Handleiding PKV II studiejaar 2012-2013

HANDLEIDING PRAKTIJKVERSLAG HOOFDFASE HBO-RECHTEN - PKVII
Inleiding
Een belangrijk onderdeel van de opleiding HBO-Rechten is het praktijkverslag (PKV II). Dit verslag is een
beschrijving van jouw juridische werkervaring en levert bij een voldoende een stagevrijstelling op. PKV II
wordt in het derde studiejaar ingeleverd en afronding is een voorwaarde om te mogen starten met de
AOD (afstudeeropdracht).
Tweede studiejaar
Iedere tweedejaarsstudent dient een afspraak voor een (telefonisch) intakegesprek te maken met de
praktijkcoördinator Marian Ooijman (026-3691279 of marian.ooijman@han.nl).
Op basis van dit intakegesprek zal je weten of je op basis van jouw werkervaring direct een PKV II kan
schrijven en inleveren of dat er een plan gemaakt moeten worden om te zorgen dat je voldoende
juridische werkervaring krijgt. In dit plan zou bijvoorbeeld het volgende kunnen worden opgenomen:
- de student houdt een portfolio bij waarin de bewijsstukken worden opgenomen die bewijzen dat
de student incidenteel juridische werkzaamheden op HBO niveau heeft verricht. Hierbij kan
gedacht worden aan incidentele opdrachten bij de werkgever, vrijwilligerswerk, privé gevoerde
juridische procedures;
- de praktijkcoördinator zal overleggen met de student en zijn/haar werkgever hoe de huidige
functie meer juridische werkzaamheden kan gaan omvatten. Dit zal een mogelijkheid zijn voor
studenten die al in een juridische omgeving werkzaam zijn. Bewijsstukken kunnen worden
opgenomen in het portfolio;
- de praktijkcoördinator kan de student ondersteunen bij het vinden van een andere, meer
juridische baan;
Inleveren
Aan het einde van het derde studiejaar zal de praktijkcoördinator het portfolio beoordelen. Indien de
bewijsstukken aantonen dat je voldoende juridische praktijkervaring hebt, kan PKV II digitaal ingeleverd
worden bij procescoördinator Désirée ten Have (desiree.tenhave@han.nl).
Belangrijk bij het inleveren:
> lever bij je PKV II verslag een volledig ingevuld exemplaar in van het aanvraagformulier
vrijstelling/competentiebeoordeling (te vinden op Insite of website HBO-Rechten e-learning)
> zorg ervoor dat het PKV II uit één bestand bestaat (bijv. Word of PDF)
> verwerk in de bestandsnaam van PKV II je naam en studentnummer
Je beschikt over voldoende praktijkervaring als je gedurende minimaal 42 dagen juridische
werkzaamheden op HBO-niveau hebt verricht. Neem bij twijfel contact op met de praktijkcoördinator.
Indien blijkt dat de bewijsstukken onvoldoende praktijkervaring aantonen, zal je – na een gesprek met de
praktijkcoördinator – in het vierde studiejaar alsnog in de gelegenheid worden gesteld om bewijsstukken
van praktijkervaring te verzamelen.
De volgende onderdelen moeten worden opgenomen in PKVII
- CV;
- Beschrijving van de organisatie waar je de juridische werkzaamheden hebt verricht;
- Een zo gedetailleerd mogelijke beschrijving van de werkzaamheden, waarbij je vooral aandacht
moet besteden aan het juridische gehalte;
- Een tijdverantwoording, zodat duidelijk is dat je deze werkzaamheden gedurende minimaal 42
dagen (42 x 8 uur) hebt verricht, inclusief een akkoord van de werkgever (naam, handtekening en
functie);
- Formulier opdrachtgever/werkgever advies over door de student beheerste HBO-Rechten
competenties (zie bijlage I*) met datum, handtekening, naam en functie van de opdrachtgever;
- Voorbeelden, al dan niet geanonimiseerd, van de juridische producten die je hebt opgeleverd.

