aanzienlijk lager dan in 2011.<br />
117
Vennootschappelijke jaarrekening<br />
2. Materiële vaste activa<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal<br />
Gebouwen en<br />
terreinen<br />
Machines en<br />
installaties<br />
Andere vaste<br />
bedrijfsmid.<br />
Activa in<br />
aanbouw<br />
Bijdrage van<br />
derden<br />
2011<br />
Boekwaarde per 1 januari 27.510 18.256 6.923 1.562 1.736 (967)<br />
Investeringen - - - - - -<br />
Afschrijvingen (914) (733) - (181) - -<br />
Desinvesteringen - - - - - -<br />
Overige mutaties 85 1.585 (678) (91) (980) 249<br />
Boekwaarde per 31 december 26.681 19.108 6.245 1.290 756 (718)<br />
Boekwaarde voor aftrek bijdragen 27.399 19.108 6.245 1.290 756<br />
Cumulatieve afschrijvingen en<br />
97.020 25.468 51.815 19.737<br />
impairment<br />
Aanschafwaarde per 31 december 124.419 44.576 58.060 21.027 756<br />
Totaal<br />
Gebouwen en<br />
terreinen<br />
Machines en<br />
installaties<br />
Andere vaste<br />
bedrijfsmid.<br />
Activa in<br />
aanbouw<br />
Bijdrage van<br />
derden<br />
<strong>2012</strong><br />
Boekwaarde per 1 januari 26.681 19.108 6.245 1.290 756 (718)<br />
Investeringen 28 6 - 22 - -<br />
Afschrijvingen (789) (658) - (131) - -<br />
Desinvesteringen (12) - - (12) - -<br />
Overige mutaties (1.324) (455) (661) (99) (159) 50<br />
Boekwaarde per 31 december 24.584 18.001 5.584 1.070 597 (668)<br />
Boekwaarde voor aftrek bijdragen 25.252 18.001 5.584 1.070 597<br />
Cumulatieve afschrijvingen en<br />
97.809 26.126 51.815 19.868<br />
impairment<br />
Aanschafwaarde per 31 december 123.061 44.127 57.399 20.938 597<br />
Afschrijvingstermijnen in jaren 0-40 7-40 5-15 n.v.t.<br />
Onder materiële vaste activa worden met name investeringen in huisvesting verantwoord. In <strong>2012</strong> hebben geen noemenswaardige<br />
investeringen of desinvesteringen plaatsgevonden.<br />
118
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
3. Financiële vaste activa (excl. belastingvorderingen)<br />
(x EUR 1.000)<br />
Deelnemingen<br />
Vorderingen op Vorderingen<br />
in groepsmaat- Andere groepsmaat- op andere Overige<br />
Totaal schappijen deelnemingen schappijen deelnemingen vorderingen<br />
Boekwaarde per 31 december 2010 1.333.285 1.001.826 288.567 29.550 - 13.342<br />
Terugboeking/opboeking kortlopend gedeelte 2.839 - - - - 2.839<br />
Aankoop / uitgegeven leningen (2.271) - - (3.000) 418 311<br />
Resultaat 158.190 114.720 43.470 - - -<br />
Verkoop / aflossing / dividend (57.307) (49.695) (26.098) 33.017 - (14.532)<br />
Mutaties hedge-reserve (77.314) (77.314) - - - -<br />
Overige mutaties 27.729 7.272 22.058 (1) - (1.600)<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 1.385.151 996.809 327.997 59.567 418 360<br />
Terugboeking/opboeking kortlopend gedeelte 165 - - - 165 -<br />
Aankoop / uitgegeven leningen 2.280 - - 1.670 610 -<br />
Resultaat 117.489 52.416 65.073 - - -<br />
Verkoop / aflossing / dividend (119.214) (5.000) (52.223) (61.237) (143) (611)<br />
Mutaties hedge-reserve (8.545) (8.545) - - - -<br />
Overige mutaties (28.313) (5.556) (22.846) - (450) 539<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 1.349.013 1.030.124 318.001 - 600 288<br />
De hedge-reserve laat een negatieve ontwikkeling zien<br />
in het jaar <strong>2012</strong>. De mutatie is exclusief de bijbehorende<br />
belastinglatentie.<br />
De herwaardering naar reële waarde van deelneming N.V.<br />
KEMA is in 2011 opgenomen onder de overige mutaties. Door<br />
de verkoop in <strong>2012</strong> is de reële waarde gerealiseerd en is een<br />
tegengesteld effect zichtbaar op overige mutaties.<br />
