Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>15</strong><br />
waarmee deze basepaart en deze dus meer<br />
ruimte nodig heeft. Door deze nitrogroep heeft<br />
dit nucleotide ook andere unieke invloeden op<br />
de structuur van zowel A- als B-DNA. Het DNA<br />
is door deze nitrogroep minder geordend in<br />
zijn B-structuur, omdat zogeheten ‘stacking<br />
interactions’ tussen de nitrogroep en de<br />
pyrimidine/purine-ring van de naastgelegen<br />
nucleobase dan niet kunnen voorkomen.<br />
Daarom kristalliseert DNA dat meer Z:P paren<br />
bevat makkelijker in een A-vorm.<br />
Samengevat: Watson-Crick baseparen (met<br />
waterst<strong>of</strong>bruggen) is mogelijk met deze nieuwe<br />
basen. Belangrijk is dat ze ook de normale A-<br />
en B-structuur aannemen. Tot slot zorgt de<br />
Z-nitrogroep ervoor dat de major groove groter<br />
wordt, waardoor eventueel herkenning door<br />
eiwitten makkelijker kan verlopen.<br />
Y-chromosoomgenen<br />
Vroeger werd gedacht dat het Y-chromosoom<br />
enkel genen bevat om het geslacht van het<br />
organisme te bepalen. Recentelijk werd<br />
al aangetoond dat het Y-chromosoom<br />
oorspronkelijk een autosoom was, dat<br />
miljoenen jaren geleden de mogelijkheid<br />
verloor tot crossover met het X-chromosoom.<br />
De genen die het Y-chromosoom nog wel bevat<br />
zijn dus niet alleen maar genen die mannelijk<br />
maken, maar uit een veel breder spectrum.<br />
Ook meisjes hebben deze genen nodig, en die<br />
zijn dus ook te vinden op het X-chromosoom.<br />
Nu suggereren onderzoekers dat vier genen<br />
die het Y-chromosoom in de loop der tijd<br />
heeft verloren in verschillende zoogdieren<br />
(waaronder mensen) helemaal niet verloren<br />
zijn, maar via transposons naar andere<br />
chromosomen zijn verplaatst.<br />
Eerder werd gedacht dat dit slechts zeer<br />
zelden gebeurde, zoals bij een bepaalde rat die<br />
überhaupt geen Y-chromosoom heeft. Maar<br />
door verschillende zoogdieren te onderzoeken<br />
Figuur 2 Verandering van DNA<br />
blijkt dat veel meer dieren in parallel hetzelfde<br />
hebben uitgevoerd: genen zijn verplaatst van<br />
het ene naar het andere chromosoom. Dit<br />
werd voor het eerst opgemerkt toen bleek dat<br />
bepaalde belangrijke genen, zoals een gen voor<br />
eiwittranslatie, in sommige zoogdieren miste.<br />
Door vervolgens hun genoom te onderzoeken<br />
bleek dat het gen niet miste maar slechts<br />
verplaatst was.<br />
“De genen die het Y-chromosoom<br />
nog wel bevat zijn dus niet alleen<br />
maar genen die mannelijk maken”<br />
Er zijn nu ook genen bekend die uit het<br />
X-chromosoom verdwenen zijn. De wallaby<br />
heeft een ribosomaal eiwit verplaatst naar<br />
zijn autosomen. Over het algemeen heeft het<br />
X-chromosoom veel minder veranderingen<br />
ondergaan.<br />
Mannen die bang zijn dat vrouwen legitiem<br />
kunnen zeggen dat mannen écht een<br />
chromosoompje minder hebben, hoeven<br />
(voorlopig) niet bang te zijn. Al gebeurt<br />
de transpositie in genen in verschillende<br />
zoogdieren, per zoogdier gezien is het een<br />
zeldzame gebeurtenis.<br />
Lorijn van der Spek<br />
Wetenschap<br />
Structural Basis for a Six Nucleotide Genetic Alphabet<br />
Millie M. Georgiadis, Isha Singh, Whitney F. Kellett, Shuichi Hoshika, Steven A. Benner, and Nigel G. J. Richards<br />
Journal <strong>of</strong> the American Chemical Society, DOI: 10.1021/jacs.5b03482
Change language