*Bijlage I is op Insite, Scholar en www.han.nl/elearning/hborechten als Word document beschikbaar.
BIJLAGE I
FORMULIER OPDRACHTGEVER/WERKGEVER
ADVIES OVER DOOR DE STUDENT BEHEERSTE HBO-RECHTEN COMPETENTIES
Student:
Studentnummer:
Periode waarin de werkzaamheden zijn verricht:
Opdrachtgever/werkgever:
Datum:
Toelichting
Om een stagevrijstelling te behalen dient de student via het Praktijkverslag (PKV II) aan te tonen
dat hij beschikt over de HBO-Rechten competenties op niveau 2. PKV II is een verslag waarin de
student een beschrijving geeft van zijn relevante juridische werkervaring.
Wij verzoeken u om de opleiding door middel van dit formulier te adviseren over het niveau
waarop de student de HBO-Rechten competenties beheerst, door per stelling op een schaal van
10 aan te geven in welke mate de student daaraan volgens u heeft voldaan. Ruimte voor nadere
motivering vindt u onderaan.
Voor meer duidelijkheid over het te behalen niveau wordt verwezen naar de toelichting op de
HBO-Rechten competenties en op niveau 2 van de opleiding HBO-Rechten, die als bijlagen bij dit
formulier zijn gevoegd. Haalt de student bij een bepaalde stelling het vereiste opleidingsniveau
niet, dan plaatst u een vinkje bij het rode deel van de schaal (1-5) die u onder de stelling
aantreft. Haalt de student het vereiste opleidingsniveau wel, dan plaatst u een vinkje bij het
groene deel van de schaal (6-10).
Overigens is dit formulier voorzien van invulvelden, waardoor u het desgewenst digitaal kunt
invullen.
Beroepsproducten
1. De beroepsproducten die de student bij het PKV II heeft gevoegd om aan te tonen dat de
student niveau 2 van de opleiding HBO-Rechten beheerst, zijn (grotendeels) door hemzelf
vervaardigd
ja, ik vul dit formulier dus verder in
nee, ik vul dit formulier niet verder in en neem contact op met de praktijkcoördinator

Stellingen betreffende de HBO-Rechten competenties
2. De student is in staat om een enigszins gecompliceerd juridische probleem in kaart te
brengen bij een praktijksituatie (competentie: juridisch analyseren)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
3. De student is in staat om een rechtsvraag te formuleren naar aanleiding van een door hem
in kaart gebracht, enigszins gecompliceerd juridisch probleem (competentie: juridisch
analyseren)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
4. De student is in staat om relevante informatie te verzamelen uit diverse rechtsbronnen
(competenties: juridisch analyseren & onderzoek)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
5. De student is in staat om een rechtsvraag te beantwoorden die hij heeft geformuleerd naar
aanleiding van een door hem in kaart gebracht, enigszins gecompliceerd juridisch probleem
(competenties: juridisch analyseren & onderzoek)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
6. De student is in staat om juridische theoretische kennis toe te passen in verschillende
praktijksituaties (competentie: beslissen)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7. De student is in staat om advies te geven over de juridische en/of praktische oplossing(en)
voor een door hem in kaart gebracht, enigszins gecompliceerd juridisch probleem
(competentie: adviseren)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
8. De student is mondeling taalvaardig (competentie: communicatie)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
9. De student is schriftelijk taalvaardig (competentie: communicatie)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10. De student is in staat om het belang te behartigen van een of meer personen en/of
organisaties (competentie: vertegenwoordiging)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11. De student is in staat om nieuwe juridische dossiers aan te leggen en/of bestaande
juridische dossiers te beheren (competentie: dossiermanagement)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

12. De student is in staat om de relevante termijnen met betrekking tot een dossier te
bewaken (competentie: dossiermanagement)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Stellingen betreffende inter- en intrapersoonlijke vaardigheden
13. De student heeft een representatief voorkomen
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
14. De student heeft gevoel voor de verhoudingen binnen de organisatie, in die zin dat hij op
een juiste wijze communiceert met personen binnen de verschillende geledingen van de
organisatie
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
15. De student heeft gevoel voor de omgang met personen waarmee de organisatie te maken
heeft (cliënten, burgers etc.)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
16. De student brengt zijn eigen standpunt naar voren, weet zijn standpunt uit te leggen en
anderen van zijn standpunt te overtuigen
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

17. De student is in staat om te luisteren naar de standpunten van anderen
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
18. De student is stressbestendig bij kritische praktijksituaties
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
19. De student stelt realistische doelen
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
20. De student houdt zich stipt en juist aan afspraken
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
21. De student neemt initiatief
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
22. De student heeft weinig sturing nodig
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

23. De student is in staat om aan de slag te gaan met ontvangen feedback
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
24. De student beschikt over het vermogen om zich aan te passen aan praktijksituaties, waarin
dit vereist is
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
25. De student geeft zijn grenzen (werkdruk versus belastbaarheid) aan
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
26. Het werktempo van de student is voldoende
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
27. De student reflecteert op zijn eigen gedrag
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Toelichting op het advies:
Handtekening opdrachtgever/werkgever (inclusief datum, naam en functie):
…………………………………………………..