119
Vennootschappelijke jaarrekening<br />
4. Uitgestelde belastingvorderingen 5. Overige vorderingen<br />
De uitgestelde belastingvorderingen zijn ontstaan als gevolg<br />
van verschillen tussen de boekwaarde in de jaarrekening<br />
enerzijds en de fiscale boekwaarde anderzijds. Tevens<br />
zijn bedragen opgenomen in verband met compensabele<br />
verliezen. DELTA vormt daarnaast een hedge-reserve voor niet<br />
gerealiseerde waardemutaties op derivaten/handelscontracten<br />
ingevolge IAS 39/32.<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Handelsdebiteuren 717 1.835<br />
Actuele overige belastingen 1.109 2.972<br />
Derivaten - 141<br />
Overige en overlopende activa 591 4.926<br />
Kortlopend deel langlopende<br />
325 490<br />
uitgegeven gelden<br />
Overige vorderingen 916 5.416<br />
Totaal 2.742 10.364<br />
120
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
6. Mutatieoverzicht van het eigen vermogen<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal<br />
Gestort<br />
aandelenkapitaal<br />
Wettelijke<br />
reserve<br />
Hedgereserve<br />
Herwaarderingsreserve<br />
deelneming<br />
Overige<br />
reserves<br />
Onverdeelde<br />
winst<br />
Boekwaarde per 31 december 2010 1.129.814 6.937 87.812 41.837 - 1.167.395 (174.167)<br />
Resultaatverdeling 2010 - - - - - (174.167) 174.167<br />
Dividendbetaling (50.000) - - - - (50.000) -<br />
Overige mutaties 11.106 - (11.327) - 23.115 (682) -<br />
Mutaties in hedge-reserve energiederivaten (66.950) - - (66.950) - - -<br />
Mutaties in hedge-reserve rentederivaten 2.971 - - 2.971 - - -<br />
Bij: vpb-effect 16.098 - - 16.098 - - -<br />
Resultaatverdeling 2011 82.690 - 125.522 - - - (42.832)<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 1.125.729 6.937 202.007 (6.044) 23.115 942.546 (42.832)<br />
Resultaatverdeling 2011 - - - - - (42.832) 42.832<br />
Dividendbetaling (40.000) - - - - (40.000) -<br />
Overige mutaties (36.961) - (15.700) 1 (23.115) 1.853 -<br />
Mutaties in hedge-reserve energiederivaten 3.435 - - 3.435 - - -<br />
Mutaties in hedge-reserve rentederivaten 1.965 - - 1.965 - - -<br />
Bij: vpb-effect (1.279) - - (1.279) - - -<br />
Netto Resultaat <strong>2012</strong> 81.084 - 7.126 - - - 73.958<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 1.133.973 6.937 193.433 (1.922) - 861.567 73.958<br />
De wettelijke reserve betreft de niet uitgekeerde winsten van<br />
deelnemingen; dientengevolge is de wettelijke reserve niet vrij<br />
uitkeerbaar. Dit geldt evenzeer voor de hedge-reserve welke in<br />
relatie moet worden gezien met de niet gerealiseerde resultaten<br />
uit de reële waardemutatie van de derivaten, gebruikt voor<br />
hedge-doeleinden. Ook de reserve, voortvloeiend uit activa<br />
bestemd voor verkoop, is een reserve die niet voor uitkering<br />
in aanmerking komt. Voor een verklaring van de mutaties in<br />
het eigen vermogen wordt verwezen naar de geconsolideerde<br />
jaarrekening.<br />
In tegenstelling tot de geconsolideerde jaarrekening is het<br />
minderheidsbelang per groepsmaatschappij rechtstreeks in<br />
mindering gebracht op de betreffende groepsmaatschappijen<br />
conform de equity value methode.<br />
121
Vennootschappelijke jaarrekening<br />
7. Voorzieningen<br />
(x EUR 1.000)<br />
Totaal<br />
BMAP<br />
Personeels<br />
voorzieningen<br />
Overige<br />
voorzieningen<br />
Boekwaarde per 1 januari 2011 3.372 408 2.964 -<br />
Terugboeking kortlopend gedeelte van voorzieningen 5.534 650 884 4.000<br />
Dotaties 260 - 260 -<br />
Rentedotaties 122 8 114 -<br />
Vrijval (913) - (387) (526)<br />
