'Afval of biomassa? – een juridische onderbouwing'. - digestaat.nl

1 Biomassa1.2 Definities biomassa1.1 InleidingDe toepassing van biomassa als brandstof wordt gezienals CO2-neutraal. Dit komt doordat de koolstof inbiomassa relatief recent aan de atmosfeer is onttrokkenen in feite als kort-cyclisch wordt beschouwd.Toegenomen hergebruik van reststromen en subsidiesvoor de toepassing van biomassa als brandstof hebbenertoe geleid dat biomassastromen worden ingezet alsbiobrandstof. Veel van deze stromen zijn reststromenvan onder andere de afvalverwerkende industrie,de voedingsindustrie en de agrarische industrie. Ditheeft ertoe geleid dat voor deze biobrandstoffen dediscussie afvalstoffen versus (bij)product is gaan lopen.Het oordeel afvalstof of niet-afvalstof heeft nogalwat consequenties voor de wettelijke voorschriftendie van toepassing zijn op het gebruik van biomassa.Wanneer biomassa als een afvalstof moet wordenbeschouwd, zijn daarop in de meeste gevallen de regelsvan het afvalstoffenrecht van toepassing. Dit verschilin juridische kwalificatie komt ondermeer tot uitingbij de vergunningverlening, de export van biomassaover de grens en het wel of niet toepasselijk zijn vanhet Besluit verbranden afvalstoffen (BVA). Maar aande andere kant moet het onderscheid ook weer nietworden overtrokken. Het verschil tussen afvalstof enniet-afvalstof is voor het emissiebeleid en daarmeesamenhangende feitelijke milieueffectenbeoorde–ling van betrekkelijk geringe betekenis, omdat dezemilieutoetsing plaatsvindt op basis van de aard ensamenstelling van stoffen. Daarbij maakt het niet uit ofeen stof of voorwerp de kwalificatie van afvalstof bezitof niet.Voor biomassa zijn verschillende definities in omloopwaardoor het ontbreekt aan een eenduidige definitie.Biomassa is doorgaans de verzamelterm vooruiteenlopende materialen en stoffen van kortcyclischorganische oorsprong, zowel plantaardig als dierlijk,die onder andere ingezet kunnen worden voorenergieopwekking (een hernieuwbare energiebron).In paragraaf 1.2 worden de belangrijkste definities vanbiomassa weergegeven en nader verklaard.1.2.1 KolenconvenantIn het Kolenconvenant zijn afspraken tussen dekolencentrales en de Nederlandse Overheid gemaaktmet als doel om een deel van de steenkool te vervangendoor CO2-neutrale brandstoffen zoals biomassa. Inhet Kolenconvenant van 24 april 2002 is de volgendeomschrijving van biomassa opgenomen (artikel 1,aanhef, sub f ):“Materiaal van kort-cyclisch organische oorsprong(zowel plantaardige als dierlijke) bestemd voor energieopwekking(een hernieuwbare energiebron) en afkomstiguit (1) speciale voor energieopwekking bestemdeteelten (zoals koolzaad en miscanthus), (2) reststromen(bijvoorbeeld uit de bosbouw en de landbouw of fruitsector)en (3) afvalstromen (zoals afvalhout, de organische fractievan afval, mest, oud papier en RWZI-slib). De biomassakan naar haar aard of ten gevolge van het voorgebruikschoon dan wel vervuild zijn. Ook kan er sprake zijnvan een samengesteld product met biomassa vanverschillende oorsprong.”De definitie van biomassa in het kolenconvenant heefteen vrije ruime betekenis. Er worden drie rubriekenonderscheiden. Biomassa kan afkomstig kan zijn uit:1. speciale voor energieopwekking bestemde teelten,zoals wilgen, populieren en miscanthus;2. reststromen, bijvoorbeeld uit bosbouw, landbouw offruitsector;3. afvalstromen, zoals afval hout, de organische fractievan huishoudelijk afval, mest, oud papier en RWZIslib.Biomassa kan schoon of verontreinigd zijn. Of biomassaschoon of vervuild is, moet worden bepaald aan dehand van de chemische samenstelling die doorgaanssamenhangt met de natuurlijke herkomst en detoepassing waarvoor het materiaal oorspronkelijkgebruikt is.Ook kan er sprake zijn van een samengesteld productbestaande uit biomassa van verschillende oorsprong,al dan niet in combinatie met organisch materiaal vanfossiele oorsprong. Dit laatste fossiele materiaal valt6