BIJLAGE II
Niveau 2 van de opleiding HBO-Rechten
§ 1. Algemeen
De opleiding HBO-Rechten van de HAN kent drie niveaus. De student dient de werkzaamheden
tijdens de stage te verrichten op niveau 2. Om dit niveau enigszins nader te concretiseren treft u
hieronder achtereenvolgens aan: een vereenvoudigde schematische weergave van de niveaus,
een nadere toelichting op de niveaus en, ten slotte, een aantal voorbeeldcasus met
bijbehorende vragen en antwoorden op niveau 2.
§ 2. Vereenvoudigde schematische weergave van de niveaus
Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3
Simpele casus Meer complexe casus Complexe casus
Eenvoudige,
Moeilijkere, globale oplossing Oplossing met nuancering,
oppervlakkige
dwarsverbanden
en
oplossingen
samenhang tussen diverse
onderwerpen. Diepgaand en
gedetailleerd
Veel begeleiding en Meer zelfsturing van de student Zelfstandig
sturing van de docent
§ 3. Nadere toelichting op de niveaus
Niveau 1
Tijdens de propedeuse van de opleiding leert de student de rechtsgebieden Burgerlijk recht,
Staats- en bestuursrecht en Straf(proces)recht kennen binnen inleidende onderwijseenheden.
De student verkrijgt kennis en inzicht, waardoor hij in staat is een (deel van een) rechtsgebied in
grote lijnen te beschrijven. De student maakt opdrachten over eenvoudige juridische casus en
verkrijgt regelmatig ondersteuning en bijsturing van de docent. De student leert welke bronnen
hij kan gebruiken bij het zoeken naar informatie voor de opdrachten.
Niveau 2
In het tweede leerjaar, aan het begin van het derde leerjaar en tijdens enkele minoren
(bijvoorbeeld de minor ‘Jeugd en gezin’) komt de student steeds meer in aanraking met de wat
meer omvangrijke en gecompliceerde juridische problemen uit de beroepspraktijk die opgelost
moeten worden. De zelfstandigheid van de student moet groeien en dat vindt onder meer
plaats tijdens de stage en tijdens het maken van de opdrachten. Voorbeelden van die
opdrachten zijn de opdrachten in de onderwijseenheid Juridisch argumenteren en in de
onderwijseenheid Procedeercollege.

Niveau 3
In enkele minoren zoals ‘Overheid en recht’, ‘Criminologie’, ‘Secretaris strafrecht’, ‘Consument
en recht’, de ‘Doorstroomminor OU’ en tijdens de afstudeeropdracht functioneert de student op
niveau 3. De eerder opgedane kennis en vaardigheden worden in praktijk gebracht en de
student is in staat zelfstandig de juiste keuzes te maken. Er is minder begeleiding bij het volgen
van de minoren en de student moet zelfstandig onder andere de onderzoeksopdrachten kunnen
afronden en/of de aangeboden stof zich eigen maken.
§ 4. Voorbeeldencasus op het niveau van de stage (niveau 2)
Vermogensrecht
Op een zaterdagnacht bevindt Peter zich in Café La Liberté te Amsterdam. De sfeer zit er goed in
en Peter drinkt er behoorlijk op los.
Op enig moment besluit Peter om het café te verlaten. Bij de garderobe van het café vindt een
woordenwisseling plaats tussen Peter en een andere cafébezoeker, waarbij de nodige
scheldwoorden worden gebruikt. Rodney, die in dienst is van het café als portier, hoort Peter
opgewonden tegen de andere cafébezoeker zeggen: "Moet je klappen!". Daarop grijpt Rodney
direct in. Hij pakt Peter bij zijn arm met de bedoeling om hem buiten de deur te zetten. Peter
laat dat niet op zich zitten. Hij begint tegen Rodney te schelden en draait zich met een woeste
blik om naar Rodney. Daarop geeft Rodney Peter een flinke klap in het gezicht, pakt hij Peter bij
zijn hoofd vast en geeft hem opzettelijk ‘een knietje’ tegen zijn gezicht. Peter loopt als gevolg
van dit excessieve ingrijpen van Rodney letsel op aan zijn gezicht en aan zijn gebit.
Enkele maanden later wordt Rodney door de strafrechter veroordeeld wegens mishandeling van
Peter. Peter spreekt vervolgens zowel Rodney als de besloten vennootschap Café La Liberté B.V.
aan op grond van onrechtmatige daad. Peter eist vergoeding van de door hem gemaakte
medische kosten van € 4.000 (deze werden niet gedekt door zijn verzekering) en smartengeld
van
€ 2.000 (Peter durfde wekenlang niet meer een café binnen te stappen).
Vraag 1
Is Rodney aansprakelijk jegens Peter?