Onttrekkingen (848) (70) (778) -<br />
Overige mutaties (1) (1) - -<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 7.526 995 3.057 3.474<br />
Kortlopend gedeelte van voorzieningen (4.704) (400) (830) (3.474)<br />
Boekwaarde per 31 december 2011 2.822 595 2.227 -<br />
Terugboeking kortlopend gedeelte van voorzieningen 4.704 400 830 3.474<br />
Dotaties 883 - 883 -<br />
Rentedotaties 97 5 92 -<br />
Vrijval (2.167) - (63) (2.104)<br />
Onttrekkingen (1.657) (1.000) (657) -<br />
Overige mutaties 57 - 57 -<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 4.739 - 3.370 1.370<br />
Kortlopend gedeelte van voorzieningen (1.819) - (449) (1.370)<br />
Boekwaarde per 31 december <strong>2012</strong> 2.920 - 2.920 -<br />
De langlopende voorzieningen bestaan ultimo <strong>2012</strong> alleen nog<br />
uit personeelsvoorzieningen.<br />
De BMAP-voorziening betreft een voorziening in het kader van<br />
het Bedrijfsmilieuactieplan (BMAP); in de jaren 1991 t/m 1999<br />
werd aan bepaalde categorieën verbruikers over de elektriciteit<br />
en gasleveringen een milieutoeslag in rekening gebracht<br />
welke de grondslag vormt voor deze voorziening. Resterende<br />
verplichtingen, voortvloeiend uit activiteiten welke in het<br />
verleden ten laste van de BMAP zijn uitgevoerd, worden op deze<br />
voorziening in mindering gebracht. Ultimo <strong>2012</strong> zijn er geen<br />
verplichtingen meer uit hoofde van BMAP.<br />
Als gevolg van de invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel<br />
per 1-1-2006 zijn de verplichtingen die ten grondslag liggen<br />
aan de voorziening ziektekosten substantieel gewijzigd. Van<br />
de voorziening die in het verleden is gevormd resteert nog een<br />
bedrag van EUR 0,5 mln.<br />
Daarnaast kent DELTA als gevolg van CAO-bepalingen<br />
diensttijdgebonden uitkeringen toe aan personeelsleden. Vanaf<br />
het moment van indiensttreding wordt voor deze uitkeringen<br />
een voorziening gevormd op basis van verstreken dienstjaren,<br />
verwachte prijs- en salarisstijgingen (gemiddeld 2%),<br />
kansen op ontslag, invaliditeit en sterfte. De desbetreffende<br />
disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2011: 4,5%).<br />
122
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
8. Langlopende verplichtingen<br />
9. Overige schulden<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Waarde per 1 januari 306.533 146.383<br />
Terugboeking kortlopend gedeelte 2.301 2.157<br />
Opgenomen leningen 180.000 165.000<br />
Aflossingen (277.301) (2.157)<br />
Mutaties Renteswap - (2.050)<br />
Overige mutaties 7.170 (499)<br />
218.703 308.834<br />
Aflossingen in het volgend boekjaar (1.818) (2.301)<br />
Totaal 216.885 306.533<br />
(x EUR 1.000)<br />
31-12-<strong>2012</strong> 31-12-2011<br />
Handelscrediteuren 3.448 12.692<br />
Actuele belastingverplichtingen 6.731 5.571<br />
Derivaten - 2.107<br />
Kortlopend deel van de<br />
1.818 2.301<br />
langlopende schulden<br />
Kortlopend deel van de voorzieningen 1.819 4.704<br />
Overlopende passiva 13.346 14.998<br />
Totaal overige schulden 16.983 22.003<br />
Bankkrediet 13.091 4.000<br />
Stand per 31 december 40.253 46.373<br />
Onder overige schulden zijn onder andere het kortlopende<br />
gedeelte van de voorzieningen, het kortlopende gedeelte van<br />
de opgenomen gelden en de uitstaande crediteurenpositie<br />
verantwoord. Onder de actuele belastingverplichtingen zijn de<br />
te betalen omzetbelasting en energiebelasting opgenomen.<br />
123
Vennootschappelijke jaarrekening<br />
Niet uit de balans blijkende verplichtingen<br />