Vraag 2
Is Café La Liberté aansprakelijk jegens Peter?
Vraag 3
Stel dat Café La Liberté en Rodney aansprakelijk zijn jegens Peter, en Café La Liberté de schade
van Peter heeft vergoed. Kan Café la Liberté Rodney erop aanspreken, dat hij de betreffende
schade voor zijn rekening neemt?
Bestuursrecht
Het gemeentebestuur neemt onder meer de volgende beslissingen:
1) aanvulling van de gemeentelijke marktverordening met een paragraaf over een veemarkt;
2) verlening van een marktvergunning aan de veehandelaar Woltjer Kooier; en
3) toestemming voor Kooier om met zijn vee op gemeentelijke eigendom (de brink) te gaan
staan.
Vraag 1
Kwalificeer iedere beslissing en geef aan of ze vatbaar zijn voor beroep bij de bestuursrechter
[NB: bij de beantwoording van deze vraag hoeft u niet alle vereisten van artikel 1:3, eerste lid,
Awb te doorlopen.]
Vervolg casus
De interesse voor de veemarkt is ongekend groot en het aantal aanvragen voor een
marktvergunning dreigt al snel de beschikbare ruimte op de brink te overtreffen. In de nota
‘Veemarkt Runerwold’ legt het college daarom criteria vast waarlangs de aanvragen zullen
worden beoordeeld. Eén van die criteria is de eis dat de aanvrager een ingezetene van de
gemeente Runerwold is. Veehandelaar Jelle Leistra is weliswaar geboren en getogen in
Runerwold maar is thans woonachtig in het nabijgelegen Runerveen. Hij wil graag een
marktvergunning.
Vraag 2
Heeft de nota ‘Veemarkt Runerwold’ tot gevolg dat Leistra geen marktvergunning zal kunnen
bemachtigen?

Vervolg casus
Als de veemarkt is afgelopen, ziet de brink er besmeurd uit! Niet alleen de bezoekers hebben
dan het een en ander achtergelaten maar ook de koeien. De gemeente Runerwold wil niet
opdraaien voor deze troep. Het college ziet twee mogelijkheden om dit probleem aan te
pakken:
1. het kan een opruimplicht als voorschrift bij de marktvergunning opnemen,
2. het zou een opruimplicht ook als een voorwaarde aan de toestemming tot gebruik van de
brink als gemeentelijke eigendom kunnen stellen.
Vraag 3
a. Welke doctrine/leerstuk is hier aan de orde?
b. Tot welke uitkomst leidt de toepassing van die doctrine in casu?
Strafrecht
Tim (21) heeft sinds kort een relatie met Lotte (19). Lotte was de vriendin van zijn beste vriend
Maikel, maar de verliefdheid tussen Tim en Lotte was ontembaar en dus hebben de twee
tortelduifjes toegegeven aan hun gevoelens voor elkaar. Uiteraard wordt dit door Maikel niet in
dank afgenomen.
Hij is woest op Tim (en natuurlijk ook op Lotte). Hoe kun je zoiets je beste vriend aandoen? Sinds
Maikel achter de relatie is gekomen, heeft hij Tim meerdere malen gedreigd (zowel verbaal als
via de e-mail) hem iets aan te doen. En op zijn Facebookpagina heeft Maikel laten weten dat hij
Tim niet moet tegen komen (‘Dan kan hij de komende weken alleen maar door een rietje eten’).
Tim gaat Maikel dan ook liever uit de weg. Hij weet namelijk dat Maikel agressief kan zijn. Zo is
Maikel al een aantal keer betrokken geweest bij vechtpartijen en heeft hij een paar nachten op
het politiebureau moeten doorbrengen.
Op een dag krijgt Tim via Facebook een uitnodiging voor een evenement (het jaarlijkse feest bij
Hockeyvereniging ’t Stickie). Bijna het hele dorp is uitgenodigd en Tim kan op Facebook zien wie
zich al hebben aangemeld voor dit evenement. Hij ziet dat Maikel aanwezig zal zijn. Tim twijfelt
of hij wel moet gaan. Maar omdat hij het feest echt niet wil missen, besluit hij toch het feest te
bezoeken. Voor de zekerheid neemt Tim wel een vlindermes mee, voor het geval Maikel lastig
gaat doen.
Wanneer Tim op de bewuste avond het clubhuis inloopt, ziet hij meteen Maikel midden op de
dansvloer die hem vuil aankijkt. Tim trekt zich hier niets van aan en loopt naar zijn vriendin Lotte
en geeft haar een kus. De avond vordert en de sfeer is gespannen. Als het nummer Don’t stop
(Wiggle Wiggle) wordt gedraaid, kan Tim zich niet inhouden en begint samen met Lotte
‘sensueel’ te dansen/schuren op de dansvloer. Maikel ziet dit gebeuren en staat op ontploffen.
Hij vliegt Tim aan, duwt hem op de grond en grijpt hem bij de keel. Hij drukt met kracht de keel
van Tim dicht. Tim kan nog net met zijn hand zijn broekzak bereiken en weet het mes te pakken.

Hiermee steekt hij Maikel in zijn schouder. Maikel zakt schreeuwend en bloedend in elkaar. In
het ziekenhuis wordt een flinke vleeswond geconstateerd.
Tim wordt aangehouden. De officier van justitie besluit hem te vervolgen voor poging tot zware
mishandeling (art. 45 jo. 302 lid 1 Sr.). Een beroep op noodweer is volgens de officier niet
haalbaar omdat Tim wist dat Maikel agressief was, maar toch besloot met een vlindermes naar
het feest te gaan. Dit terwijl hij wist dat Maikel daar aanwezig zou zijn. Vervolgens heeft hij
uitdagend met zijn vriendin (de ex van Maikel) gedanst. Hierdoor heeft hij de aanval van Maikel
zelf uitgelokt.
Vraag 1
Heeft de officier van justitie gelijk? Kan Tim zich met succes beroepen op noodweer (art. 41 lid 1
Sr.)?
Vervolg casus
Stel, Maikel wordt met zijn verwondingen naar de operatiekamer gebracht. Vanwege een
personeelstekort als gevolg van bezuinigingen is er slechts 1 dienstdoende chirurg aanwezig die
avond. De chirurg, de heer Willems, is op dat moment bezig met een ander spoedgeval.
Wanneer hij hoort dat ook Maikel dringend hulp nodig heeft, rondt hij snel de operatie af en
rent hij naar de O.K. waar Maikel zich bevindt. In alle haast vergeet hij zijn handen te
desinfecteren met handenalcohol (soort van desinfecterende gel) voordat hij met Maikel aan de
slag gaat. Maikel wordt met succes geholpen aan zijn vleeswond. Wanneer hij de volgende
ochtend wakker wordt in het ziekenhuis blijkt zijn wond gigantisch ontstoken te zijn en wordt hij
direct opgenomen op de Intensive Care. Ondanks de meest zware antibiotica overlijdt Maikel
een week na zijn operatie aan een bacteriële infectie veroorzaakt door de vieze handen van de
heer Willems. Daar bleek een nog haar van zijn vorige patient op te zitten, die tot een infectie bij
Maikel heeft geleid.
De heer Willems wordt vervolgd wegens dood door schuld (art. 307 Sr.). Volgens de officier van
justitie heeft hij in strijd gehandeld met de richtlijnen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg
die voorschrijven dat handen te allen tijde gedesinfecteerd dienen te zijn. De raadsman voert
tijdens de terechtzitting het verweer dat zijn cliënt dient te worden vrijgesproken. Vanwege de
grote haast en het personeelstekort is zijn cliënt vergeten zijn handen te desinfecteren. Dit mag
hem niet kwalijk worden genomen. Dood door schuld kan hierdoor niet worden bewezen.
Vraag 2
Beoordeel de kans van slagen van dit verweer. Kan dood door schuld bewezen worden?