403-Verklaringen<br />
DELTA N.V. heeft per balansdatum een verklaring zoals bedoeld<br />
in artikel 2:403 BW bij de Kamer van Koophandel gedeponeerd<br />
waarbij DELTA N.V. zich hoofdelijk aansprakelijk stelt voor de<br />
uit de rechtshandelingen van onderstaande dochterbedrijven<br />
voortvloeiende schulden.<br />
• DELTA Comfort B.V.<br />
• DELTA Energy B.V.<br />
• DELTA Ficus Holding B.V.<br />
• DELTA Infra B.V.<br />
• DELTA Kabelcomfort Netten B.V.<br />
• DELTA Onroerend Goed Ontwikkelingsmaatschappij B.V.<br />
• DELTA Pipe B.V.<br />
• DELTA Tolling Sloe B.V.<br />
• DELTIUS B.V.<br />
• LIMO Energie Nederland B.V.<br />
• LITRO Energie Nederland B.V.<br />
• ZeelandNet B.V.<br />
Op grond hiervan en van jaarlijks bij de Kamer van Koophandel<br />
te deponeren instemmingverklaringen van de aandeelhouders<br />
zijn deze vennootschappen vrijgesteld van de voorgeschreven<br />
inrichtingsvoorschriften voor de jaarrekening.<br />
DELTA N.V. vormt met een aantal dochterbedrijven een fiscale<br />
eenheid en is als zodanig hoofdelijk aansprakelijk voor de<br />
diverse belastingverplichtingen van deze bedrijven.<br />
Putopties<br />
DELTA N.V. heeft putopties verstrekt aan<br />
minderheidsaandeelhouders van Indaver.<br />
Splitsingsplan –<br />
Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON)<br />
De Minister heeft op 2 december 2009 het splitsingsplan<br />
goedgekeurd. Het Gerechtshof in ’s-Gravenhage heeft op<br />
22 juni 2010 de Splitsingswet op onderdelen onverbindend<br />
verklaard. In het licht van dit vonnis is de splitsing niet<br />
geëffectueerd; wel is zoveel mogelijk en zover als noodzakelijk<br />
voldaan aan de voorwaarden gesteld door de Minister.<br />
Tegen de uitspraak is cassatie ingesteld door de Staat.<br />
Op 24 februari <strong>2012</strong> heeft de Hoge Raad de zaak doorverwezen<br />
naar het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg.<br />
Op 14 januari 2013 vond mondelinge toelichting van de causus<br />
door partijen plaats bij het Hof. Naar verwachting volgt de<br />
uitspraak van het Europese Hof niet voor eind 2013. Na de<br />
uitspraak van het Europese Hof wordt de zaak terugverwezen<br />
naar de Hoge Raad.<br />
124
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening<br />
Het gemiddelde aantal medewerkers (FTE) in dienst van<br />
DELTA N.V. bedraagt 1.203 FTE in <strong>2012</strong> (2011: 1.171 FTE).<br />
Voor een toelichting op de bezoldiging van de statutaire<br />
bestuurders van DELTA N.V. wordt verwezen naar toelichting 18.<br />
(Personeelskosten) van de geconsolideerde jaarrekening.<br />
Voor een toelichting op de beloning van de Raad van<br />
Commissarissen van DELTA N.V. wordt verwezen naar<br />
toelichting 20. (Overige bedrijfskosten) van de geconsolideerde<br />
jaarrekening.<br />
125
Vennootschappelijke jaarrekening<br />
Honoraria accountant<br />
In <strong>2012</strong> heeft DELTA N.V. de volgende honoraria uitgegeven:<br />
(x EUR 1.000)<br />
DELOITTE ACCOUNTANTS B.V.<br />
OVERIGE ONDERDELEN<br />
DELOITTE NETWERK NLD<br />
TOTAAL<br />
<strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Onderzoek van de jaarrekeningen DELTA Groep 428 615 - - 428 615<br />
Andere controle-opdrachten 89 67 - - 89 67<br />
Adviesdiensten op fiscaal terrein - 19 7 - 7 19<br />
Andere niet-controlediensten 48 93 92 135 140 228<br />
Totaal 565 794 99 135 664 929<br />
Er is geen sprake van resultaatafhankelijke honoraria.<br />
126
Ondertekening<br />
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
Was getekend:<br />
Statutair bestuur<br />
Drs. R.J. Frohn, CEO<br />