BIJLAGE III
Competenties van de opleiding HBO-Rechten van de HAN
1. Juridisch analyseren:
Formuleren en oplossen van rechtsvragen op basis van analyse van juridisch relevante feiten en
juridische bronnen
Toelichting
Voordat een hbo-jurist een beroepsproduct maakt, formuleert hij de juridisch relevante vragen
bij een casuspositie. Hij gaat daarbij methodisch en gestructureerd te werk, omdat hij beschikt
over onderzoeksvaardigheden. Voor het op systematische wijze oplossen van deze vragen
verzamelt en selecteert hij de van toepassing zijnde juridische bronnen zoals wetgeving en
jurisprudentie. Juridisch analyseren omvat het proces van verzamelen, selecteren, kwalificeren
en analyseren van feiten en juridische bronnen. Een jurist doorloopt het volledige proces om te
komen tot goed een beroepsproduct.
Voorbeelden
De hbo-jurist werkt als:
a. parketsecretaris bij het openbaar ministerie en verzamelt en selecteert het door onderzoek
verkregen feitenmateriaal ter voorbereiding van het opstellen van een tenlastelegging;
b. juridisch medewerker op een advocatenkantoor en maakt een juridische analyse van de
situatie die de cliënt aandraagt, waarin de nieuwste jurisprudentie verwerkt wordt;
c. juridisch medewerker bij de gemeente en controleert of het dossier compleet is om
namens het gemeentebestuur te besluiten op een vergunningaanvraag;
d. juridisch medewerker bij de gemeente en onderzoekt het verzoek van een journalist om
openbaarmaking van declaratiegegevens van wethouders;
e. juridisch medewerker bij een rechtsbijstandverzekeraar en controleert de gegevens van
een bepaald schadegeval op de juridische relevantie;
f. juridisch medewerker bij een bank en beoordeelt of de verkoop van een bepaald financieel
product in overeenstemming geschiedt met de eisen die worden gesteld in de Wet op het
financieel toezicht en eventueel andere toepasselijke wetten;
g. bedrijfsjurist bij een multinational en inventariseert en onderzoekt gegevens en feiten
alvorens een contract op te stellen.
2. Adviseren
Geven van advies op basis van een juridische analyse
Toelichting
Een hbo-jurist geeft mondelinge en schriftelijke adviezen. Deze adviezen worden gegeven na
een juridische kwalificatie en analyse. Hiermee wordt bedoeld dat de hbo-jurist alle juridische
en feitelijke gegevens verzamelt, de standpunten van partijen weegt en de van toepassing zijnde
rechtsbronnen gebruikt.
Voorbeelden
De hbo-jurist werkt als:
a. gerechtssecretaris bij de rechtbank en bereidt een zaak (inhoudelijk) voor, waarbij
gecontroleerd wordt of aan de formele juridische vereisten is voldaan en/of werkt ter
zitting als griffier en na afloop wordt de uitspraak vastgelegd in een schriftelijk vonnis;
b. secretaris van een commissie bezwaar en beroep bij een provincie en schrijft een
conceptadvies naar aanleiding van een ingediend bezwaarschrift;

c. juridisch medewerker op een gerechtsdeurwaarderskantoor en geeft een crediteur
schriftelijk advies;
d. octrooigemachtigde op een octrooibureau en schrijft een klant een adviesbrief over hoe
zijn uitvinding zoveel mogelijk bescherming kan genieten, waarbij de nieuwste
jurisprudentie wordt verwerkt;
e. juridisch medewerker bij een belangenorganisatie van eigenaren van een eigen huis en
adviseert de leden over koopaktes en hypotheekvoorwaarden;
f. bedrijfsjurist bij een regionaal aannemersbedrijf en adviseert de afdeling inkoop op basis
van regelgeving met betrekking tot de aanbesteding van een groot bouwproject;
g. zelfstandige in een eigen juridisch adviesbureau en geeft samen met compagnons juridisch
advies aan cliënten op basis van gesprekken, nadat een risicoanalyse van de juridische
situatie is opgesteld, waarbij niet alleen juridische, maar ook ethische, maatschappelijke en
sociale aspecten worden betrokken.
3. Vertegenwoordigen:
Behartigen van juridische belangen van anderen door rechtsbijstand te verlenen, te
onderhandelen en te bemiddelen
Toelichting
Een hbo-jurist treedt als belangenbehartiger op voor personen en organisaties. Het
behartigen van deze belangen kan bestaan uit procesvertegenwoordiging, onderhandelen,
bemiddelen en conflictbeheersing. De belangenbehartiging kan mondeling of schriftelijke
gebeuren en daarbij maakt de jurist eventueel gebruik van technieken uit ‘mediation’.
Voorbeelden
De hbo-jurist werkt als:
a. ‘professional support lawyer’ bij een advocatenkantoor en treedt als procesgemachtigde op
voor een cliënt bij de kantonrechter of de bestuursrechter;
b. juridisch medewerker bij de provincie en handelt een geschil tussen een bedrijf en de
provincie zonder tussenkomst van een rechter af;
c. juridisch medewerker op een gerechtsdeurwaarderskantoor en stelt (proces)stukken op
zoals een ingebrekestelling, aanmaning of dagvaarding en procedeert;
d. juridisch medewerker bij een rechtsbijstandverzekeraar en treedt op namens een
verzekerde door een ingebrekestelling te versturen naar een verkoper;
e. juridisch medewerker bij een stafafdeling van een winkelketen en is namens dit bedrijf in
gesprek met overheidsinstellingen over het verkrijgen van vergunningen;
f. bedrijfsjurist in een ‘due diligenceteam’ en behartigt de belangen van een
‘fastfoodconcern’ bij het gezamenlijk voorbereiden van de onderhandelingen tot een
overname;
g. juridisch medewerker van een groot ziekenhuis en bemiddelt in een arbeidsconflict tussen
een medewerker en een leidinggevende, waarbij niet alleen juridische maar ook ethische,
maatschappelijke en sociale aspecten worden betrokken.