Drs. F. Verhagen RA, CFO<br />
Raad van Commissarissen<br />
Ir. D. van Doorn, Voorzitter<br />
Drs. Ing. J. Bout<br />
J.G. van der Werf<br />
B.P.T. de Wit, MA<br />
127
Overige gegevens<br />
Winstbestemming<br />
Statutaire bepalingen inzake de winstbestemming<br />
Voorstel resultaatverdeling<br />
In artikel 39 van de statuten zijn de volgende bepalingen<br />
opgenomen inzake de winstbestemming.<br />
1. Indien de winst-en-verliesrekening, welke van de<br />
vastgestelde jaarrekening deel uitmaakt, een bedrag<br />
aanwijst als verlies, zal dit verlies ten laste worden gebracht<br />
van de algemene reserve.<br />
Indien deze reserve daartoe niet toereikend is, zal het<br />
resterende verlies ten laste komen van de winsten van<br />
volgende jaren.<br />
2. Indien de winst-en-verliesrekening, welke van de<br />
vastgestelde jaarrekening deel uitmaakt, een bedrag<br />
aanwijst als winst, kan de Raad van Commissarissen ten<br />
laste van die winst bedragen toevoegen aan de algemene<br />
reserves. De resterende winst staat ter beschikking van de<br />
Algemene Vergadering van Aandeelhouders.<br />
3. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders is bevoegd<br />
tot uitkering van één of meer interimdividenden en/<br />
of andere interim uitkeringen te besluiten, mits aan het<br />
vereiste van artikel 2:105 lid 2 Burgerlijk Wetboek is voldaan<br />
blijkens een tussentijdse vermogensopstelling als bedoeld<br />
in artikel 2:105 lid 4 Burgerlijk Wetboek.<br />
(x EUR 1.000)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Resultaat 81.084 82.690<br />
toevoeging aan de wettelijke reserve (7.126) (125.522)<br />
Voor winstverdeling beschikbaar resultaat 73.958 (42.832)<br />
Toevoeging/onttrekking aan de<br />
33.958 (82.832)<br />
algemene reserve<br />
Voorgesteld dividend 40.000 40.000<br />
128
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
129
Overige gegevens<br />
Deloitte Accountants B.V.<br />
Park Veldzigt 25<br />
4336 DR Middelburg<br />
Postbus 7056<br />
4330 GB Middelburg<br />
Nederland<br />
Tel: 088 288 2888<br />
Fax: 088 288 9895<br />
www.deloitte.nl<br />
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant<br />
Aan: de aandeelhouders van DELTA N.V.<br />
Verklaring betreffende de jaarrekening<br />
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening <strong>2012</strong> van DELTA N.V. te Middelburg<br />
gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening.<br />
De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december<br />
<strong>2012</strong>, het geconsolideerde overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, het<br />
geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen en het geconsolideerd kasstroomoverzicht<br />
over <strong>2012</strong> en de toelichting waarin opgenomen een overzicht van de belangrijke grondslagen<br />
voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat<br />
uit de vennootschappelijke balans per 31 december <strong>2012</strong> en de vennootschappelijke winsten-verliesrekening<br />
over <strong>2012</strong> met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de<br />
gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen.<br />
Verantwoordelijkheid van het bestuur<br />
Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die<br />
het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International<br />
Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2<br />
van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW), alsmede voor het opstellen van het<br />
jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Het bestuur is tevens verantwoordelijk<br />
voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de<br />
jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of<br />
fouten.<br />
Verantwoordelijkheid van de accountant<br />
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van<br />
onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht,<br />
waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons<br />
geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een<br />
redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel<br />
belang bevat.<br />
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie<br />
over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden<br />
zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het<br />
inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg<br />
van fraude of fouten.<br />
Verantwoordelijkheid van de accountant<br />
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze<br />
controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht,<br />
Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te<br />
Rotterdam onder nummer 24362853.<br />
Member of<br />
Deloitte Touche Tohmatsu Limited<br />
130
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons<br />
geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een<br />
redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel<br />
belang bevat.<br />
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie<br />
over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden<br />
zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het<br />
inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg<br />
van fraude of fouten.<br />
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in<br />
aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe<br />
beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de<br />
omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking<br />
te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle<br />
omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële<br />
verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte<br />
schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.<br />
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om<br />
een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.<br />
Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening<br />
Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de<br />
samenstelling van het vermogen van DELTA N.V. per 31 december <strong>2012</strong> en van het resultaat en<br />
de kasstromen over <strong>2012</strong> in overeenstemming met International Financial Reporting Standards<br />
zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.<br />
Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening<br />
Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en<br />
samenstelling van het vermogen van DELTA N.V. per 31 december <strong>2012</strong> en van het resultaat over<br />
<strong>2012</strong> in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.<br />
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen<br />
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen<br />
zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen<br />
beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder<br />
b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag,<br />
voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel<br />
2:391 lid 4 BW.<br />
Middelburg, 29 maart 2013<br />
Deloitte Accountants B.V.<br />
Was getekend: W.A. de Leeuw RA<br />
131
Overige gegevens<br />