4. Beslissen:
Vaststellen van de rechtsverhouding van een of enkele personen binnen juridische kaders met
meeweging van juridische argumenten en maatschappelijke factoren
Toelichting
Een hbo-jurist werkt aan de totstandkoming van besluiten namens cliënten of namens de
organisatie voor wie hij werkt. Bij dit beroepshandelen betrekt de hbo-jurist naast juridische
argumenten ook de belangen van de personen of de instelling voor wie hij werkt en waar nodig
ook maatschappelijke factoren en belangen van anderen. Bij het vastleggen van de
rechtsverhouding gaat het bijvoorbeeld om besluiten in de publiekrechtelijke sfeer
(vergunningen) en om besluiten in de privaatrechtelijke sfeer (contracten).
Voorbeelden
De hbo-jurist werkt als:
a. juridisch medewerker bij een financiële instelling en stelt contracten op.
b. juridisch medewerker op een verzekeringskantoor en beslist over de toe- of afwijzing van
een claim van een verzekerde;
c. juridisch medewerker bij een zorgverzekeraar en neemt een beslissing op een
bezwaarschrift van een verzekerde, waarin vervolgens in een besluit gemotiveerd wordt,
waarom een bepaalde geneeskundige behandeling in een kliniek voor plastische chirurgie
niet door de zorgverzekeraar wordt vergoed, waarbij niet alleen juridische, maar ook
ethische, maatschappelijke en sociale aspecten worden betrokken;
d. bedrijfsjurist bij een scheepvaartonderneming en is bevoegd om het contract te tekenen
over de brandstofleveranties voor de komende twee jaar;
e. bedrijfsjuridisch medewerker voor een startende onderneming en gaat voor hen na welke
vergunningen zijn vereist, waarbij hij algemene voorwaarden en ook de arbeids- en
samenwerkingsovereenkomsten opstelt;
f. lid van de geschillencommissie in de reisbranche en neemt samen met de overige
commissieleden een beslissing over een geschil tussen een reisorganisatie en een aantal
particulieren die bij deze organisatie een reis hebben geboekt.
5. Reguleren:
Opstellen en wijzigen van regelgeving
Toelichting
Een hbo-jurist stelt generieke regelingen op. Ook het wijzigen van bestaande regelingen behoort
tot deze competentie.
Voorbeelden
De hbo-jurist werkt als:
a. juridisch medewerker op een notariskantoor en stelt de statuten op voor een
studievereniging;
b. juridisch medewerker bij de gemeente en is betrokken bij het opstellen van gemeentelijke
verordeningen;
c. juridisch beleidsmedewerker bij de afdeling ruimtelijke ordening van de gemeente en is
betrokken bij het opstellen van beleidsregels inzake permanente bewoning van
recreatiewoningen;
d. juridisch medewerker bij een onderwijsinstelling en levert een bijdrage aan het opstellen
van huishoudelijke reglementen en onderwijs- en examenregelingen;
e. juridisch adviseur bij een opleidingsinstituut en legt de procedure tot het voeren van