DELTA in cijfers, geconsolideerd<br />
(x EUR mln.)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Activa<br />
Immateriële vaste activa 390 395<br />
Materiële vaste activa 1.010 1.036<br />
Financiële vaste activa 1.015 1.035<br />
Vlottende activa 600 695<br />
Liquide middelen 49 52<br />
3.064 3.213<br />
Passiva<br />
Groepsvermogen 1.188 1.180<br />
Voorzieningen 230 237<br />
Schulden op lange termijn 859 842<br />
Schulden op korte termijn 787 954<br />
3.064 3.213<br />
Opbrengsten<br />
Elektriciteit 1.084 1.002<br />
Gas 337 424<br />
Transport E&G 112 105<br />
Telecommunicatie 75 72<br />
Afvallogistiek en milieudiensten 505 499<br />
Diversen 59 83<br />
Totaal opbrengsten 2.172 2.185<br />
Kosten<br />
Inkoopwaarde netto omzet 1.551 1.549<br />
Reële waardemutatie handelsportefeuille 5 13<br />
Overige opbrengsten (33) (32)<br />
Netto bedrijfslasten 593 578<br />
Totaal operationele kosten 2.116 2.108<br />
Bedrijfsresultaat 55 77<br />
Resultaat deelnemingen 78 85<br />
Operationeel resultaat 133 162<br />
Saldo van financiële baten en lasten (30) (24)<br />
Resultaat voor belastingen 103 138<br />
Vennootschapsbelasting (14) (35)<br />
Resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten (1) (12)<br />
Aandeel derden (7) (8)<br />
Netto resultaat toekomend aan de aandeelhouders van DELTA N.V. 81 83<br />
Voorgesteld dividend 40 40<br />
132
DELTA jaarrekening <strong>2012</strong><br />
DELTA kengetallen<br />
(x EUR mln.)<br />
<strong>2012</strong> 2011<br />
Netto-omzet 2.171,8 2.185,1<br />
waarvan:<br />
Elektriciteit 1.083,7 1.001,8<br />
Gas 337,2 423,7<br />
Transport elektriciteit & gas 112,4 105,2<br />
Telecommunicatie 75,1 72,2<br />
Afvallogistiek en milieudiensten 504,6 498,9<br />
Diversen 58,8 83,3<br />
Financieel<br />
Brutomarge 649,2 655,2<br />
Operationeel resultaat 133,0 162,2<br />
Resultaat voor vennootschapsbelasting 103,2 137,9<br />
Nettoresultaat 81,1 82,7<br />
EBITDA 293,0 281,9<br />
Groepsvermogen (ex. dividend) 1.187,9 1.179,8<br />
Balanstotaal 3.063,9 3.212,7<br />
Ratio’s<br />
Rentabiliteit geïnvesteerd vermogen 6,1% 7,0%<br />
Rentabiliteit vermogen toekomend aan<br />
7,2% 7,3%<br />
aandeelhouders<br />
Solvabiliteit 38,8% 36,7%<br />
Interest Coverage Ratio 15,5 15,6<br />
133
Overige gegevens<br />
Berekeningswijze financiële ratio’s<br />
Rentabiliteit van het geïnvesteerd vermogen (ROIC)<br />
Bedrijfsresultaat + rentebaten uit financiële vaste activa +<br />
resultaat uit deelnemingen gedeeld door het geïnvesteerd<br />
vermogen x 100%.<br />
Geïnvesteerd vermogen<br />
Som van vaste activa en netto werkkapitaal op balansdatum.<br />
Rentabiliteit van het eigen vermogen (REV)<br />
Netto resultaat toe te rekenen aan de aandeelhouders van<br />
DELTA N.V., gedeeld door het eigen vermogen toe te rekenen<br />
aan de aandeelhouders van DELTA N.V.<br />
Solvabiliteit<br />
Groepsvermogen gedeeld door het balanstotaal x 100%.<br />
Interest Coverage Ratio<br />
Operationeel resultaat + afschrijvingskosten + rentebaten<br />
gedeeld door het saldo van externe rentelasten en rentebaten.<br />
134
Voor vragen, opmerkingen of suggesties kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie en Public Affairs<br />
via telefoonnummer 0118 – 882000 of via info@DELTA.nl.<br />
<strong>Jaarbericht</strong> <strong>2012</strong><br />
<br />
DELTA N.V. | Afdeling Communicatie en Public Affairs | Poelendaelesingel 10 | 4335 JA Middelburg<br />
T +31 (0)118 88 20 00 | F + 31 (0)118 88 21 00 | E info@DELTA.nl | W www.DELTA.nl<br />
Ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Middelburg onder nummer 22031457.