functionerings- en beoordelingsgesprekken vast in overeenstemming met de Wet op de
beroepen in het onderwijs;
f. juridisch medewerker bij een vakbond en is betrokken bij de onderhandelingen over een
nieuwe CAO, waarbij na de onderhandelingen een nieuwe tekst opgesteld wordt met de
cao-partners;
g. juridisch adviseur bij een internationaal opererende telecom organisatie en stelt
reglementen en algemene voorwaarden op of past de bestaande documenten aan.
6. Dossier managen:
Aanleggen en beheren van juridische dossiers, bewaken van de doorloop en de samenhang,
afsluiten en overdragen ervan
Toelichting
Een hbo-jurist draagt zorg voor het aanleggen, beheren, ontsluiten en overdragen van juridische
dossiers. Ook de bewaking van termijn maakt onderdeel van deze competentie uit.
Voorbeelden
De hbo-jurist werkt als:
a. gerechtssecretaris bij de rechtbank en controleert de processtukken op formele en
materiële aspecten, waarbij ook aanvullende en relevante informatie voor het dossier
verzameld wordt;
b. griffiemedewerker en bewaakt de termijnen waarbinnen beslist moet worden;
c. juridisch medewerker bij de belastingdienst en ziet erop toe dat ten behoeve van een
goede communicatie de juridische dossiers zodanig zijn ingericht, dat de behandeling ervan
op elk moment door een collega kan worden overgenomen;
d. ambtenaar bij een gemeentelijke bestuursdienst en maakt een ‘flowchart’ teneinde ervoor
te zorgen, dat ingekomen zaken bij alle betrokken afdelingen op het juiste moment
passeren;
e. juridisch medewerker bij een ingenieursbureau en draagt zorg voor de completering van de
dossiers teneinde een spoedige start van de bouwprojecten te bewerkstellingen;
f. contractmanager bij een groothandelsonderneming en is verantwoordelijk voor de
juridische uitvoering en het beheer van contracten;
g. projectmedewerker bij een financiële instelling en draagt na een overname zorg voor een
uniform dossiermanagement van alle contracten.
7. Onderzoek:
Het doen van juridisch onderzoek ten behoeve van het oplossen van een juridisch probleem
vanuit de rechtspraktijk
Toelichting
Een hbo-jurist doorloopt diverse onderzoeksfasen, waarbij het juridisch onderzoek uitmondt in
het opleveren van een beroepsproduct geschikt voor de organisatie. Concreet zal hij onder meer
de verschillende juridische bronnen verzamelen, analyseren en relevante informatie bewerken
om zijn argumentatie te kunnen opbouwen ter beantwoording van de onderzoeksvraag.
Voorbeelden
De hbo-jurist werkt als:
a. bedrijfsjurist bij een onderneming en is verantwoordelijk voor het opstellen van nieuwe
contracten;
b. gerechtssecretaris en doet dossier- en jurisprudentieonderzoek in een betreffende zaak en
schrijft een concept uitspraak voor de rechter;

c. juridisch medewerker bij een juridisch adviesbureau en adviseert met behulp van meerdere
interpretatiemethoden of redeneervormen een cliënt over een juridisch probleem;
d. juridisch medewerker bij een vakbeweging brengt een advies uit aan het bestuur over de
gevolgen van de aanpassingen van het pensioenstelsel voor jonge werknemers;
e. juridisch medewerker bij een bureau jeugdzorg en stelt een rapport op over
degedragsproblemen van jongeren in een bepaalde woonwijk;
f. juridisch beleidsmedewerker bij de afdeling ruimtelijke ordening van de gemeente en
maakt een handhavingprotocol op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
voor het onderdeel bouwen.
8. Communicatie:
Lezen, interpreteren en samenvatten van juridische teksten, (strategisch) mondeling en
schriftelijk betogen en beschouwen van een juridisch/sociaal maatschappelijk/ethisch
onderwerp/vraagstuk
Toelichting
Een hbo-jurist kan tekst en presentatie aanpassen aan de beoogde lezer/toehoorder en aan de
situatie, waarbij hij zich bewust is van de gelaagdheid (inhoud, beroep/appel, relatie, expressie)
van de boodschap die hij brengt. De tekst of presentatie bevat een duidelijke opbouw en rode
draad, is goed onderbouwd en afgestemd op actuele situaties en ontwikkelingen.
Voorbeelden
De hbo-jurist werkt als:
a. beleidsmedewerker kwaliteitszorg bij de provincie en stelt een uniform model op voor de
beantwoording van alle soorten uitgaande brieven;
b. projectmedewerker bij een gemeente om het digitale dienstenloket in te richten, zodat alle
procedures bij ‘online’ producten en diensten toegankelijk en juridisch correct zijn
beschreven;
c. juridisch medewerker bij de gemeente en schrijft een notitie met voorstellen tot het
versnellen van de doorlooptijd en verbetering van de efficiency en klantvriendelijkheid ten
aanzien van de behandeling van bezwaarschriften;
d. office manager op een notariskantoor en adviseert over de cliëntfolders, zodat deze
aansluiten bij de laatste regelgeving en de doelgroep;
e. juridisch medewerker bij een bank en ‘vertaalt’ een nieuwe regeling op het terrein van
toezicht van financiële instellingen ten behoeve van de implementatie naar producten en
diensten;
f. juridisch medewerker bij een rechtsbijstandverzekeraar en dient een beroepschrift in bij de
rechtbank tegen een genomen besluit van het gemeentebestuur;
g. secretaris bij een bezwaarschriftencommissie en stelt notities op voor de door de
commissie te nemen adviezen;
h. juridisch medewerker bij de politie en creëert draagvlak voor de in te voeren maatregelen
met betrekking tot geluidsoverlast van jongeren in een bepaalde woonwijk.